جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫نوشتار حاضر به بررسي ديدگاه‌هاي کلامي ابوحنيفه، ديدگاه او درباره توحيد، اسما و صفات الهي و اهل بيت پرداخته و نظر سلفي‌ها درباره وي را واکاوي مي‌کند. نويسنده ضمن تحليل زواياي گوناگون زندگاني ابوحنيفه به بررسي موضع‌گيري وي در قبال خلفاي اموي، انديشه‌هاي او در زمينه ايمان و ابعاد آن و اهمّيت و جايگاه اهل بيت و فضايل آنان مي‌پردازد. اين پژوهش در چهار فصل سامان‌يافته است. در فصل اوّل گوشه‌هايي از زندگي ابوحنيفه را به تصوير کشيده و تحولاّت مهّم عصر وي و تغييرات علمي و فرهنگي رخ دادن در کوفه، حجاز و عراق را رصد کرده و فعّاليت هاي علمي وي به ويژه شکل گيري عقايد فقهي و کلامي وي در اين عصر تبيين شده است. در بخش ديگري از اين فصل نويسنده ديدگاه‌هاي ابوحنيفه درباره اهل بيت( را برجسته ساخته و ارتباط او با برخي ائمّه شيعه، ديدگاه وي درباره امام علي(، موضع گيري‌اش در زمينه قيام زيد بن علي(، مَحبّت ديرينه اش به اهل بيت پيامبر اسلام و ديدگاه هايش درباره اموي و عباّسي را وارسيده و تحليلي از اين ديدگاه ها ارائه کرده است. در فصل دوم نگارنده از منظري تاريخي به شکل گيري فرقه‌هاي مختلف کلامي در قرون دوم و سوم هجري اشاره کرده و پيدايي مذهب کلامي ابومنصور ماتريدي به عنوان مفسّر آراي کلامي ابوحنيفه و شکل‌گيري فرقه‌هاي کلامي، مانندِ معتزله و اشاعره و رويارويي فکري آنان در اين عصر تحليل شده است. در فصل سوم برخي آراي کلامي ابوحنيفه در زمينه‌هاي مختلفي همچون: توحيد، راه‌هاي شناخت خدا، حُسن و قُبح اشيا، اسما و صفات الهي، جبر و تفويض، کلام خدا، خَلق قرآن، شناخت گروه خوارج و مرجئه و بحث از ايمان و ارجا که از زبان ماتريديها نَقل شده است، بيان مي‌گردد. فصل چهارم شامل بررسي نظريّات و ديدگاه‌هاي سلفي‌ها در مورد ابوحنيفه و حنفي‌ها و ناديده گرفتن واقعيات تاريخي توسّط آنان درباره شناخت واقعي ابوحنيفه مي‌شود.