جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب‌های گوناگونی استفاده می‌کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج ولذت در خواننده می‌شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن‌ها را به مخاطب نشان می‌دهد.از آنجا که این اسلوب دارای معانی دومین و دلالتهای بلاغی خاصی می باشد نقش مهمی در رساندن افکار و آراء به مخاطب دارد، این پایان نامه در نظر دارد تا به بررسی اسلوبهای انشا در شعر زهیر بن ابی سلمی بپردازد، و تلاش می کند تا اسلوب های انشایی بکار رفته در شعر شاعر را با هدف استخراج معانی دومین و دلالتهای بلاغیبشکلی دقیق و کامل مورد بررسی قرار دهد، و تببین کند زهیر تا چه اندازه در شعرش از اسلوب انشاء استفاده کرده. روش مورد استفاده روش توصیفی در بررسی اسلوب ها و شیوه تحلیلی و استقرائی در استخراج معانی بلاغی است.این پایان نامه شامل چهار فصل می باشد: فصل اوّل: بررسی کلیات پژوهش می باشد، فصل دوم: مباحث نظری پژوهش است که به موضوعاتی چون تعریف علم دلالت و بیان اهمیت آن، تعریف انشاء وبیان اقسام آن می پردازد. فصل سوم: به بررسی انواع انشاء طلبی(امر، نهی، استفهام، تمنی، و نداء) و معانی مجازی و بلاغی آنها در دیوان شاعر می پردازد. فصل چهارم: شامل بررسی انوع انشاء غیر طلبی و معانی بلاغی و اصلی آنها در دیوان شاعراست. فصل پنجم خاتمه بحث است که شامل مهمترین نتایج بحث است. از مهمترین نتایجی که این پژوهش بدان دست یافت این بود که زهیر در شعرش توجه ویژه‌ای به اسلوب انشایی داشته و در جاهای گوناگون از اسلوب انشایی و انواع آن استفاده کرده، مثلاً در مقدمات غزلی برای بیان حزن و اندوه خود بر آثار دیار محبوب از استفهام، و یا برای بیان ارشادات و امثال و حکم از امر و نهی، و یا برای تأکید کلام خود از قَسَم که همگی از انواع اسلوب انشایی هستند استفاده کرده است.بدین گونه می بینیم که ساختار جمله های انشایی در شعر زهیر دارای گوناگونی و تنوع است و این تنوع و گوناگونی هر اندازه که باشد در لابه لای خود حاوی عواطف و احساساتی قوی است. شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب‌های گوناگونی استفاده می‌کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج ولذت در خواننده می‌شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن‌ها را به مخاطب نشان می‌دهد.از آنجا که این اسلوب دارای معانی دومین و دلالتهای بلاغی خاصی می باشد نقش مهمی در رساندن افکار و آراء به مخاطب دارد، این پایان نامه در نظر دارد تا به بررسی اسلوبهای انشا در شعر زهیر بن ابی سلمی بپردازد، و تلاش می کند تا اسلوب های انشایی بکار رفته در شعر شاعر را با هدف استخراج معانی دومین و دلالتهای بلاغیبشکلی دقیق و کامل مورد بررسی قرار دهد، و تببین کند زهیر تا چه اندازه در شعرش از اسلوب انشاء استفاده کرده. روش مورد استفاده روش توصیفی در بررسی اسلوب ها و شیوه تحلیلی و استقرائی در استخراج معانی بلاغی است.این پایان نامه شامل چهار فصل می باشد: فصل اوّل: بررسی کلیات پژوهش می باشد، فصل دوم: مباحث نظری پژوهش است که به موضوعاتی چون تعریف علم دلالت و بیان اهمیت آن، تعریف انشاء وبیان اقسام آن می پردازد. فصل سوم: به بررسی انواع انشاء طلبی(امر، نهی، استفهام، تمنی، و نداء) و معانی مجازی و بلاغی آنها در دیوان شاعر می پردازد. فصل چهارم: شامل بررسی انوع انشاء غیر طلبی و معانی بلاغی و اصلی آنها در دیوان شاعراست. فصل پنجم خاتمه بحث است که شامل مهمترین نتایج بحث است. از مهمترین نتایجی که این پژوهش بدان دست یافت این بود که زهیر در شعرش توجه ویژه‌ای به اسلوب انشایی داشته و در جاهای گوناگون از اسلوب انشایی و انواع آن استفاده کرده، مثلاً در مقدمات غزلی برای بیان حزن و اندوه خود بر آثار دیار محبوب از استفهام، و یا برای بیان ارشادات و امثال و حکم از امر و نهی، و یا برای تأکید کلام خود از قَسَم که همگی از انواع اسلوب انشایی هستند استفاده کرده است.بدین گونه می بینیم که ساختار جمله های انشایی در شعر زهیر دارای گوناگونی و تنوع است و این تنوع و گوناگونی هر اندازه که باشد در لابه لای خود حاوی عواطف و احساساتی قوی است. شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب‌های گوناگونی استفاده می‌کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج ولذت در خواننده می‌شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن‌ها را به مخاطب نشان می‌دهد.از آنجا که این اسلوب دارای معانی دومین و دلالتهای بلاغی خاصی می باشد نقش مهمی در رساندن افکار و آراء به مخاطب دارد، این پایان نامه در نظر دارد تا به بررسی اسلوبهای انشا در شعر زهیر بن ابی سلمی بپردازد، و تلاش می کند تا اسلوب های انشایی بکار رفته در شعر شاعر را با هدف استخراج معانی دومین و دلالتهای بلاغیبشکلی دقیق و کامل مورد بررسی قرار دهد، و تببین کند زهیر تا چه اندازه در شعرش از اسلوب انشاء استفاده کرده. روش مورد استفاده روش توصیفی در بررسی اسلوب ها و شیوه تحلیلی و استقرائی در استخراج معانی بلاغی است.این پایان نامه شامل چهار فصل می باشد: فصل اوّل: بررسی کلیات پژوهش می باشد، فصل دوم: مباحث نظری پژوهش است که به موضوعاتی چون تعریف علم دلالت و بیان اهمیت آن، تعریف انشاء وبیان اقسام آن می پردازد. فصل سوم: به بررسی انواع انشاء طلبی(امر، نهی، استفهام، تمنی، و نداء) و معانی مجازی و بلاغی آنها در دیوان شاعر می پردازد. فصل چهارم: شامل بررسی انوع انشاء غیر طلبی و معانی بلاغی و اصلی آنها در دیوان شاعراست. فصل پنجم خاتمه بحث است که شامل مهمترین نتایج بحث است. از مهمترین نتایجی که این پژوهش بدان دست یافت این بود که زهیر در شعرش توجه ویژه‌ای به اسلوب انشایی داشته و در جاهای گوناگون از اسلوب انشایی و انواع آن استفاده کرده، مثلاً در مقدمات غزلی برای بیان حزن و اندوه خود بر آثار دیار محبوب از استفهام، و یا برای بیان ارشادات و امثال و حکم از امر و نهی، و یا برای تأکید کلام خود از قَسَم که همگی از انواع اسلوب انشایی هستند استفاده کرده است.بدین گونه می بینیم که ساختار جمله های انشایی در شعر زهیر دارای گوناگونی و تنوع است و این تنوع و گوناگونی هر اندازه که باشد در لابه لای خود حاوی عواطف و احساساتی قوی است. شاعران و ادیبان برای بیان آراء و نظریاتشان با توجه به مقتضای حال از اسلوب‌های گوناگونی استفاده می‌کنند اسلوب انشاء یکی از اسلوب های مورد استفاده در متون ادبی خواه شعر و خواه نثر می باشد. و ساختاری لغوی و مفهومی دارد که بطور مستقیم و غیر مستقیم باعث تحریک و تهییج ولذت در خواننده می‌شود و در همین حال به بیان اغراض شاعر نیز توجه دارد و آن‌ها را به مخاطب نشان می‌دهد.از آنجا که این اسلوب دارای معانی دومین و دلالتهای بلاغی خاصی می باشد نقش مهمی در رساندن افکار و آراء به مخاطب دارد، این پایان نامه در نظر دارد تا به بررسی اسلوبهای انشا در شعر زهیر بن ابی سلمی بپردازد، و تلاش می کند تا اسلوب های انشایی بکار رفته در شعر شاعر را با هدف استخراج معانی دومین و دلالتهای بلاغیبشکلی دقیق و کامل مورد بررسی قرار دهد، و تببین کند زهیر تا چه اندازه در شعرش از اسلوب انشاء استفاده کرده. روش مورد استفاده روش توصیفی در بررسی اسلوب ها و شیوه تحلیلی و استقرائی در استخراج معانی بلاغی است.این پایان نامه شامل چهار فصل می باشد: فصل اوّل: بررسی کلیات پژوهش می باشد، فصل دوم: مباحث نظری پژوهش است که به موضوعاتی چون تعریف علم دلالت و بیان اهمیت آن، تعریف انشاء وبیان اقسام آن می پردازد. فصل سوم: به بررسی انواع انشاء طلبی(امر، نهی، استفهام، تمنی، و نداء) و معانی مجازی و بلاغی آنها در دیوان شاعر می پردازد. فصل چهارم: شامل بررسی انوع انشاء غیر طلبی و معانی بلاغی و اصلی آنها در دیوان شاعراست. فصل پنجم خاتمه بحث است که شامل مهمترین نتایج بحث است. از مهمترین نتایجی که این پژوهش بدان دست یافت این بود که زهیر در شعرش توجه ویژه‌ای به اسلوب انشایی داشته و در جاهای گوناگون از اسلوب انشایی و انواع آن استفاده کرده، مثلاً در مقدمات غزلی برای بیان حزن و اندوه خود بر آثار دیار محبوب از استفهام، و یا برای بیان ارشادات و امثال و حکم از امر و نهی، و یا برای تأکید کلام خود از قَسَم که همگی از انواع اسلوب انشایی هستند استفاده کرده است.بدین گونه می بینیم که ساختار جمله های انشایی در شعر زهیر دارای گوناگونی و تنوع است و این تنوع و گوناگونی هر اندازه که باشد در لابه لای خود حاوی عواطف و احساساتی قوی است.

خداوند متعال نظر به رحمت و حکمت خود، انسان را آفرید و در مسیر تکامل و رشد قرار داد. آن گونه که خود فرموده است انسان را آفرید تا معبود بی همتا را عبادت کند و از این راه به تعبد برسد، به درجه انسان کامل برسد و سعادتمند شود. مهم ترین عوامل رسیدن به تکامل و فلاح، ایمان و عمل صالح است که لازم و ملزوم یکدیگرند و از هم جدانشدنی، گرایش به ایمان همراه با عمل در زندگی دنیا و آخرت نتایج مثبت فردی و اجتماعی دربر خواهد داشت.در این تحقیق بر روی جنبه های اجتماعی آن با نگاهی به زندگی وسیره امام علی (ع) که از کتاب شریف نهج البلاغه برداشت شده است تکیه بیشتری گردیده به ویژه که آثار عمل به دستورات دینی و یا کناره گیری از این دستورات و یا فراهم نبودن شرایط جهت پیاده شدن این دستورات را از میان صفحات کتاب نهج البلاغه در دوران های متفاوت زندگی امام و جامعه زمان ایشان می توان یافت و شرایط به ثمر نشستن اعمال و عوامل مخرب در این راه را شناخت و با این شناخت جامعه بهتر و سعادتمند داشت.

هدف از این تحقیق تبیین ایجاز حذف و بررسی اسلوب های آن در کلام الهی است. سخنور بلیغ با حذف در کلام خویش، تاثیر شگرفی در فهم معنا و انتقال پیام به مخاطب دارد و مقصود و غرض خویش را زیباتر و پر جاذبه تر می کند. حذف و تعیین نوع محذوف و تقدیر کلام در آیات قرآن کریم یکی از بحث برانگیزترین مسائل میان مفسران است.در فصل نخست مقدمه، اهمیت، هدف، پیشینه، روش و سوال های تحقیق و هم چنین تعریف مصطلحات در علم بلاغت پرداخته شده است. در فصل دوم معنای لغوی و اصطلاحی ایجاز حذف، تفاوت آن با واژگان مترادف، ارتباط حذف با مجاز و قرائت، شروط حذف و اغراض حذف مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم که مبحث اصلی پایانامه به شمار می رود اسلوب های ایجاز حذف بیان شده و موارد محذوف در آیات قرآن کریم بر اساس اسلوب ها و گونه های مختلف آن دسته بندی شده است که عبارتند از: اسلوب اختزال، اسلوب تضمین و اسلوب احتباک. در میان این اسلوب ها، اسلوب اختزال بیشترین فراوانی و اسلوب احتباک کمترین فراوانی را در قرآن کریم به خود اختصاص داده است. هم چنین اغراض عام حذف در قرآن کریم شامل احتراز از عبث و آشکار بودن کلام، تخفیف در کلام، رعایت فواصل در آیات قرآن، تعظیم، تحقیر، ناتوانی کلام از توصیف مقصود و تعین است که از این میان احتراز از عبث و آشکار بودن کلام بیشترین تعداد و تعین کمترین تعداد را داراست. علاوه بر این اغراض عام، اغراض خاص بسته به نوع و موقعیت سخنی که در آن حذف رخ داده وجود دارد که شامل بیان پس از ابهام، قصد عموم، تهدید و بشارت و شنیع بودن سخن است که بیان پس از ابهام که مختص حذف مفعول است، بیشترین میزان و تهدید و بشارت و شنیع بودن سخن که مختص حذف جمله است کمترین میزان را در قرآن کریم به خود اختصاص داده است. در دو مورد با توجه به نوع محذوف غرض حذف می تواند قصد عموم یا تعظیم و نیز تعظیم یا احتراز از عبث و آشکار بودن کلام باشد. بیشترین تعداد مورد حذف در اسم و کمترین مورد حذف در حرف روی داده است که در این میان در 42 مورد مفسران محذوف را دو نوع ذکر نموده اند و ترجیحی برای آن قائل نشده اند که 37 مورد آن به اسم یا به جمله بازمی گردد و در 5 مورد یا به اسم یا به حرف اختصاص دارد. کلید واژه: بلاغت قرآنی، ایجاز حذف، اسلوب های ایجاز حذف، اسلوب اختزال، اسلوب تضمین، اسلوب احتباک، قرآن.

چکیدهبررسی سبک شناختی در سوره ی انعامبه کوششسمانه قلاوندسبک شناسی یکی از شاخه های نقد ادبی است که از دانش زبانشناسی و بلاغت درتحلیل متن بهره می جوید و در بررسی نقدی و ادبی اثر برسه عنصر اصلی متن، نویسنده و مخاطب تکیه می کند. با توجه به اینکه سوره های قرآنی از فنی ترین متن های ادبی هستند، بهترین متن ها برای بررسی سبک شناختی هستند و سوره ی انعام به دلیل اینکه یک تابلوی زیبا از تصویرپردازی و انتخاب واژگان مناسب با بافت متن هست موضوع این پژوهش قرار گرفت. روش پژوهش هم روش تحلیلی توصیفی انتخاب شد.پژوهش حاضر پس از مقدمه به بررسی مبانی نظری سبک شناسی(الأسلوبیه) پرداخته و در آن از تاریخچه مطالعات سبک شناسی، تعریف سبک شناسی و ارتباط آن با بلاغت و نقد ادبی و علم زبانشناسی و روش های مشهور تحلیل سبک شناختی سخن به میان آورده است. در فصل سوم و چهارم به بررسی سبک شناسی سوره ی انعام پرداخته شده است. در این دو فصل از پیوندهای دلالی میان واژگان و عبارات که شامل چند معنایی و تقابل بین واژگان و بافت متن هست سخن رانده شده است. و نیز به بررسی سبک شناسی بلاغی در سوره پرداخته شده است که در آن از ظواهر سبک شناختی، سبک شناختی تصویر و بدیع و در پایان هم از هماهنگی فنی و موضوعی در سوره سخن گفته شده است.این سوره تابلویی زیبا از هنرنمایی زبانی و تصویری در کلام قرآنی است، این هنرنمایی فنی و زبانی در خدمت هدف دینی سوره بیان اصول سه گانه ی عقیده،توحید، نبوت و معاد قرار گرفته است. تکرار اولین ویژگیسبک شناختی در سوره است که به عنوان ابزاری برای تأکید توحید و یگانگی خداوند و دعوت مخاطب به سوی راه رستگاری به کار برده شده است. دومین ویژگی سبک‌شناختی تقابل و تضاد در سوره است که در قالب تضاد واژگان و تصویرهای ادبی در سوره نمودار می شود و سومین ویژگی هم کاربرد تصویرهای تشبیهی در سوره است که بیشتر این تشبیه هابه دلیل هماهنگی با روحیه و فکر مخاطب، ساده و محسوس است. و چهارمین ویژگی بارز سبک شناختی در سوره فواصل قرآنی آهنگین در سوره است که متناسب با وحدت موضوعی و موسیقیایی در سوره تکرار می‌شود.

سبک شناسی (أسلوبیة) در اصطلاح علمی است در حوزة زبان شناسی و ادبیات که موضوع آن بررسی شیوه های گوناگون بیانی در آثار ادبی است. نهج البلاغه از جمله متونی است که شیوه های ادبی به کار برده شده در آن مطابق با مقتضای حال است. بنابراین با بررسی سبک شناسی نهج البلاغه می توان به معرفی الگویی مناسب در نوشتار ادبی، که راه گشای نویسندگان باشد، دست یافت. مقالة حاضر به بررسی سبک شناسی بیانات امام علی (ع) دربارة «نکوهش» پرداخته است. دلیل انتخاب نکوهش ها این است که نکوهش علاوه بر اهمیت تربیتی، از نظر بلاغی، شکل ها و اسلوب های خاصی از سخن را اقتضا می کند، که در دیگر اغراض سخن کم تر دیده می شود؛ زیرا در نکوهش سخن باید به گونه ای ایراد گردد که با جلوه ای نیکو در جان مخاطب نفوذ کند و تأثیرگذار واقع شود. بنابراین هدف از این پژوهش دست یابی به سبک امام (ع) در بیان نکوهش هاست. برای دست یابی به این هدف، مقالة حاضر ابتدا به بیان معانی لغوی و اصطلاحی سبک شناسی به عنوان پدیده ای زبان شناختی پرداخته است و سپس بر اساس پنج مسئلة مطرح در سبک شناسی (گزینش واژگان ، نظم ، آهنگ ، گسترش و تصویر) بررسی ادبی تفسیری بیانات امام (ع) را پی می گیرد. روش و منهج این جستار توصیفی تحلیلی است و با شیوة مطالعة کتاب خانه ای انجام شده است.