جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبنای بهره مندی از ارث در جاهلیت- قدرت و توانایی شرکت در جنگ- بسیار متفاوت با مبنای اسلام- خویشاوندی- است. قانون مدنی علیرغم اینکه ترجمه ­ای از شرح لمعه است، گویا در این خصوص از نظر شهید ثانی دور مانده است. بنا به رأی ایشان زن در صورت وجود فرزند بهره مند از همۀ ماترک بوده، محرومیت او از زمین تنها در صورت عدم وجود فرزند می­ باشد. فقها و حقوقدانان در این خصوص اقوال و آرایی متفاوت ارائه کرده ­اند. ما با پذیرش عموم آیۀ 12 سورۀ نساء و قبول اقوال مخالف ارث بردن زن از زمین به عنوان مخصص آن، اطلاق مادۀ 946ق.م. را صحیحی نمی ­دانیم.

پژوهش حاضر با موضوع « عبادت در منظر پیامبر اکرم » با هدف بررسی دیدگاه پیامبر اکرم در مورد حقیقت و جایگاه و فلسفه عبادت و شناخت آداب و شرایط آن و آثار و برکات و آسیب شناسی عبادت صورت گرفته است. از آنجا که عبادت و بندگی از ضروری ترین امور انسانی است و تأثیر مهمی در زندگی دنیوی و اخروی او دارد در این پژوهش با استفاده از آیات قرآن و روایات به طور خاص به بررسی دیدگاه پیامبر اکرم در مورد عبادت پرداخته شده است. در میان موجودات جهان، انسان بیشترین استعداد را جهت تکامل دارا می باشد. زندگی او از عدم آغاز گشته و به سوی بی نهایت به پیش می رود تا زمانی که در صراط مستقیم حرکت کند تکامل او متوقف نمی شود. در مسیر حرکت او، تنها عبادت است که به عنوان عالی ترین روش تربیت، اندیشه و فکر او را بیدار می کند و او را متوجه بی نهایت می سازد. گرد و غبار گناه را از دل و جانش می شوید و پرده غفلت را از جلوی چشمانش کنار می زند. بر اساس استعدادش صفات نیکو را به وجود می آورد و روح ایمان در وجودش تقویت می یافته و به او آگاهی و مسئولیت می بخشد. عبادت موجب تقرب و تقرب سبب محبوبیت در نزد خداوند متعال است. بنده با عبادت حقیقی به خدا نزدیک می شود و مورد لطف و عنایت او قرار می گیرد. مهمترین وظیفه و تکالیف انسان ها، ادای حق عبودیت و بندگی خداوند یکتاست. که این مهم بدون الگوگیری از والاترین نمونه انسانی، که در اوج قله عبودیت قرار دارد امکان پذیر نمی باشد. خداوند برگزیدة خود را که از او در قرآن کریم با عنوان « اسوه» یاد نموده است بهترین الگو معرفی نموده است. ? لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَة? این پژوهش با بهره گیری از آیات قرآن و روایات پیامبر اکرم و ائمه اطهار :، به بررسی و عبادت در منظر رسول اکرم می پردازد، برای این مقصود به بررسی مفهوم عبادت و اقسام و آداب و شرایط آن پرداخته و پس از تبیین جایگاه و فلسفه برخی عبادات آثار و برکات عبادت را بیان نموده و به بررسی عوامل آسیب زا به عبادت خواهد پرداخت .

یکی از اوصاف اهل ایمان و تقوا که نشانه رشد و تعالی خواهد شد و مورد تأکید آیات و روایات قرار گرفته و از اهمیت بسزایی برخوردار است صبر می باشد. در این نوشتار تلاش خواهد شد تا صبر را در قرآن و روایات مورد بررسی قرار داده، راه های کسب صبر و پیامدهای آن را در جامعه بیان نماید. این پژوهش در چهار بخش تدوین شده است: در بخش اول معنا و فلسفه صبر بیان گردیده است که تعریف، حقیقت و اقسام صبر فصل های آن می باشد. صبر از نظر لغت به معنی حبس و بازداری و نگاهداری است و حقیقت صبر در احادیث اهل بیت عصمت بیانگر عظمت و اصالت و سازندگی صبر است چندانکه در برخی از روایات از صبر تعبیر به رکن و دیانت و شریعت شده است. صبر وقتی پسندیده است که در برابر بلا و پیشامدی که انسان به هیچ وجه قادر به از میان برداشتن آن نباشد و راه گریزی از آن برایش وجود نداشته باشد اما اگر بتواند آن را از میان بردارد یا خود را از آن رهایی بخشد دیگر صبر معنی ندارد. روایات صبر را در چند مقام مورد ملاحظه قرار داده اند : صبردر مقام اطاعت خداوند، صبر نزد مصیبت ، صبر از معصیت که به طور کامل به آن پرداخته شده است. بخش دوم به بررسی ره آورد صبر که عبارتند از : 1- پایداری و پیروزی 2- توجه و اتکا بیشتر به خدا 3- بروز خصلت های نیک 4- پیدایش روحیه شکست ناپذیر و راه های کسب ان مانند : نماز استرجاع، اندیشه و عبرت پرداخته است، و در بخش سوم بی صبری و راه های درمان آن بیان شده است. و در بخش چهارم اسوه های صبر که فصل اول به انبیاء و ائمه اطهار و فصل دوم به علمای اعلام پرداخته شده است. در پایان نیز بعد از پیشنهادات و نتیجه گیری و احادیثی پیرامون صبر و بررسی آیات پیرامون صبر در قرآن بیان شده است تا خواننده را با فضای آیات و روایات آگاه نموده و روح حیات و نفخه زندگی و هوای اصیل آن را حس نماید.

در این پژوهش با توجه موضوع مورد بحث در بررسی مهدویت از دیدگاه شیعه و سنی برآنیم تا پیرامون مهدویت و اعتقاد به منجی موعود از دو دیدگاه بحث نموده و نهایتا مطالب بدست آمده را که از منابع معتبر آن ها ( شیعه و سنی) می باشد ، مقاسیه نموده و نتایجی بدست آوریم. این تحقیق شامل پنج فصل می باشد ، که فصل اول کلیات است و در تعریف و توضیح موضوع آمده : که اعتقاد به منجی در آخرالزمان که از بشارات پیامبر اکرم ( ص) و ائمه معصومین ( ع) می باشد از مهمترین اعتقادات مسلمین است که در زمینه ی این اعتقاد ، در اصل میان دو گروه بزرگ مسلمان اشتراک و اتفاق نظر است اما در جزئیات و فرعیات آن اختلاف نظر وجود دارد. از آنجائی که شناخت امام در هر زمان از ضروریات دین ماست و نیز روشن شدن این مسئله که هر کدام از دو گروه شیعه و اهل سنت چه عقیده ای در رابطه با مهدویت دارند و منشأ اختلاف نظر آن ها چیست ، لذا محقق بر آن شد تا پیرامون آن جستجو نماید و امتیاز این اثر از آن جهت است که با نگاهی مستقل فقط در زمینه ی بررسی دو دیدگاه ( شیعه و سنی) بحث و گفتگو نموده ، گرچه رساله ها و کتب در این زمینه فراوان است ، اما به صورت جنبی و نیز از دیدگاه های غربیان غیر معتقد به این مقوله سخن گفته شده است. در ادامه ی این فصل اهداف و ضرورت و پیشینه ی موضوع بیان شده. فصل دوم به صورت کلی و بدون در نظر گرفتن دیدگاهی خاص در زمینه مهدویت صحبت شده است. و مواردی که به این امر بر می گردد که چه معنایی دارد و از کجا شروع شده است. و نیز قرآن که از منابع مورد اعتماد شیعه و سنی می باشد در این فصل به عنوان حجت بر ادعای مهدویت آیاتی را عنوان نموده است که آن را نقل کرده ایم. فصل سوم مربوط است به دیدگاه شیعه و مهدویت که فقط از منابع شیعی بهره گرفته شده و آنچه ارتباط دارد به اعتقاد به مهدویت از قبیل روایات ولادت ، سیره و صورت و غیبت در اینجا بحث شده است. فصل چهارم دقیقا مانند فصل قبل اما از دیدگاه اهل سنت براساس منابع ایشان و سخنان علماء آن ها بیان شده است. فصل پنجم که مقایسه میان دو فصل قبل بوده و نقاط اشتراک و افتراق دو دیدگاه ( شیعه و اهل سنت) از میان آن بحث ها جدا گردیده و بدان اشاره شده است. و در خاتمه – تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری و خلاصه ای از مطالب یاد شده به صورتی فهرست وار ارائه شده است.

موضوعی که در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته، پژوهشی پیرامون وحی نبوی می باشد و هدف از نگارش آن، تبیین ماهیت وحی نبوی از دیدگاه آیات و روایات می باشد که در این جهت برخی از کتب تفسیری، کلامی و علوم قرآنی مورد بازبینی قرار گرفته است. در این تحقیق سعی شده است با مراجعه به منابع متقدم و متأخر در زمینه وحی به جنبه های مختلف این موضوع پرداخته شود که این امر از طریق روش کتابخانه ای محقق گردیده است در این پژوهش ابتدا به مفهوم شناسی پرداخته شده و پس از آن تفاوت وحی نبوی با برخی مفاهیم مشابه مورد بررسی قرار گرفته و به دنبال آن برای شناخت بیشتر وحی نبوی، خصوصیات و اقسام آن بیان شده است. سپس به امکان و ضرورت وحی نبوی پرداخته شده که ضمن آن شواهد و ادله امکان وحی، ادلّة منکران امکان و براهین اقامه شده بر ضرورت وحی نبوی نیز مورد بررسی واقع گردیده است. در پایان به منظور آشنایی با نگرشها و شبهات گوناگون در زمینه ماهیت وحی نبوی به این مهم پرداخته شده که ضمن نقد آن، تحلیل صحیح نیز بیان شده است. آنچه از این تحقیق به دست می آید، این است که وحی نبوی گرچه پدیده ای است مرموز اما با مراجعه به کتاب و سنت و متون دینی می توان تا حدودی به حقیقت آن پی برد که این مقدار، برای هر مسلمانی لازم است. کلیدواژه: وحی، هدایت، تشریعی، تکوینی، الهام، مکاشفه.

این رساله به بررسی توکل از دیدگاه قرآن و سنت پرداخته است: 1-در فصل اول ابتدا تحت عنوان تعریف واژه: به تعریف لغوی و اصطلاحی توکل می پردازد و به دنبال آن توکل را با عنوان بیان مسئله توضیح و تفسیر نموده و ضرورت ها و پیشینه موضوع را ارائه می دهد و همچنین اهداف تحقیق را بیان می کند. 2-در فصل دوم تعاریفی از علمای اخلاق در باب توکل را بیان نموده و چند حدیث در این باب ذکر می شود به دنبال آن اهیمت و فضیلت توکل، حقیقت و درجات آن نیز توضیح داده می شود و در پایان این فصل طریقه تحصیل این فضیلت اخلاقی و علامت حصول آن را بیان می نماید. 3-در فصل سوم با توجه به آیات قرآن برخی از موارد توکل در قرآن را نام می برد که خود دلیل بر اهمیت توکل در قرآن و سنت می باشد. 4-در فصل سوم به برخی از آیات قرآنی که نشان دهنده توکل پیامبران است اشاره می کندو اهیمت توکل در زندگی آنان را بیان نموده و توضیح می دهد تا چه حد این فضیلت اخلاقی نز د آنان از مقام بالایی برخوردار بوده است و آنان را به عنوان برترین و بهترین الگوها و اسوه کامل تقوا و توکل معرفی می کند. 5-در فصل چهارم برخی از آثار توکل بیانی می شود که عبارت اند از: الف- دوستی خداوند ب- اراده و انگیزه قوی پ- قوه و شجاعت ت- ترک گناه و عدم سلطه شیطان ث- تأثیر ناپذیری از اقبال و ادبار مردم و عدم نگرانی از حوادث ج- آرامش و آسایش چ- توکل معیار ارزیابی ایمان ح- اعتماد به نفس خ- موفقیت و بی نیازی د- افزایش هوش و قدرت توکل 6- در پایان رساله به بیان خلاصه ای از تحقیق ارائه شده و نتیجه گیری می پردازد.

موضوع اصلی در این بیان فضیلت سوره های قرآن است که از قرائت آن برای انسان حاصل می شود. و هدف از طرح این بحث آشنا کردن خوانندگان با ارزش و اهمیت قرآن و فوائدی است که هر کس می تواند با قرائت آیات و سوره هایش آن فوائد را کسب کند. این کتاب شامل دو بخش است. در بخش اول توضیحاتی راجع به قرآن ، قرائت آن، موضوعات مطرح شده در آن ، اولین و آخرین آیات نازل شده، سجده در سوره های سجده دارو معنای پناه بردن به خدا از شر شیطان قبل از قرائت قرآن بیان شده است و در بخش دوم فضیلت هر سوره آورده شده است و سعی شده است در مورد هر سوره تمام خواص آن البته بطور مختصر ذکر شود و این رابطه از منابع مختلف استفاده شده است. و در پایان بخش دوم خواص بعضی آیات مخصوص آورده شده است. اما نتیجه ای که می توان از این کتاب بدست آورد این است که عملأ از قرآن در تمام مسائل، مشکلات و امور روزمره یاری و راهنمایی بخواهیم و بدانیم که هر کس به آن تکیه کند به قله سعادت و نجات خواهد رسید. کلید واژه ها: فضیلت- خواص- قرائت- ترتیل- تعویذ.

آنچه در پیش رو دارید اوصاف بهشت و بهشتیان را با قلمی ساده و روان نگاشته است و آنچه گفته می شود بر طبق آیات قرآن و تفاسیر قرآن می باشد خواننده با خواندن این تحقیق به تصویری از بهشت و نعمات و ویژگی های بهشتیان دست پیدا می کند و مطالبی که بر اساس تخیل نوشته شده است بدین وسیله رد می شود و در دنیای امروزی که عصر انفجار اطلاعات است شاید این تحقیق گامی کوچک برای محکم کردن عقاید مذهبی و اعتقاد به معاد باشد اعتقادی که بر سرتاسر زندگی افراد اثر می گذارد. چه بسا بعضی افراد که به خاطر بی اعتقادی به معاد در زندگی دچار پوچی گرایی و افسردگی شده اند. این تحقیق در سه بخش تدوین شده است نخست نعمات مادی بهشت را گفته زیبایی های بهشت، کاخ های بهشت، هوا و نور بهشت، موسیقی بهشت، خدمتگزاران بهشتی، قدح های بهشتی، لباس ها و زیورهای بهشتی و فصل دوم از بخش اول در مورد خوردنی ها و آشامیدنی ها صحبت کرده است که عبارتند از میوه های بهشتی آشامیدنی ها و شراب ها و نوشابه های بهشتی و شراب طهور. فصل سوم از این بخش به مسأله حوریان بهشتی اشاره کرده و ویژگی های خاص آنان را برشمرده است و اما بخش دوم از این پایان نامه به نعمات معنوی اشاره کرده و خواننده را در ضمن مطالعه به سیر آفاق و انفس می کشاند و بهترین نعمت بهشت ( لقاءالله) را توضیح می دهد و مراتب و اوصاف بهشت را بررسی می کند. و اما بخش سوم بهشتیان و محرومان از بهشت نام دارد در این جا سعی شده آنگاه که تصویری از نعمات مادی و معنوی بهشت در ذهن خواننده ایجاد شد ویژگی افرادی که لیاقت این نعمات را دارند، ذکر کند در این بخش کلیدهای بهشت، درهای بهشت، عوامل رفتن به بهشت ذکر می شود و سپس محرومان از بهشت معرفی می شوند این بخش آخر با بیان این ویژگی ها در طی سه فصل خواننده را آگاه می سازد و می فهماند که انسانی که در روزگار خود راه ابدیت را طی می کند برای حیاتی جاودانه باید توشه برگیرد و روح خفته انسان را بیدار می کند و خواننده را پس از اینکه در بخش اول و دوم به سیری در بهشت می کشاند، در بخش سوم تربت می کند و تعلیم می دهد. در پایان شایسته است که از کلیه عزیزانی که من را در تهیه این پایان نامه یاری نمودند تشکر کنم به خصوص استاد گرامی خانم فرزانه طالقانی که صبورانه مرا در نوشتن این پایان نامه گام به گام یاری کردند.

مساله مورد بحث این پژوهش، امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و سنت می باشد. اهداف این تحقیق، تبیین جایگاه ضرورت امر به معروف و نهی از منکر در اسلام، گردآوری شرایط و مراحل و شیوه های اجرای این فریضه در جامعه اسلامی و شناسایی موانع تأثیر و پیامدهای ترک آن در جامعه می باشد. در گام نخست در بررسی معانی کلید واژه های تحقیق شامل، امر، نهی، معروف و منکر باید گفت: امر به معنای درخواست و طلب چیزی و نهی به معنای بازداشتن از انجام کار ترجمه شده است. معروف نیز به آنچه که در نظر عقل و شرع پسندیده باشد اطلاق می گردد و منکر به هر چیزی که در نظر عقل و شرع ناپسند باشد گفته می شود. به این ترتیب، امر به معروف و نهی از منکر بطور خلاصه یعنی فرمان دادن به نیکی ها و بازداشتن از زشتی ها و بدی ها. این پژوهش به طور کلی در چهار بخش تنظیم شده است در بخش اول به کلیات پرداخته شده است و در بخش دوم، اهمیت، جایگاه این فریضه در قرآن و سنت فلسفه آن ذکر مصادیق معروف و منکر اشاره شده است. در بخش سوم به ابعاد اجرایی امر به معروف و نهی از منکر شامل شرایط، آداب و ویژگی های این فریضه و مراتب و مکانیزم های عملی آن پرداخته شده است و در بخش سوم، پیامدهای ترویج این فریضه و موانع و آفات اجرایی آن بیان شده است. در پایان نتیجه نهایی آن است که با نهادینه کردن فریضه عظیم امر به معروف و نهی از منکر در جامعه می توان از آثار ارزنده آن که برخوردار از امنیت و آسایش، اقتصاد سالم و پویا، حاکم شدن ارزشهای اسلامی، و ... می باشد سود جست و زمینه را برای ظهور بزرگترین آمر به معروف و ناهی از منکر، مصلح واقعی جهان، منجی بشریت، امام زمان ( عج) فراهم نمود. واژگان کلیدی: امر- نهی- معروف- منکر.

موضوعی که در این رساله مورد بحث و بررسی قرار گرفته، اصلاح الگوی مصرف در آموزه های دین می باشد و هدف از نگارش آن تبییین الگوی مصرف صحیح از دیدگاه آیات و روایات می باشد. روش این تحقیق کتابخانه ای است که در این جهت برخی از کتب تفسیری، اخلاقی و حدیث، مورد استفاده قرار گرفته است. اصلاح الگوی مصرف، تصحیح و به سامان در آوردن مدل های رفتاری در مقوله مصرف در تمام جنبه ها می باشد. مبنای این بایدها و نبایدها، آموزه های دین است که رعایت آن، آثار مادی و معنوی فراوانی به همراه خواهد داشت. عوامل متعددی در ایجاد مصرف گرایی مؤثرند که بدون شناخت آن ها، زمینه اصلاح الگوی مصرف فراهم نخواهد شد که عدم توجه به این عوامل، پیامدهای سوء دنیوی و اخروی را برای فرد و جامعه، موجب خواهد شد. با توجه به اینکه دین مبین اسلام خطوط کلی، معیارها و محدودیت های مصرف را بیان نموده است، برای دستیابی به این فرهنگ غنی، باید الگوی مصرف خود را به معیارهای اسلامی نزدیک کرده و مطابق با الگوی مصرف صحیح اصلاح نمود. آنچه از این تحقیق به دست می آید، این است که اصلاح الگوی مصرف نه فقط یک مسئله اقتصادی بلکه، فرهنگی و اجتماعی است و اجرایی شدن آن عزم فردی و ملی می طلبد و با توجه به اهمیت این موضوع، بر هر مسلمانی لازم است گامی در این زمینه بردارد. کلیدواژه: صرفه جویی، مصرف، اصلاح، الگو، اسراف، الگوی مصرف