جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، مشتمل بر مجموعه درس‌های احمد فردید ( 1289ـ 1373) است که در دانشگاه تهران ایراد شده، اینک به اهتمام یکی از شاگردان وی در قالب کتاب به طبع رسیده است .مخاطبان با مطالعه این کتاب، ضمن بازشناسی اندیشه‌های فلسفی فردید، با آرای فلسفی، عرفانی و دینی ایرانیان نیز غربی‌ها آشنا می‌شوند .عناوین تعدادی از درس‌ها به این قرار است" :علم الاسماء تاریخی"، "نظری در باب تاریخ"، "انقلاب و ثوره"، "دیدار و ایده، ایده‌آلیسم و رئالیسم"، "طاغوت، خداشناسی و وقت فوق منطقی"، "زبان و تفکر و کیش و دین"، "اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم"، "روحانیت و هنر"، "پرسش دوباره از عقل غربی "و "درباره زندقه و متافیزیک و اخلاق ."در انتهای کتاب مقاله‌ای با عنوان "حکمت انسی و علم الاسماء تاریخی " از گردآورنده به چاپ رسیده است .

نوشتار حاضر از سه مقاله اعم از تالیف و ترجمه در حوزة هنر اسلامی تشکیل شده‌ است. مقالة نخست، اثر «زهرا رهنورد» بوده و «هنر اسلامی» نام دارد. وی در این مقاله ضمن مقایسة هنر اسلامی با هنر تائویی و هنر هند، هنر اسلامی را از آن دو برتر می‌شمارد. وی در ادامه مفهوم «رستگاری در هنر اسلامی» را بازگو می‌کند. آن‌گاه به خاستگاه شخصیت آفرینندة اثر (هنرمند) و بنیادهای نگرش اسلامی و نیز تصویری که هنرمند از جهان می‌سازد از جمله نگرش آیه‌ای و تسبیحی، تصویر ایده‌آل از جهان سرمدی، مدینة فاضله و نگرش او نسبت به مدل و انسان می‌پردازد. مقالة دوم، نوشتة محمد مددپور «صورت‌های خیالی در هنرهای سنتی و مدرن» نام دارد. وی در این مقاله ضمن تعریف خیال و صورت، ویژگی‌های خیال را برمی‌شمارد و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که تنها فقره‌ای که انسان می‌تواند حقایق اعلا را دریابد و کشف شهود کند همین قوة خیال است. «نقش هنرهای زیبا در نظام آموزشی اسلام» اثر تیتوس بورکهارت و ترجمة سید محمد آوینی، عنوان مقالة سوم کتاب است. این مقاله با بررسی جایگاه هنر اسلامی در آموزش آکادمیک جدید آغاز گردیده و با موضوع و پیوند آن با صنایع سنتی ادامه یافته است. به زعم نویسندة مقاله: «بررسی هنر اسلامی اگر با فکر باز و فارغ از پیش‌داوری‌های متداول بعد از قرون وسطی انجام شود، راهی است برای نزدیک شدن به سوابق معنوی فرهنگ اسلامی. همین امر دربارة همة هنرهای سنتی، صدق می‌کند. آن‌چه باید از آن پرهیز شود بینش آکادمیکی است که به آثار هنری اعصار پیشین هم‌چون پدیده‌های تاریخی محض می‌نگرد که به گذشته تعلق دارند و با زندگی امروز پیوندی ندارند».

از آنجا که مقصد اصلی این رساله تحلیل مضامین آثار منورالفکران در مورد دین و اصلاح دین بوده است ، کوشششده است ، همه منابع موجود از جمله نسخ خطی گردآوری شود و به نحوی مورد تحلیل و ارزیابی کلی و کیفی آنها پرداخته شود.