جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

همراهی قرآن با مبیِّن، از جمله مباحث کلامی- قرآنی است. قرآن کتاب هدایت است؛ اما بهره مند شدن از آن، مستلزم این است که خداوند در کنار کتاب هدایت خویش، مبیِّنی را قرار دهد که به تبیین قرآن بپردازد. تبیین در لغت، به معنای آشکار کردن و توضیح دادن و در اصطلاح، از اهداف ارسال رسل و جزء وظایف ایشان است. قرآن، بیّن بالذات است؛ ولی به حسب ظاهر، دارای برخی اجمالات است که نیاز به تبیین دارد. اساس نظریه همراهی قرآن و مبیّن، مطابق عقل و سیره عقلا بوده و آیات و روایات بر آن صحّه می گذارند؛ چرا که رتبه معناداری، مربوط به ظواهر آیات قرآنی است و ظواهر قرآن، پیش از فحص از قرائن و بیان معصومین(ع)، فاقد حجّیت می باشد. حقّ بیان کلام الهی برای خداوند محفوظ بوده و چون اعجاز قرآن، منحصر به فصاحت و بلاغت آن نبوده، بلکه برخورداری از معانی و مفاهیم ژرف، از ابعاد اعجاز قرآن است؛ لذا تنها راه عقلانی برای اطلاع یافتن از آن حقایق، تبیین پیامبر(ص) است. هم چنین قرآن کریم و روایاتی متعدد در راستای شأن تبیینی پیامبر اکرم(ص)، ائمه اطهار(ع) را با تعابیری؛ چون «راسخان»، «حاملان» و «صاحبان علم»، وارثان این شأن عظیم معرفی می نماید.

همراهی «مبین با قرآن» از جمله مباحث کلامی- علوم قرآنی است. قرآن به عنوان مهم¬ترین مصدر تشریع احکام، یگانه محور تردیدناپذیر همه فقهای اسلامى، اعمّ از امامیه و اهل سنت، به شمار رفته و کتاب هدایت تا روز قیامت است؛ اما بهره¬مند شدن از این امر (هدایت الاهی) مستلزم آن است که خداوند در کنار کتاب هدایت خویش، مبینی را قرار دهد که به بیان مراد الاهی بپردازد. «تبیین» در کاربرد لغوی به معنای آشکار شدن، آشکار کردن و توضیح دادن می¬باشد. اساس نظریه «همراهی قرآن و مبین» مطابق عقل و سیره عقلا بوده و آیات و روایات بر آن صحه می¬گذارند. حق بیان برای خداوند محفوظ است؛ ولی به دلیل برخورداری از معانی و مفاهیم ژرف و آموزه¬های عالی، تنها راه عقلایی برای پی بردن به چگونگی استفاده از آن، بیانات پیامبر و تبعیت مطلق از ایشان می¬باشد. وجوب اطاعت از پیامبر اکرم و اطلاق شأن تبیین و تعلیم قرآن برای ایشان، دلیلی روشن بر لزوم مراجعه به تمامی بیانات ایشان در مورد قرآن در هر سطحی از بیان می¬باشد. همچنین قرآن کریم و روایات در جهت شأن تبیینی پیامبر اکرم ائمه اطهار، به‌ویژه امام زمان را وارثان این شأن تحت عناوین ذیل مطرح می¬کنند: راسخان در علم، و حاملان و صاحبان علم. واژگان کلیدی: قرآن کریم، تبیین، اجمال، مبین، حجّیت، فریقین.