جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از تحولات مهم و شگرفی که در دوران ظهور امام مهدی علیه السلام رخ می‌دهد، دگرگونی اخلاقی ژرف و فراگیر انسان‌هاست که در روایات فراوانی به آن اشاره شده است. این تحول، هم ازآن‌رو که تحقق‌بخش هدف خلقت و بعثت انبیا و هم ازآن‌رو، که نقطه اوج کمال انسانی و تجلی عینی آرمان همه مربیان و معلمان اخلاق در طول تاریخ است، از اهمیت فراوانی برخوردار است، اما مهم­ترین پرسشی که در این زمینه وجود دارد این است که مهم­ترین عامل این تحول اخلاقی ژرف و فراگیر انسان‌ها چیست؟ در روایات از عوامل مختلفی که به نوعی در این تحول مؤثرند، یاد شده که از آن جمله است؛ رشد و کمال عقلی انسان، رشد و کمال دانش و معرفت بشر و از بین رفتن شیطان. اما به نظر می­رسد که همه این­ها خود، معلول عامل مهم­تری هستند و عامل اصلی این تحول چیز دیگری است. با توجه به اهمیت این مسئله، در این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع روایی و کتب شرح حدیث به بررسی پاسخ این پرسش پرداخته و ثابت کرده­ایم که مهم­ترین عامل این تحول، وجود مقدس امام عصر علیه السلام و ظهور تام و تمام آن حضرت در جامعه است.

حوزه‌های علمیه شیعه همواره کوشیده‌اند تا فقه اسلامی در طول تاریخ کمال و بالندگی خود را حفظ کند و بتواند نیازهای هر عصر را پاسخ گوید. تقنین فقه و ارائه آن به صورت مجموعه‏های مدون نمونه‌ای از آنهاست. اگرچه با پیروزی انقلاب مشروطه، گام‌های ارزشمندی در ایجاد نظام قانون‌گذاری بر اساس فقه شیعه برداشته شد، ولی در عمل با خیانت روشنفکران وابسته، این اقدام عقیم ماند و در نهایت، جز در مواردی خاص، قوانین عرفی مقتبس از نظام‌های حقوقی غربی بر این کشور حاکم شد. با تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران اقدام گسترده‌ای برای قانون‌گذاری مبتنی بر فقه شیعه در اداره جامعه و حکومت تدوین شد. با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت تبیین چالش‌های فقه شیعه در چهار دهه گذشته، این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای، موضوع قانون‌گذاری مبتنی بر فقه از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی را بررسی نموده و به ویژه با تمرکز بر دوران انقلاب اسلامی، سیر تحول و تطور اندیشة قانون‌گذاری بر اساس احکام اسلام، از زمان طرح نظریة ولایت‌فقیه از سوی حضرت امام خمینی(ره) تا تدوین سند چشم‌انداز بیست‌سالة نظام جمهوری اسلامی ایران را در دوازده مرحله واکاوی نموده است.

یکی از مسائل بنیادین در پژوهش‏های اخلاقی، تفاوت در ویژگی‏های اخلاقی زن ومرد‏ است. در دوران معاصر، طرفداران برابری زنان با مردان، از جمله برخی اندیشمندان شیعی، سعی در انکار وجود این تفاوت‏ها دارند، لذا‏ قایل به تفکیک نقش‏ها بر اساس جنسیت و تأثیر انکار‏ناپذیر آن ‏نیستند. از منظرهای مختلفی به این موضوع‏ پرداخته شده است. ما در این مقاله، با رویکرد تحلیل روایی، به این موضوع پرداخته‏ایم. با بررسی کتب روایی و نظرات مترجمان و شارحان شیعی، ذیل روایاتی که بر فزونی حیا و صبر زنان در برابر شهوت جنسی، نسبت به مردان دلالت دارد، دست یافتیم که این روایات، به لحاظ سندی و محتوایی در آموزه‏های شیعی معتبر هستند و همچنین تحقیقات تجربی هم، این تفاوت‏ها را تأیید می‏کنند. لذا اثبات وجود این تفاوت‏ها در آموزه‏های شیعی، مصداقی بر نفی تساوی‏انگاری مطلق در ویژگی‏های اخلاقی زن و مرد است.

از ديدگاه شيعه، شناخت ائمه اطهار لازم است. امروزه در دوره غيبت كبراي امام مهدي (عج) ، شيعيان بيش از هر زماني نيازمند كسب معرفت درباره آن حضرت هستند؛ به خصوص اين كه برخي افراد زمينه ساز برداشتهاي ناصحيحي شده و با قابل اثبات ندانستن وجود تاريخي امام مهدي (عج) ، اعتقاد به آن حضرت را ضروري ندانسته اند. مقاله حاضر با روش توصيفي تحليلي در صدد اثبات تاريخي وجود امام مهدي (عج) است؛ از اين رو، با ذكر شواهد تاريخي بي شماري كه در منابع شيعي و حتي غيرشيعي بر وجود تاريخي آن حضرت گواهي مي دهد، وجود تاريخي آن حضرت را اثبات كرده و ضرورت اعتقاد به وجود امام مهدي (عج) را تبيين كرده است.