جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
توفیقی, فاطمه (استادیار دین‌پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم), 1364ش.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 23
مرز میان انسان و حیوان؛ حل ناسازگاری آیاتِ «تکریم و تفضیل بنی‌آدم» با آیاتِ چالش‌برانگیزِ «امت حیوانات»، «نطق نمل و هدهد» و «حشر وحوش» در تفاسیر شاخص شیعی و سنی
نویسنده:
محمد ملائی ، فاطمه توفیقی ، نعیمه پور محمدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
عقل در آیات قرآن کریم مهم‌ترین وجه تمایز انسان در برابر حیوان ذکر شده است؛ اما قرآن صراحت بیشتری دربارة تعریف و لوازم عقل ندارد. مفسران قرآن کریم در تفسیر آیه 70 «اسراء» که تصریح بر «تکریم و تفضیل بنی‌آدم» دارد، عقل را ملاک برتری انسان می‌دانند و در ادامه برای عقل لوازم و ویژگی‌هایی مانند نطق، ادراک مفاهیم کلّی، حشر و امت‌بودن را برمی‌شمرند که دقیقاً همان لوازم و ویژگی‌ها در ظاهر آیات 38 «انعام»، 15-26 «نمل» و 5 «تکویر» به حیوانات نسبت داده شده است. همین مسئله سبب شده است بین دو دسته از آیات مذکور تناقض احساس شود و مفسران را با این چالش روبرو کند که چطور ممکن است انسان بر حیوان برتری داشته باشد و هم‌زمان حیوان همۀ ویژگی‌های برتری‌دهندۀ انسان را که عبارت است از عقل، نطق، جامعه و معاد دارا باشد؟ مفسران با گرایش‌های گوناگون فلسفی، کلامی، عرفانی در تفسیر این آیات، تلاش کرده‌اند با نظریه‌پردازی و تأویل در مورد ظاهر آیاتی که از ویژگی‌های برتری‌دهندۀ انسان در برابر حیوان سخن می‌گوید، مشکل تناقض پیش‌آمده را حل کنند؛ اما باز هم نتوانسته‌اند مسیری سازگار در فهم این تمایز را طی کنند؛ به این دلیل که تعریف و لوازمی که مفسران برای عقل ارائه داده‌اند، آنها را به این سردرگمی کشانیده است.
صفحات :
از صفحه 75 تا 98
مشخصات اثر
الاهیات اعتراض در ادبیات رمانتیک
نویسنده:
فاطمه توفیقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
چکیده :
جایگاه دین در میان نویسندگان رمانتیک همواره محل بحث بوده است. گروهی از محققان، دوران رمانتیک را آغاز عرفی‌شدن مفاهیم دینی می‌دانستند، در حالی که گروه دیگر، به‌ویژه محققان تاریخ‌گروی نو، ادبیات رمانتیک را با بحث‌های دینی در فضای عمومی مرتبط می‌دانستند. اما غیر از این پاسخ‌های تاریخی، پاسخ‌های فلسفی نیز به این مسئله داده شد. در میان پاسخ‌های فلسفی گفته می‌شود الاهیات نویسندگان رمانتیک بسیار مشابه با چیزی است که در برخی از الاهیات‌های غیرکلاسیک، از جمله الاهیات پسامدرن، گفته می‌شود. در این مقاله با بررسی تاریخ مقایسه‌ای فلسفه می‌کوشم نشان دهم که نمونه‌های اعتراض به خدا در ادبیات رمانتیک، به‌ویژه همراه با ساخت قهرمان‌های فاوستی‌پرومته‌ای در آثار یوهان ولفگانگ گوته، مری شلی، پرسی بیش شلی و لرد بایرون، آن را به الاهیات اعتراض نزدیک می‌کند. آنچه در قرن بیستم به الاهیات اعتراض مشهور شد، برخاسته از تئودیسه اعتراض به مسئله شر است. بر مبنای این تئودیسه خدای قادر مطلق لزوماً خیر نیست، اما پس از اعتراض انسان ممکن است خیر خود را آشکار کند. البته شاعران رمانتیک احتمالاً نه نظام الاهیاتی یکسان و منسجمی داشتند و نه هدفشان از اعتراض به خدا یکسان بود. اما مفهوم «اعتراض به خدا» در آثارشان به آنچه الاهی‌دانان پساهولوکاستی می‌گفتند، نزدیک است. در پایان مقاله اشاره خواهم کرد که چه عناصری در فلسفه رمانتیک آن را برای اعتراض به خدا مهیا می‌کرد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 36
مشخصات اثر
آشنایی با دین پژوهی
سخنران:
نوع منبع :
سخنرانی , فیلم , درس گفتار،جزوه وتقریرات
مشخصات اثر
بازخوانی و تحلیل سنت های الهی قوم یهود (امهال، کیفر، ابتلا) در قرآن و متون یهودیت
نویسنده:
پدیدآور: فاطمه السادات مرتضوی استاد راهنما: سیده سعیده غروی استاد مشاور: فاطمه توفیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
متن ناقص پایان نامه
چکیده :
سنت‌های الهی به روش‌های خداوند در تدبیر جهان، اطلاق می‌شود. کلیت و جهان شمولی و تغییر و تحویل ناپذیری، دو ویژگی اصلی سنت‌های الهی است. این ویژگی‌ها اقتضا می‌کند سنت‌های الهی در گستره تاریخ و حداقل در ادیان الهی گذشته، همچون یهودیت نیز وجود داشته‌باشد. امهال، ابتلا و کیفر سه سنت مشترک و مهم‌ در گفتمان دینی اسلام و یهودیت است که در موارد همچون واقعه خروج، ماجرای گوساله ‌پرستی و تمرد بنی اسرائیل از ورود به سرزمین مقدس و 40 سال سرگردانی آنان تبلور یافته‌است. ضرورت بازخوانی این سنت‌ها در قرآن کریم و متون یهودیت را می‌توان در شناخت ساز‌ وکار این متون مقدس در بازتولید گفتمان دینی دانست. در پاسخ به این سؤال که آیا سنت‌های الهی امهال، ابتلا و کیفر، همان تعریف، کارکرد و نقشی را که در متون یهودیت دارند در قرآن کریم نیز دارا هستند؟ این فرضیه مطرح است که سازوکار تقریبا مشترک و همسانی برای این سنت‌ها در قرآن کریم و متون یهودیت وجود دارد. تحلیل این سنت‌ها با روش تحلیل گفتمان انتقادی، نشان‌دهنده چگونگی کاربست یک عنصر از گفتمان یهودی و مفصل‌بندی جدید آن به عنوان نقاط کانونی در شکل‌دهی هویت دینی-اسلامی است. تحلیل این سنت‌ها نشان می‌دهد، در قرن‌های اولیه ظهور اسلام این سنت‌های الهی در تثبیت معتقدات کلان دینی همچون توحید، نبوت و معاد به‌کارگرفته‌شده است و همچنین از طریق توصیف جایگاه‌های هویتی فردی و جمعی، در شکل‌گیری هویت سیاسی، غیریت‌سازی وشکل‌یافتن هویت اجتماعی مستقل مسلمانان، نقش ایفا می‌کند.
مشخصات اثر
رویکردهای تفسیری فمینیستی از کتاب مقدس با تاکید بر داستان آفرینش
نویسنده:
پدیدآور: فرزین فیضی زاد پدیدآور: روح اله مهدوی حاجی استاد راهنما: لورنس انویه تکیه استاد راهنما: مهدی لک‌زائی استاد مشاور: فاطمه توفیقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
داستان آفرینش در کتاب مقدس (پیدایش 1-3)، از متون قابل تأمل و مورد توجه الاهیدانان فمینیست است. در این متن، موضوعاتی چون آفرینش حوا به عنوان اولین زن، آفرینش او برای کمک به آدم (مرد)، گناه و نقش حوا در وقوع این گناه، هبوط و... طرح شده که همه این موارد مورد توجه عموم مفسران و به ویژه مفسران فمینیست قرار گرفته است. در بررسی تفاسیر فمینیستی از کتاب مقدس، با تنوع و تفاوت‌های جدی تفسیرهای فمینیستی مواجه هستیم. دلیل تنوع تفسیرها احتمالاً تفاوت در الف) مبانی تفسیری و ب) جهان-بینی جنسیتی متفاوت مفسران بوده است. این تفاسیر متفاوت ذیل پنج جریان تفسیری دسته‌بندی شده که عبارت‌اند از: تفاسیر لیبرال، تفاسیر انجیلی، تفاسیر مخالف کتاب مقدس، تفاسیر تعالی و تفاسیر پست‌مدرن. جریان لیبرال (مانند سارا گریمکی و فیلیس تریبل) و انجیلی (مانند گیلبرت بایلزیکین) می‌خواهند در کنار اعتقاد به مبانی فمینیسم، مسیحی باقی بمانند. این دو جریان در داستان آفرینش، به دنبال اثبات برابری در آفرینش و هویت، میان زن و مرد بوده‌اند. هر دو جریان، جنسیت را ساخته جامعه و فرهنگ مردسالار می-دانند. تفاوت جریان لیبرال با انجیلی این است که جریان لیبرال، در مقایسه با جریان انجیلی تعهد کمتری به وحیانی بودن کتاب مقدس دارد و به متن با سوءظن نگریسته و آن را با عدم اعتماد تفسیر می‌‌کند. نویسندگان فمینیستی که در دسته مخالف کتاب مقدس قرار می‌گیرند (مانند مری دیلی)، امیدی به ارائه تفسیر مبتنی بر تجارب زنان ندارند و به دلیل ساختار و متن مردسالارانه کتاب مقدس، ارائه هر تفسیری را موجب استحکام مردسالاری می‌دانند. مفسران تعالی (مانند الیزابت گلد دویس ) در امتداد مفسران مخالف کتاب مقدس با تاکید بر تفاوت ذاتی زن و مرد، با نمادسازی و بازخوانی اسطوره‌ها و معرفی ایزدبانو‌ان به عنوان آفریننده جهان، ادبیات برتر بودن زنان بر مردان را شکل داده و الاهیات مخصوص به زنان را ارائه می‌کنند. در جریان پست مدرن مفسرانی چون میکه بل معتقدند معنای ثابتی در متن وجود ندارد، بلکه متن در تعامل با خواننده تکثر خوانش را پدید می‌آورد.
مشخصات اثر
تحلیل و نقد تئودیسه اعتراض در پاسخ به مسئله شر
نویسنده:
نسرین بلوچ زاده, فاطمه تیموری, میثم فصیحی رامندی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
مسئله شر از مهم‌ترین مسائل در حوزه فلسفه دین و الاهیات محسوب می‌شود. در مسئله قرینه‌ای شر احتمال وجود خدا به دلیل وجود شرور گزاف در عالم کاهش می‌یابد. تئودیسه پاسخی است به اینکه شرور در عالم گزاف نیستند و توجیه و دلیلی در پس آنها وجود دارد.با وقوع فاجعه هولوکاست بسیاری از الاهیدانان یهودی و بعضی از الاهیدانان مسیحی در امکان و اعتبار تئودیسه تشکیک و نظریه آنتی‌تئودیسه را مطرح کردند. جان راث مسیحی با نوشتن مقاله‌ای با عنوان «تئودیسه اعتراض» تئودیسه‌ای مطرح کرد که در عین شباهت به آنتی‌تئودیسه تفاوت‌هایی با آن داشت. وی در این مقاله با الهام از کتاب ایوب بیان کرد که انسان‌ها باید همانند ایوب به درگاه خدا تضرع و شکایت کنند تا خدا به آنها پاسخ دهد و با استفاده از قدرت مطلق خود از رنج‌های بشر بکاهد.در این تحقیق نخست تئودیسه اعتراض را معرفی و تفاوت آن را با آنتی‌تئودیسه بیان می‌کنم، سپس به تحلیل مفاهیم اعتراض و تئودیسه خواهم پرداخت. در این بین به لوازم الاهیاتی پذیرش تئودیسه اعتراض ذیل دو عنوان «صفات خدا» و «صفات انسان» اشاره کرده‌ام. در پایان کوشیده‌ام مزیت‌ها و کاستی‌های تئودیسه اعتراض را برشمرم.از مزیت‌های تئودیسه اعتراض می‌توان به اتخاذ رویکرد معتدل به جای رویکرد حداکثری اشاره کرد. همچنین، رویکرد عمل‌گرایانه به جای رویکرد نظری به مسئله شر از دیگر مزایای این تئودیسه است. مزیت دیگر این تئودیسه پاسخ هم‌زمان به مسئله عاطفی شر است. اعتنا به حوادث تاریخی نیز از مزیت‌های دیگر آن است. نقدهایی که به این نظریه وارد شده را ذیل عناوینِ «تعارض عشق الاهی با اعمال قدرت خدا»، «تعارض اختیار انسان با دخالت خدا»، «عام نبودن پاسخ تئودیسه اعتراض و وابستگی آن به سنخ روانی انسان‌ها»، «خیرخواهی خدا به عنوان کلیدی‌ترین عنصر دین» و «نفی امید به خدا» در تئودیسه اعتراض دسته‌بندی کرده‌ام.
مشخصات اثر
بررسی صفت خیر بودن خدا از منظر تفسیر المیزان و کتاب شهر خدای آگوستین
نویسنده:
عاطفه پاپی, مهرنازالسادات فاطمی, علی رضاپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
علامه طباطبائی و قدیس اگوستین از جمله بزرگترین فیلسوفان دو حوزه اسلام و مسیحیت هستند که مساله شر و ارتباط آن با صفت خیر بودن خدا را مورد مطالعه قرار داده‌اند و دیدگاه های دقیق آنان در بسیاری از وجوه با هم مشترک و در بعضی از موارد مخالف هستند. در این پژوهش به بررسی نگاه این دو متفکر درباره صفت خیر بودن خدا می پردازیم، صفت خیر بودن خدا از سه منظر قابل بررسی است: (1) خیر بودن خدا در پاسخ به مسأله شر، (2) خیر بودن خدا در بحث پیرامون صفات خدا (3) معنای خیر بودن خدا در زبان دین. وجود شر در نگاه هر دو اندیشمند در عالم هستی امری پذیرفته شده است اما در حقیقت و ماهیت آن، هر دو آن را بصورت یک امر عدمی، تحلیل و بررسی نموده اند. علامه اصل در معنای خیر را انتخاب می داند لذا شر را مکروه بالذات معرفی می کند. اگوستین، از عنوان کلّی شر، در اکثر موارد، مفهوم گناه را ارائه می دهد. علامه راه‌کار برون رفت از ناسازگاری ظاهری وجود شرور با وجود خدا و صفات حق تعالی را بسته به نوع شرور، به شر تشریعی و تکوینی تقسیم می نماید. اگوستین در مسأله ارتباط صفات خدا با وجود شر در عالم، خدا را دارای تمام صفات کمال به طور مطلق می داند، از دیدگاه او هیچ گونه شری در عالم وجود ندارد. علامه و اگوستین معقتد هستند که در موارد لازم باید ظواهر کتاب مقدس و قرآن را تاویل و در بعضی موارد معانی مجازی برای آن ارائه کرد اما در مسئله خود زبان، اگوستین زبان دین را زبان عرفی مردم می داند اما علامه معتقد است برای فهم کلام خدا اکتفا به لغت و اصول لفظی کافی نیست.
مشخصات اثر
نشست «فلسفه دین: تحلیلی یا قاره‌ای؟»: فلسفه اسلامی به فلسفه دین تحلیلی نزدیک است
سخنران:
فاطمه توفیقی
نوع منبع :
مقاله , سخنرانی
منابع دیجیتالی :
متن
چکیده :
فاطمه توفیقی شرح داد: فلسفه اسلامی به فلسفه دین تحلیلی نزدیک است. عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: از آنجا که فلسفه اسلامی به مسائل کلاسیک می‌پردازد، در آن بیشتر به فلسفه دین تحلیلی نزدیک هستیم تا فلسفه دین قاره‌ای، ولی در فلسفه مدرن اسلامی به سخنانی که فلاسفه قاره‌ای می‌گویند نزدیک می‌شویم.
مشخصات اثر
نظریات روانکاوی دین در بسترهای پروتستانی
نویسنده:
Fatima Tofighi
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
مراجع نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
الهیات
صفحات :
از صفحه 57 تا 75
مشخصات اثر
پرسش‌گری و مرزهای هویتی؛ سخنی درباره مطالبه حقوق زنان
نویسنده:
فاطمه توفیقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
چکیده :
چه هشت مارس، چه روز تولد حضرت فاطمه زهرا (س)، چه هر روز دیگری، می‌تواند روز تایید وضع موجود باشد. اما برای مطالبه‌گری زنان مسلمان چه روزی را می‌توان اختصاص داد؟ در این یادداشت، از منظر اسلامیِ پیشرو، از اختصاص روزی برای مطالبه‌گری زنان دفاع می‌کنم.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 23