جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق، تحت عنوان دنیا « نهج البلاغه» می باشد که پیرامون جنبه های مثبت و منفی « دنیا» بحث می کند. سعی ما بر آن است که با توجه به سخنان حضرت علی ( ع) در نهج البلاغه، تفاسیر قرآن و کتب اخلاقی به صورت پراکنده آمده، مطالبی پیرامون این موضوع استخراج کنیم و آنها را به صورت تحقیقی جامع دسته بندی کرده و در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهیم تا ایشان با چهره حقیقی « دنیا» آشنا شوند و بتوانند آنطور که شایسته است از نعمت های دنیا در جهت آباد کردن زنگ ابدی آخرت خود استفاده کنند. امید است این رساله چراغی فروزان فرا روی مومنان باشد. در ابتدا این رساله، مطالبی مربوط به کلیات تحقیق، مورد بررسی قرار گرفته؛ از جمله: تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق، پیشینه موضوع، ساختار تحقیق، سئوالات اصلی و فرعی، کلید واژه ها و محدودیت ها و مشکلاتی که در انجام تحقیق با آن روبرو بوده ام. همچنین این تحقیق از 3 بخش اصلی و یک بخش فرعی تشکیل شده است؛ که عبارتند از: 1- بخش اول تعریف دنیا: درباره تبیین حقیقت دنیا؛ اینکه دنیا چیست؟ حقیقت دنیا کدام است؟ و با توجه به چه منابعی می توانیم دنیا را به خوبی بشناسیم، بحث شده است. 2-بخش دوم: دنیای ممدوح؛ در این بخش نظر حضرت علی ( ع)، درباره دنیای ممدوح، و اینکه این دنیا چه ویژگی هایی دارد و نقش آن در ساختن آخرت چیست؟ مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. 3-بخش سوم: دنیای نکوهیده؛ در این قسمت به تعریف دنیای نکوهیده، ویژگی های این دنیا و بیم دادن از علاقه به آن پرداخته است؛ در ادامه زیان های دلبستگی به دنیای نکوهیده و ریشه و نشانه های این دلبستگی توضیح داده شده است. 4- بخش چهارم: که جز اصل بحث نیست بلکه به صورت یک بخش فرعی آورده شده که در این بخش راهکارها و پیشنهاداتی برای درمان دنیاگرایی ارائه شده که یکی از این راهکارها که « زهد» است به طور مختصر تعریف و تبیین شده است. اینکه زهد چیست؟ اسلام چه نوع زهدی را قبول دارد. و کسی که متصف به این صفت اخلاقی باشد چه ثمره ای برای او به ارمغان می آورد. و در آخر هم، چگونگی زهد حضرت علی ( ع) به طور مختصر بیان شده است.

این رساله تحت عنوان " دوزخ و دوزخیان از دیدگاه قرآن و سنت " است که در ابتدای آن به بیان کلیات تحقیق از جمله تعریف و تبیین موضوع و ضرورت و اهمیت تحقیق و فوائد و اهداف ساختار تحقیق پرداخته شده است. همچنین به ماهیت دوزخ و راز آفرینش و وجود خارجی و ویژگی های آن پرداخته، وجود دوزخ و عذاب های آن را با استناد به آیات و روایات به اثبات می رساند و انواع عذاب های جسمانی و روحانی را بررسی می کند. درادامه به بررسی وضعیت و ویژگی های دوزخیان، اعم از مخلدین در عذاب و غیر مخلدین در عذاب از دیدگاه قرآن و سنت می پردازد. در پایان به شبهه ای که در زمینه های فوق مطرح شده، پاسخ می دهد.

«و لا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوُا فِی سَبِیلِ اللهِ اَمْوَاتاً بَلْ اَحْیَاءٌ وَلَکِنْ لا یَشْعُرُونَ» به کشته شدگان در راه خدا مرده نگویید، چراکه آنان زنده اند ولیکن شما درک نمی کنید. یکی از ویژگی هایی که در آیه ی فوق برای شهید ذکر شده است، حیات و زنده بودن شهدا می باشد. سؤالی که در این جا مطرح می شود این است که با توجه به تعاریف مختلف حیات و اقسام متفاوت آن، حیات شهید چه نوع حیاتی است؟ در ضمن بررسی این موضوع، به این مهم نیز دست خواهیم یافت که حیات شهید فقط به حیات او بعد از مرگ ( برزخی و اخروی) محدود نمی شود؛ بلکه پایه و اساس حیات روحانی او را حیات دنیوی او که از مختصات حیات طیبه است، تشکیل می دهد. طبق این اهداف کلی این رساله با عنوان « حیات شهید با تأکید بر قرآن و سنت» در چهار بخش تنظیم شده است. که در ابتدا قسمتی تحت عنوان کلیات تحقیق نگاهی به تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهمیت، فواید و اهداف، پیشینه، سؤالات تحقیق، روش تحقیق، ساختار تحقیق و... شده است. بخش اول رساله با عنوان « شهید و شهادت» در دو فصل گنجانده شده است. فصل اول آن « مفهوم شهادت و شهید» و فصل دوم آن « علل شهادت طلبی» را بازگو می کند. بخش دوم با عنوان « حیات» در دو فصل که شامل « مفهوم حیات» و فصل دوم « بررسی انواع حیات و جلوه های آن» می باشد. که این فصول به مسایل پیرامون مسأله پژوهشی پرداخته و تا جایی که توانسته است مسائل مربوط به موضوع را باز کرده است. در بخش سوم « حیات دنیوی شهید» با دو فصل « حیات متألهانه» و « خصوصیات و ویژگی های بارز شهید قبل از شهادت» به چگونگی خصوصیات و روحیات و اعمال شهید قبل از شهادت در دنیا پرداخته شده است تا معلوم شود شهید چگونه در دنیا زندگی کرده است که در برزخ و قیامت آن چنان حیات والایی را از آن خود نموده است. بخش چهارم با نام « حیات روحانی شهید» در 3 فصل تنظیم شده است که به چگونگی حیات شهید پس از شهادت پرداخته است. فصل اول، « حیات برزخی شهید» و فصل دوم « حیات اخروی شهید» می باشد و در فصل سوم که از آن با نام « تأثیرات شهید در اجتماع» یاد شده است سعی شده به مهم ترین تأثیراتی که شهید بعد از شهادت و به وسیله ی شهادت خود بر جامعه و امت خود می گذارد پرداخته شود. در نهایت وقتی شهید به مقام والا و حیات عظیم خود می رسد، به وسیله ی این شهادت خود، حیاتی را به پیکر اجتماع خود نیز، تزریق می کند که چگونگی آن در فصل آخر آمده است. روش کار در این مجموعه، توصیفیکتابخانه ای است که سعی شده از منابع عام و خاص و پایگاه های اینترنتی معتبر بهره گرفته شود؛ چنان که قرآن کریم، منبع اصلی به شمار رفته و تفاسیر مختلف از جمله « المیزان»، « نمونه»، « مجمع البیان»، « روض الجنان و روح الجنان» و کتب روایی همچون «اصول کافی»، « بحارالانوار»، « مستدرک الوسایل»، « خصال» و... جزو منابع این نوشتار است. از امتیازات این رساله، نبود رساله یا کتابی با چنین عنوان بندی و بخش بندی می باشد که فصل بندی آن تماماً خلاقیت فردی و با استفاده از مطالعه و برداشت از منابع بوده است. ضمناً وجود فهرست هایی در آخر رساله می باشد که در طول تحقیق به آنها دست یافته ام و به عنوان یافته های تحقیق در پایان ذکر شده است. یکی دیگر از امتیازات رساله عنوان رساله است که با توجه به مطالعاتی که شد متوجه شدم با وجود انتشار کتاب ها و نشریات بسیار زیاد در مورد شهید و شهادت، اما مسأله حیات شهید همچنان در هاله ای از ابهام فرو رفته است و کم تر به آن پرداخته شده که با انتخاب این موضوع اگرچه کار به نظر خیلی سخت و مشکل می رسید اما با یاری شهدا این مجموعه گردآوری شد. واژگان کلیدی بحث را « حیات»، « شهید»، « شهادت» تشکیل می دهد. در مجموع می توان به این نتایج دست یافت که: شهید کسی است که با اختیار و انتخاب و آگاهی پا به عرصه ی جهاد فی سبیل الله می گذارد و از حیات خویش می گذرد تا به حیات والاتری در برزخ و آخرت دست پیدا کند، ضمن این که حیات اجتماعی ملت ها را نیز بارور و تازه می سازد و در راستای اهداف و آرمان های دین و جامعه ی خود قدم برمی دارد و از این طرق الگویی نمونه و ویژه از خود می سازد تا برای همیشه نام و یاد و خاطره ی آنان زنده بماند.

این رساله تحت عنوان: [وفای به عهد در قرآن و سنت و نتایج فردی و اجتماعی آن در جامعه] می باشد؛ که در ابتدای آن به تعریف و تبین موضوع و ضرورت و اهمیّت تحقیق و فواید و اهداف و بیان جایگاه آن در آیات و روایات و آثار و نتایج آن پرداخته شده است. تحقیقی که اینک در پیش روی خوانندگان عزیز قرار دارد؛ از مهم ترین مسایل اخلاقی در زمینه علاج بسیاری از بیماری های روحی و روانی افراد است؛ این تحقیق بر آن است تا به سئوالات زیر پاسخ می دهد: 1-وفای به عهد یعنی چه؟ 2- دیدگاه قرآن و روایات درباره ی وفای به عهد و عهد شکنی چیست؟ 3- نتایج و آثار وفای به عهد و پیمان شکنی در جامعه چیست؟ تا بدین وسیله بتواند انشاء الله راهکار عملی مناسبی را ارائه دهد و راهگشای خوبی در جهت فرار از خصلتهای شیطانی و دیو نفس باشد. چرا که وفادار بودن به عهود و عقود باعث بوجود آمدن بسیاری از خصلتهای پسندیده در فرد می شود. این تحقیق به روش کتابخانه ای صورت گرفته و از کتابهای ارزشمند اخلاقی، تفاسیر و احادیث اسلامی استفاده شده است که نمونه ای از کتب مطالعه شده در این تحقیق عبارتند از: منشور جاوید قرآن اثر جعفر سبحانی، میثاق در قرآن اثر عبدالکریم بی آزار شیرازی، پیمان در قرآن اثر محمد موسوی زاده، تفسیر نمونه اثر ناصر مکارم شیرازی، و تفسیر المیزان اثر علامه طباطبایی، تفسیر نور اثر محسن قرائتی و میزان الحکمه جلد (1-9) اثر محمدی ری شهری و … استفاده شده است. عهد در لغت به معنای نگهداری یک چیز و رعایت آن به طور مداوم و در همه حال است و در بعضی از فرهنگ لغتها به معنای تعهّد، التزام، دین، ضمانت، وعده و … آمده است. در آیات قرآنی نیز ماهیت وفا کننده و فرجام کار عهدشکنان پرداخته است و صریحاً اعلام کرده که وفا کنندگان در قرآن با چه عناوینی آمده است و در روایاتی که از معصومین ( ع) نقل شده از وفای به عهد به عنوان یکی از صفات برجسته مؤمنین یاد کرده اند و پیمان شکنی و عهدشکنی را یکی از زشت ترین رفتارها معرفی کرده اند. این تحقیق چهار بخش دارد: بخش اول با عنوان شناخت عهد و عقد آمده که این فصل دربردارنده ی معنای لغوی و اصطلاحی عهد، عقد، بیعت و همچنین اشاره کوتاهی نیز به ایقاع شده است. بخش دوم: با عنوان وفای به عهد در قرآن و سنت می باشد که دربردارنده سه فصل می باشد. در این فصل ها واژه یابی درقرآن، بررسی و اقسام عهد و پیمان در قرآن، وفای به عهد در روایات اسلامی، پیمانهای مهم درصدر اسلام و عناوین وفا کنندگان به عهد، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. بخش سوم: با عنوان آثار و اهمیّت وفای به عهد آمده که در این فصل اثرات و نتایج وفای به عهد مورد بررسی قرار گرفته است. بخش چهارم: با عنوان آثار و نتایج خلف وعده و پیمان شکنی می باشد. که در این بخش، چهار فصل، با عناوین پیمان شکنی و خلف وعده، علل خلف وعده و عهد شکنی، آثار فردی و اجتماعی خلف و عده و پیمان شکنی و درمان رذیله اخلاقی بی وفایی آورده شده است.

این رساله که با عنوان « نگاهی اجمالی بر دشمن شناسی در آیینه ی قرآن» در راستای شناخت دشمنان و حربه های آنها و وظیفه ی مسلمانان در مقابل دشمنان اسلام به خاطر وجوب امر شناخت دشمن و به منظور آگاهی بخشی و بیداری نسل جوان توسط کلام روشنگر قرآن کریم با گردآوری مطالب پراکندة کتب معتبری چون تفاسیر نمونه، المیزان و نور و ... تنظیم یافته است. در این رساله « عدو» ، « دشمن» که به معنی مخالف و ضددوست و بدخواه می باشد و مصادیقی چون هوای نفس میل نفس به شهوات شیطان روح پلید و دیو نافرمان منافق کسی که در باطن کافر و در ظاهر مسلمان است مشرک کسی که خدایی غیر از خدای یگانه را بپرستد کافر منکر خدا و دین او یهود و نصاری پیروان حضرت موسی ( ع) و حضرت عیسی ( ع)، را در بر می گیرد، مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه قرآن کریم در خصوص این دشمنان گردآوری شده است. این رساله در سه بخش تنظیم یافته است که در ابتدا در قسمتی تحت عنوان کلیات تحقیق به تعریف و تبیین موضوع? ضرورت و اهمیت تحقیق و ... پرداخته است. در بخش اول، معرفی دشمنان که از جملة آنها نفس، شیطان، منافقان و ... می باشد. که از میان دشمنان هوای نفس بدترین دشمن است و منافقان به دلیل دوچهره بودنشان بسیار دشمن خطرناکی می باشند. در بخش دوم رساله به بررسی توطئه های دشمنان در دو محور جنگ روانی از جمله تبلیغات سوء ، شایعه سازی و ... و جنگ عملی از جمله دین زدایی، گمراهی و ... می پردازد. در بخش سوم وظیفه ی مسلمان در قبال دشمنان در دو مبحث « بایدها»یی چون بصیرت، نزاع و تفرقه و ... مشخص می شود. نتیجه ی مطلب اینکه: مسلمانان باید با بصیرت و آگاهی، وظیفة امروز خود را بدانند و در هر موقعیتی که هستند با عمل به تکلیف، دشمن خود را شناخته و توطئه های دشمنان خود را خنثی کنند.

این رساله با عنوان « اهمیت و جایگاه زیارت در اسلام» بوده و دارای 5 فصل است که در ابتدا قسمتی تحت عنوان کلیات تحقیق ( فصل اول) به تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف موضوع، پیشینه ی تحقیق و سئوالات تحقیق، روش تحقیق، ساختار تحقیق، کلید واژه ها و مشکلات و موانع آمده است. با توجه به نیاز جامعه به جهت شناخت انجام صحیح زیارت همراه با آداب اسلامی و موازین شرعی و دوری از هر گونه خرافه ای در این زمینه، بر آن شده که در این موضوع، تحقیقی را با استناد به کتب معتبر و مرجع و مطالب فیش برداری شده به ثمر برسانم. این دفتر و قلم بر آن شد که در حدّ توان و با استعانت از خدا به مسائل، خرافات و شبهاتی که در زمینه ی زیارت مطرح است، بپردازد و به لایه هایی از این حقیقت والا اشاره نماید. فصول تدوین شده به شرح ذیل صورت گرفته است. فصل دوم: با عنوان زیارت که به معنا و مفهوم زیارت پرداخته است و زیر فصل هایی که در این فصل آمده: تاریخچه ی زیارت، فلسفه ی زیارت که در هشت مورد تنظیم گردیده است. اقسام زیارت که شامل سه مرتبه ی جسمی، عاطفی و روحی می باشد و اهداف زیارت که در شش مورد بیان شده است. فصل سوم: درآمدی بر زیارت از نگاه قرآن و حدیث. در این قسمت، آیات زیارت به دو قسمت تقسیم می شود: آیاتی که مستقیم به این اصل پرداخته است و آیاتی که به صورت ضمنی می توان آن را استنباط کرد و بعد از آن به بیان زیارت از زبان وحی و خاندان نبوت پرداخته ام؛ که شامل چند قسمت می باشد: زیارت خانه ی خدا، زیارت قبور خویشان و مؤمنین، زیارت قبور علما و شهدا، زیارت رسول خدا و قبور امامان « علیهم السلام»، گفتار بزرگان مذاهب چهارگانه پیرامون زیارت اهل قبور، زیارت در سیره ی پیشوایان دین و در پایان این فصل، زیارت را در نگاه و سیره ی شخصیت هایی همچون امام « رحمة الله علیه»، علامه امینی و علامه طباطبایی مورد بررسی قرار داده ام. فصل چهارم: با عنوان آداب و آثار زیارت می باشد که آداب را همگام با آیات قرآن در نوزده مورد بیان نموده ام. در ادامه به آثار زیارت در دو زیر فصل آثار دنیوی که شامل یازده مورد می باشد و آثار اخروی زیارت که در چهار مورد بررسی نموده ام. فصل پنجم: که فصل پایانی این رساله است با عنوان آسیب شناسی زیارت که شامل مطالبی از قبیل: معنی و مفهوم خرافه، مظاهر و نمودهای خرافه، علل و عوامل و ریشه ی گرایش به خرافات، مفهوم شرک و بت پرستی، مسئله ی بهداشتی بودن بوسیدن ضریح، نسبت ها نادرست وهابیان به شیعیان و دیگر سئوالات و شبهاتی که در این زمینه مطرح است، پرداخته ام.

نوشتار موجود تحت عنوان اخلاق فاطمی ( س) تنظیم شده است که شامل بخش های زیر می باشد. 1.ابتدای بحث با عنوان کلیات می باشد که در آن به موضوع تحقیق، تاریخچه ی مختصری از مطالعات انجام شده در مورد آن، اهداف کلی تحقیق و فرضیه ها پرداخته شده است. 2.بخش اول: به تعریف کلید واژه های « اخلاق» و « سیره» اختصاص یافته است. 3.بخش دوم: به شرح حال زندگی حضرت صدیقه کبری ( س) اشاره دارد که این بخش شامل دو فصل می باشد در فصل اول که از زمان تولد حضرت فاطمه ( س) تا وفات پیمبر ( ص) و وقایع و اتفاقاتی که در طول این سال ها برای حضرت ( س) پیش آمده اشاره شده است و در فصل دوم که دوران بعد از وفات پیامبر ( ص) تا شهادت خود حضرت و اتفاقاتی که برای حضرت فاطمه ( س) و علی ( ع) از سوی حاکم و قت و مردم ناسپاس آن روز مدینه و مکه پیش آمده اشاره دارد. بخش سوم: به مقام حضرت فاطمه زهرا از دیدگاه آیات و روایات پرداخته و در آن به آیاتی که نشان از عظمت و مقام آن حضرت دارد. اشاره شده از جمله اشاره به مقام عصمت و طهارت و معصوم بودن از گناه و نیز اشاره به اینکه حضرت ( س) یکی از اسباب و علل خلقت و آفرینش است همانگونه که پیامبر ( ص) و امیرالمؤمنین ( ع) و حسنین ( ع) سبب خلقت و آفرینش هستند. و در بحث روایات به گفتار ائمه در شأن و مقام و منزلت آن حضرت اشاره دارد. 4.بخش چهارم: به فضائل و صفات عالیه حضرت پرداخته و از ایثار و ادب و آزادگی، زهد و عبادت، ایمان و تقوا حضرت گرفته تا عمل و عدالت خواهی و عفت، دانش آموزی و هدفداری و شجاعت و حلم و متانت حضرت هرچند به طور مختصر و کوتاه اشاره ای شده است. 5.بخش پنجم به کاربرد اجتماعی فردی اخلاق فاطمی در زندگی و اجتماع پرداخته شده است. و در پایان این رساله به خلاصه ای از مباحث مطرح شده و نتیجه ای که از این مباحث می توان گفت و همچنین به فهرست منابع و مآخذ اشاره شده است.