جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

نظامی عروضی اصول دبیری را به بهترین شکل گردآورده است؛ دیگران هم در اصول دبیری کتاب های مهمی نوشته اند اما کار نظامی، مهم ترین مسائل را دربر دارد و این اصول در ایران قدیم ریشه داشته و بعد، به دوره امویان و عباسیان رسیده است. سخن نظامی تعریف دبیری، شاخصه های دبیر، شگردهای کار، شگردهای اعتباربخشی به کلام و... را در برمی گیرد و دبیران ما این اصول را در کار خود به کار برده اند. ما این اصول و مبانی را با توجه به متون ادب فارسی، از مقدمه ابومنصوری تا بیهقی، سیاست نامه، قابوسنامه، جهانگشا و برخی دیگر از متون ادب فارسی، در این مقاله بررسی کرده ایم و نشان داده ایم که در متون ادب فارسی، این اصول چه دامنه گسترده ای داشته و دارد.

تجسم باورها و برپاداشتن مراسم آیینی تکرار کهن الگوهای نمونه و مقدس و هستی بخشیدن به آنها و بازگشت به زمان آغازین و مقدس است و چون آیین رمز ساده ای است که به کمک آن کهن الگوی نمونه تکرار می شود، هیچ آیینی را نباید برگزار کرد مگر آنکه اصل و ریشه و رازهای نهفته در آن شناخته شود. شاید یکی از زیباترین نمایشها، نمایش آیینی و مراسم ستایش و نیایش و آیینهای راز آموزی مربوط به درخت (کهن الگوی حیات وجاودانگی) در میان اقوام و ملل مختلف باشد.

شعر فارسی در تاریخ درازمدت حیات خود با تحولات بسیار گوناگونی رو به رو بوده و دوره های مختلفی را از حیث ویژگیهای زیبایی شناختی تحت عنوان شعر کلاسیک، مدرن و پست مدرن، پشت سر گذاشته است. این تحولات به طور عام در دو حوزه فرم (صورت) و محتوا صورت گرفته و بیشتر به صورت تحولاتی فواره وار اتفاق افتاده است. ویژگیهای فرمی و محتوایی بر محور بنیادهای زیبایی شناختی فطری، پیوسته در حال دگرگونی و «شدن» بوده اند.در این مقاله با طرح این سوال که آیا می توان غیر از حوادث تاریخی و گستره جغرافیایی، مبنایی فلسفی را در تحلیل تحولات ادبی جست و جو کرد، می کوشیم تا بنیادهای کمابیش ثابت زیبایی شناختی شعر فارسی را بررسی کنیم و فراز و فرود این سیر مستمر را با توجه به مقوله های فرم و محتوا و سنت و نوآوری نشان دهیم و مشخص کنیم که شعر امروز فارسی، هم در بررسیهای در زمانی و هم در مطالعات همزمانی دارای تحولات فواره وار و در زیبایی شناسی از بن مایه های فطری کمابیش ثابت برخوردار است.

هزاره جدید، هزاره پیشرفت های فناورانه و رویش و بالش مفاهیم نوین است. مفاهیم و ابزارهای نوین، برابر نهاده های واژگانی می خواهند. در این مقاله به توان های بالقوه و بالفعل زبان فارسی در واژه سازی و واژه گزینی می پردازیم. بخش نخست مقاله به ویژگی های ذاتی زبان فارسی در امر واژه سازی اشاره می کند. بخش دوم به فرایندهای اصلی واژه سازی، یعنی ترکیب و اشتقاق و فرایندهای فرعی چون ابداع، سرواژه سازی، وامگیری، آمیزش، گسترش معنایی، بازتحلیل، اشتقاق صفر، پس سازی، کوتاه سازی، قیاس و ... می پردازد. در پایان، به این نتیجه رسیده ایم که نوواژه هراسی ایرانیان، بزرگ ترین و مهم ترین مانع در امر واژه سازی است. این مانع را باید از میان برداشت.

این پژوهش به بررسی تاثیر عاملی ناگفته در مرگ اسفندیار می پردازد که تاکنون به آن توجه نشده است. بر این اساس، به این سوال پاسخ داده می شود که تقدیر چگونه با پشتوانه ایزدمهر در تعیین سرنوشت اسفندیار ایفای نقش می کند. یکی از خویشکاری های ایزدمهر نگاه بانی از پیمان هاست و او کسانی را که به عهدهای خود وفا نمی کنند، به سختی مجازات می کند. گشتاسب نیز که پیوسته بر سر اعطای تاج و تخت به اسفندیار، با او پیمان های بی اساس می بندد، شایسته این پادافره است که طبق متن مهریشت، ایزدمهر فرزند برومند و جوانش را از وی بستاند. به همین دلیل است که میان رستم و اسفندیار نبردی درمی گیرد و رستم به ناگزیر تقدیر، دست به خون اسفندیار می آلاید.