جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تجرد و جاودانگی نفس در اندیشه صدرالمتألهين و ارتباط آن با معناداری زندگی

نویسنده:

حسن کرمي ، سيدمحمدمهدي نبويان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

پرسش از تجرد و خلود نفس انسانی و معنای زندگی، ازجمله دغدغه‌های اصلی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان را به خود مشغول ساخته است. باور به حیات پس از مرگ، اصالت روح، تجرد و جاودانگی نفس انسانی در نوع تفسیر انسان از زندگی و در معناداری یا بی‌معنایی آن نقش مهم و اساسی دارد. صدرالمتألهين با نگاه توحیدی و براساس عناصری از نظام فلسفی خویش همچون نحوه تعلق نفس انسانی به بدن و ترکیب میان آن دو، حرکت جوهری، حدوث جسمانی و بقای روحانی نفس و با ارائه تبیینی متفاوت از پدیده مرگ، ایده‌ای مطرح می‌کند که بر پیوند میان اعتقاد به تجرد و خلود نفس و معناداری زندگی صحه می‌گذارد. رویکردی که صدرا برای اثبات تجرد و جاودانگی نفس انسان پیش می‌گیرد، فلسفی بوده، ظهوراتش در مسئله معناداری زندگی قابل توجه است. با توجه به ابعاد تجرد و جاودانگی انسان و معناداری زندگی در نظر صدرالمتألهين، انسان ایمانی، انسان عقلانی و انسان اخلاقی ملازم یکدیگرند. در این مقاله با روشی توصیفی ـ تحلیلی در ابتدا برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌های تجرد، خلود و معناداری زندگی را بررسی می‌کنیم و سپس با توجه به مبانی حکمت صدرایی، به نقش و جایگاه باور به جاودانگی نفس در معنای زندگی می‌پردازیم.

صفحات :

از صفحه 73 تا 90

مشخصات اثر

عنوان :

مهم‌ترین شبهات معاد جسماني با جسم عنصری در ترازوی نقد

نویسنده:

سیدمحمدمهدی نبویان ، سیدمحمود نبویان

نوع منبع :

نمایه مقاله

چکیده :

معاد جسمانی یکی از مسائل اصلی و تأثیرگذار در حوزه دین است که حجم وسیعی از منابع دین را به خود اختصاص داده است. بسیاری از اندیشمندان اسلامی درصدد تحلیل و بررسی این موضوع برآمده و برخی از آنها نیز دیدگاه خاصی را درباره آن مطرح کرده‌اند. درباره کیفیت معاد جسمانی اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما براساس عقیده صحیح و نیز براساس آیات و روایات، معاد جسمانی در روز قیامت با جسم و بدنی عنصری محقق می‌شود نه با بدن مثالی. با این حال، بر نظریه معاد جسمانی با جسم عنصری، شبهه‌ها و اشکال‌هایی از سوی برخی اندیشمندان مطرح شده است. در این نوشتار، هفت شبهه از شبهات مهمِ معاد جسمانی با جسم عنصری، بررسی می‌شود و نشان داده خواهد شد که هیچ‌یک از آنها نمی‌توانند ظهور آیات و روایات در عنصری بودنِ معاد جسمانی را خدشه دار کنند. این شبهات عبارت‌اند از نبود ماده در قیامت، نبود زمان در قیامت، نبود مکان در قیامت، نبود فساد در قیامت، انشائی بودنِ موجودات اُخروی، تکرار دنیا و وحدت فعل الهی.

مشخصات اثر

عنوان :

ارزیابی شبهات مهم معاد با جسم عنصری

نویسنده:

محمود فتحعلي ، سيدمحمدمهدي نبويان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

حیات پس از مرگ و کیفیت آن، در همة ادیان مسئله‌ای جدی و مهم به‌شمار مي‌آید. اندیشمندان اسلامی به‌ برکت قرآن و سنت، به تبیین و تحلیل این مسئله پرداخته و اندیشة ناب اسلامی را بازگو کرده‌اند. ایشان هرچند معاد روحانی را پذیرفته‌اند، دربارة معاد جسمانی و کیفیت آن اختلاف‌نظر دارند. براساس عقیدة صحیح و نیز براساس ظاهر آیات و روایات، معاد جسمانی در روز قیامت با جسم و بدنی عنصری محقق مي‌شود، نه با بدن مثالی. بااین‌حال، بر نظریة معاد جسمانی با جسم عنصری، شبهه‌ها و اشکال‌هایی از سوی برخی اندیشمندان مطرح شده است. در این نوشتار، پنج شبهه از شبهات مهمِ معاد جسمانی با جسم عنصری، نقد و بررسی مي‌گردد و نشان داده مي‌شود که هیچ‌یک از آنها نمي‌توانند ظهور آیات و روایات در عنصری بودنِ معاد جسمانی را خدشه‌دار کنند. این شبهات عبارت‌اند از ویژگی‌های بهشتیان، کم نشدن از درختان بهشتی، ابتلا و امتحان، عدم تزاحم مکانی و زمانی در موجودات اخروی و وصول به کمال. علت انتخاب این شبهات آن است که ازیک‌سو این شبهات در مقایسه با شبهات دیگر از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ و از سوی دیگر، در آثار فلسفی و کلامی کمتر دربارة آنها بحث شده است.

صفحات :

از صفحه 161 تا 175

مشخصات اثر

عنوان :

معناشناسی ارزش

نویسنده:

سيدمحمدمهدي نبويان ، زهیر بلندقامت‌پور

نوع منبع :

نمایه مقاله

چکیده :

فلسفه‌های مضاف گونه‌های مختلفی‌اند که «فلسفه ارزش» یکی از آنهاست. در فلسفه ارزش، مباحث مختلفی مطرح است که ازجمله مهم‌ترین آنها، «معناشناسی ارزش» می‌باشد. این مقاله درصدد است به روش تحليلي ـ توصيفي تعریف دقیق و جامعی از معنای ارزش ارائه دهد. ازاین‌رو، ابتدا تعریف ارزش بیان شده است. سپس با تحلیل معنای ارزش، این نتیجه حاصل آمد که ارزش، مشترک لفظی میان مطلوبیت و مقدار است. ازآنجاکه معنای موردنظر در فلسفه ارزش، مطلوبیت است، این مقاله درصدد تبیین معنای مطلوبیت، لوازم و نتایج آن برآمده است. پس از آن نیز حقیقی یا اعتباری بودن معنای ارزش، معقول اول یا ثانی بودن و نیز متواطی یا مشکک بودن آن مورد بحث قرار گرفته است. در انتها نیز آنچه می‌تواند موصوف ارزش قرار گیرد، تبیین شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

ارزش؛ معانی، اقسام و قلمرو

نویسنده:

سيدمحمدمهدي نبويان ، زهير بلندقامت‌پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

«فلسفة ارزش» یکی از حوزه‌های مهم در فلسفه‌های مضاف است. از مباحث مهم در «فلسفة ارزش»، بحث از معانی ارزشی، اقسام ارزش و قلمرو ارزش است. در این مقاله، معانی، اقسام و قلمروهای ارزش استقراء شده و این اقسام، با روش تحلیلی، مورد واکاوی قرار می‌گیرد. ارزش به‌معنای مطلوبیت است که از نسبت میان طالب و مطلوب حاصل می‌شود و منظور از معانی ارزشی، معانی‌ای هستند که در محمول قضایای ارزشی به‌کار می‌روند، مانند معانی خوب و بد، درست و نادرست، باید و نباید، زشت و زیبا و... . ارزش اقسامی دارد که در این نوشتار به‌ دوازده قسم از آن، همچون تقسیم ارزش به ذاتی و غیری، غایی و مقدمی، ذاتی و الهی، عقلی و شرعی، جایگزینی و غیرجایگزینی، باارزش و بی‌ارزش و ضدارزش و... اشاره شده است. قلمرو ارزش نیز هر حیطه‌ای است که ارزش در آن مطرح می‌شود که در این نوشتار به‌ پانزده قلمرو برای ارزش همچون ارزش‌های اخلاقی، حقوقی، منطقی، معرفت‌شناختی، هنری، اقتصادی و... پرداخته شده است. این مقاله سعی دارد استقراء تامی از این سه حوزه در فلسفة ارزش ارائه و آنها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.

صفحات :

از صفحه 27 تا 35

مشخصات اثر

عنوان :

طرحي نو در معيار تمايز مجرد و مادي با ارزيابي معيارهاي ديگر

نویسنده:

محمدمهدي نبويان، غلامرضا فياضي

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

تقسيم موجود به مجرد و مادي، يکي از تقسيمات ‎مهم و سرنوشت‎ساز در فلسفه است که توجه به آن، پاسخ بسياري از مشکلات فلسفي را به همراه دارد. متفکران مسلمان در آثار خويش از مجرد و مادي بحث کرده و تعريف هايي از آن ارائه داده‌اند. ايشان در اين تعريف‎ها ويژگي‎هاي موجود مجرد و مادي و معيار تمايز آنها را بيان کرده‌اند که دقت در اين معيارها و مباني آنها، چالش‎هايي را نمايان مي‌سازد. در نوشتار حاضر با نقد و بررسي معيارهايي همچون ماده، مقدار، شکل، وضع، طول، عرض، حجم، رنگ، وجود في‌الماده و وجود مع‌الماده، استعداد، تغيير، حرکت، قابليت انقسام خارجي، زمان، مکان، شخصيت و جزئيت که توسط متفکران مسلمان مطرح شده، معيار جديدي در تمايز موجود مادي از مجرد ارائه مي‌گردد که بر اساس آن، موجود مادي، موجودي است که با حواس ظاهري درک مي‎شود و يا وابسته به آن است؛ ولي موجود مجرد، موجودي است که نه محسوس با حواس ظاهري است و نه وابسته به آن.

صفحات :

از صفحه 43 تا 56

مشخصات اثر

عنوان :

وحدت وجود از دیدگاه علامه طباطبایی

نویسنده:

محمود نبویان، محمدمهدی نبویان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

تشکیک خاص وجود از منظر آقا علی مدرس

نویسنده:

سید محمدمهدی نبویان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت شخصی وجود , آقاعلی مدرس , تشکیک خاصی وجود , فعل مطلق , وحدت و کثرت حقیقی وجودات

چکیده :

یکی از مباحث مهم فلسفی، مسئلۀ «تشکیک در وجود» است. این مسئله در حکمت متعالیه شکل خاص و دقیقی یافته است. شارحان ملاصدرا تقریرهای مختلفی نسبت به آن ارائه کرده اند. شاید یکی از دقیق ترین شرح ها بر این مسئله تقریر آقاعلی مدرس است. ایشان با تقریر خاص خود، ضمن دفاع از تشکیک خاصی وجود و بیان لوازم گوناگون آن، نظریۀ وحدت شخصی – که از ناحیۀ عرفا ارائه شده است - را به چالش کشیده است. آقاعلی مدرس در آثار مختلف خود به بیان تقسیمات وجود، مراد از تشکیک خاصی وجود، نظام مراتب موجودات براساس نظریۀ تشکیک و، در نهایت، به نقد دیدگاه عرفا در مورد وحدت شخصی وجود پرداخته است.این مقاله سعی کرده است تا به دقت دیدگاه ایشان را در میان آثار مختلف او به نظم درآورد و، پس از تقریر آن، بررسی اجمالی از آن ارائه کند.

مشخصات اثر

عنوان :

وحدت وجود از دیدگاه صدرالمتألهین

نویسنده:

سید محمدمهدی نبویان,سید محمود نبویان

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

وحدت وجود , ملاصدرا , وجود رابط , صرف الوجود , وحدت وجود , قاعده بسیط الحقیقه , عدم تناهی , عدم تناهی , عرفان نظری , صدرالمتألهین

چکیده :

مسئلۀ وحدت وجود از مسائل کلان هستی شناختی است که در فضای عرفانی پدید آمده و آرام آرام در فضای فلسفی وارد شده است. قبول یا رد آن تمام مسائل فلسفی را تحت الشعاع قرار می دهد. با قبول وحدت وجود، عالَم رنگ دیگری به خود گرفته، در معنای غلیظ آن، علیت از میان موجودات رخت بر می بندد. نیز وحدت وجود تحلیل دیگری از وجود حضرت حق و شریعت خواهد داد. فیلسوفانی قبل از صدرالمتألهین در این باب بحث کرده اند، اما ملاصدرا مدعی برهانی ساختن این مسئله و تبیین صحیح و دقیق آن شده است. در این مقاله، به بیان تقریر ملاصدرا و ادله آن در باب وحدت شخصی وجود می پردازیم. ایشان با ارائة پنج استدلال: وجود رابط، بسیط الحقیقه، صرف الوجود، واجب الوجود بالذات واجب من جمیع الجهات و عدم تناهی به اثبات وحدت وجود پرداخته است.

صفحات :

از صفحه 177 تا 207

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید