جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوعات مرتبط با حق و کاربردهای این لفظ در قرآن کریم از چنان گستره و ظرفیتی برخوردار است که می‌تواند مبانی و چهارچوب یک نظام فلسفی را پایه‌ریزی کند. در این راستا و با این جهت‌گیری، پس از اشاره به معنای لغوی «حق» و مؤلفه‌های آن (ثبوت، وجوب، و بقا) و همچنین معانی اصطلاحی «حق» در قرآن (حق تکوینی، به‌معنای حقیقت عینی و واقعیت خارجی؛ حق معرفتی، به‌معنای شناخت و یا سخنِ حقیقی، صادق و مطابق با واقع؛ حق ارزشی: به‌معنای عمل شایسته و نیکو)، در این مقاله با مرور کاربردهای لفظ حق، هفت اصل از اصول هستی‌شناختی در قرآن کریم را براساس آراء علامة طباطبایی در تفسیر المیزان تقریر کرده‌ایم، اصولی مانند اینکه خداوند، مصداق اتم حقّ است؛ ماسوا و دیگر حقایق، همه از حقّ تعالی و تحت تدبیر اوست؛ و حقّ تعالی، ماسوا و دیگر حقایق را بحق آفریده است. در خلال این مباحث همچنین به این اشکال مقدر پاسخ داده شده است که آیا می‌توان یک واقعیت زبان‌شناختی مربوط به یک زبان را مبنایی برای استنتاج واقعیت‌های هستی‌شناختی قرار داد؟

دانشگاه امام صادق (علیه السلام) مانند هر مرکز علمی دیگر وظیفه مهم تحقیق و پژوهش را برای پیشرفت و نیز همگامی با تغییر و تحولات بعهده دارد. اما از سوی دیگر این دانشگاه یک رسالت مهم و تقریبا منحصر بفرد دیگری نیز دارد و آن تربیت متخصصین متعهد است که با تلفیق علم و دین در عرصه آموزش و پژوهش، نظرات اسلام را در زمینه علوم دانشگاهی (بویژه علوم اجتماعی - انسانی) که برای خدمت به جامعه بکار می روند ارائه نمایند؛ این مسئولیت خطیر با نظام تحقیق و پژوهش مناسب به انجام می رسد. این تحقیق در صدد آنست که که با الگوگیری از مکتب علمی امام جعفر صادق (علیه السلام) برای این دانشگاه، یک نظام پژوهشی پیشنهادی ارائه کند. الگوی پژوهشی مکتب علمی آن حضرت به روش تئوری سازی داده بنیاد که یک روش تحقیق کیفی جدید است تدوین و ارائه می شود. همچنین بمنظور بهره گیری از تجارب موفق، وضعیت چندین دانشگاه برتر دنیا نیز مورد بررسی قرار می گیرد و در نهایت نیز سه الگوی مکتب علمی آن حضرت، وضعیت فعلی دانشگاه و دانشگاه های برتر دنیا با یکدیگر در قالب رویکرد سیستمی تلفیق و ارائه می شوند. در الگوی تدوین شده از مکتب علمی آن حضرت، بر سه رکن آموزش (روایت)؛ پژوهش (درایت) و عمل کردن به آموخته ها (رعایت) تاکید بیشتری وجود دارد. مقوله محوری الگو، که موتور محرکه نظام پژوهشی است اجتهاد و استنباط از طریق درایت، تفکر و تدبر می باشد که منجر تولید علم و دانش می شود. بدین صورت که ائمه معصومین (علیهم السلام) که مخازن علم الهی هستند اصول و کلیات را بیان می فرمایند و از طریق تفکر و تدبر روشمند باید جزئیات و فروع را استنباط کرد.