جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در صورتی که رغبت به موضوعات و اهداف دنیوی تابع رغبت به موضوعات و اهداف اخروی باشد از نظر آموزه‌های اسلامی، زهد تحقق می‌یابد و نشانه آن است که رغبت‌ها تنظیم شده است. این مفهوم در روان‌شناسی هم می‌تواند کارکرد داشته و مفید باشد. یکی از شیوه‌های استفاده‌کردن از مفاهیم و عملیاتی‌کردن آنها در روان‌شناسی قابلیت سنجش آن مفاهیم است. از همین‌روی هدف این مقاله ساخت پرسش‌نامه‌ای برای سنجش تنظیم رغبت‌ها مبتنی بر دیدگاه اسلام است. برای این منظور، پس از استخراج مفهوم تنظیم رغبت و ساخت گویه‌هایی بر اساس آنها، به منظور بررسی روایی محتوا، از ارزشیابی 9 کارشناس در دو مرحله استفاده شد. پرسش‌نامه اولیه در دو مرحله آزمایشی (با 60 آزمودنی) و نهایی (با 802 آزمودنی) اجرا شد. در نهایت پس از تحلیل عاملی به روش مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس، پرسش‌نامه‌ای 120 گویه‌ای با هفت عامل استخراج شد. این هفت عامل به ترتیب اعتبار عبارت‌اند از: رغبت متعالی، رغبت به خانواده، رغبت به خود، دنیاناپایدارنگری، دنیاآزمون‌نگری، رغبت به منزلت اجتماعی، رغبت به پول و ثروت. نمره بالا در هر کدام از عامل‌ها حکایت از تنظیم مناسب رغبت‌ها دارد. یافته‌ها حکایت از آن دارد که پرسش‌نامه الگوی تنظیم رغبت از روایی و اعتبار لازم برای امور پژوهشی برخوردار است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

این پژوهش با هدف تعیین ماهیت احساس تنهایی معنوی مذهبی و تهیه مقیاسی برای سنجش آن در دانشجویان بر پایه روش تحلیل عاملی اکتشافی صورت گرفت. برای تعیین روایی ابزار، گویه های اولیه که با استفاده از مبانی نظری و مقیاس های سنجش معنویت طراحی شده بودند، مورد ارزیابی 13 نفر از کارشناسان روان شناسی و 17 دانشجوی تحصیلات تکمیلی قرار گرفتند. پس از اصلاح، 605 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (355 زن و 239 مرد)، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه احساس تنهایی معنوی مذهبی، با 49 گویه پاسخ دادند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس، به استخراج چهار عامل احساس تنهایی در ارتباط با اولیاء دین، ارتباط با معنای زندگی، ارتباط با خدا و عامل مثبت ارتباط با خود انجامید. همچنین ضریب اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ برای 44 گویه، 93/0 و ضرایب بازآزمایی عامل ها، به فاصله دو هفته، در دامنه 68/0 تا 91/0 به دست آمد که بیانگر اعتبار ابزار بود.

مقدمه: مطالعات فرهنگی نشان داده است که تفاوت های فرهنگی در شیوه های استدلال افراد نسبت به جهان وجود دارد. در مطالعات انجام شده در حیطه بررسی های بین فرهنگی، مطالعه ای به منظور بررسی قضاوت های اخلاقی شخصی و غیرشخصی انجام نشده است. این پژوهش با هدف بررسی زمان تصمیم گیری و نوع پاسخ به قضاوت های اخلاقی شخصی و غیرشخصی در نمونه ایرانی و مقایسه آن با نمونه مطالعه شده گرین و همکاران (2004 و 2008) در فرهنگ غربی انجام شد. روش: این مطالعه پس رویدادی در سال 1388 روی 60 نفر از دانشجویان کارشناسی رشته های مختلف دانشگاه شهید بهشتی تهران انجام شد. نمونه ها با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. 20 معمای اخلاقی شامل 12 داستان شخصی و 8 داستان غیرشخصی ترجمه شد و با استفاده از کامپیوتر و به صورت شنیداری برای آزمودنی ها پخش شد. آنان با فشاردادن دو دکمه روی صفحه کلید، نظر موافق یا مخالف خود را با تصمیم پیشنهادشده در داستان اعلام کردند و نوع پاسخ و زمان واکنش ثبت شد. داده ها با نرم افزار SPSS 16 و با استفاده از آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن و آزمون مقایسه نسبت ها تحلیل شد.یافته ها: بین رتبه بندی زمان پاسخ معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی تفاوت معنی داری وجود نداشت. میزان پاسخ مثبت به معماهای اخلاقی شخصی و غیرشخصی با مطالعات گذشته تفاوت معنی دار نشان داد.نتیجه گیری: تفاوت های فرهنگی معنی داری در پاسخ به قضاوت های اخلاقی وجود دارد و فرهنگ نقش عمده ای در تصمیم گیری پیرامون مسایل اخلاقی در کنار عوامل شناختی و هیجانی مداخله کننده بازی می کند.