جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از منابع تفسیری، بهره‌گیری از روایات است. برخی از مفسران تنها به نقل روایات بسنده کرده و گروهی دیگر به تحلیل و نقد و بررسی آن‌ها پرداخته‌اند. تفسیر المنار عبده و رشیدرضا و الفرقان آیت‌الله صادقی تهرانی جزء گروه دوم هستند که با نگاهی نقادانه به روایات، به بررسی سند و متن آن‌ها پرداخته‌اند. هدف این پژوهش کاوشی تطبیقی دربارۀ روش‌های تحلیل و نقد و بررسی روایات در دو تفسیر المنار و الفرقان است تا از این رهگذر، نحوۀ مواجهه و تعامل شیخ عبده، رشیدرضا و صادقی تهرانی را با روایات تفسیری مشخص و همچنین شباهت‌ها و تفاوت‌های روشی این مفسران در برخورد با روایات متعارض را بیان کند. این تحقیق نشان داده است: الف. برخلاف دیدگاه مشهور، نه تنها در هر دو تفسیر، برای تفسیر قرآن از روایات بهره گرفته شده، بلکه مفسران به نقد و تحلیل روایات نیز پرداخته‌اند. ب. هرچند مفسران هم از روش نقد سندی و هم روش نقد متنی بهره برده‌اند، ولی روش نقد متنی عمده روش تحلیل روایات در این تفاسیر است. برای این منظور از معیارهایی همچون موافقت روایت با قرآن، سنت قطعی و مبانی شریعت، عقل، تاریخ قطعی و... بهره برده ‌و از روایات متعارض نیز غافل نبوده و از راه‌های گوناگونی به حل تعارض پرداخته‌اند.