جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بازخوانی اساطیری علمی نظریه ذره در اشعار عرفانی عطار

نویسنده:

لیلا غلامپور ، محمود طاووسی ، شهین اوجاق علیزاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

فیزیک , عالم کبیر و صغیر

چکیده :

نظریة ذره حاصل تحقیقات فیلسوفان یونان باستان است و محققانی چون لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورده اند. این نوشتار به تحلیل یکی از اندیشه های محوری عطّار؛ یعنی تاّمل در ذرّات و اسرار آن و مقایسة ذّره با نظریّات فیلسوفان یونان باستان و دانشمندان پرداخته و سپس آن را با ایدة فلسفی عرفانی عالم کبیر در عالم صغیر تحلیل نموده است. این مقاله در نظر دارد تا ضمن بازخوانی ذره در شعر عطار، از منظر ارتباط آن با آموزه های عرفانی شاعر، به بررسی سیر تکاملی آن تا دنیای علم بپردازد. نتیجة پژوهش نشان می دهد که عطار در آثارش علی رغم این که از حکمت یونان تبری می جوید، اما در بسیاری از موارد نظریاتش در بارة ذره با آن ها اشتراک دارد. در نگاه اول تقابل ذره و خورشید، به نحو بارزی می تواند مقولة تغییر و دگرگونی را که هدف اصلی ارشاد و تربیت عرفانی است، به سالکان نشان دهد و در مراحل بالاتر، آموزه هایی چون وجود جهان کبیر در جهان صغیر، وحدت وجود و فناء فی الله را که هدف غایی تعلیمات عرفانی است، به مریدان ارایه نماید. همچنین توصیفات مذکور حاوی آموزش هایی چون حرکت، حیرت، معرفت و ... . ذره و ویژگی های آن دستمایة شاعر در توصیف منازل سلوک گردیده و زمینه را برای تسهیل آموزش تعالیم بلند عرفانی هموار نموده و ضمن تقویت تخیل شاعر، فرصت مناسبی را برای رمزپردازی و تمثیل سازی وی فراهم کرده است. ذره در شعر عطار رمز سالک راه و نماد عالم صغیر است.

صفحات :

از صفحه 175 تا 205

مشخصات اثر

عنوان :

مهر خاتم: بررسی ویژگی های مهر پیامبر (ص)

نویسنده:

محمدصادق میرزاابوالقاسمی ,حسنعلی پورمند ,محمود طاووسی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشكده تاريخ اسلام,

کلیدواژه‌های اصلی :

آداب مهرنویسی , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , نامه های پیامبر , مهرهای دوران اسلامی , مهر خاتم , ویژگی های مهر پیامبر

چکیده :

مهر خاتم در اواخر سال ششم يا اوايل سال هفتم هجری براي ممهور كردن نامه های پيامبر به حكام سرزمين های همجوار، ساخته و پرداخته شد. اين مهر ظاهراً از نوع انگشتری و شكل صفحه نگين آن مدور بوده است و بر آن در سه سطر عبارت «محمد رسول الله» را نقش كرده بودند؛ جنس و نگين آن نيز از سنگ حبشی تا انواعی از فلزات چون مس و آهن و نقره روايت شده است. پس از وفات پيامبرص اين مهر ابتدا به ابوبكر و سپس عمر و عثمان رسيد و آن ها نيز نامه ها و مكاتبات خود را بدان اعتبار می بخشيدند. مهر خاتم در حدود سال سی ام هجري در چاه اَريس(نزديكي مدينه) افتاد و ديگر به دست نيامد، اما عثمان نظيرش را ساخت و مهر معمول خلافت داشت. با اين حساب جز نامه های شخص پيامبر (ص)، بخشی از نامه های خلفای راشدين نيز ممهور به مهر حقيقی پيامبر(ص) بوده است؛ مكاتباتی كه اگر نمونه ای اصيل از آن ها به دست آمده بود، لااقل اثر مهر خاتم را به ما نشان می داد. اوصاف اين مهر در متون متقدم اسلامی نشان از نخستين اقدامات و ضروريات تشكيل نظام ديوانی در صدر اسلام است؛ همچنين استفاده از نوشتار جای تصوير، شكل مدور، تركيب سه سطری، و شعارهای مذهبی از اين جا در مهرهای اسلامی تجربه شده و در سراسر دوران تاريخی اسلام تداوم يافته است. ويژگی های مهر خاتم در مقاله پيش رو با روش تحقيق تاريخی- توصيفی، بررسی و تحليل شده است.

صفحات :

از صفحه 153 تا 166

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی رویکرد سفرنامه نویسان خارجی نسبت به زردشتیان

نویسنده:

فرهاد صبوری فر ,محمود طاووسی ,کتایون مزداپور

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی چند صدایی و چند زبان گونگی جهد و توکل (مطالعه موردی دو داستان از مثنوی معنوی)

نویسنده:

لیلا میرزایی ,عبدالحسین فرزاد,محمود طاووسی,امیرحسین ماحوزی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

مثنوی , گفتگو , میخاییل باختین , حکایت های مثنوی , گفتگو در مثنوی , داستان شیر و نخچیران , ادبیات عرفانی , ادبیات , جهد و توکل , چندزبان گونگی , مقام توکل , نظریه چند صدایی , داستان خر گازر

کلیدواژه‌های فرعی :

مولانا , نقد ادبی , ادبیات داستانی , تمثیل در مثنوی , اندیشه مولوی , مولوی پژوهی , گفتگو در داستان , داستانپردازی مولانا , مثنوی پژوهی , توکل در عرفان , زاویه دید بیرونی ,

چکیده :

گفت و گوهای متعدد ميان جهد و توكل در مثنوی معنوی اهميت اين مفاهيم را در نزد مولانا نشان می دهد. نظريه چندصدايی باختين نيز بر پايه گفت گو استوار است. وی طرح انديشه های موافق و مخالف را در گونه های زبانی مناسب در صورت غالب نبودن يك صدا يا صدای راوی چندصدايی می نامد. اين نظريه می تواند معياری مناسب برای رسيدن به رويكرد مولانا به جهد و توكل باشد. در پژوهش حاضر، ايدئولوژی، جهان بينی و گونه زبانی شخصيت های دو داستان از دفتر نخست و پنجم مثنوی معنوی بر پايه نظريه چندصدايی باختين بررسی شده است. نتايج نشان می دهد در گفت و گوهای حاوی جهان بينی و ايدئولوژی، چند زبان گونگی بی فروغ است، ولی در گفت وگوهايی كه جهان بينی حضور و نقش ندارد، چند زبان گونگی پر رنگ است. راوی در گفت و گوها دخالت آشكار دارد و از دو داستان نتيجه يكسان می گيرد. در پي فاصله گرفتن داستان از چندصدايی، صداي راوی غلبه می يابد: وی معتقد است، در صورت نداشتن ثبات قدم و تقليدی بودن توكل، بازگشت كننده به مقام فرودين (جهد) درخور نابودی است.

صفحات :

از صفحه 279 تا 314

مشخصات اثر

عنوان :

اسطوره و ادبیات مدرن

نویسنده:

محمود طاووسی ,آمنه درودگر

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

تجدد , اسطوره , ادبیات مدرن , اسطوره و ادبیات , ادبیات , ویژگی اسطوره , اسطوره مدرن , اساطیر کهن , جایگاه اسطوره در ادبیات , تاثیر مدرنیته بر ادبیات

کلیدواژه‌های فرعی :

دوران مدرن , آرکی تایپ (کهن الگو) , ضمیر ناخودآگاه جمعی و فردی , کارکردهای اسطوره , اسطوره از دیدگاه یونگ , نویسنده مدرن ,

چکیده :

بررسی نقش و جایگاه اسطوره ها در ادبیات مدرن و رویکرد تامل برانگیز نویسندگان مدرنیست به بینش اسطوره ای، در عصر و زمانه ای که بی شک استیلای دانش در تمامی عرصه های تفکر و حیات، بی اعتباری مطلق چنین بینشی را گریزناپذیر می نماید، موضوعی است که محل تامل مقاله پیش رو به شمار می رود. بر مبنای ره یافت حاصل از این پژوهش، از جمله مهم ترین دلایل حضور اسطوره های کهن در پیکره آثار ادبی مدرن را می توان در موارد ذیل تبیین نمود: ماهیت مشترک اسطوره ها و تجارب بشری، تسری پیچیدگی های زندگی مدرن بر پیکره آثار ادبی به یاری اسطوره ها، اعاده نظم در جهان اثر به مدد نظام های اسطوره ای، برساختن قهرمانی مدرن در برابر قهرمان اسطوره ای کلاسیک، تغییر نگرش انسان عصر مدرنیسم نسبت به ماهیت اسطوره ها و بازنگری و نقد برخی از ابعاد اسطوره های کلاسیک. پژوهش پیش رو به منظور دستیابی به نتایج یادشده، از شیوه توصیفی - تحلیلی و اتکا بر مطالعات کتابخانه ای بهره برده است.

صفحات :

از صفحه 101 تا 118

مشخصات اثر

عنوان :

عقل و عشق در گاهان

نویسنده:

مهدی ازهری راد ,محمود طاووسی ,رضا افهمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

کاوشی نوین در سرچشمه های نخستین حماسه گیل گمش

نویسنده:

یوسفیان کناری محمدجعفر, طاووسی محمود

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

اسطوره , بین النهرین , گیلگمش , باستان شناسی , جیرفت

چکیده :

شواهد تاریخی مبنی بر تعامل فرهنگی تمدن بین النهرین و اقوام ایرانی، اعتبار خاستگاه سومری حماسه گیل گمش را در معرض تردید قرار می دهد. گمانه های باستان شناختی، ادبی - نوشتاری و اساطیری موجود، احتمال انشعاب آن را از یک خاستگاه تاریخی دیگر تقویت می کند. مستنداتی دال بر وجود زیستگاههای تمدنی کهنتر در شرق بین النهرین، سابقه خط و کتابت در نزد اقوام پیش - عیلامی، کتیبه های مکشوفه از تپه یحیی، علاوه بر مشابهت های صوری و مضمونی آن با ظروف کلریت یا حکاکی های به جا مانده در کنارصندل، همگی نشان از وجود اسطوره ای نظیر گیل گمش - به مثابه رام کننده حیوانات – در نواحی هلیل رود (جیرفت) ایران دارند. بر این اساس، می توان گفت که حماسه شفاهی یاد شده، به حکم مراودات بینافرهنگی پیش - عیلامیان با تمدن بین النهرین از سرچشمه های اساطیری خود در تمدن آراتا جدا گشته و بتدریج تبلوری مبالغه آمیز و مکتوب پیرامون شخصیت تاریخی یکی از پادشاهان سومر یافته است.

صفحات :

از صفحه 1 تا 18

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید