جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از عرصه های مهمی که در مطالعات اجتماعی و پژوهش های فرهنگی برای شناخت تحولات ارزشی و نگرشی و سبک های جدید زندگی مورد توجه قرار می گیرد عرصه فراغت است، زیرا به سبب در برداشتن الزامات کمتر و آزادی عمل بیشتر می تواند ارزش ها و نگرش ها و ذایقه های فرهنگی را بازنمایی کند. از این رو مطالعه و پژوهش در اوقات فراغت جوانان که نسلی پیشرو و نمایانگر روند تغییرات فرهنگی جامعه هستند هم برای شناخت این روندها و هم برای برنامه ریزی و سیاست گذاری فرهنگی ضروری می نماید. در این راستا هدف اصلی این پژوهش مطالعه الگوهای فراغت دانشجویان غیر تهرانی و شناخت مسایل و مشکلات اوقات فراغت آنان است. مطالعه چگونگی گذران اوقات فراغت دانشجویان و شناسایی عوامل احتمالی موثر در آن به ما کمک می کند تا بتوانیم نیازها و علایق فراغتی آنان را شناخته و کمبودها و مشکلات فراغتی را در این گروه با دقت بیشتری بررسی کنیم. این مطالعه بر روی نمونه ای احتمالی از دانشجویان دختر و پسر خوابگاهی دانشگاه تهران انجام گرفته و یافته های آن حاکی از آن است که در گذران اوقات فراغت، دختران بیشتر به شیوه های فعالانه و پسران بیشتر به شیوه های سرگرمی خواهانه گرایش دارند. به طور کلی میزان استفاده دانشجویان پسر از امکانات فراغتی خوابگاه، به مراتب بیشتر از دختران بوده است. بیش از نیمی از دانشجویان از نحوه گذران اوقات فراغت خود ناراضی بوده و مهم ترین دلیل نارضایتی آنها محدودیت امکانات تفریحی و مشکلات مالی بوده اما محرومیت از امکانات تفریحی در دختران و محدودیت های مالی در پسران بیشتر ذکر شده و در مجموع دانشجویان دختر با مشکلات فراغتی بیشتری مواجه بوده اند. همچنین شیوه گذران اوقات فراغت دانشجویان با برداشت آنان از فراغت، ارزش ها و نگرش ها، سبک زندگی، میزان پایبندی دینی و میزان برنامه ریزی آنها برای فراغت ارتباط دارد.

مد به عنوان پدیده ای اجتماعی مختص جامعه و فرهنگ خاصی نیست و پیدایش و افول مد، پنج مرحله شامل آفرینش، معرفی مد، تبلیغ مد، تولید انبوه و تقاضای مد جدید را طی می کند. بهره برداری نظام سرمایه داری از رواج مد، منجر به تغییرات فرهنگی ـ اجتماعی در کشورهای مخاطب می گردد. علل گرایش زنان به مد از رویکردهای مختلفی قابل تبیین است. در دیدگاه روانشناسی نیاز انسان ها به خودنمایی و زیبایی زمینه مدگرایی را فراهم می سازد. بر مبنای دیدگاه جامعه شناختی، مقولاتی چون الگو و فرهنگ مصرف، سبک زندگی، رهبران مد، بدن آگاهی، در تبیین گرایش به مد مطرح می شود. بی تردید پدیده مد با طبقه اقتصادی ـ اجتماعی افراد، نقش رسانه های جمعی، فرآیند جهانی سازی و نظام سرمایه داری مرتبط است. برجستگی مد در هویت بخشی به زنان و پارادوکس توجه به جسم و روح، زنان را با چالش های هویتی در ابعاد مختلف مواجه می سازد که نیازمند سیاست گذاری های فرهنگی است.

در تحقیق حاضر عوامل موثر در آسیب زا شدن اوقات فراغت دختران دانشجو مطالعه شده است. با توجه به یافته های پژوهش ارزش ها و نگرش ها، سبک زندگی، نوع مصرف رسانه ای و میزان اطلاع خانواده از نحوه گذران اوقات فراغت بیشترین تاثیر را بر نحوه گذران فراغت برجای می‌ گذارند. همچنین تاثیر عوامل فردی بر سالم بودن یا آسیب زا شدن اوقات فراغت به مراتب بیشتر از عوامل خانوادگی مشاهده شد. این نتایج موید آن است که امروزه در اجتماعی شدن افراد از تاثیر خانواده کاسته شده و سایر نهادهای اجتماعی از جمله رسانه های جمعی بر نگرش و رفتار فرد تاثیر بیشتری می گذارند.

در فرهنگ ایرانی، فعالیت اقتصادی زنان ضروری دانسته نمی شود، زیرا مرد نان آور خانواده به شمار می آید. از طرف دیگر توانایی های زنان به فعالیت های خانگی محدود نمی شود و این قابلیت را دارند که در عرصه اجتماع نیز به فعالیت بپردازند و اشتغال برای آنان صرف نظر از استقلال مالی، دارای اهمیت اجتماعی و روانشناختی است. به علاوه دست یابی به توسعه پایدارمستلزم مشارکت همه آحاد مردم است. از این رو در پژوهش حاضر بر آن شدیم که با بهره گیری از تجربه و تخصص مدیران اجرایی سازمان ها، موانع و مشکلات اشتغال زنان را شناسایی و راه کارها و شرایط مناسب برای اشتغال بهینه زن ایرانی معرفی کنیم. این مدیران به گونه هدف مند از میان مدیران شاغل در سازمان های شهر تهران انتخاب شدند. روش تحقیق ترکیبی (کمی و کیفی) بوده و داده ها با پرسش نامه و مصاحبه گردآوری شده است. بر اساس یافته ها همه مدیران به اهمیت اقتصادی، اجتماعی و روانشناختی اشتغال زنان باور داشتند. اما زنان بر ضرورت اقتصادی و مردان بر ضرورت اجتماعی اشتغال زن تاکید بیش تری داشتند. هم چنین نظر غالب مدیران اعم از زن و مرد این بود که اشتغال زنان هم خود آنان و هم جامعه را منتفع می سازد، از این رو شایسته است موانع ساختاری و فرهنگی اشتغال آنان رفع و شرایط مناسب برای اشتغال بهینه آنان فراهم شود.