جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هر چند پیشرفت علم پزشکی، کشف داروهای جدید، فراگیر شدن تکنولوژی بهداشت عمومی و بهبود تولید مواد غذایی از مهم ترین عوامل کاهش مرگ و میر در اکثر کشورهای جهان بوده است ولی بر اساس مطالعات انجام شده، علل و عوامل موثر بر کاهش مرگ و میر در کشورهای مختلف و حتی در مناطق مختلف یک کشور به طور چشمگیری متفاوت بوده است. شاخص های مرگ و میر و به ویژه مرگ و میر نوزادان و اطفال از مهم ترین ملاک های ارزشیابی سطح توسعه یافتگی و نیز پی بردن به این گونه تفاوت ها در مناطق مختلف جهان محسوب می شود. این مقاله، پس از ارایه تصویری کلی از مبانی نظری، مروری گذرا بر روند تحولات جمعیت و مرگ و میر در مناطق مختلف دنیا و ایران دارد و سپس سطح مرگ و میر در گروه های سنی و جنسی مختلف شهر تهران را در سال 1384 برآورد می کند. در انتها تحولات اپیدمیولوژیکی شهر تهران را در فاصله دو مقطع زمانی 1354 و 1384 مورد ارزیابی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سطح مرگ و میر در همه گروه های سنی و جنسی در سال 1384، در مقایسه با مطالعات گذشته، کاهش چشمگیری داشته و علل مرگ و میر نیز تغییر یافته است. در تحلیل نهایی، بر لزوم ترسیم دقیق چهره مرگ و میر در جامعه، برای ارزیابی برنامه های بهداشتی و برنامه ریزی در زمینه افزایش طول عمر و سلامت انسان ها تاکید شده است.

این مقاله با تاکید بر رابطه جمعیت و محیط زیست با در نظر داشتن مفهوم مطبوعیت محیطی به عنوان متغیری زیست محیطی درصدد است تا با نگرشی بین رشته ای، ضمن بررسی رابطه مولفه های جمعیتی با مفاهیم مطبوعیت های محیطی شهر، تاثیر این مطبوعیت ها را بر تمایل افراد به جابه جایی محل سکونت خود اندازه گیری نماید. در این پژوهش با 858 نفر از شهروندان پنج منطقه شهر تهران واقع در سنین 20 تا 64 سال مصاحبه شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه ای شامل 103 گویه برای اندازه گیری مفاهیم 9 گانه مطبوعیت محیطی، سوالات مربوط به ویژگی های فردی و خانوار و محل سکونت و سوالات مربوط به تمایلات افراد به جابه جایی بوده است. نتایج نشان می دهند که پاسخگویان ارزش های مطبوعیت شهری را مهم ارزیابی نموده اند و مطبوعیت ها از لحاظ کمی و کیفی در افراد، تمایزات درونی و چگونگی توزیع مطبوعیت ها در مناطق مورد بررسی دارای اختلاف های معنی دار هستند. مفاهیم 9 گانه اندازه گیری شده در مناطق مورد بررسی دارای همبستگی های معنی دار با سن، جنس، تحصیلات، شغل، درآمد، وضعیت تاهل و طول مدت اقامت خانوار در محل سکونت پاسخگویان بوده اند. همچنین 58.3 درصد از تمایل به جابه جایی افراد به متغیرهای جمعیتی و مطبوعیتی قابل ارجاع است.

تغییرات ناشی از گذار اجتماعی در ایران همگام با گذار جمعیتی سبب شده گردیده تا کیفیت زندگی سالمندان تحت تاثیر قرار گیرد. بی شک متغیرهای جمعیتی، اجتماعی در وضعیت کیفیت زندگی سالمندان بی تاثیر نبوده است. عدم حمایت عاطفی، کاهش شبکه ارتباطات اجتماعی و در نتیجه کاهش مشارکت های اجتماعی از عوامل موثر در افت کیفیت زندگی سالمندان است. تحقیق حاضر با هدف برررسی وضعیت کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران و تاثیر مشارکت در فعالیت های اجتماعی بر کیفیت زندگی آنان به تفکیک جنس انجام شده است. داده هایی که برای انجام این بررسی مورد استفاده قرار گرفتند، برگرفته از نتایج یک تحقیق پیمایشی با عنوان «تاثیر ساختار جمعیتی و اجتماعی بر کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران» بوده که بر روی نمونه ای با 384 سالمند 60 سال و بالاتر ساکن در شهر تهران انجام شده است. نتایج تحقیق به طور کلی گویای آن است که کیفیت زندگی مردان سالمند شهر تهران در سطح بالاتری نسبت به زنان قرار دارد و اختلاف قابل ملاحظه ای بین کیفیت زندگی مردان و زنان وجود دارد. همچنین میزان مشارکت سالمندان در فعالیت های اجتماعی در سطح پایینی قرار داشته و با وارد کردن متغیر جنس، می توان گفت زنان سالمند مشارکت بسیار کمتری در فعالیت های اجتماعی نسبت به سالمندان مرد دارند. علاوه بر آن، متغیر مستقل مشارکت اجتماعی بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیر معنی دار داشته به طور که سالمندانی که دارای مشارکت اجتماعی بیشتری هستند، کیفیت زندگی بهتری را تجربه می کنند.