جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابنامه: ص. ۱۹۱-‎۱۸۶؛ همچنین بصورت زیرنویس // سعادت همواره مطلوب انسان و شقاوت مغضوب وی بوده است. بشر مشتاق نیک بختی و گریزان از بدبختی است ولی مشکل بنیادی شناخت سعادت می باشد. و سوال اساسی این است که حقیقت سعادت و ماهیت خوشبختی چیست؟ زیرا تا انسان حقیقت سعادت را نداند، سبیل تحصیل آن را نیابد . در پاسخ به این و مقیم مقامات نگردد و به بهجت و السرور نرسد. در پاسخ به این سوال نظرات مختلفی مطرح شده است. دو فیلسوف بزرگ جهان اسلام فارابی و ابن سینا که در اوج قله حکمت و نردبان طریقت قرار دارند با دو تقریر مختلف سعادت را بررسی نموده اند. در این رساله در بخش اول کلیاتی را درباره فارابی و ابن سینا و تاریخچه اجمالی نظریه سعادت مطرح شده و در دو بخش جداگانه به بررسی سعادت از نظر فارابی و ابن سینا پرداخته شده است. فارابی سعادت را به خیر مطلوب لذاته، غایت مطلوب و مفارقت از ماده و رسیدن به عقل فعال می داند و سعادت را مفهومی می داند که به فضیلت های مختلف عقلی و اخلاقی منحلمی شود که امروزه به غایت جامع معروف است و فضایل چهارگانه نظری، فکری، عملی و اخلاقی مولفه های سعادتند و خیر بودن، برترین خیر و بسندگی به خود از ویژگی های صوری سعادت می باشد. شیخ الئیس بحث سعادت را از بهجت و لذت شروع می نماید و لذت را در حقیقت در یافتن و رسیدن به چیزی از آن جهت که پیش دریافت کند کمال و خیر است می داند و با تقسیم لذت به عقلی و حسی، برتری لذات باطنی و عقلی را بر لذات حسی ثابت می نماید و با اثبات خلود نفس معتقد است انسان به بهجت و سعادتی می رسد که برای نفس کامل انسان بعد از فنای بدن ثابت می شود و دیگر این سوال مطرح نمی شود که اگر نفس بعد از بدن در جهان دیگر زیست کند، در آن حال لذت و رنجی ندارد؛ زیرا لذت و رنجو سعادت و شقاوت منحصر به ابزار محسوس بدنی نمی باشد. در بخش نهایی به بیان نظریه مختار پرداخته که سعادت و لذت حقیقی انسان عبارت است از وصول نفس انسان به کمال که با حرکت ارادی و افعال اختیاری به همان کمالی که خداوند متعال در فطرت و نهاد انسان نهاده، برسد و باید همه قوای انسانی را ملاحظه کرد و سعادت در انسان که مرکب از روح و بدن است خیری می باشد که مقتضای قوای روحی و بدنی اوست و انسانی کامل است که دلش به نور الهی منور شده و تعیین حدود سعادت انسان بر محور خلیفه الهی دور می زند.

آیات و روایات زیادی در باره آفرینش، منافع و رفتار با حیوانات وجود دارد که این نشانگر‏اهتمام اسلام به حیوانات است. از سوی دیگر در غرب انجمن ها و سازمان هایی به دفاع از حقوق ‏حیوانات می پردازند، تا این که بیانیه جهانی حقوق حیوانات در اواخر قرن بیستم به تصویب رسید. ‏مراد از اخلاق سکولار غرب تفکر مدرنی است که با نگرش ماده گرایانه و سودطلبی بر بسیاری از ‏کشورها سیطره یافته است. با توجه به گستره دیدگاه های سکولاریستیتاکیدمادر این جا بربیانیه ‏جهانی حقوق حیوانات می باشد. اسلام به حقوق و عدالت نسبت به حیوانات اهمیت زیادی داده و ‏همگانرا در برابر آنان مسئول می داند. نفقه حیوان که شامل تغذیه، مسکن و درمان می شود، از ‏مهمترین این حقوق می باشد ؛ در اخلاق سکولار انسان بر وفق منفعت خود با حیوان رفتار می نماید. ‏بر خلاف اخلاق سکولار ، از منظر اسلام حیوانات دارای شعور، واجد برخی از انواع معرفت وتسبیح ‏گوی خداوند سبحان می باشند و هر نوع کاری که موجب آزار جسمی و روحی آنان گشته، عملی ‏شیطانی شمرده و همواره بر رفتاری مشفقانه، صادقانه و عادلانه با حیوان تأکید شده است ولعن و ‏نیرنگ و جدایی افکندن بین حیوان و نوزادش امری ناپسند و بهره برداری صحیح ، رعایت حق ‏کامیابی و پناه دادن جاندارانِ بی آزار امری پسندیده ذکر شده است. در اسلام افزون به بیان حقوق ‏به علت های احکام نیز اشاره شده است، توجه اسلام به حیوانات عام استو شامل حیوان حرام ‏گوشت و حیوان مشرف به مرگ هم می باشدکه از این جهت با بنیان اخلاق سکولار تفاوت اساسی ‏دارد.حقوق حیوانات در اسلام به صورت دقیق، جامع و با ضمانت اجرایی قوی بیان شده است ؛ ولی ‏حمایت از حیوانات در بیانیه جهانی، به صورت کلی و غیر جامع مطرح شده است و با توجه به ماهیت ‏بشری داشتن و مبتنی بر خواست انسان بودن، قوانین در اندیشه سکولار از ثبات لازم برخوردار ‏نیست. در اسلام هر حیوانی از حق حیات برخوردار است و بدون علت نمی توان حیوانی را به قتل ‏رساند. در مورد شکار و ذبح حیوان شرایط خاصی در نظر گرفته شده است ؛ ولی در غرب جزئیات ‏مذکور نه تنها مورد اشاره قرار نگرفته که مورد غفلت واقع شده است. ‏تعیین حقوق جهانی برای بشر و موجودات، بر طبق اصولی فراتر از نگاه استقلالی انسان هاست؛ ‏زیرا انسان ها به دلیل اختلاف علاقه ها، سلیقه ها، خطا پذیری و آداب و رسوم نمی توانند ارزش ‏های واقعی در تعامل با دیگران از جمله حیوانات را در یابند. با توجه به علم، حکمت و قدرت خداوند ‏به تمام هستی، تنها برنامه سعادت و مسیر کمال، باید آسمانی باشد.‏