جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از آن جا که اخلاق، جزو پایه های هر جامعه است، از جمله مبانی جامعه زمینه ساز به شمار می رود. به بیان دیگر، اخلاق یکی از مقوم های هر جامعه و از جمله شاخص های سنجش میزان ارتباط بین مردم در آن جامعه است. از این رو پرداختن به بحث اخلاق، سیاست گذاری برای ارتقای جامعه و نیز سنجش سطح آمادگی آن از این راه را سبب می شود.البته بین اخلاق به معنای عام آن با اخلاق با رویکرد زمینه سازی ظهور باید تفاوت قائل شد، زیرا رعایت هر موضوع اخلاقی به زمینه سازی نمی انجامد. به بیان دیگر، اخلاق زمینه ساز رویکردی خاص از اخلاق است که در آن هدف و نقطه اوج، تربیت جامعه برای آمادگی و زمینه سازی استقرار حکومت جهانی موعود الهی به شمار می رود.با توجه به این نکات، نوشتار حاضر - که نتیجه یک کار تحقیقاتی است - به دنبال طرح ایده اخلاق زمینه ساز و ارتباط آن با نگاه راهبردی و سبک زندگی است. در این راستا ضمن پرداختن به بحث اخلاق و زمینه سازی ظهور، سبک زندگی و نیز نشانه های ظهور از نگاه راهبردی و ویژگی های راهبردی اخلاق زمینه ساز شده نیز بررسی شده و در پایان نیز مدل راهبردی تعامل اخلاق و سبک زندگی زمینه ساز ارائه گردیده است. روش انجام این تحقیق، به صورت تحلیلی و توصیفی است که با الهام گیری از تحلیل محتوای بیش از هزار و پانصد حدیث در حوزه نشانه ها و مباحث مرتبط با آخرالزمان، ویژگی ها و شرایط نظام اخلاقی زمینه ساز، استخراج و احصا شده است.

عده ای تصور می کنند که مسأله ی کانت در سال های آخر عمرش (هنگامی که انقلاب فرانسه و امریکا او را از خواب غفلت سیاسی اش بیدار کردند، همان گونه که هیوم او را در ایام شباب از خواب دگماتیسم و چندی پس از آن روسو از خواب اخلاقیات بیدار کرده بودند) این بوده که چگونه میان سازماندهی دولت و فلسفه ی اخلاقی اش، یعنی نظرات درج شده در خرد عملی هماهنگی ایجاد کند؛ امّا این فرض صحت ندارد. اعجاب آور این واقعیت است که کانت بر این امر واقف بوده که فلسفه ی اخلاقی او در این نکته نقشی بازی نمی کند. به همین جهت او از کلیه ی واعظین اخلاق کناره گرفت و پی برد که مسأله این است که چگونه می توان انسان ها را وادار ساخت تا یک شهروند خوب باشند حتی اگر به امور اخلاقی چندان پای بند نباشند. این مسأله به درست بودن قوانین اخلاقی دولت ربطی نداشته، بلکه به فرهنگ و تربیت اخلاقی مردم وابسته است. این تذکر احتمالا شما را به یاد ارسطو می اندازد که گفته است: «انسان وارسته فقط در یک حکومت شایسته، شهروندی خوب خواهد بود.» بدون در نظر گرفتن این مورد کانت نتیجه گرفت: (تا اندازه ای عجیب است که کانت در جدایی اخلاق و شهروند وارسته بودن از ارسطو پیشی گرفت) نیز قابل حل است و آن عبارت است از هم زیستی جمعی از موجودات فهمیده که مایلند قوانینی عمومی برای بقای خویش، (هرچند هر یک بکوشند در خفا خود را از این قوانین مستثنی بدانند)، چنان تنظیم کنند و چنان قانون اساسی یی تصویب کنند که (در عین این که بر علیه منافع شخصی یکدیگر در ستیزند) نتیجه ی آن توافقی باشد که گویی هیچ نیات بشری در این میان وجود نداشته و ندارد. این جملات تعیین کننده هستند. چیزی که کانت گفت (با تغییراتی در جمله بندی ارسطو) این است که انسان شریر تحت یک حکومت وارسته می تواند شهروند خوبی باشد. تعریف او از واژه ی شرور در این رابطه همخوانی با فلسفه اخلاقش دارد.

موفقیت و پویایی در راستای نیل به اهداف جامعه، مستلزم تغییر در فعالیت‌ها، چگونگی اداره جامعه و به ویژه تامل بر روند توانمندسازی نیروی انسانی است. پژوهش کیفی حاضر، با هدف تبیین و شناسایی الگوی توانمندسازی نیروی انسانی در پرتو باور به مهدویت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت، مبتنی بر شیوه تحلیلی _ استنتاجی است و از لحاظ هدف، کاربردی و توسعه‌ای محسوب می‌شود و از لحاظ راهبرد پژوهش نیز یک پژوهش اکتشافی بوده و در نهایت، از لحاظ روش کیفی به‌کار رفته، مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد است. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، استادان دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، پژوهشگران حوزه مهدویت و مدیران منابع انسانی بوده، نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند بوده، و روش انتخاب افراد نمونه، گلوله برفی است. با استناد به قاعده اشباع نظری، اندازه نهایی مشارکت‌کنندگان پژوهش، ۱۱ نفر خبره در حوزه پژوهش تعیین‌شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته بود. در نهایت، جهت تحلیل اطلاعات به‌منزله محور اصلی نظریه‌پردازی مبتنی بر داده‌ها، از روش تحلیل محتوای مقوله‌ای استفاده شد. نتایج این پژوهش، مشتمل بر سه بعد و ۱۳ مولفه محوری بود. براساس تحلیل داده‌های پژوهش، از بعد ساختاری عواملی چون تاکید بر هدف‌مداری و تحول‌گرایی و برنامه‌ریزی هدفمند آموزشی، از بعد رفتاری صداقت و امانت‌داری، مسئولیت‌پذیری و تاثیرگذاری و از بعد زمینه‌ای تاکید بر ارتقای فرهنگ مهدویت، زهد و پارسایی، بندگی خالصانه و بصیرت، بیشتر مورد تاکید بوده‌اند.

معرفت علمی از سطوح و ابعاد مختلفی برخوردار است. روش و روش‌شناسی یکی از این ابعاد معرفتی است که در شکل‌گیری معرفت نقش اساسی دارد. از این منظر یکی از محورهای بنیادین درعلوم ، روش‌شناسی است. چراکه بهره‌گیری از این علوم، متضمن بهره‌گیری از روش‌های موجود در آنهاست. وتمامی نظریات و رویکردهای علمی، ناگزیر از یک روش بنیادین استخراج می‌شوند ودیگر این که روش کاربردی متناسب با خود را به همراه می‌آورند. روش‌شناسی بنیادین، بنیاد و اساس نظریات علمی را تشکیل می‌دهد

با بررسی احادیثی از صحاح ستّه که دررابطه با اهل بیت است روایات متعددی درخصوص امامت، ولایت و افضلیّت ایشان نسبت به خلافت و مرجعیّت علمی ایشان وجود دارد که باتوجه به تحقیقی که از منظرفقه الحدیثی صورت گرفته است چنانکه نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد با اتکاء به روایات صحاح، نظیر روایاتی که ناظر به مصادیق اهل بیت و عدد ائمه وخلفای پس از رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) است و همچنین روایاتی که ناظر به جایگاه و شأن اهل بیت از منظر رسول خدا است، آن قسمت از فرضیة ما که مربوط به عدد خلفای پس از رسول و جایگاه و مصادیق اهل بیت است اثبات می شود، همچنین روایات غدیر و منزلت و روایاتی که علی (علیه السلام) را معیار حق می داند و برسبقت وی دراسلام و نماز تأکید می نماید و ....، افضلیّت امام علی (علیه السلام) را نسبت به خلافت و جانشینی پیامبردر مقایسه با دیگر صحابی درمی یابیم هم چنین با استناد به بعضی از این روایات پی می بریم که مراد از مولا بودن علی(علیه السلام) در این احادیث سرپرستی و اولی به تصرف بودن ایشان است همچنین با توجه به این روایات می توان مرجعیّت علمی امام علی (علیه السلام) را نسبت به دیگر صحابی اثبات کرد، چرا که منابع اهل سنّت تصریحات متعددی به این امر دارند، البته باتوجه به تحقیق حاضرهرچند آن بخش از فرضیة تحقیق یک که در مورد امامت، ولایت و جانشینی پیامبر و مرجعیّت علمی ائمة بعداز امام علی(علیه السلام) است، درروایات صحاح چندان بدان تصریح نشده است ولی باتوجه به روایاتی که در شأن اهل بیت وجود دارد و با بررسی آیات و روایات دیگر افضلیّت و اولویت برای مقام ولایت و امامت اثبات می شود، امّادر مورد حضرت مهدی (عجل الله .) روایاتی در صحاح وجود دارد که فرضیه پژوهش را در این زمینه صراحتاً تأیید می کند. استفاده از مباحث فقه اللغه، غریب الحدیث ، یافتن شواهد و دلائل قرآنی و اراء مفسرین فریقین بالاخص اهل سنّت مراجعه به احادیث نظیردرصحاح و احیاناً شروح آنها و بررسی سبب صدور آنها و در مواردی استفاده از استدلالهای علمای اهل سنّت در نقدو بررسی آن به اتکاء ادلّة نقلی مقبول آنان از اموری است که در فراهم آمدن این پزوهش مورد تأکید قرار گرفته است، و برای اینکه این مباحث درهم نیامیزد، احادیث به صورت مشخصی ذیل عناوین مذکوردر فصول این رساله مورد بررسی و نقد و فهم ق