جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«غفلت و آثار آن در قرآن و روایات» موضوع این تحقیق پایانی است. هدف از انتخاب این موضوع این است که با بیانی گویا و با استفاده از آیات کریمه و روایات معصومین : راهکارهایی پیشنهاد شود تا انسان را از خواب غفلت بیدار و به مسیر سعادت رهنمون گرداند. در این پژوهش غفلت به عنوان بی توجهی به حقایق دنیا و به هدف خلقت انسان مورد بحث قرار گرفته است. موارد غفلت: غفلت از مبدأ و معاد و غفلت از نعمت است و سرمنشأ غفلت کبر و غرور و جهل و نادانی می باشد آثار زیانباری که خسارت دنیا و آخرت است در غفلت وجود دارد و راه های زدودن غفلت که در آن بخشی مربوط به تدابیر الهی در غفلت زدایی و بخشی به انجام وظایف افراد در غفلت گریزی است. در تهیه مطالب و تدوین این رساله از کتب تفسیری و کتب روایی استفاده شده است تا مطالب از جامعیت و اتقان کافی برخوردار باشد. روش انجام کار در این تحقیق از بعد نگرشی بنیادی می باشد و به اعتبار موضوع تحقیق، دینی و اخلاقی است و روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای می باشد. از نتایج تحقیق می توان به موارد ذیل اشاره نمود: الف) «غفلت»دارای مفهوم گسترده ای است و هرگونه بی توجهی و یا کم توجهی به سرنوشت و سعادت دنیا و آخرت انسان را شامل می شود. به گونه ای که فرد غافل، رفتار و اعمال خویش را بدون دقت و آینده نگری دنبال می کند و به حقایق دنیا و آخرت و هشدارهایی که حوادث تلخ و شیرین زندگی به انسان می دهد توجهی ندارد. ب)«غفلت» و بویژه « غفلت از یاد خدا» امری ناپسند و مذموم است که آیات و روایاتی در ذم و نکوهش آن آمده است. و انسان را از این صفت منع کرده است. امّا تغافل ( خود را به غفلت زدن) در برخی از موارد از جمله: در امور تربیتی و ندیدن خطای دیگران به قصد ( گذشت) استثنا شده است. نه تنها مورد ذم و نکوهش قرار نگرفته، بلکه انجام آن توصیه شده است. ج) اسلام برای پیشگیری و درمان این صفت، راه کار هایی را در قرآن و روایات بیان کرده است که مهم ترین آنها « ذکر» و « بیداری، که همان یقظه» است می باشد.

آرامش و سکینه در برابر اضطراب و دلهره به کار می رود و به حالت آسودگی خاطر، ثبات و طمأنینه گفته می شود. انسانها همواره در زندگی در جستجوی آرامش بوده و هستند. سلامت فکر و اخلاق، مانند سلامت جسم از ارکان اساسی خوشبختی و سعادت انسان می باشد. در قرآن مواردی به عنوان عواملی که باعث می شود انسان به آرامش و سکینه دست یابد ذکر شده است: این عوامل به عوامل طبیعی و عوامل معنوی و نیز تکالیف عبادی که باعث می شود انسان به آرامش برسد تقسیم می شوند. از جمله عوامل طبیعی، خواب، به موقع و اندازه که نشاط آفرین و مایه قدرت است می باشد همچنین آرامشی که از تاریکی شب به وجود می آید یک واقعیت مسلم علمی است، و نیز از دیگر موارد عوامل طبیعی همسر می باشد قرآن کریم هدف از ازدواج را سکونت و آرامش قرار داده است. مهمترین عامل معنوی که انسان به وسیله آن به آرامشی بی نظیر دست می یابد ایمان می باشد علاوه بر آن توبه، ذکر، توکل، صبر، یقین، و مشاهده ی حقایق دیگر عوامل معنوی می باشد که انسان در پرتو آن به روحی آرام و مطمئن دست می یابد. از جمله تکالیف عبادی که نقش قابل انکاری در رسیدن انسان به آرامش قلبی و امنیت روانی دارد نماز، زکات، انفاق ( البته بدون منت و آزار ) و حج می باشد. البته این آرامش و طمأنینه دارای آثاری از جمله ازدیاد ایمان و رضایت خداوند می باشد همچنین موانعی برای رسیدن به آرامش نیز وجود دارد که مهمترین آنها می توان دنیا پرستی و ترس از مرگ را نام برد. عواملی مانند کفر و شرک و مفاسد اخلاقی موجب می شود که خداوند این آرامش را از انسان سلب نماید.

چکیده

موضوع تحقیق « شاهد و شهادت اخروی در قرآن » است. هدف تحقیق ، ایجاد روحیه ی خدا محور، و کم کردن انحرافات روزانه است و به وجود آوردن انسانی است که به درجه ی شهادت رسیده و خود شاهد دیگران گردد. دامنه ی این تحقیق گواهانی را شامل می شود که از طریق منابع قرآنی به معرفی آنها پرداخته شده است و گواهانی که به وسیله ی منابع روایی معرفی شده اند از دایره ی این تحقیق بیرون هستند، در این ضمن حیطه ی این تحقیق شاهدان اخروی را شامل می شود که در بحث قضاوت و وکالت به شهادت می پردازند. از این رو، این تحقیق با توجه به نوع، از سنخ تحقیق های کاربردی است زیرا با آگاهی دادن به جامعه سعی در رفع انحرافات و ایجاد جامعه ای بهتر دارد. و با در نظر گرفتن جهت گیری کلی ، از سنخ یک پژوهش توصیفی – علی است. زیرا از یک سو به توصیف شاهدان می پردازد واز سوی دیگر در پی یافتن راهی است که چگونه یک انسان که همچون، هم نوعان در یک محیط زندگی می کند به مقام گواه بودن و شهادت می رسد. فعالیت انجام شده در روند تحقیق از سنخ تحقیق های کتابخانه ای است که به توصیف و تحلیل موضوع در 5 فصل پرداخته است. در فصل اول بیان شده که هرجا که قلمرو و احاطه ی حسی و علمی انسان است عالم شهود است و آنچه ماوراء آن است عالم غیب محسوب می گردد و تفاوت عوالم شهودی بررسی گردیده، در فصل دوم، حقیقت شهادت اخروی را بیان کرده و اعراف را به عنوان مکان شهادت شاهدان معرفی نموده و اصل تکلم و اصل دروغ در قیامت را بازگو می نماید. در فصل سوم به ترتیب مراتب شهود ، به عنوان کردن شاهدانی پرداخته که در عقاید ما ایشان شهود همه جانبه بر اعمال ما دارند مانند: خداوند، پیامبر خاتم ? ، ائمه معصومین، شهدا و ملائکه. در فصل چهارم به بررسی شاهدانی پرداخته شده که در این دنیا شهود ایشان از دید ما مخفی و پوشیده است، مانند: اعضای بدن، وجدان، اعمال انسان، زمین، معبودان، اموال غصب شده، زمان. در فصل پنجم در تعریف شهید بیان شده که هر کسی که در راه حق باشد و عقیده ی حق داشته باشد و در این راه از دنیا برود شهید است؛ سپس امتیازات او را بر شمرده و به راهکار رسیدن به این مرتبه ی عالی پرداخته شده است . از جمع بندی مطالب ، به دست می آید که ما نیز به عنوان یک فرد عادی می توانیم به درجه ی شهادت نائل آئیم ، فقط باید حضور همه جانبه ی هود را در اعمال خود احاساس و از همین حضور به محبت واقعی و عشق خدا برسیم و در زمره ی شهدا قرار گیریم. که با اهتمام به این مطالب می توانیم ما نیز از شاهدان قرآنی باشیم.

عنوان این پژوهش ولایت حضرت علی در قرآن و سنت است. حضور ولی در جامعه اسلامی امری بسیار قابل اهمیت است و پیامبرصل الله علیه و آله و سلم در اندیشه تحقق این امر در جامعه بوده اند. یکی از اهداف پیامبر صل الله علیه و آله و سلم در طول رسالت، آماده کردن اذهان جامعه برای پذیرش فردی به عنوان جانشین است و برای رسیدن به این هدف اقدامات فراوانی را انجام داده اند، زیرا برای پایداری یک حکومت و اتحاد و انسجام یک ملت نیاز به فردی عالم و معصوم است. در این پژوهش با بررسی آیات و روایات اهمیت مسأله ولایت و حضور امام و ولی در جامعه مسلمین مشخص می شود. شیعه خود را پیرو اسلام ناب محمدی می داند و برای اعتقادات خود دلائل عقلی و نقلی کاملاً معتبری دارد که این دلایل مورد قبول اهل سنت نیز می باشد. و برای نیل به این اهداف، ابتدا به مبحث ولایت و تعاریف علوم مختلف از آن و اقسام ولایت و الهی یا انتصابی بودن ولایت می پردازیم. آیاتی از قرآن که اشاره به این موضوع، ولایت حضرت علی دارند و این امر را ثابت می کند پرداخته می شود و این آیات عبارتند از: آیه ولایت، عهد، تطهیر، مباهله و ... . احادیثی نیز ولایت حضرت علی را ثابت می کند مانند: یوم الدار، غدیر، ثقلین، سفینه و ... . در این پژوهش نظرات شیعه و سنی در کنار هم آورده شده است و به نقد و بررسی آن ها پرداخته شده و در نهایت از این پژوهش نتیجه می گیریم که مسأله بسیار مهم رهبری دینی و دنیایی مردم پس از ارتحال پیامبر صل الله علیه و آله و سلم مهمل و بدون تکلیف رها نشده است، بلکه رسول اکرم صل الله علیه و آله و سلم از اولین روز دعوت خویش(یوم الدار) تا پایان عمر خود این مسأله مهم را بیان کرده و امیرالمؤمنین را به خلافت بلافصل بعد از خویش معرفی نموده است. روش پژوهش در این تحقیق جمع آوری مطالب و اسناد است و از تحقیقات کتابخانه ای محسوب می شود.

حجاب در میان ملل قبل از اسلام ازجمله در ایران باستان و آیین پیامبران الهی مثل آئین یهود ، شریعت حضرت ابراهیم ( علیه السلام) و آئین برهمایی و مسیحیت موجود بوده است. و اسلام هم شکل خاص خودش از حجاب را بیان نموده که در این شکل عظمت و شخصیت زن مورد توجه بوده است. از نظر اسلامی مفهوم حجاب در واژه : به معنای پوشش ، وسیله پوشیدن و در اصلاح پوشش مخصوص بانوان معنا شده است. حجاب در قرآن در آیات متعددی بیان شده اما آیات صریح حجاب در دو سوره نور ( 30 و 31 ) و احزاب ( 55 و 60 ، 32 ، 33 و 53) می باشد . فلسفه حجاب ، هم از نظر فطری و هم عقل و هم تجاوز هر یک از افراد اجتماع نسبت به دیگری که موجب استواری اجتماع است مورد توجه اسلام بوده است علاوه بر این می توان آرامش روانی و استحکام خانواده ها و ارزش و احترام زن را نیز جزء فلسفه حجاب دانست. فلسفه حجاب در قرآن با تعبیر یاقوت و مروارید در صدف بیان شده است و این ارزشمند بودن زن را به بهترین شکل نشان می دهد ووظایف هر یک از زن و مرد را برای دستیابی به این هدف بیان می نماید . جلوه های حجاب در پوشش ظاهری ، نگاه ، گفتار و رفتار می باشد. پایه های حجاب شامل : ایمان به خدا و آخرت و آگاهی و تقوا است . فواید حجاب برای نمونه : ارزش و حرمت زن، انجام بهتر مسئولیت های اجتماعی ، سلامت اخلاق جامعه طهارت قلب ، مانع نفوذ فرهنگ استعماری غرب ، آرامش و امنیت مردان است . عوامل بد حجابی : تلاش استعمارگران است زدودن پوشش و دگرگونی ارزشها و دادن الگوهای ناهنجار . و آثار بدحجابی : سقوط و تباهی شخصیت ، افزایش التهاب و بیماری های روانی ، بر هم خوردن امنیت زنان ، بلوغ زود رس جنسی جوانان ، تکذیب آیات الهی و ایجاد غفلت و سرانجام عقاب اخروی است. راههای مقابله با بد حجابی تقویت ایمان و اعتقاد ، احیاء فرهنگ اصیل اسلامی، شناساندن الگوهای والا و تشویق و توصیه و تذکر می باشد . در آخر به نظریات فقها پرداخته شده و در جمع بندی نظرات فقها اصل حکم حجاب از ضروریات است زنان در مقابل نامحرم در صورتی که با قصد لذت و ریبه به او نگاه می شود همه بدن و موهای خود را بپوشاند و در این صورت واجب است همه بدن را بپوشاند به استثناء گردی صورت و دستها تا مچ اگر زینتی نداشته باشد . مواردی از ایرادهای وارده به اسلام مثل مخالفت حجاب با آزادی زن و حجاب مانع کار حجاب مانع دانش اندوزی و افزایش التهابات ، هم پاسخ داده شده است.

پژوهش حاضر پیرامون موضوع توسل و بررسی عینیت یا ضدیت آن با توحید است. این موضوع، بحثی کلامی است و از طریق آیات و روایات اثبات می گردد که نه تنها عقل و فطرت و قرآن، توسل به پیامبران و انسانهای صالح را تأیید کرده است، بلکه این مسأله در راستای توحید است چرا که متوسِّل، برای انسانهای صالح، استقلالی قائل نیست و آنها را خدا نمی پندارد بنابراین توحید عبادی و افعالی خدشه دار نمی شود و اگر به غیر این صورت باشد یعنی استقلالی جدای از خداوند برای انسانهای صالح قائل شود جزء توسلات باطل و تحریف شده خواهد بود که همه مسلمین باید با آن مبارزه کنند نه این که برخی منکر اصل توسل شده و نسبت شرک یا بدعت به آن بدهند و برخی دیگر به توسل باطل منحرف شوند. توسل به صالحین منحصر به زمان حیات آنها نمی شود و ارتباط با ارواح آنان و استمداد از ایشان پس از مرگشان نیز میسر است و این موضوع از طریق آیات و روایات و شواهد تاریخی ثابت گردیده و هیچ سند قطعی ای آن را شرک نپنداشته است. واژگان کلیدی توسل، استغاثه، شفاعت، توحید، شرک، بدعت، عبادت

پژوهش حاضر با عنوان « سیره پیامبر ( صلی الله علیه و آله وسلم ) در تحول عصر جاهلیت » است . در این پژوهش سعی شده است، دوران جاهلیت از جوانب مختلف و به صورت مختصر بررسی گردد و به مفاسد رایج آن زمان عربستان در همه ابعاد اقتصادی مانند : ربا خواری ، قمار و ... ، اجتماعی ( جنگ های بی علت و غارت اموال یکدیگر ... ) ، اخلاقی ( زنده به گور کردن دختران و روابط نا مشروع شایع ...) و اعتقادی ( مذاهب تحریف شده و شیوع زیاد بت پرستی ) اشاره شود و تأثیرات و تحولاتی که پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) برای دگرگونی آن عصر، در دوران سیزده ساله شروع دعوتشان در مکه و ده سالی که در مدینه تشکیل حکومت دادند، و کار های اساسی که در طی جنگ ها و برنامه های حکومتی و زندگی شخصی ایشان انجام گرفت بررسی گردد؛ و گوشه ای از اصلاحاتی که نسبت به از بین بردن شرک و جهل و تضاد طبقاتی و حقوق زنان و بردگان و برقراری مساوات در بین همگان صورت پذیرفت ذکر گردد، در انتها نیز بررسی کوتاهی از تمدن اسلامی بعد ازپیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) خواهیم داشت ؛ با این هدف که با مطالعه بیشتر سیره پیامبر بزرگوار اسلام ( صلی الله علیه و آله وسلم ) بتوانیم گوشه ای از آن را در زندگی و اجتماع خود پیاده کنیم ، چرا که در انتها بیان شده ایرانیان بودند که توانستند اسلام ناب محمدی را تا این زمان به صورت حقیقی حفظ کنند و ایران را به عنوان کشوری شیعی در تمام جهان معرفی کنند و حتی آیین آزادی بخش اسلام را با بانگ رسا به جهانیان برسانند . این مطالب در سه بخش و هفت فصل گنجانده شده است . بخش اول : شناخت عصر جاهلیت فصل اول : عصر جاهلیت فصل دوم : عربستان وادی جاهلیت ، خاستگاه پیامبر بخش دوم : رویکرد اسلام در مکه فصل اول : بعثت پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله وسلم ) و آغاز تحول فصل دوم : نخستین گام ها در توسعه اسلام بخش سوم : دوران شکوفایی اسلام فصل اول : تشکیل حکومت اسلامی فصل دوم : حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله وسلم ) و ره آورد اسلام فصل سوم : نحوه عملکرد به سیره پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) بعد از رحلت ایشان. کلید واژه ها: جاهلیت – اسلام - پیامبر – تحول – تمدن .

موضوعی که در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته، پژوهشی پیرامون انفاق، در آموزه های دین اسلام است. با توجه به اینکه انفاق یکی از مهمترین اصول اخلاقی اسلام است، که در این پژوهش به بررسی آن از منظر مذهب شیعه اثنی عشری پرداخته می شود. به اهدافی چون مفهوم شناسی و فلسفه انفاق، انواع و آثار انفاق، آداب و مصارف انفاق، پرداخته خواهد شد و در پایان آفات ، موانع و پیامد های آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در این تحقیق سعی شده با مراجعه به منابع متقدم و متاخر در زمینه امر به معروف و نهی از منکر، به جنبه های مختلف این موضوع پرداخته شود که این امر از طریق روش کتابخانه ای محقق گردیده است. به علت اهمیت و جایگاه عظیم مهم، باید این فرهنگ احیا شود که راهکارهای علمی و عملی، و نیز توجه به آثار انفاق، آداب انفاق کننده و انفاق شونده و نیز آفات آن بیان شده است. در پایان می توان نتیجه گرفت که با احیای انفاق، به کمک راهکارهای علمی و عملی آن می توان در جامعه از برکات بی پایان این فرهنگ بهره جست و زمینه ای برای ظهور مصلح حقیقی، امام زمان ( عج) فراهم نمود. واژگان کلیدی:انفاق، صدقه، انفاق کننده، انفاق شونده.

رساله حاضر ، تحقیقی است پیرامون غیبت، این رذیله اخلاقی یکی از مهمترین مسائلی است که متأسفانه در جامعه به آن خیلی توجه نمی شود ، هدف از نگارش این رساله دانستن یا افزودن یک سری معلومات اخلاقی نیست ، بلکه هدف پیرایش انسان از خوی ناپسند و آراسته شدن او به اخلاق پسندیده است . به همین منظور ، مطالب را در سه بخش عنوان کرده ایم : قبل از ورود به بحث در قسمت اول کلیات بیان شده که شامل : بیان مسئله ، ضرورت تحقیق ، اهداف تحقیق ، سؤالات تحقیق و پیشینه ی تحقیق ، روش تحقیق و تعریف لغوی و اصطلاحی واژه های کلیدی تحقیق می باشد . پیشگفتار : با عنوان ( اخلاق در اسلام) شامل : اهمیت اخلاق، رابطه اخلاق و تربیت ، اهمیت تربیت اخلاقی ، ضرورت توجه به سازندگی اخلاق و اخلاق فردی و اجتماعی . بخش اول : با عنوان ( غیبت رذیله اخلاقی) شامل : غیبت چیست؟ احکام فقهی و فلسفه حرمت غیبت از نظر قرآن و روایات ، شکلهای مختلف غیبت ، موارد جواز غیبت . بخش دوم : با عنوان ( عوامل و پی آمدهای غیبت) شامل : فصل اول عوامل ایجاد کننده غیبت و فصل دوم به بررسی اثرات غیبت می پردازیم ، فصل دوم به چهار دسته جزءی تر تقسیم می شود ابتدا اثرات غیبت را در فرد و اجتماع و بعد در دنیا و آخرت مورد بررسی قرار می دهیم . بخش سوم : با عنوان ( راههای پیشگیری و درمان غیبت) فصل ابتدایی این بخش به راههای پیشگیری که شامل : حرمت تجسّس و سوء ظّن ، خودسازی و تقوا و فصل دوم به راههای درمان که شامل : درمان علمی و تفصیلی می باشد پرداخته شده است . برای تدوین این تحقیق از منابع دسته اولی هم چون جامع السعادات و معراج السعادات و فقط از اطلاعات قبلی ثبت شده استفاده کرده ایم ، بنابراین روش تحقیق کتابخانه ای است .