جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

تبیین حضور بن‌مایه‌های هویتی تشیع در تصویر‌سازی نگارۀ کشتی شیعه از شاهنامه طهماسبی

نویسنده:

مهدی لونی ، پرویز, اقبالی ، فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

چکیده :

از اتفاقاتی که همزمان با تشکیل حکومت صفوی در جامعه ایران رخ داد، پیدایش مفهوم حاکمیت شیعی بود. در این دوران، مذهب تشیع مهمترین بنمایه در شکل‌دهی به هویت ایرانی قلمداد شد؛ که نمود تصویری آن را در هنر و تصویرسازی نگارهای آنزمان میتوان مشاهده کرد. هدف این پژوهش، تحلیل چگونگی تطور بنمایههای هویتی و تبدیل برخی از آنها به نماد و نقشمایه در روایت تصویری "کشتی نجات" اثر میرزاعلی است. روش تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفی– تحلیلی است و شیوۀ گرد‌آوری اطلاعات، کتابخانهای است. این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ این پرسش است که: سیر تطور بنمایه‌ها و تبدیل آنها به نماد و نقشمایه در نگارۀ کشتی شیعه چگونه است؟ و در ادامه، پیوند آن با عناصر حماسی متن ادبی شاهنامه چیست؟ نتایج حاصل از پژوهش گویای آن است که: در دورۀ مذکور مذهب تشیع، مهم‌ترین بنمایۀ شکلدهنده و انسجام‌بخش هویتِ جمعی ایرانیان قلمداد میشود و این عامل در ادبیات و هنر و بالاخص در تصویرسازی و کتابآرایی نسخ مصور آنزمان در قالب نقشمایهها و نمادها، ظهور و بروز کرده و منجر به مشروعیت بخشی به حکومت صفوی شده است. این مشروعیت از طریق ارجاع کهن الگویی و برقراری پیوند میان عناصر متن حماسی و دینی، حاصل شد.

صفحات :

از صفحه 159 تا 200

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی زمینه‌های ادبی شکل‌گیری پایدیا در یونان باستان و آموزه‌های حکمی و تربیتی در ایران باستان: با تاکید بر حماسه‌های ایلیاد و اودیسه و شاهنامه

نویسنده:

محمد حسن میرزا محمدی ، فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

چکیده :

تحقیق حاضر با هدف بررسی و مقایسه زمینه‌های ادبی شکل‌گیری پایدیا در یونان باستان و آموزه‌های حکمی‌ و تربیتی در ایران باستان، با تاکید بر حماسه‌های ایلیاد و اودیسه و شاهنامه و به‌روش تحلیل (مفهومی‌، اسنادی، و تطبیقی) به انجام رسیده است. بر این اساس، ابتدا مفاهیم، پیشینه، انواع و زمینه‌های شکل‌گیری پایدیا در یونان (ایلیاد و اودیسه) و آموزه‌های تربیتی در ایران (شاهنامه) در چهار بعد جسمانی، هنری، اخلاقی و عقلانی بررسی شد. سپس وجوه اشتراک و افتراق این زمینه‌ها و آموزه‌ها در این دو اثر حماسی استخراج و معرفی شدند. در وجوه اشتراک، در پایدیای یونانی و آموزه‌های حکمی‌و تربیتی ایران جنبه‌های حماسی بر دیگر ژانرهای ادبی غلبه دارد، هم چنین در هر دو فرهنگ، از بستر تمثیل برای آموزش بهره گرفته می‌‌شود. در بعد جسمانی، در ادبیات هر دو ملت، انسان متعالی در تن سالم و روح پاک جلوه‌گر است. در بعد اخلاقی، می‌‌توان از آموزه‌های انسانی و نمونه‌های جوانمردی و اخلاق والا در خلال داستان‌ها و اشعار حماسی هر دو ملت یاد کرد. در بعد عقلانی، متون ایران باستان به عقل و خرد اهمیت زیادی می‌‌دهند. در ادبیات یونان نیز به مقولۀ خردپروری و بیان عوارض آن پرداخته شده است. این خردورزی مناسب با بستر فرهنگی تربیتی دو ملت نمود می‌‌یابد، چنان که در شاهنامه بارزترین نشانه‌های خردمندی مختصر و پرمعنا گویی است. در پایدیای یونانی، جلوه‌های این خردورزی در مبانی حکمی‌آشکار می‌‌شود. همراهی عقل و صبر و مدارا کردن با مردم و کار ارزشمند و عدالت و تعادل در رفتار و زندگی به واسطۀ خردمندی از موارد مشترک در هر دو فرهنگ و مبانی تربیتی آن‌هاست. در وجوه افتراق، در ادبیات یونان مولفه‌ها جزئی‌تر و کارکردی‌تر، و اسطوره‌ها فردی‌تر هستند، در حالی که در ایران مباحث تعلیمی‌ کلی‌ترند و اسطوره‌های جمعی نمود بیشتری دارند. در بعد هنری، شاهد مفاهیم گسترده‌تری در ادبیات ایران نسبت به فرهنگ یونانی هستیم.

صفحات :

از صفحه 119 تا 139

مشخصات اثر

عنوان :

معرفی منابع و مآخذ قصص و داستانهای کشف الاسرار

نویسنده:

محمد رادمنش، فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

نقش پادگفتمان‌ها در تحلیل گفتمانی سوره کهف (واکاوی داستان‌هاییاران غار و خضر و موسی)

نویسنده:

فریده داودی مقدم، حمیدرضا شعیری، ثریا قطبی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده مراجع

چکیده :

یک گفتمان با نظام‌هایی از نشانه‌هاومفاهیم، عناصری پنهان را در درون خود می‌پروراند که در یک بافت کلی، با نشانه‌های نظام‌مند، مفاهیم جدید را تولید می‌کند. این عناصر همواره درجهت القای پیام‌های متن و باورپذیرکردن گفتمان برای مخاطبان و حتی در مواردی، برانگیختگی نیرومند عواطف آنان متناسب با باورهای ایدئولوژیک و سنت‌های اجتماعی، گام برمی‌دارند. ازجمله این عناصر مهم، پادگفتمان‌هایا هاله‌های گفتمانی است که با حضور در دل یک گفتمان، آن را حمایت می‌کنند تا به این ترتیب، گفتمان در امر مجاب‌سازی و توجیه‌پذیربودن موجه جلوه کند.با تأمل در متون ادبی و دینی و ازجمله قرآن که دربردارندۀ شگردهای مهم زبان‌شناسی و بلاغی و نشانه‌ای است، می‌توان دریافت در این متن، پادگفتمان‌هاهمچونچترهای حمایتی ازطرف گفته‌پرداز مقتدر این اثر به مخاطبان یاری می‌رسانند تا بسیاری از آموزه‌های اساسی و مفاهیم ارزشی منظومه‌گفتمانی را در فضاهایی درونی‌شده، بهتر و بیشتر دریابند. برای نشان‌دادن چنین ویژگی‌ در قرآن، در این پژوهش، پادگفتمان‌هادرسورهکهفتحلیل و تبیین می‌شوند. روش تحقیق، تحلیل محتوا، براساس ویژگی‌های اصلی پادگفتمان‌هاست. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این سوره مشتمل بر برخی از ویژگی‌های معنایی پادگفتمان ازقبیل عینیت‌سازی ازطریق گسترش گفتمان و داستان‌پردازی، ارجاع محوری، برجسته‌سازی با کهن‌الگو، خرق عادت و تمثیل و به‌کارگیری مناسب و شایسته پادهایی ازقبیل پادهای ناظرساز، مؤلفه‌ای و... است.

صفحات :

از صفحه 1 تا 16

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل کنش‌های گفتاری در خطبهٔ غدیر براساس نظریهٔ آستین و سرل

نویسنده:

فریده صرفی، ثریا قطبی، فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

چکیده :

نظریهٔ کنش گفتاری یکی از نظریات مطرح در علم کاربردشناسی زبان است که با لحاظ‌ نمودن زبان در بافت کنش انسانی، دستیابی به ناگفته‌های متن و تحلیلِ معانی غیرآشکار گفتار را امکان‌پذیر ساخته و موجب تفسیر نظام‌مند متون می‌شود. طبق این نظریه، انسان برای بیان منظور خویش، تنها به تولید پاره‌گفتارهای حاوی کلمات و ساختارهای دستوری بسنده نمی‌کند؛ بلکه سعی دارد تا از رهگذر این پاره‌گفتارها، اعمالی را انجام دهد که کنش گفتار نام دارد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تحلیل کنش‌های گفتاری در خطبهٔ غدیر بر پایهٔ مهم‌ترین کنش‌های گفتاری در نظریهٔ سِرل است. یافته‌های تحقیق نشان داد که در خطبهٔ غدیر، از کنش‌های گفتاری متعددی برای رساندن پیام اصلی خطبه استفاده شده است. در کنش‌های اعلامی با انجام موفقِ فعل گفتاری اعلان، وضعیت جدیدی پدیدار گشته و امام علی(ع) به عنوان جانشین پیامبر خدا(ص) منصوب می‌شود. هم‌چنین در کنش‌های ترغیبی، از مخاطب خواسته شده تا تکلیف الهی خویش را در خصوص ولایت و جانشینی امام علی(ع) به انجام برساند. به‌علاوه، در کنش‌های اظهاری، واقعیت موجود در مورد جانشینی امام علی(ع) بر زبان پیامبر خدا(ص) جاری شده و سعی در آشکارساختن درستی آن میشود. در کنش‌های تعهّدی نیز رسول خدا(ص) خویش را متعهد به ابلاغ فرمان الهی در جانشینی حضرت علی(ع) می‌داند و در کنش‌های عاطفی، پیامبر(ص) با بیان جایگاه امام علی(ع)، احساس خویش را از طریق بُعد عاطفی بازگو می‌کند. با توجه به بافت موقعیتی خطبه و کنش‌های به‌کاررفته در آن، گوینده در پی معرفی جانشین، با کمک ترغیب مخاطب، اظهار و توصیف ویژگی‌ها و یادکرد فضیلت‌های امام علی(ع) ، ذهنیت خود را با مخاطب به اشتراک گذاشته تا مخاطبان را به بیعت با امام علی(ع) فرا خواند. نتیجه آن‌که با آگاهی از حقایق فرازبانی حاکم بر متن خطبهٔ غدیر و با استفاده از کارکردهای زبان، می‌توان به درک عمیق‌تری از لایه‌های زیرین خطبهٔ غدیر رسید و از حقایق نهفته در آن پرده‌برداری کرد.

صفحات :

از صفحه 105 تا 142

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل ادبی زبانی داستان قرآنی موسی(ع) و خضر از منظر نظام های گفتمانی

نویسنده:

فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اراک: دانشگاه اراک,

کلیدواژه‌های اصلی :

نشانه شناسی , نشانه - معناشناسی گفتمانی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , نظامهای گفتمانی , حکایت موسی و خضر

کلیدواژه‌های فرعی :

قرآن‌پژوهی , حضرت خضر(ع) , حضرت موسی (ع) , خصایص قصص قرآن , قصص قرآن کریم , نظام گفتمانی تنشی , نشانه شناسی سوسور , تفسیر داستان موسی و خضر , نظام گفتمانی رخدادی , نظام گفتمانی تجویزی ,

چکیده :

از رویکردهای مهم و دیرینۀ قرآن پژوهان، تأمل در زبان و چگونگی فهم و تفسیر این متن عظیم است که دارای وجوه گوناگون دینی، معرفتی و هنری می باشد. از جملۀ این رویکردها، رویکرد ادبی و زبان شناسی به قرآن است که افرادی چون سید قطب، مستنصر میر، نیل رابینسون، ایزوتسو، آنگلیکا نویورت طرح و آثاری در این زمینه تألیف کرده اند. با پیشرفت تحلیل مباحث گوناگون زبان شناسی و نشانه شناسی در متون مختلف، دریافته می شود که متن قرآن کریم و از جمله قصص قرآنی در بردارندۀ بسیاری از شگردهای زبانی در رساندن و القای مفاهیم متعالی خویش است که از این حیث کمتر به آنها پرداخته شده است. این پژوهش با تحلیل داستان موسی و خضر در سوره کهف، بر اساس تحلیل نشانه معناشناسی گفتمانی به توصیف و تبیین انواع نظام های گفتمانی چون رخدادی، تجویزی و تنشی در این داستان می پردازد. با توجه به این نکته که در این تحقیق، ما هرگز در صدد این نیستیم که ارزش قصص قرآن را به سبب دارا بودن این نظام های گفتمانی بدانیم، بلکه با قبول تعالی همه جانبۀ این متن برآنیم که این بعد از نظام های گفتمانی را در ساختار و محتوای آن آشکار سازیم. به سخنی دیگر در صدد توصیف این نظام ها در سطح و عمق این قصه هستیم تا از این رهگذر به بیان و اثبات یکی دیگر از ابعاد ارزشمند قصه های قرآنی پرداخته شود. روش تحقیق به شیوۀ تحلیل محتوا و بر اساس نظریه های نشانه معناشناسی است که توسط افرادی چون گرمس و کورتز در سالهای اخیر مطرح شده است.

صفحات :

از صفحه 158 تا 182

مشخصات اثر

عنوان :

تحلیل نشانه ـ معناشناسی گفتمان در قصه یوسف : شماره 20 : آموزه های قرآنی

نویسنده:

فریده داودی مقدم

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

جلوه های عرفانی شاهنامه

نویسنده:

فریده داودی مقدم

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

چکیده

وضعیت نشر :

پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,

چکیده :

این پایان نامه در شش فصل تنظیم شده است که هر فصل شامل بخشهایی است. فصل اول ضمن تعریف حماسه و عرفان از تلفیق این دو و چگونگی کاربرد آنها در شاهنامه سخن می گوید که شامل مضامین اصلی شاهنامه چون تقدیر و سرنوشت، سلطه تقدیر، اندیشه های زروانی حاکم بر شاهنامه، بیان اندیشه های زردشتی و انطباق برخی از آنها با مباحث بنیادین عرفان است. فصل دوم شامل عرفان در ایران باستان است که در اینجا از کتب باستانی ایران چون اوستا و متون پهلوی به ویژه اردا و یرافنامه و مینوی خرد استفاده شده است و رد آن آراء و نظریات محققان غربی و دانشمندان ایرانی و منشاء و چگونگی تصوف و عرفان ایران بیان شده است. در فصل سوم به اسطوره پرداخته شده است و تفسیر تمثیلی اساطیر مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم شامل جلوه های عرفانی شاهنامه در آثار بزرگان ادب فارسی است و در آن نمونه هائی از اشعار سنائی، عطار و مولوی آورده شده است که در آنها این بزرگان تعابیری عرفانی و نمادین از شاهنامه ارائه داده اند. فصل پنجم در بردراندة شخصیتهای عرفانی شاهنامه است که در آن ابتدا این شخصیتها از اوستا و کتب پهلوی معرفی شده اند و سپس شخصیت و حال و مقال هر یک در شاهنامه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است که این شخصیتها عبارتند از: کیومرث، هوشنک، تهمورث، فریدون، ایرخ، کیخسرو، سیاوش، زال و سیمرغ و رستم و اسفندیار. فصل آخر هم شامل تحلیل و تفسیر عرفانی داستانهای رستم و سهراب و داستان سیاوش است.

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید