جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این پژوهش و تحقیق بررسی پدیده ربا در قرآن وروایات همراه با پیشینه تاریخی آن است مطالب این پژوهش در دو بخش با 6 فصل و یک مقدمه تنظیم شده است. در فصل اول آن به نحوه پیدایش ربا و رباخواری در جوامع گذشته از قبیل سومر و بابل وآشور، مصر، ایران، هند و یونان و عربستان جاهلی اشاره شده است. مهمترین بحث در این فصل بررسی حقیقت ربای جاهلی با توجه به متون تاریخی و تفسیری است. این بررسی پاسخی است به برخی از نویسندگان مسلمان معاصر که گفته اند اسلام ربای جاهلی را تحریم کرده است. و آن ربای فاحش (اضعافا مضاعفه) بوده است و شامل ربای با بهره کم امروزی نمی شود. و در این بخش به این نتیجه گیری توجه شده است که فرقی بین ربای جاهلی با سایر رباها در جوامع نیست. در فصل دوم به تاریخچه ربا در ادیان و مذاهب از قبیل آئین زرتشت، یهود، مسیحیت، اسلام اشاره شده است. ربا در این ادیان ومذاهب زشت منظر معرفی گردیده است. در فصل سوم به کلیات تحقیق پرداخته شده است ربا از نظر لغوی و اصطلاحی (قرضی و معاملی) مورد بررسی قرارگرفته است و شرایط تحقق ان از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت بیان گردیده است. مهمترین بحث در این فصل بررسی حرمت ربا در قرض های مصرفی و تولیدی و سرمایه گذاری است و اینکه بعضی خواسته اند حرمت ربا را اختصاص به ربای مصرفی دهند مردود شناخته شده است. در فصل چهارم آیات ربا در قرآن مورد بررسی قرار گرفته است بر تدریجی بودن تحریم ربا تأکید شده است و به نقد نظریه تفسیر المنار پیرامون آیه 130 آل عمران که تحریم ربا را به ربای فاحش اختصاص داده، پرداخته شده است. بیان شده است که تفسیر المنار به همه نقل های تاریخی و تفسیری پیرامون ربای اضعافا مضاعفه توجه نکرده است. توجه به ربای جاهلی که در فصل اول آورده شده است حقیقت را روشن می نماید. در فصل پنجم به بررسی ربا در سنت و روایات اشاره شده. در روایات رباخواری از گناهان کبیره حتی بدتر از عمل منافی عفت به شمار آمده است و این نشان از پلیدی این پدیده از دیدگاه اسلام است و روایات تأیید و تأکید کرده اند تحریم ربای قرآن را به صورت مطلق و عام. در فصل ششم به فلسفه های تحریم ربا پرداخته شده است به عنوان مقدمه به این سؤال پاسخ داده شده است که آیا می توانیم به فلسفه های احکام دینی دسترسی پیدا نمائیم. بعد از پاسخ مثبت بیان شده است که رباخواری اکل مال به باطل است، ربا بازدارنده از تلاشهای مثبت اقتصادی است، رباخواری باعث فاصله طبقاتی و کمرنگ شدن عواطف بین جوامع انسانی می گردد، همچنین رباخواری مصداق آشکار ظلم و بی عدالتی است در بخش پایانی فصل به دیدگاه بعضی از دانشمندان اهل سنت و شیعه پیرامون علت تحریم ربای معاملی اشاره شده است و نظرات اهل سنت از جمله ابن قیم و رشید رضا درباره علت تحریم ربای معاملی که از باب سد ذرایع دانسته اند مورد نقد قرار گرفته است.

بررسی خاتمیت، رسالت جهانی و جاودانگی پیامبر اسلام(ص) با استفاده از آیات و روایات است. پژوهش حاضر در دوازده فصل تدوین شده است. نویسنده پس از دو فصل مقدماتی به بررسی «فلسفه و اهداف خاتمیت» در فصل مستقلی پرداخته، روش دعوت انبیا، راز پیاپی فرستادن پیامبران از طرف خدا، اهداف مشترک انبیاء، تکمیل یک تمدن، تفاوت پیامبران با نوابغ و دعوت به توحید از موضوعات مطروحه در این فصل است. وی در دو فصل بعد به بررسی آیات و روایات خاتمیت توجه نموده است. «جبران قطع وحی» عنوان فصل دیگری است که امامت را نخستین راه جبران قطع وحی دانسته است. «نقش اجتهاد در ادامه راه رسالت و امامت» عنوان دیگری است که نویسنده طی آن با بیان راز و رمز اجتهاد، احکام اولیه، احکام ثانویه، احکام حکومتی و نقش زمان و مکان در اجتهاد، را تبیین نموده است. «پیشینه و بشارت ها به آمدن آخرین پیامبر» فصل دیگری را به خود اختصاص داده است که شامل بشارت عهدین به خاتمیت، رساله یهودا و بشارت ادریس نبی، عهد عتیق و انجیل یوحنا است. در ادامه «تمدن اسلام و غرب» مورد بحث واقع شده و به کشمکش دین و دولت در غرب، عاجز بودن تمدن غرب از خوشبخت کردن جهانیان و اساس تمدن اسلامی اشاره می کند. در پایان نیز سه شبهه درباره خاتمیت را طرح نموده و پاسخ داده است.