جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع مهدویت یا مصلح کل ، نظریه و اندیشه ای نیست که در طول زمان در اذهان پدید آمده و برای تسکین دردها و ایده ای برای دلداری مظلومان باشد ، بلکه هویت شیعه و مسلمانان است که با توجه به آیات و روایات می توان به اثبات آن پرداخت . لذا مقاله ای با موضوع مهدویت از دیدگاه مسلمانان که شامل اهل شیعه و سنت است ؛ گردآوری شده است . که این مقاله از پنج بخش تشکیل یافته که : بخش اول مفهوم و فلسفه مهدویت است که شامل چهار فصل می باشد ، در فصل اول به زندگی شخصی و فردی حضرت مهدی اشاره شده ، در فصل دوم ، فلسفه مهدویت و سر نهانی غیبت مطرح شده و در فصل سوم مهدویت از دیدگاه مکاتب دیگر از جمله آیین یهود و مسیحیت و زرتشتیان مورد بررسی قرار گرفته و در فصل آخر نیز ابعاد اعتقاد به مهدویت چه از لحاظ اجتماعی وفرهنگی ، و چه از لحاظ سیاسی – امنیتی و چه اقتصادی بیان شده است . بخش دوم که مهدویت از دیدگاه اهل شیعه می باشد شامل دو فصل است که در فصل اول به احادیث وارده از پیامبراکرم? بیان شده و در فصل دوم به احادیث وارده از ائمه اطهار(ع) اشاره شده است . در بخش سوم مهدویت از دیدگاه اهل سنت است که مطالب در دو فصل بیان شده است ، که در فصل اول مهدویت در منابع حدیثی اهل سنت و در فصل دوم به نگرش اندیشمندان اهل سنت پیرامون مهدویت و اعترافات این اندیشمندان به بسیاری از اعتقادات اهل شیعه مورد بررسی قرار گرفته است . بخش چهارم که اشتراکات و اختلافات اهل شیعه و اهل سنت است از دو فصل تشکیل یافته که در فصل اول آن نقاط اشتراک اهل شیعه و اهل سنت در زمینه مهدویت بیان شده و در فصل دوم آن به نقاط افتراق این دو گروه و اختلافات آن ها پرداخته شده است. در بخش پنجم به مقوله انتظار پرداخته شده است که ابعاد و آثار انتظار و وظایف منتظران در زمان غیبت آن امام بزرگوار اشاره شده است و چگونگی قرار گرفتن در سلک منتظران ، و این که چه پاداشی در انتظار این منتظران است نیز اشاره ای مختصر شده است . در پایان با امید به اینکه فرهنگ مهدویت در عرصه های مختلف فرهنگ عمومی و جامعه علمی به صورت کاربردی مورد توجه قرار گیرد و ما شاهد گسترش هرچه بیشتر فرهنگ مهدوی در جامعه خود و سراسر جهان باشیم با نهادینه سازی فرهنگ متعالی ، زمینه پویایی هرچه بیشتر این حکومت جهانی را فراهم سازیم.

در این نوشته پیرامون علل گرایش به تشیع و به طور خاص درباره ایران موضوعاتی جمع آوری شده است . دارای دو بخش می باشد در بخش اول به تاریخ تشیع در قالب چهار فصل پرداخته شده است . ابتدا در مورد اینکه تشیع از چه زمانی به وجود آمده و اینکه آیا دست پرورده ایرانیان است و در پی موضوعی خاص به وجود آمده و در پایان اشاره به این موضوع که این بحث از زمان حضرت رسول ( ص) وجود داشته و لفظ شیعه برای اولین بار از زبان او شنیده شده است ، نکاتی مطرح شده و در فصل دیگری از این بخش از زمان انتشار آن که به تاریخ غدیر اشاره می کند و بیان می دارد که این موضوع به صورت علنی از طرف پیامبر ( ص) در پی آیه ابلاغ مطرح شد. و بعد از آن وضعیت تشیع را در تاریخ تشیع در عصر ائمه ( ع) مورد بررسی قرار می دهد و می پردازد به اینکه شیعیان از هر نظر در تاریخ مورد ظلم و شکنجه سران قدرت قرار می گرفتند وانواع آزار و اذیت ها را به جرم اینکه شیعه و پیرو حقیقی علی بن ابی طالب بودند تحمل می کردند و سپس در تاریخ تشیع وضعیت شیعیان در عصر غیبت مورد بحث قرار گرفته است و اینکه آنان در این زمان با خلاء ناشی از عدم وجود رهبری چگونه کنار آمدن و حکمشان در این برهه از زمان چه بوده است. و در بخش دوم از این نوشته تحت عنوان علل گرایش ایرانیان به تشیع، به دلایل عمده و برجسته گرایش آنان به تشیع محسوب می شود می پردازیم از جمله در فصل اول به اسلام گرایی ایرانیان در نیمه اول قرن نخست به عنوان دلیلی که موجب آشنا شدن ایرانیان ابتدا با اسلام و چون آنان تشنه این دین بودند و نایافته خویش را در آن می جستند باعث شد تا اسلام ناب را از دست وارثان حقیقی آن تحویل بگیرند و آنان را شناخته و هر چه بیشتر به آنان گرایش پیدا کنند و در فصل دیگر آن به نقش سلمان فارسی به عنوان پیشتاز این میدان اشاره می کند و نقش این حضور در هم کیشان و هموطنان خویش در پی تصدیق او در احادیث پیامبر اشاره دارد. در فصل سوم از نقش ائمه ( ع) در گرایش ایرانیان به تشیع بحث به میان می آید و نقش پررنگ حضور ائمه ( ع)به عنوان متذکران حقیقی در نشان دادن راه راست نماین می شود و نقش بعضی از ائمه به طور خاص نیز بیان می شود از جمله نقش حکومت پربار امام علی ( ع) در کوفه که در پی آن نحوه برخورد عادلانه حضرت با ( موالیان) ایرانیان و سپس نقش نهضت عظیم حسینی واسطوره پابرجای مذهبی ایرانیان در گرایش آنان به تشیع وهمچنین نقش نهضت علمی و فرهنگی امام صادق ( ع)در تربیت شاگردان وترویج این نهضت و خواستگاه ائمه ( ع) بررسی شده است و سپس به حرکت امام رضا ( ع) از مدینه به مرو و حضور پر رنگ و سبز ایشان بوده و جای هیچ گونه شک و شبهه ای را در حقانیت ائمه ( ع)باقی نگذاشته است، را می نمایند و سپس به نقش قم به عنوان پایگاه نیرومند شیعی در تقویت و صیانت از این مذهب و ملجأ و پناهگاهی برای شیعیان اولیه اشاره می کند. و سپس در فصل پنجم به نقش امام زادگانی که به دلایل مختلف به ایران مهاجرت نموده و به خاطر شخصیت والای خویش جایگاهی عظیم در بین ایرانیان یافتند و برای همیشه مزار آنان مأمن دلهای عاشق به اهل بیت عصمت و طهارت می باشد ، می پردازد و در فصل آخر به نقش صفویه به عنوان حکومتی که باعث شد تا ملت ایران به صورت ملتی متحد در آمده و تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور نقش به سزائی در این اتحاد داشته است . اگر چه، بسیاری از حکومت ها و از جمله حاکمان، آنها نقشی در تشیع ایرانیان داشته اند ولی نقش صفویه بسیار بارز و روشن همچون نگینی بر تارک این دلایل می درخشد.

امام حسین(ع) فرزند دوّم امام علی(ع) و حضرت زهرا ( س) از خاندان رسالت و امامت می باشند. ایشان به دنبال وظایف جدّ ، پدر و برادر بزرگوارشان به امامت و پیشوایی امّت اسلام نائل آمدند و از آنجایی که اوضاع عمومی اسلام و مسلمین در آن زمان سخت ناراحت کننده بود، و هیئت حاکمه اسلامی بدترین وضع را به خود گرفته، و وقیح ترین کارها را انجام می داد، واز آنجائی که رئیس این هیئت حاکمه، یعنی خلیفه وقت، یزید ملعون فرزند معاویه بود و در حالی که یک انسان منحرف، یک جوان قمارباز و شرابخوار، یک آدم بی بند و بار و صددرصد اهل دنیا و خوشگذرانی بود خود را خلیفه مسلمین می دانست! و با توجّه به اینکه زندگی انسانی مردم در شرف سقوط بود و فکر و فرهنگ کاملاً تضعیف شده، استقلال و شخصیت از افراد گرفته شده بود و هر کس در هر نقطه ای سخت کوبیده می شد. لذا امام حسین(ع) با خلیفه وقت ، یزید ملعون ، بیعت نکرده وبه همین منظور از مدینه به سوی کربلابرای قیام علیه یزید و یزیدیان به همراه خاندان رسالت و یاران باوفایشان خارج گردیدند. تمام تلاش من بر این بوده است که تاریخ دوران امامت امام حسین(ع) مورد مطالعه ای تحلیلی قرار گیرد و طی آن کوشیده ام تا جنبه های ناشناخته و پنهان و نیز موارد ارزشمندی را که تاکنون، چنان که باید، به ارزش آنها پی برده شده و یا حقایقی را که در پس پرده های دروغ پنهان مانده است؛ و یا دروغ هایی را که لباس حقیقت پوشیده اند آشکار سازد. بدین سبب می توان گفت در این مجموعه اهدافی چون : شناخت در زمینه شکل گیری جریان عاشورا و پیام آن که منجر به شناخت و آگاهی فردی نسبت به امام حسین(ع) و قیام ایشان می گردد و نیز بررسی علل قیام ایشان و همچنین فراموش نکردن امر به معروف و نهی از منکر در جامعه دنبال شده است. در رابطه با موضوع حرکت امام حسین ( ع) از مدینه تا کربلا تا کنون در حوزه علمیه الزهرا ( س) هیچ پایان نامه و پژوهشی تحت این عنوان صورت نگرفته است ، اما در این رابطه کتابهای فراوانی مطالعه کردم که نویسندگان آنها تلاشهای فراوانی انجام داده اند از جمله: شهید مرتضی مطهری در « حماسه حسینی» ، هاشم رسولی محلاتی در « زندگانی امام حسین» ، علی ربانی خلخالی در « چهر? درخشان حسین بن علی» ، محمود حکیمی در « زندگی رهبر آزادگان» ،ابو القاسم بن سحاب تفرّشی در « زندگانی خامس آل عبا» ، محمّد مهدی شمس الدِّین در « قیام امام حسین»، میرزا خلیل کمره ای در « عنصر شجاعت و فداکاری» و عبد الکریم هاشمی نژاد در « درسی که حسین به انسان ها آموخت و صدها کتاب با ازرش دیگر برای برشمردن عوامل مؤثر در قیام سیدالشهدا(ع) بسیار ارزشمندمی باشند و جای سپاسگزاری دارند. این تلاش ها می تواند سرفصلی برای یک تحقیق مفصل تاریخی در این موضوع باشد. کلید واژه کلیدواژه های این تحقیق عبارتند از : امام حسین ( ع)، مدینه، کربلا، کرب ، بلا .

آنچه پیش روی شماست مطالبی پیرامون اصحاب امام حسین ( ع) می باشد که در چهار فصل به رشته تحریر در آمده است. در ابتدا، به امام حسین ( ع) و قیام عاشورا پرداخته شده است، حسین بن علی ( ع) طبق نصّ پیامبر خاتم؛ محبّت خدا بر خلق ، امام معصوم، محبوب خدا و پیامبر ( ص) ، سید جوانان بهشت ، جزء اصحاب کسا و اهل بیت پیامبر(ص) ، آگاهترین امت به کتاب و سنّت و صاحب کرامات و فضایل معنوی زیادی بودند؛ به همین جهت از نظر دینی و مذهبی از اعتبار و منزلت والایی در جامعه اسلامی برخوردار بودند. امام حسین ( ع) به دلیل همین جایگاه معنوی و مسئولیتی که در مقابل اسلام و مسلمانان داشت با تمام هستی خویش قیام نمود؛ قیامی بخاطر احیای دین مبین اسلام، آگاه ساختن مسلمانان و افشای ماهیت امویان، احیای سنت نبوی و سیره علوی، از بین بردن بدعتها و کجروی ها و زنده نگه داشتن سنت مهم امر به معروف و نهی از منکر . در فصل دوم به حکومت فاسد یزید و ویژگیهای آن پرداخته شده است. یزید در دامن خانواده ای بزرگ شده بود که با نام اسلام بر مردم حکومت می کردند و کمترین اعتقادی به آن نداشتند؛ او جوانی ناپخته ، شهوت پرست، خودسر و فاقد دور اندیشی و احتیاط بود و فردی بی خرد، بی باک، خوشگذران، عیاش و کوتاه فکر. یزید که بیش از رسیدن به حکومت؛ اسیر هوسها و تمایلات افراطی بود، بعد از حکومت نیز نتوانست حداقل مثل پدرش معاویه ظاهر اسلام را حفظ کند؛ بلکه بر اثر روح بی پروایی و هوسبازی، علناً مقدسات اسلام را زیر پا می گذاشت و در ارضای شهوات خود از هیچ چیزی فرو گذار نکرد . و فصل سوم در مورد اصحاب امام حسین ( ع) می باشد، هر یک از یاران امام در کربلا به گونه ای جلوه گر شدند تا آیینه ی از یک یا چند ویژگی امام خود باشند. شناخت سید الشهداء و یارانش از مهمترین نیازهای بشر در طول تاریخ است؛ یکی از مهمترین ویژگیهای اصحاب امام ( ع) ولایت پذیری آنهاست ، آنها دریافته بودند که تنها راه نجات؛ تبعیت از امام زمانشان است ، لذا در نشان دادن این عشق و سرسپردگی به امامشان، می دویدند و می خروشیدند و از یکدیگر سبقت می گرفتند، همه مهربان و خیر اندیش و ذاکر بودند، فرهیختگی و شجاعت روز عاشورا حاصل یاد عمیق خداست و بهترین فرصت برای درک این حقیقت سحر است. یاران حسین بن علی ( ع) اصحاب سحر بودند. و در پایان به مسئله امام خمینی ( ره) و فرهنگ عاشورا پرداخته شده است. نهضت امام حسین ( ع) یک حرکت بزرگ فرهنگی است که انسانها را از درون متحول می کند ، تحولی که، لزوما تحول در برون را نیز به همراه دارد. انقلاب اسلامی ایران نیز به اعتبار موقعیت امام و کلمات و مواضع او نخست حرکتی فرهنگی است، امام در آغاز جانها را متحول کرد و پیرو آن توانست ساختار نظام سیاسی کشور را دگرگون کند، انقلاب اسلامی تحولی درونی بود که منجر به تحولات بیرونی وانتقال قدرت از نظام پادشاهی و سلطنتی به نظام جمهوری اسلامی شد.