جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مثلث سیاست، پژوهش، و عملکرد حرفه ای، تقریباً در اکثر حوزه های فعالیت بشری وجود دارد. هرچه تعامل بین این سه ضلع بیشتر باشد، حوزة مورد نظر، رشد و تکامل بیشتری خواهد داشت و برعکس. تعامل بین این سه ضلع در حوزه هایی چون صنعت و اقتصاد، و بهداشت و درمان به طور نسبی بالا است.اما این سه ضلع مثلث در حوزه های علوم انسانی، به ویژه در تعلیم و تربیت، استحکام لازم را ندارد. نظام آموزش و پرورش برای ارتقاء کمی و کیفی ارتباط و تعامل سه ضلع مذکور باید پژوهش را محور کار خود قرار دهد.اقدام پژوهی، پژوهش هایی است که به وسیله معلمان یا مدیران سطوح پایین تر انجام میشود که هدف حل مشکلات و مسائل واقعی مربوط به فرایند یاددهی ـ یادگیری است. پژوهش سنجی به معنای سنجش کیفیت پژوهش هایی است که در یک زمینه خاص انجام گرفته اند و فراپژوهش به معنای تفسیر، نتیجه گیری و یافته های پژوهش هایی است که موضوع مشترکی را دنبال کرده اند. در نتیجة پژوهش سنجی و فراپژوهش، اطلاعات و داده هایی گردآوری میشود که باید بعد از خلاصه و سازماندهیشدن در اختیار کسانی قرار گیرد که میتواند برای آنها مفید و حتی حیاتی باشد.

چند دهه اخیر شاهد رخدادهای مهمی در زمینه دانش و فناوری بوده است؛ علاوه بر این نقد جهان منظم نیوتونی و ترسیم پدیده‌های جهان بر اساس پارادایم معرفت‌شناختی پیچیدگی، در حال پی‌گیری است. این رخدادها حوزه تعلیم و تربیت را با چالش‌ها و مطالبات جدیدی روبرو کرده است. در راستای پاسخ به شرایط جدید الگوها و نظریه‌های گوناگونی توسعه یافته‌اند. هدف این رساله بررسی و تحلیل یکی از نظریه‌های جدید یادگیری تحت عنوان ارتباط‌گرایی است که در چند سال اخیر مورد اقبال پژوهشگران قرار گرفته است. برای این منظور پژوهشگر با استفاده از روشهای توصیفی- تحلیلی به گردآوری شواهد متنی، و تجزیه و تحلیل آنها مبادرت کرده تا به سوالاتی درباره این نظریه پاسخ دهد: آیا ارتباط‌گرایی می‌تواند یک نظریه یادگیری باشد؟ چه نقدهایی بر آن وارد است؟ آیا اساسا یک نظریه نوبنیاد است یا بر داشته‌های نظریه‌های قبلی استوار شده است؟ مبانی معرفت‌شناختی آن چیست و چه نقدهایی بر آن وارد است؟ درباره این نظریه تاکنون پژوهش‌های متعددی در سراسر دنیا به انجام رسیده است، – بویژه در رابطه با فضاهای مجازی و یادگیری‌های الکترونیکی-اما کمتر موردی را می‌توان یافت که از لحاظ معرفت‌شناسی به آن توجه کرده باشد. از آنجا که هر نظریه در انقیاد زمینه‌های فرهنگی و همچنین پارادایم‌های علمی حاکم بر زمانه خود است، به‌طور ویژه جوامعی که از مختصات انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی و ارزش‌شناختی متفاوتی برخوردارند لازم است قبل از هر اقدام عملی در زمینه بکارگیری نظریه‌های جدید، آن را از جنبه‌های مذکور مورد بررسی و نقادی قرار دهند. از اینرو، بر اساس واقع‌گرایی اسلامی، مبانی معرفت‌شناختی نظریه جدید مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که ارتباط‌گرایی در مقایسه با نظریه‌های رفتارگرایی، شناختی و سازنده‌گرایی از پارادایم‌های مدرنیسم و پست‌مدرنیسم فاصله گرفته و در واقع ریشه در پارادایم جدید پیچیدگی دارد. همچنین این نظریه با اتکا به دانش ارتباطی(در برابر دانش کمّی و کیفی) و همچنین التزام به نظریه‌ی برآمدنی(در برابر نظریه‌ی علّی)، تلاش می‌کند از دیدگاه‌های تحویل‌گرایانه نسبت به یادگیری و فضاهای تعلیم و تربیت، به سوی دیدگاه‌های کل‌گرایانه حرکت کند؛ با این وجود، پژوهش نشان می‌دهد که تسری قوانین و یافته‌های دیگر علوم(فیزیکی) به علوم تربیتی، و همچنین انگاره ارگانیستی به آدمی، و یکسان‌انگاری قوانین شبکه‌های عصبی، اجتماعی و فناوری، به شکل پیچیده‌تری این نظریه را از جهات دیگری به تحویل‌گرایی نزدیک کرده است. با این وجود، اگر واقع‌گرایی اسلامی را از نوع انتقادی بدانیم، نظریه ارتباط‌گرایی به خاطر التزام به واقع‌گرایی هستی‌شناختی، از برخی جهات نقاط مشترکی با واقع‌گرایی اسلامی خواهد داشت. در انتها مولفه‌های یاددهی و یادگیری این نظریه، با لحاظ کردن نقاط ضعف و محدودیت‌های آن مورد بررسی و توجه قرار گرفته است. واقع‌گرا بودن ارتباط‌گرایی، و همچنین ارائه نوع واقع‌گرایانه‌تری از الگوی ارگانیستی به موضوع یاددهی و یادگیری، باعث شده است غالب مولفه‌های آن را – البته با لحاظ محدودیت‌های آن- بتوان در طراحی آموزشی و طراحی محیط‌های آموزشی بکار گرفت. با این وجود این نظریه، هنوز از پشتوانه‌های تجربی کافی برخوردار نیست، بنابراین بکارگیری آن بویژه در حوزه طراحی آموزشی نیاز به پژوهش بیشتر دارد. در مجموع این نظریه می‌تواند به عنوان همکار جدید نظریه‌های یادگیری نه جایگزین آنها، رهنمودها و کاربردهای زیادی، بویژه برای یادگیری الکترونیکی در فضای وب 2.0 به همراه داشته باشد.

مقاله پیش رو به شیوه ای توصیفی- تحلیلی به نقد و بررسی یکی از نظریه های جدید حوزه معرفت شناسی غرب، تحت عنوان دانش ارتباطی یا دانش توزیع شده پرداخته است. با وجود آنکه کمتر از یک دهه از عمر این نظریه سپری شده است، در مجامع علمی دنیا با اقبال زیادی روبرو بوده است. دانش ارتباطی مدعی است که در کنار دو نوع دانش تجربی و عقلی، نوع سومی از دانش را به اقتضای عصر دیجیتال شناسایی و معرفی کرده است. مقاله حاضر دارای دو بخش عمده است. در بخش نخست، مبانی و ویژگی های معرفت شناختیِ دانش ارتباطی احصا شده است و در بخش دوم از منظر معرفت شناسی اسلامی (صدرایی) مورد نقد قرار گرفته است. در بخش نخست منبع، اعتبار، برآمدنی بودن، کثرت گرایی و نظریه صدق و توجیهِ دانش ارتباطی به عنوان ویژگی های برجسته آن استخراج شده است. در بخش دوم، تحویل گرایی دانش ارتباطی که از جمله شواهد آن تسری قوانین و یافته های دیگر علوم (فیزیکی) به حوزه معرفت شناسی و همچنین یکسان انگاری قوانین شبکه های عصبی، اجتماعی و فناوری است، مورد نقد قرار گرفته است. از دیگر نقدها اعتقاد دانش ارتباطی به ساحت مادی علم است که از منظر معرفت شناسی اسلامی قابل پذیرش نیست. با وجود نقدهای مختلف، نقاط اشتراکی نیز بین معرفت شناسی اسلامی و دانش ارتباطی وجود دارد که از آن میان می توان به تقریبی بودن دانش و عینیت هستی شناختی نزد هر دو اشاره کرد

پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی رواندرمانی دینی و تعیین اثربخشی آن بر اختلال استرس پسضربهای (PTSD) مزمن آزادگان ایرانی انجام شد. نوع تحقیق حاضر نیمه آزمایشی یانیمه تجربی می باشد. جامعهی پژوهشی عبارت بود از کلیهی آزادگان ساکن شهر تهران که به اختلال استرس پس از ضربهای (PTSD) مزمن مبتلا بودند. به منظور انتخاب نمونه ی آماری، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند (در دسترس) افراد به دو گروه 12 نفری (گروه آزمایش و گروه کنترل) تقسیم وانتخاب شدند.به منظوراثر بخشی دوره با استفاده از پروتکل آموزش روان درمانی دینی کهبا تاکید بر آموزه های اسلاممی باشد، به گروه آزمایش به مدت 10 جلسه ی دو ساعته ( هفته ای دو جلسه)، آموزش های لازم ومرتبط با موضوع داده شد. داده‏های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون با استفاده ازآزمون های چک لیست اختلال استرس پس ضربه ای(TSC-40 و PCL-17) و سلامت عمومی(GHQ) مورد تجزیه وتحلیل‏آماری قرار گرفت.در این تحقیق با توجه به آموزه‌های اسلام که با استنادات عقلی، نقلی و استدلال‌های فلسفی طراحی شده بود به تدوین الگوی روان‌درمانی دینی پرداخته شد و پس از اجرای پروتکل (برنامه آموزشی) نتایج به‌دست‌آمده در 8 فرضیه تنظیم و پس از تحلیل آن‌ها مورد تأیید قرار گرفت. فرضیه‌های اصلی عبارت بودند از: اثربخشی دوره آموزشی روان‌درمانی دینی در کاهش علائم و نشانه‌های اختلال استرس پس ضربه ای (PTSD) آزادگان ونیز افزایش سلامت جامعه هدف اثربخش بوده است. همچنین با توجه به خرده مقیاس‌های آزمون‌ها سایر فرضیه ها نیز مورد تأیید قرار گرفت که عبارتند از:آموزش روان درمانی دینی برکاهش علایم ونشانه های اختلال استرس پس ضربه ای(PTSD) آزادگان ایرانی مانند تداعی ها وافکار مزاحم، اجتناب ها ومحدودیت عواطف، بیش انگیختگی وخشم، اضطراب وافسردگی وتقویت عملکرد اجتماعی، شغلی وصبوری موثر بوده است.در نهایت ، نتایج نشان داد که آموزش روان‏درمانی ‏دینی درکاهش‏ علایم و نشانه‏های اختلال استرس پس ضربه ای (PTSD) آزادگان ایرانی موثر می باشد.این یافته ها می تواند کاربردهای مفیدی برای درمان مبتلایان به اختلال PTSD و سایر اختلالات مشابه داشته باشد که در تحقیق حاضر به آن پرداخته شده است.