جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر با اشاره ای به شعر، به مثابه ابزاری برای کشف واقعیات روانی زندگی آدمیان، آغاز می شود و با پیشینه پژوهش به زندگی نامه و اظهارات نویسندگان و شعرای ایران درباره پروین و گام های مقدماتی مربوط به طرح مساله کار در سروده های پروین اعتصامی می پردازد. آن گاه مقاله با عناوینی نظیر وفور واژگانی کار و ترکیبات آن در اشعار پروین، جدایی گفتار از کردار و کار، هستی در کار، تشویق به تلاش و صبوری در کار، نکوهش تنبلی و تن پروری، «رفوگری وقت» (فرصت اندوزی و مدیریت زمان)، انواع کار، کار بی رویه، کارکردهای کار، کارآموزی و آموزش کار، لزوم همکاری کار گروهی و کار تخصصی، و همکاری به شیوه دگریاری ادامه می یابد و سرانجام به نقش مور، نماد کوشندگی در شعر پروین، و به آسیب شناسی فرهنگ کار و دلایل شگفتی خود از کار به هنگام وی در زمانه نابه هنگام می پردازد و پژوهشگران ایرانی را به کاوش در سرچشمه های اندیشه پروین تشویق می کند.

هدف این مقاله سنخ شناسی و طبقه بندی انواع یاریگری ها و تعاونی های سنتی در ایران است. بر اساس سمت و سوی کنش یاریگری، همکاری به سه نوع درون سویه، برون سویه و میان سویه تقسیم می شود. دگریاری نمونه بارز همکاری برون سویه است که خود به چند نوع قابل تقسیم است. خودیاری مصداق کامل همکاری درون سویه است که خود به دو نوع خودیاری مشاع و خودیاری مفروز تقسیم می شود. همیاری نمونه بارزی از همکاری میان سویه است که از جهانی نظیر دگریاری و از لحاظ برخی ویژگی ها شبیه خودیاری است. تعاونی های سنتی همان خودیاری، همیاری و دگریاری تشدید یافته است که به سه نوع قابل طبقه بندی است: تعاونی سنتی با محور اصلی خودیاری مانند «بنه»، تعاونی سنتی با محور اصلی همیاری مانند «واره» و یا «شیرواره»، و تعاونی سنتی با محور اصلی دگریاری مانند «سازمان های وقفی». بدیهی است که با ترکیب سه نوع اصلی یاریگری سنتی (خودیاری، همیاری و دگریاری)، شکل های جدیدی از یاریگری به وجود می آیند که هر یک از آن ها در شرایط خاص و برای پاسخ گویی به برخی نیازهای گروه حاصل شده است.