جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

امروزه تقریبا تمام یافته های علم زبان شناسی در حوزه های مختلفش را مرهون تلاش های دانشمندان عمدتا غربی در طول یکی دو قرن اخیر می دانند و به جز در موارد معدود، سرچشمه ای جز این برای این یافته ها متصور نمی شود. چنین اعتقادی به ویژه در باب شاخه هایی از زبان شناسی، چون تحلیل کلام که در دهه های اخیر در اوج شکوفایی خود قرار گرفته اند، به طور پررنگ تری مطرح است. مقاله حاضر سعی دارد با ارایه نمونه هایی بارز از مطالعات دانشمندان اسلامی در بحث الفاظ علم اصول فقه که سابقه ای حداقل بیش از ده قرن دارد، دیدگاه غالب یاد شده را مورد چالش قرار دهد. این مطالعه نشان می دهد که برخی نظرات اصولیون با سابقه ای دیرین با یافته های جدید زبان شناسی به ویژه در حوزه های معنی شناسی و تحلیل کلام مطابقت می کند؛ تا جایی در مواردی این یافته های نو، چیزی بر آن نظرات نیفزوده اند. با این حال به نظر می رسد اساسی ترین برتری مطالعات زبان شناسی در این حوزه ها، در مقایسه با مطالعات اسلامی، دقت علمی، طبقه بندی های کارآمد و به کارگیری اصطلاحات و نامگذاری های علمی است.

یکی از اساسی ترین مغضلات فرا روی بشر امروز، بحران آلودگی و تخریب محیط زیست است. بیشتر شاخه های علم، تلاش کرده اند با ارایه راهکارهای متفاوت، گامی در جهت حل این معضل بردارند. زبانشناسان نیز در شاخه نسبتا نوپایی از علم زبانشناسی، یعنی زبانشناسی زیست محیطی، سعی می کنند دین خود را نسبت به محیط زیست ادا نمایند. آنها با این پیش فرض که رابطه بین زبان و تفکر رابطه ای انکار ناپذیر است، معتقدند ریشه بسیاری از معضلات دنیای امروز جمله مشکل یاد شده را باید در ساختارهای زبانی بشر جستجو کرد. بر این اساس، تامل در این ساختارها و برنامه ریزی و مهندسی زبان می تواند زمینه ساز اصلاح نگاه ما به محیط زیستمان باشد. مقاله حاضر با بررسی مجموعه شعری صدای پای آب، از آثار سهراب سپهری، قابلیت های زبانی این مجموعه را از دیدگاه یاد شده مورد بررسی قرار داده است. نتایج بررسی حاکی از آن است که زبان و اندیشه سهراب در تعامل بالایی با تفکرات مطرح شده در زبانشناسی زیست محیطی است و به عبارتی، نوع زبان سهراب و دریچه ای که او از آن به هستی می نگرد با زبان فارسی رایج متفاوت است. این نوع رمز گذاری زبانی میتواند به عنوان نمونه و الگویی از یک حرکت سبز در زبان فارسی مورد توجه قرار گیرد.