جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با مراجعه به آثار فلسفی ملاصدرا به نظر می‌رسد که وی در باب حقیقت علم دو دیدگاه به ظاهر متفاوت را بیان کرده‌است. گاهی حقیقت علم را حضور مجرد نزد مجرد بیان کرده‌است و گاهی نیز حقیقت علم را مساوق وجود گرفته‌است .در نگاه اول، با مبنا قرار دادن هر یک از این دو تعریف به نظر می‌رسد به نتایج فلسفی متفاوتی مخصوصا در سایر حوزه‌های تفکر فلسفی می‌رسیم، که در این خصوص می‌توان از مسأله «علم به مادیات» و «علم در مادیات» به عنوان نمونه نام برد. زیرا بر اساس تعریف اول همچنان که خود ملاصدرا نیز در مواضع مختلف به آن تصریح کرده است؛ اساسا مادهنه معلوم واقع می‌شود و نه می تواند عالم باشد، که بر این مسأله علاوه بر اشکالات فلسفی فوق، اشکالات کلامی دیگری نیز مترتب است. اما بر اساس دیدگاه دوم موجود مادی هم معلوم است و هم عالم، که به نظر می‌رسد این دیدگاه با اصول وجود محور ملاصدرا سازگاری بیشتری داشته ‌باشد. برای رفع ناسازگاری این دو دیدگاه راه‌حلهایی از سوی شارحان آثار ملاصدرا و پیروان مکتب حکمت متعالیه ارائه شده‌است که در این پاپان‌نامه مورد بررسی قرار گرفته و سپس سعی شده‌است با توجه مجدد به مبانی هستی شناختی ملاصدرا، راه‌حل‌های جدیدی نیز برای جمع میان دو دیدگاه مذکور ارائه شود. در پایان این تحقیق نیز سعی شده است نشان داده‌شود که کلید حل این مسأله کنار نهادن زبان ماهیت محور در بازخوانی دیدگاه ملاصدرا است. به نظر می‌رسد با بازتعریف مفاهیم فلسفی با زبان وجود محور در این خصوص، نه تنها اختلاف محتوایی میان این دو دیدگاه از میان برداشته می‌شود، بلکه می‌توان به سازگاری درونی نظام وجود محور او بیش از پیش اذعان نمود.

چکیده پایان نامه:مساله: در این رساله مبنا و بنای جستار بررسی دقیق شرک و نقطه مقابل آن یعنی توحید از دید فریقین و مقایسه آن با دید گاه توحیدی خالص و حقیقی مولا علی(ع) در نهج البلاغه است بدین صورت که نخست تعریف جامع و کاملی از شرک تهیه و پس از آنبا استناد به مستندات و عقاید هر یک از فرق مقایسهای بی‌طرفانه را ترتیب داده و بعد از آن دیدگاه هر کدام از فرق با محوریت رای مولا علی (ع) حلاجی و حقیقت امر و قرب و بعد هر یک به حقیقت تعیین و سنجیده میگردد.فرضیه:مبحث شرک یکی از مباحث بسیار مهم در کلام اسلامی است، که از سده‌های نخست ظهور اسلام در میان گروههای مختلف مسلمین و براساس ورود مردم سایر بلاد با ادیان مختلف در فتوحات اسلامی سیر تحولی و گسترش خود را آغاز کرد. در همان آغاز که یکی از فرق مهم جهان اسلام یعنی اشاعره ظهور نمود این بحث را عرصه جولان خود قرار داد و پس از آن معتزله و امامیه هر کدام به فراخور از این مبحث یاد کرده‌اند. نکته مهم این که مسلمین همگی در اساس شرک و توحید و اینکه هرگونه اعتقاد به تعدد خالق شرک است نظرمشترکی دارند. اما در این مرحله شرک دامنه وسیع تری یافته و به مسئله مرتکبین گناهان کبیره و درنهایت به بحث توحید صفاتی و ذاتی کشیده شد تا جایی‌که متکلمین، برخیاعتقاد به عینیت ذات با صفات را شرک دانسته و برخی بر اثبات آن پا فشاری کردند و چون مبحث توحید هم پای باآن مبحث در دین مطرح گردید، لذا شناساندن اقسام آن برای تمام فرق اسلام دارای اهمیت زیادی بوده است. در این پایان نامه سیر این بحث در میان فرق مورد بررسی قرارگرفته و سپس مبحث توحید صفاتی از لسان متکلمین فریقین مورد بحث قرارمی‌گیرد و از اعتدال و نزدیکی عقیده امامیه با معتزله در این مسئله یاد می‌شود و مستندات آن ذکر و مورد بررسی قرار می‌گیرد و در نهایت حاصل تحقیق که همان مسئله شرک از دیدگاه متکلمین فریقین است با دیدگاه بلند توحیدی مولا علی (ع) در نهج‌البلاغه و مرام ایشان در مسئله توحید صفاتی مقایسه گردیده است.روش تحقیق:بهره گیری از کتب معتبر کلامی و تشریح مقصود هر گروه از دید علمای طراز اول همان فرقه و همان گروه.تشریح مابه النزاع و بیان دلایل و پاسخها بدون جانب داری قضاوت و حکمیت منصفانه و استفاده از گزارشهای علمای طراز اول و فقها و متکلمین معروف استفاده وسیع از منابع و پژوهشهای انجام گردیده در موضوعات مشابه نتایج :1-تعیین بعد و قرابت فریقین در باب شرک با واقعیت و نفس الامر2- تبیین وجوه اشتراک و افتراق عقاید کلامی متکلمین فریقین در باب توحید و شرک 3- احصاء نظرات مطابق و غیر مطابق با دیدگاه مولا علی در نهج البلاغهکلیدواژه:شرک -فریقین-معتزله- اشاعره- شیعه- نهج البلاغه