جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهانسان موجودی ناشناخته است که جز خدای خالق او به طور کامل کسی از راز و رمزهای وجودش آگاهی ندارد. بلکه روان پر پیچ و خم او هزار دانا را به خویش مشغول داشته و در شناخت آن هنوز در پیچ خم یک کوچه‌اند. وَ یَسألُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِن أمرِ رَبِّی: از تو (ای محمّد!) در باره‌ی روح می‌پرسند (که چیست). بگو: روح امری است که تنها پروردگارم از آن آگاه است. (اسراء: 85) و می‌فرماید: وَ لَقَد خَلَقنَا الإِنسَانَ وَ نَعلَمُ مَا تُوَسوِسُ بِهِ نَفسُهُ: ما انسان را آفریده‌ایم و می‌دانیم که به خاطرش چه می‌گذرد و چه اندیشه‌ای در سر دارد. (ق: 16) از این رو ما معتقدیم که کسی جز خداوند نمی‌تواند انسان را تعریف کند. و بهترین کتابی که انسان در مورد شناخت خود می‌تواند به آن دست یابد، قرآن کریم کلام خدا است و کلام کسانی که بر گرفته و مقتبس از آن می‌باشد. حکیمان و فرهیختگان بشر نیز با تکیه بر آموزه‌های الهی و تجربیّات شخصی توانسته‌اند زوایایی از شخصیّت انسان را درک کرده و در آثار خویش آنها را به ثبت برسانند. در ادبیّات عربی نیز بزرگ مردانی در کلام خود نکات پر ظرافتی در معرفت انسان داشته و نیک و بد او را از منظر خود به تصویر کشیده و نگاره‌گری کرده‌اند.هم چنین محیط زندگی او را واکاوی کرده و بیان بی‌ثباتی دنیا، ناپایداری مواهب، احاطه و غلبه‌ی مرگ بر سرنوشت آدمی، دعوت به غنیمت شمردن فرصت‌ها، حرمت علم و دانش و افتخار به شرافت و کرامت انسانی از جمله مضامینی هستند که در اشعار این شاعران خودنمایی می‌کنند. وجود اشعار حِکَمی در میان شعر شاعران عربی همه گواه آن است که این شاعران علاوه بر احساس زیبایی‌های زندگی و لذّت بردن از آنها در زندگی روزمرّه‌اشان با سایر مردم، دغدغه‌ها و مسائل بزرگی بر روح و روانشان سیطره داشته است که در اشعار گردآوری شده‌ی آنان نشانه‌های تفکّر، ژرف‌نگری و ژرف-اندیشی را می‌توان سراغ گرفت.ابوطیب احمد بن حسین ملقب به متنبّی شاعر پر آوازه ادب عرب در قرن چهارم نیز از این دست شاعران حکمت سرا است که توجه هر صاحب ذوقی را به خود جلب می کند، و در زمینه نگارگری انسان به هنرنمایی پرداخته‌اند، در اشعارش اطّلاعات ارزشمندی در مورد انسان وجود دارد و به خوبی چون یک شاعر فرهیخته انسانهای نیک و بد را از زوایای مختلف به تصویر کشیده است. و ما در این تحقیق می‌خواهیم به گوشه‌هایی از این تصاویر و نگاره‌گریهای او اشاراتی داشته باشیم. امید که در راه تعالی انسان و انسانیّت مفید افتد و گامی به سوی بهداشت روانی جامعه باشد.*********************

کتاب صحیفه سجادیه که در برگیرنده‌ دعاها و نیایش‌های امام سجاد(ع) به مناسبت‌های مختلف است، دریای بیکرانی از معارف الهی است و بعد از قرآن کریم و احادیث نبوی و نهج البلاغه بهترین راهنـما برای هدایت بشر و ساختن انسـان کامل است و این دعاها که به زیباترین شکـل ممکن بیان شده‌اند، نشانه ذوق سرشار، روح متعالی شخصیتی بزرگ و درد آشناست و هر انسانی به فرا‌‌خور معرفت خویش از این دریای بیکران کفی برگرفته وجان تشنه‌اش را سیراب می‌سازد.این تحقیق تحت عنوان «صور خیال در صحیفه سجادیه» نگارشی است که هدف از آن دستیابی به نکات بلاغی موجود در دعاهای صحیفه سجادیه است.مهمترین صور خیال مورد استفاده در این تحقیق مواردی از قبیل تشبیه، مجاز، استعاره و کنایه است که به صورت‌های مختلف و زیبایی به کار رفته‌اند؛ یعنی به انواع تشبیه و مجاز با علاقه‌های آن و انواع استعاره و کنایه با تعریف هر یک در لغت و اصطلاح با ذکر مثال‌ها و شواهد گوناگون در صحیفه سجادیه اشاره شده است.مهمترین نتیجه بدست آمده از این تحقیق اثبات توانایی امام سجاد(ع) در بهره‌گیری از زیبایی‌های هنری و تصاویر خیالی و دل-انگیز است که برای بیان بخشی از عقاید خود از آنها استفاده کرده‌اند تا بار دیگر تحرکی در جامعه برای توجه به معرفت و عبادت و بندگی ایجاد نمایند.

از مباحث مهم زبان شناسی در زمینه معناشناسی، اصطلاح «چند معنایی» است که از گذشته تا به امروز، یکی از مباحث مهم زبان شناسی بوده است. در این جستار، پدیده چند معنایی از جهت دلالت های یک واژه بر معناهای مختلف به کنکاش گذاشته شده است. از ویژگی های زیباشناختی پدیده چند معنایی در قرآن کریم، دلالت یک واژه بر چندین معنا، در عین همخوانی هر یک از معانی ذکر شده با بافت کلی آیه است. این پدیده حتی در واژه های چند معنا که در زمینه اضداد می باشند، نیز صادق است. چگونگی پردازش مفسران به این پدیده و تأثیرپذیری مترجمان از آن ها در این خصوص با رعایت همخوانی مفاهیم برداشتی در تفسیر و ترجمه های آن در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. این شیوه بررسی، علاوه بر کشف جنبه ای دیگر از اعجاز قرآن، می تواند از بروز اشکالاتی در ترجمه جلوگیری نماید.