جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع رساله حاضر فلسفه در قرآن و سنت می باشد. رفع فقر ، تبعیض و بی عدالتی از ضرورت های پردازش به این موضوع است.لذا این رساله با هدف آشنایی بیشتر افراد جامعه با این تکلیف دینی و تشویق آنان به عمل ، به عنوان یک فریضه الهی ، صورت پذیرفته است. این رساله مشتمل بر مقدمه و شش فصل می باشد.در مقدمه به اختصار به اهمیت موضوع پرداخته شده است. در فصل اول رساله دلایل وجوب خمس در قرآن و سنت با توجه به آیه 41 سوره انفال و روایاتی که از ائمه اطهار ( علیهم السلام ) به ما رسیده ، احادیثی را به عنوان نمونه بیان کردیم. در فصل دوم ادله وجوب خمس و اینکه چرا باید خمس بعد از پیامبر ( ص) به امام ( ع) برسد و بعد از امام به دست جانشینان ایشان برسد مورد نقد و بررسی قرار داده و شبهات وارده در این زمینه را مطرح کرده و پاسخ داده ایم. در فصل سوم به چگونگی پرداخت خمس در زمان غیبت پرداخته و اقوالی را در زمینه مطرح کرده ایم. در فصل چهارم موارد أخذ و مصرف خمس در صدر اسلام را بیان کرده ایم. در فصل پنجم اثرات خمس بر جامعه و نقش آن را در استقلال فرهنگی و ابعاد اخلاقی و تربیتی یادآور شده ایم. در فصل ششم اثرات خمس را بر فرد مورد بررسی قرار داده و نتایج جاصل از پرداخت خمس و عدم پرداخت آن را ذکر کرده ایم. در پایان خلاصه و نتیجه بدست آمده و چند پیشنهاد نیز مطرح شده است. کلید واژگان: خمس: در لغت به معنای یک پنجم است. خمس: در اصطلاح : مالیاتی معادل یک پنجم می باشد که شریعت آن را در مواردی تعیین کرده است. فقه : فقه در لغت به معنای فهم یا علم به چیزی است. فقه در اصطلاح به معنای علم به احکام شرعی از راه ادله تفصیلی آن می باشد. فلسفه:فلسفه در لغت به معنی دانایی است. فلسفه:فلسفه در اصطلاح به معنی تبیین عقلانی یک واقعه یا پدیده است. سنت: سنت در لغت به معنای روش رویه ، آئین و شریعت آمده است. سنت در اصطلاح قول و فعل و تقریر پیامبر اکرم ( ص) و سایر معصومین ( ع) می باشد.

موضوع پژوهش حاضر نگاهی است به شناخت جایگاه انسان درقرآن کریم. هدف کلی این تحقیق،تبیین همه جانبة جایگاه فردی و اجتماعی انسان درقرآن مجید می باشد.و اهداف ویژه آن عبارتند از: بررسی جایگاه انسان در دیدگاههای مختلف،معرفی قرآن به عنوان بهترین دیدگاهها در مورد انسان،آشنا نمودن جامعه قرآنی به جایگاه انسان و ایجاد انگیزه برای حرکت جامعه به سوی رساندن انسان به جایگاه واقعی اش می باشد. این پایان نامه، از چهار فصل تشکیل شده است که درفصل اول،دیدگاههای گوناگون درباره انسان وجایگاهش به صورت اجمالی بیان و مورد نقدو بررسی قرار می گیرد.فصل دوم به بررسی دیدگاه قرآن دربارة جایگاه فردی و اجتماعی انسان پرداخته شده است. ودرفصل سوم عوامل و موانع رسیدن به جایگاه انسانی تبیین شده است. وفصل چهارم مبیّن آثار رسیدن به جایگاه انسانی می باشد ودرانتهای پایان نامه نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات، بیان می شود. منابع مورد استفاده دراین تحقیق،متون قرآنی وتألیفات اندیشمندان شیعی است که با استفاده ازروش تحقیق بنیادی،که به توصیف جایگاه انسان پرداخته می شود.وازمجموع بررسیهای صورت گرفته چنین بدست می آید:جایگاه انسان درعصرحاضرامروز متفاوت ازجایگاه انسان در قرآن می باشد.قرآن بهترین جایگاه رابرای انسان مدنظر قرارداده که می تواندبادست خویش، خودواجتماع راتغییردهدوبرترازسایرموجودات درعالم هستی باشد.واینکه انسان از اقتصاد،سیاست، فرهنگ،خانواده جدا نیست و هر کدام از موارد مذکور از اهمیت بسزایی برخوردارند. انسان می تواند اجتماع را به عنوان وسیله ای برای رسیدن به جایگاه انسانی قرار دهد. و برای دستیابی در این راه، از هر چیزی که در این دنیا موجود می باشد می تواند بهره برداری کافی را نماید. انسان باید از موانعی که برسر راه او موجود می باشد،دوری نماید.

تحقیق با موضوع زیانها و آثار دنیا دوستی و راه های کنترل آن در قرآن و سنت به روش کتابخانه ای و با هدف رسیدن به راه های کنترل دنیا دوستی و روش استفاده از آن ها بصورت عملی گردآوری شده است که ضرورت جامعه ما نیز هست. در بخش اول ابدا به چیستی دنیا پرداخته شد که با بررسی دنیا ممدوح یا مذموم، فریبندگی دنیا، حقیقت دنیا و سبب زیاد شدن حب دنیا و گرفتن سهم و بهره از دنیا، دنیا گذرگاه مقوت به این نتیجه رسید؛ دنیا گذرگاهی برای رسیدن به آخرت است و آبادانی آخرت یا خرابی آ« بستگی به نوع عمل کرد فرد، در دنیا دارد پس دنیاف مذموم و ممدوح نیست بلکه انسان است که دنیای ممدوح یا مذموم را می سازد. در فصل دوم به نشانه ها و صفات افراد دنیا دوست پرداخته شده که افرادی پر خوراک و پرخنده و پر خواب هستند که در طاعت کسالت دارند آرزوی طولانی دارند که ترک محاسبه نفس نموده و کم نفقه و تعقل و پرگو می باشند، از خدا ترس ندارند و عجب و تکبر و خودستایی بی مورد دارند بدی دیگران را بازگو می کنند و در راحتی شکر ندارند و در بلا صبر ندارند. در فصل سوم زیانهای دنیا دوستی را بررسی نمود که اضطراب و طغیان و غرور و ترفندهای منافقان در مسائل مادی است، کفر و جهنم، غفلت از آخرت در خطر بودن دین و رفتن شیرینی مناجات و حرص و ترس از مرگ نیز زیانهایی است که به انسان دنیا دوست وارد می شود. بخش دوم که ضرورت جمعه ما است راه های کنترل دنیادوستی بررسی شده که در فصل اول با جستجو در آیات و روایات به این نتیجه رسیدم نگاه واقعی به دنیا می توان مهمترین عامل کنترل دنیا باشد یعنی اگر انسان باور کند در دنیا مهمان غریبی است که باید دل از این دنیای ناپایدار برکند و دنیا را مانند خواب خوش و یا همچون پلی بدون بازگشت و خود را مسافری ببیند که در دنیای ناچیز چند روزی می ماند توان پیدا می کند تا برای خروج دوستی دنیا از قلب اقدام کند در فصل دوم که روش عملی کنترل دنیادوستی یعنی زهد و بی رغبیتی به دنیا را بررسی می کند اهمیت و اثر آن به اثبات می رسد و عوامل بی رغبتی و زهد به دنیا را بررسی نمود که اندیشه و شناخت اولین عامل بی رغبتی است که یک راه عقلانی توصیه شده توسط امیرالمومنین نیز بیان شده یاد مرگ، توجه به سختی های دنیا و قبول اینکه روزی بدست خداوند است، توجه به آخرت نیکو، مصرف ثروت برای کسب آخرت، توجه به عاقبت قارون و حب دنیا از عوامل بی رغبتی به دنیا دانسته شده است. در بخش سوم فواید بی رغبتی به دنیا بررسی شده تا فرد تشویق به دل کند از دنیا شود که حب دنیا راس همه خطاهاست در این فصل کاهش تنیدگی، آسودگی خاطر، چشیدن شیرینی ایمان و تنظیم زندگی از اثرات بی رغبتی به دنیا دانسته شده و این تحقیق به این نتیجه می رسد باید دنیا و دنیا دوست را شناخت اثر دنیادوستی را دانست تا با نگاه واقعی به دنیا و زهد پیشه گی زندگی آسوده و معنوی و منظمی داشت که هدف آن کسب رضای الهی و آبادانی آخرت باشد.

موضوع تحقیق زبان از دیدگاه آیات و روایات است، محقق درصدد آن است که به بررسی و شناساندن این عضو فعال که یکی از نعمت های بزرگ و ارزنده الهی برای انسان است، بپردازد. زیرا انسان تا نسبت به چیزی شناخت نداشت باشد نمی تواند در مورد آن اظهار نظر نماید و یا از آن استفاده درست کند. دیگر این که آشنایی با فواید و آفات زبان زمینه ای برای آراسته شدن انسان ها به محسنات زبان و پاکسازی خود از آفات آن است. متأسفانه در جامعه ی کنونی آفات زبان بسیار شایع است و افراد جامعه بدون توجّه به عواقب ناگوار آن دچار استفاده سوء از آن هستند و حال این که انسان می تواند از این نعمت خدادادی به طور شایسته استفاده نموده تا این که خود و دیگران را به سعادت و کمال برساند و همین امر سبب گردید تا محقق با توجّه به علاقه ای که در این زمینه داشت در مورد آن به تحقیق بپردازد. این تحقیق در سه فصل به شرح ذیل می باشد: فصل اوّل: شامل تعریف لغوی و اصطلاحی زبان، زبان از دیدگاه آیات و روایات قرآن و روایات و جایگاه زبان در آیات قرآن، خطر بیهوده سخن گفتن، زبان با عقل ارتباطی مستقیم دارد، سخن بهترین عبادت و زشت ترین معصیت، و نتیجه است. فصل دوّم: شامل فواید زبان است که از عنوان های اصلی تشکیل شده است: سخن نیک گفتن، حفظ ایمان و دین توسط زبان، زبان وسیله ای موعظه و ارشاد، حق گویی، امربه معروف و نهی ازمنکر، صدق و راستگویی، قرائت قرآن، اصلاح بین الناس، شکر خداوند، سکوت است. فصل سوّم: آفات زبان است که شامل غیبت، تهمت، سخن چینی عیب جویی، فحش و ناسزاگویی، استهزاء و مسخره کردن و شایعه سازی است. در این تحقیق سعی شده بیشتر از منابع اصلی و معتبر استفاده شود مانند اصول کافی، بحارالانوار، وسائل الشیعه، محجی البیضاء و ... و از جمع بندی مطالب این تحقیق چنین بدست می آید که: زبان عضوی است که در بیان دیگر اعضاء و جوارح از مقام و موقعیت خاصی برخوردار است و نقش عظیمی را در سعادت و شقاوت انسان به عهده داشته و این عضو فعال با حفظ دین و ایمان فرد ارتباط مستقیمی دارد و امّا باید توجّه داشت که زبان همیشه باعث کسب منافع نیست بلکه اگر فرد غافل باشد می تواند بزرگترین آسیب ها را به او وارد کند.

این پژوهش با عنوان نعمت های الهی از دیدگاه قرآن و احادیث، به بررسی جایگاه نعمت در زندگی انسان می پردازد. در این تحقیق سعی شده که نعمت های الهی در قرآن و احادیث بررسی و به فلسفه نعمت، انواع نعمت، شکر و کفر نعمت و راه زیاد شدن آن با هدف آشنا شدن با حقیقت نعمت در نگاه اسلام و اصلاح نگرش های نادرست نسبت به نعمت اشاره گردد. این تحقیق از دو بخش با این عناوین تشکیل شده است: بخش اول: نعمت و عوامل مؤثر در افزایش و کاهش آن، که شامل دو فصل می باشد. فصل اول: اهمیت پرداختن به بحث نعمت. فصل دوم: فلسفه آفرینش نعمتهاست. بخش دوم: به انواع نعمت می پردازد، که شامل پنج فصل با این عناوین می باشد. فصل اول: نعمت طبیعت. فصل دوم: نعمت وجود انسان. فصل سوم: نعمت معنوی. فصل چهارم: برترین نعمتها. فصل پنجم: نعمتهای بهشتیان.

موضوع تحقیق : قصاص در اسلام و ادیان توحیدی و مذاهب کلامی معاصر می باشد . قصاص، حکمی اسلامی و لازم الاجرا می باشد که در قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره شده است . اگر چه قصاص، کلمه ای عربی و ریشه اسلامی دارد. اما اجرای مجازات اعدام در مقابل قتل نفس، چه در ادیان توحیدی و چه در ادیان غیر توحیدی ، وجود داشته است که گاه اجرای این مجازات بسیار خشن و با شکنجه همراه بوده است . هر گاه ، حاکمان ظالم بر سر کار می آمدند، شدت اعمال مجازات ها بسیار شدیدتر بوده است و نوعی نابرابری بین ارتکاب گناه و اعمال مجازات وجود داشته است که با ظهور اسلام، برابر و اعتدال جایگزین نابرابریها می شود . نابرابری اعمال مجازات ها ، حتی بعد از ظهور اسلام در بین ادیان دیگر و دشمنی بعضی از ادیان با احکام اسلام باعث رد حکم قصاص توسط ملل مختلف جهان گردید، به طوری که برای از بین بردن حکم قصاص و خشن جلوه دادن آن، شبهاتی را به این حکم وارد ساختند. لذا جهت پاسخگویی به شبهات و ابهام زدایی از حکم قصاص و تاکید بر لزوم اجرای این حکم به بررسی کتاب های تاریخی – روایی قصاص می پردازیم علاوه بر بیان پیامدهای لغو مجازات اعدام، به آثار اجرای این حکم در جامعه خواهیم پرداخت . امید که مورد توجه مخاطبین قرار گیرد. منابع مورد استفاده بیشتر تاریخی، روایی می باشند از جمله : کتابهای مقدس عهد عتیق و عهد جدید اثر ویلیام گلن، وسایل الشیعه اثر محمد بن الحسن الحر العاملی ، جهان مذهبی ادیان در جوامع امروز اثرریچارد بوش و کتاب ترجمه مسالک الافهام و شرایع الاحکام محقق حلی اثر ابوالحسن محمدی از جمله کتابهایی هستند که از آنها استفاده شده است . نتیجه این تحقیق و بررسی متون تاریخی و روایی در خصوص قصاص، پی بردن به اصل مسئله قصاص به عنوان یکی از حقوق جامعه بشری می باشد که از طریق بررسی ادله اسلامی می توان به ضرورت آن پی برد و با اثبات اجرای حکم قصاص در ادیان توحیدی قبل از اسلام ، می توان پاسخگوی شبهات وارده به این حکم الهی بود . مفاهیم کلیدی : قصاص، اسلام ، ادیان توحیدی