جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از نیازهای انسان بعد از رشد جسمانی که در این رشد حیوانات و نباتات نیز مشترک هستند، نیاز به رشد و تکامل در بعد اخلاقی و روحانی است و از آنجایی که امام علی ( ع) فرمود: « حسن الخلق راس کل بر» ؛ نیکویی سرآمد همه ی نیکی هاست . پس حسن ارزشهای اخلاقی و روحانی انسان را رشد و به کمال می رساند. حسن خلق عبارت از گشاده رویی ، مدارا و سازش ،احترام و ادب و سخن نیکو و تحمل و بردباری مزاحمت های ایجاد شده از طرف دیگران می باشد. حسن خلق در تمامی افراد به طور یکسان وجود ندارد گاهی افراد به طور فطری از این موهبت الهی بهره مند هستند و افرادی نیز از آن بی بهره می باشند و از آنجایی که انسان صاحب اختیار و قابل تربیت می باشد راه هایی برای کسب و پرورش حسن خلق وجود دارد از طریق تفکر و روش عملی و الگو قراردادن صاحبان حسن خلق در زندگی و معاشرت با آنها می توان این ارزش و اخلاق انسانی را در باطن رشد داد و به صورت ثابت در آورد. حسن خلق در قرآن و رویات از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد و خداوند متعال نرم خویی و مدارا و سازش و حسن خلق پیامبر اعظم اسلام را عامل موفقیت در هدایت مردم به سوی اسلام و بسط آن در جهان دانسته است و با حسن خلق می توان از خودخواهی اجتناب ورزید و با تمام افراد جامعه با مهر و محبت رابطه برقرار کرد و نیز در قرآن سفارش شده است که همواره بدی را با نیکی پاسخ دهید تا میان شما دشمنی به دوستی تبدیل شود. در روایات نیز ارزش حسن خلق با اصیل ترین ارزش ها برابر دانسته شده است ، لذا انسان زمانی به خوشبختی و سعادت و موفقیت می رسد که در روابط با نزدیکان از جمله با همسر و فرزند و پدر و مادر و در جامعه با همه مردم از حسن خلق بهره مند باشد ، اما در اجتماع گاهی افرادی مخالف حق و پیرو امیال نفسانی و شیطانی هستند که با خیانت و ظلم به دیگران، قصد رسیدن به اهداف خود را دارند، از این جهت حسن خلق و نرمی و سازش با این گروه لازم نیست بلکه روش دیگری باید اتخاذ کرد و با شدت و مبارزه با آنان رفتار نمود. حسن خلق علاوه بر آثار مفید و مهم ظاهری و معنوی در زندگی فردی و اجتماعی در دنیا، از آثار بسیار ارزنده در زندگی اخروی همراه می باشد و طبق روایات رسیده اگر انسان در اعمال و عبادات ضعیف باشد با حسن خلق می تواند به درجات عالی و پاداش های بسیار نایل گردد و از سوی دیگر نقطه مقابل حسن خلق بدخویی است که عامل اصلی انزجار و شکست انسان می باشد و اعمال و عبادات انسان را حبط و نابود می کند و ثمره و نتیجه آن درد و عذاب جسمی و روحی در دنیا و عذاب ها و شکنجه های اخروی و رسیدن به آتش جهنم می باشد.از آنجایی که اسوه ها و نمونه های کامل حسن خلق در جهان هستی پیامبران الهی و ائمه معصومین علیهم السلام و عارفان به حق می باشند ، پس با ذکر و مطالعه در زندگی این بزرگواران می توان ایشان را سرمشق زندگی خود قرار داد. کلیدواژه ها: اخلاق: خوبیها، سرشتهای درونی- جمع خلق حسن خلق: حسن به معنای خوب، نیکو ، زیباست و خلق به معنای خوی عادت است خوش سخن: خوش کلام ، نیکو سخن خوش منش: سازگار، شاد، شادمان مدارات: نرمی کردن، به مهربانی رفتار کردن ملایمت: رفتار آرام سازگاری ، خوش خویی احسان: نیکی کردن، نیکویی کردن درباره ی کسی نیکی: خوبی خوش برخورد: کسی که با خوشرویی و مهربانی با مردم رو به رو شود، مردم دار، مهربان