جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان‌ها از زمانی که پا به عرصه حیات می‌گذارند تا ابد با پدیده‌های لذّت و سعادت مواجه هستند. این دو مفهوم بسیار به هم نزدیک‌اند ولی تفاوت عمده باهم دارند و آن این که لذّت در موارد لحظه‌‌ای نیز به کار می‌رود و سعادت صرفاً در مورد لذّت‌های پایدار یا نسبتاً پایدار کاربرد دارد. ابن‌سینا و ملاصدرا این دو مفهوم را کاملاً از یکدیگر جدا و متمایز کردند و برای آن‌ها تعریف‌های جداگانه‌‌ای ارائه کردند. میان لذّت و سعادت ارتباط عمیقی وجود دارد. نفس‌شناسی تأثیر مستقیمی بر لذّت و سعادت دارد. با توجه به قوای ادراکی نفس‌‌،‌‌ مراتب مختلفی برای لذّت و سعادت در نظر می‌گیرد که از میان آن‌ها لذّت عقلانی و سعادت عقلانی یا روحانی را از جهت مدرَک‌‌،‌‌ مدرِک‌‌،‌‌ و کمیت و کیفیت برتر از بقیه لذّت‌ها و سعادت‌ها می‌داند. و از میان قوای نفس تنها قوای عقلانی است که با مرگ از بین نرفته و در عألم آخرت سعادت و لذّت نهایی توسط آن رقم می‌خورد. روشی که در این مقاله استفاده شده است توصیفی و تحلیلی است و روش گردآوری مطالب به صورت کتابخانه‌‌ای است.

دیدگاه های رفیعی قزوینی و شاه آبادی در مساله رجعت، فلسفی و مستند به آرای حکمت متعالیه ملاصدرا است. این مقاله با روش پژ‍وهش توصیفی- تحلیلی به این مساله پرداخته که کیفیت رجعت با کدام بدن و به چه نحوی صورت می گیرد؟ یافته های تحقیق نشان می دهد بر اساس نظر مشهور که رفیعی قزوینی باور دارد کیفیت رجعت با رجعت بدن عنصری تحقق می یابد. بنا به نظر رفیعی قزوینی تحقق آثار وجودی معصومین در استکمال نفوس اگر با بدن عنصری صورت نگیرد لازمه اش قسر خواهد بود اما شاه آبادی بر این باور است که رجعت با بدن مادی صورت نمی گیرد بلکه با بدن بزرخی است و انسان ها با حواس مطلق نه مقید خود ، قادر به رویت این ابدان برزخی هستند. شاه ابادی با مبناقرار دادن دو گزاره عینیت قرآن علمی و عترت و نیز تکیه بر سه صفت فیض، قدرت و هدایت می کوشد به اثبات برزخی بودن رجعت بپردازد.

مقاله حاضر به بررسی جعل‌‌‌‌‌‌باوری معنای زندگی در دیدگاه سورن کرکگور می­پردازد. کرکگور، مفهوم «معنا» را به معنی «هدف» می­داند و به «زیست دینی» به عنوان عالی­ترین زیست باور دارد. بر اساس شواهدی که از آثار وی برداشت می­شود، معتقد است هدف در زیست دینی قابل کشف نیست بلکه قابل جعل است. سه شاهد بر این نظر وجود دارد: اول اینکه هدف در نظر کرکگور، پارادوکسیکال است و پارادوکس، امر واقعی نیست بلکه امر ذهنی است. دوم اینکه مسیحیت به نظر وی انفسی است نه آفاقی و دین را در امر نامعقول می­جوید و در امر مرتبط با ذهن نه مرتبط با خارج و سوم اینکه خداوند را یک موجود آفاقی در نظر نمی­گیرد بلکه موجود انفسی در نظر می­گیرد که متمرکز در ذهن و ضمیر آدمی است. پیش­فرض­های کرکگور در این شواهد عبارت است از ناواقع­گرایی هستی­شناختی، فردگرایی و ایمان­گرایی. تحلیل این سه پیش‌فرض نشان می­دهد کرکگور، به جعل­باوری معنای زندگی باور داشته است.

مطابق دیدگاه کشف‌باوری در باب معنای زندگی، معنای زندگی هم وجود خارجی دارد و هم قابلیت کشف. طباطبایی اگرچه متعرض به این مسئله نشده، ولی شواهدی در آثارش وجود دارد که نشان می‌دهد به کشف‌باوری معتقد است. طباطبایی معتقد است فاعل، فعل و غایت در وجود واحد متحدند. غایت مرتبه‌ای بالاتر در سلسله‌مراتب وجودی است، و در نتیجۀ هدایت الهی غایت زندگی انسان است و غایت زندگی انسان لازمۀ وحدت فعل الهی است. تحلیل شاهد فوق نشان می‌دهد طباطبایی به چهار پیشفرض واقع‌گرایی هستی‌شناختی، غایت‌باوری، عقل‌گرایی و نظریۀ صدق باور دارد که دیدگاه وی در باب کشفی بودن معنای زندگی را مشخص می‌سازد. تحلیل شواهد آثار طباطبایی مؤید قول ایشان به کشف‌باوری معنای زندگی است.