جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ی حاضر نتیجه ی بررسی و تحقیق بر مسأله ی «صله ی رحم در آیات و روایات و پیامدهای فردی و اجتماعی آن» می باشد. از کارهای بسیار نیک و اعمال پسندیده که حضرت حق و انبیاء و امامان نسبت به آن اصرار ورزیده اند صله ی رحم است. اسلام نسبت به صله ی رحم و کمک و حمایت و محبّت نسبت به خویشاوندان اهمیّت فوق العاده ای قائل شده است و قطع رحم و بریدن رابطه از خویشان و بستگان را به شدّت نهی کرده است. رساله ی حاضر با توجه به آیات و روایات معصومین ( علیهم السلام) و گفتار بزرگان و استفاده از علم روان شناسی به بحث و بررسی پیرامون موضوع پرداخته است و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی که در دنیا و آخرت بر زندگی انسان دارد را مورد بحث قرار داده است. قرآن مجید به صله ی رحم سفارش می کند و آن را عمل صاحبان خرد می داند، و قطع رحم را به عنوان فسق و قاطع را فاسق می شمارد. و در سوره ی مبارکه نساء حکم می کند تقوای الهی را نسبت به خداوند و ارحام مراعات کنید، عجیب است که ارحام را پس از خود ذکر فرموده است. رعایت تقوای الهی نسبت به ارحام، رعایت آبرو و هوّیت آن ها و شتافتن به دیدارشان و رفع نواقص زندگی آن هاست. با توجّه به آیات و روایات بررسی شده در رساله، صله ی رحم به اندازه ای اهمیّت دارد که انجامش موجب ثواب چندین برابر و عاقبت به خیر شدن و قطعش، موجب لعنت، و سوء عاقبت و ممنوعیت از نجات است. قرآن مجید، رسیدگی به اقوام و ارحام را بر دیگران مقدم نموده و این نشان از اهمیّت صله ی رحم در اسلام می باشد.

از ویژگی های تربیت دینی این است که پیش از آن که از بیرون به تربیت بپردازد، در آغاز، خویشتن فرد را به وی می نمایاند، که انسان اسرار آمیزترین موجود جهان هستی است؛ موجودی که جهان کوچکی است که جهان بزرگی را در درون دارد، موجودی که علاوه بر داشتن بعد مادی از بعد معنوی نیز برخوردار است، هدف از آفرینش چنین موجودی حرکت در مسیر فطرت توحیدی است. بنابراین با توجه به فلسفه و هدف آفرینش انسان و با وجود برخورداری او از فطرت و نیز تعالیم انبیای الهی که یکی از اهداف بعثت آن ها متوجه کردن انسان ها با خویشتن حقیقی و حرکت در مسیر تکامل بوده است، از خود فراموشی می توان به عنوان مانع اصلی سعادت و کمال نام برد. از طرفی کلید معرفت خداوند شناختن نفس است پس اگر انسان نتواند خود را بشناسد چگونه می تواند پروردگارش را بشناسد. تزکیه همان که خداوند با یازده قسم پیاپی، اهمیت فراوان آن را به ما گوشزد می کند، از همان جایی آغاز می شود که آدمی وجود نور را باور می کند، ولی خود را در تاریکی می بیند. این جا ابتدای راه تزکیه است، لذا بر آن شدیم تا در بحث خودشناسی و خودسازی قدم بگذاریم تا تلازم بین این دو را کشف کنیم، و روشن سازیم که چگونه تهذیب و مجاهده راه به سوی خداوند می گشاید. براین اساس با استفاده از آیات نورانی قرآن و رهنمودهای پیامبر و ائمه اطهار ( علیهم السلام) و بزرگان، مبادی و اصول تزکیه را استخراج و در اختیار طالبین قرار دهیم. این تحقیق در دو فصل خودشناسی و خودسازی گرد آوری شده که در آن راههای معرفت خداوند بررسی، و بیان شده که در واقع خودشناسی، کلید خودسازی و گذرگاه خداشناسی است. بر اساس آنچه از مجموعه آیات قرآنی بدست می آید در میان مسائل اعتقادی اسلام، توحید و پس از آن معاد، حایز بیشترین اهمیت است. که اگر اعتقاد به نفس به عنوان موجودی مسقل از بدن – که می تواند پس از فنای آن باقی باشد – نداشته باشیم، اصولا جایی برای معاد باقی نمی ماند. با این بیان، به این نتیجه می رسیم که، نخستین گام در طریق تهذیب مجاهده است و مربی در این بین نقش بسزایی دارد. همان گونه فراگیری علوم حصولی نیازمند استاد مجرب و دانا است، وصول به معارف حقه نیز تنها در پرتو راهنمایی مربیان روحانی و هدایت عالمان ربّانی میسر است. با این هدف که خوانندگان راه سعادت، ترغیب به کشف خویشتن خویش شوند و از این شناخت برای معرفت حق تعالی بهره جویند.

این رساله با عنوان مفهوم انفاق در اسلام در نظر دارد تا آن چه را که در قرآن و سخنان ارزشمند ائمه ( علیهم السلام) در مورد انفاق بیان شده، مورد بررسی قرار دهد تا از بسیاری کج فهمی ها و آثار مخرب آن در جامعه جلوگیری شود. انفاق در لغت از ریشه ی ( نَ فَ قَ) به معنای کم شدن و نابودشدن گرفته شده و در اصطلاح به صرف کردن دارایی های مادی انسان مؤمن در راه آرمان های اسلامی و هدفی مقدس گفته می شود. این رساله بر آن است که آیات قرآن و روایات وارده در مورد مسأله ی انفاق را بیان نموده و هم چنین در مورد برخی نگرش های غلط نسبت به موضوع انفاق تغییراتی ایجاد نماید و پاسخ گوی سؤالاتی از قبیل شرایط انفاق کدام است؟ اهمیت انفاق و صدقه در اسلام چگونه است؟ و ... می باشد. هم چنین این رساله در چهار فصل تدوین شده که فصل اول آن کلیات است و شامل چند قسمت می باشد، از جمله: تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق، پیشینه ی موضوع ، کلید واژه ها و موانع و محدودیت هایی که در مسیر نوشتن این رساله وجود دارد، در این فصل مطرح شده است. فصل دوم معنا شناسی نام گرفته که شامل مفاهیم کلی است، که دارای یک زیرفصل می باشد و این زیر فصل خود شامل چند قسمت می شود: 1 معنای لغوی و اصطلاحی انفاق 2 ریشه ی انفاق 3 اهمیت انفاق و صدقه در اسلام 4 وسعت معنای انفاق 5 ارزش و فضیلت انفاق و راز آن. فصل سوم بایستگی های انفاق نامیده شده که دارای شش زیرفصل است، که شامل شرایط انفاق، موانع انفاق، عواقب ترک انفاق، شرایط انفاق کننده و انفاق شونده می باشد. فصل چهارم آثار انفاق نام گرفته و زیرفصل های آن آثار فردی انفاق و آثار اقتصادی اجتماعی و اخروی انفاق نام گرفته است. کلید واژه ها: انفاق، برّ، معروف، صدقه.

تفکر اساس تعالی و تکامل مادی و معنوی است و او را از بسیاری موجودات متمایز می سازد. تفکر انسان را از مرحله ی احساس به مرحله ی تعقل می رساند و از مرتبه ی حیوانی به مقام انسانی سوق می دهد. تفکر روح ماورایی انسان را بیدار می سازد و آن را به پرواز وا می دارد. این رساله بر آن است که تفکر را در آیات و روایات بررسی کند. با توجه به آیات و تعابیر بعضی روایات و با گذر بر آثار و نوشته هایی از دانشمندان در تعریف و توصیف تفکر می توان گفت: فکر کلید دانش است، فکر یعنی الهام ایده آل، فکر ریشه و مغز عقل است. تفکر و اندیشه تنها وجه امتیاز انسان از سایر مخلوقات است. در نتیجه زندگی بدون تفکّر و تدبّر نه می پاید و نه می ماند. وجود آن و ادامه ی آن مربوط به میزان کارکرد اندیشه و به حرکت این قدرت و توانایی، وابسته است. زندگی آن گاه گسترش می یابد که قدرت اندیشیدن گسترش یابد. هنگامی زندگی محدود خواهد شد که اندیشه محدود گردد. کلید واژه ها: تفکّر، تذکّر، تدبّر، تعقّل، تفرّد

واقعیت وجودی مخلوق چیزی جز فقر و نیاز به خالق غنی نیست، خداوند می فرماید: « یا أَیُّهَا النّاسُ انتُمُ الفُقرآءُ إِلَی اللهِ واللهُ هُوَ الغنیُّ الحمیدُ: ای مردم، شما به خدا نیازمندید و خداست که بی نیاز ستوده است.» و تعلق و آویختگی به خالق، عین تحقق ذات مخلوق است؛ لذا چنین وجودی هرگز نمی توانددر ذات خویش از دعاوتضرع به درگاه باری تعالی انفکاک پیدا کند؛ چه آن که، وی دراصل و اساس خلقتش دست به دامن دعا و خداست؛ هر چند بر اثرتربیت های نادرست و موانع، حجاب هایی از جهالت و قساوت چهره فطرتش را پوشانده او را از فقر و نیاز ذاتی است به خدا غافل کرده و به بیراهه برده باشد. دعا و نیایش استوارترین رشته پیوند انسان با خالق و بی مانند ترین وسیله تقرب او به خداست. در منطق قرآن و اهل بیت دعا، عبادات و بلکه افضل عبارات و مخّّ و لبّ عبارت است و شخص با اعراض از دعا، متکبر و سرکش از عبادت خداوند و محکوم به عذاب ذلت بار دوزخ است. انسان، در حال دعا روحش به سوی عالم بالا و جهان ملکوت به پرواز در می آید و قلب ارتباط مجذوبانه و عاشقانه با خالق هستی پیدا می کند و این ارجمند ترین و شریف ترین حالات روحی آدمی است وهدف و مقصد اصلی از تمام عبادات تحصیل همین حالت روحانی و معنوی می باشد. در هر حال آدمی از ظلمتکده عالم ماده به عالمی سراسر نور و عزت پر می گشاید و به آرامش وطمأنینه روحی دست می یابد. کلید واژه ها: دعا.

عنوان تحقیق : بررسی نقش زن مسلمان در تاریخ اسلام این رساله در شش فصل تنظیم شده است. در فصل اول آفرینش زن، اشتراک زن و مرد در خلقت، تفاوت های تکوینی، زن و مرد گوناگونی راه های کمال، تساوی یا تشابه، و زن و مرد دو موجود مکمل هستند : بررسی گردیده است. در فصل دوم زن در ایران قدیم زن در روم قدیم و زن در میان اعراب عهد جاهلی زنده به گور کردن دختران و ازدواج و رفتار عرب با زنان بررسی گردیده است. در فصل سوم شخصیت زن و پوشش زن و اشتغال به کار زن در شئونان اجتماعی طن شاغل در قرآن و ملکه سبا دختران شعیب بررسی گردیده است. در فصل چهارم نقش سیاسی زن در جامعه اسلامی، نقش زن در عهد رسول اکرم(ص)، نقش زن مسلمان در عهد ائمه(ع)، نقش زن در قیام عاشورا و نقش زن مسلمان در غیبت صغری و نقش زن مسلمان در عصر ظهور، نقش زن مسلمان در پیدایش انقلاب بررسی گردیده است. در فصل پنجم زن و علم زن و هنر زن و اخلاق زن و عرفان زن و شعر و نمونه هایی از شاعران نقش زن در تاریخ زنان نمونه در اسلام بررسی گردیده است. در فصل ششم حفظ و بقای نسل حضانت و نگهبانی حیات کودک تسکین و آرامش بخشیدن به مرد عاطفی کرن محیط و تقویت روحیات مرد تربیت کودکان و پرورش عواطف کمک به سازمان بخشیدن به خانواده و نقش همیاری و تعاون با مرد و آرامش بخش غریزه، کمال ورزی یا تکامل بررسی گردیده است. در پایان نیز فهرستی از آیات و منابع مورد استفاده دراین رساله، ارائه گردیده است. خداوند سبحان را شاکرم که مرا توفیق داد تا بتوانم از دریای بیکران دانش اندکی مستفیض گردم و بر اندوخته های ناچیز خود بیفزای

نوشتار موجود شامل 8 بخش می باشد، در ابتدا در قسمتی تحت عنوان کلیات، ضرورت و اهداف موضوع، پیشینه موضوع و سئوالات تحقیق آورده شده است. بخش اول: تحت عنوان مرگ می باشد که عقبات مرگ و عوامل آسانی سکرات مرگ را بررسی کرده و عوامل پس از مرگ و علت های ترس از مرگ را هم بیان کرده است. بخش دوم: حیات قبر است که درباره حیات دنیوی و موت پیش از ولادت و سؤال و جواب در قبر و فایده آن مورد بررسی قرار داده و در آخر هم نقش صدقات برای مرده را بیان کرده است. بخش سوم: روح است که ماهیت روح و سرّ علاقه روح به قبر و چگونگی حیات روح در عالم برزخ و نزدیکترین راه برقراری ارتباط روح با نظام برزخی مورد بررسی قرار داده. بخش چهارم: برزخ است، از این بخش به بعد که مهمترین بخش به شمار می آید که بعد از تعریف از حیات و برزخ ضرورت وجود برزخ فلسفه برزخ و چهره و ماهیت آن را مورد بررسی قرار داده است. بخش پنجم: که مراتب عالم برزخ است، درباره سختیها و فشار برزخ و عوامل کاهش یا ازدیاد عذاب ها در برزخ را بیان کرد. بخش ششم: بهشت و جهنم برزخی است که در این بخش نمونه هایی از بهشت و جهنم در برزخ و حوض کوثر در برزخ و چگونگی دوام در برزخ را مورد بررسی قرار داده است. بخش هفتم: سؤال و جواب برزخی است که در اینجا سؤال از اعمال در برزخ و وضع متوسطین یا مستضعفین در برزخ و اینکه آیا از مستضعفین فکری سؤال می شود. بخش هشتم: که آخرین بخش است که برزخ را از نظر فرهنگها و عقل و وحی و از نظر کتاب و سنت مورد بررسی قرار داده است.