جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
جایگاه زن در نظام اجتماعی و خانواده از نگاه فارابی،ابن سینا و خواجه نصیر
نویسنده:
منصوره بخشی , مجید صادقی حسن آبادی , مهدی امامی جمعه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
توجه به حکمت عملی در آثار فارابی، ابن‌سینا وخواجه نصیر جایگاه ویژه‌ای دارد. تدبیر منزل بر نظام خانواده و جایگاه زن و مرد و نقش آنها در اداره منزل است. این سه فیلسوف مشترکاتی در مبانی و مسائل مطرح در این حوزه دارند، ولی اختلافات قابل توجهی نیز در آرای آنان درباره خانواده و به‌ویژه زن وجود دارد. فارابی به تأسی از حکمای یونان انسان را مدنی بالطبع می‌داند و با نگاهی انسان‌مدار و فضیلت محور و تقریباً فارغ از جنسیت به شخصیت زن می‌پردازد. ابن‌سینا و خواجه نصیر بیشتر با نگرش کارکردگرایانه به نقش زن و مرد در نظام خانواده توجه دارند. البته خواجه با نگاه جنسیتی و کمتر انسان‌مدارانه به زن می‌نگرد و او را تابعی از مرد تلقی می‌کند که وظیفه اصلی او مادری و همسری است و بر خلاف فارابی اصولاً زن را پدیده‌ای مستور در خانه تعریف می‌کند که خروج وی از خانه و حضور اجتماعی او توالی فاسده دربر دارد. ضمن بررسی آرای این سه فیلسوف، به اشتراکات و افتراقات آنها درباره زن و تدبیر منزل اشاره می‌شود.
صفحات :
از صفحه 5 تا 25
بررسی تطبیقی نظریه فارابی و بوعلی‏ سیناپیرامون هدفمندی هنر و کارکرد سرگرمی، شگفتی و لذت در آن
نویسنده:
نادیا مفتونی , محمود نوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
ابونصر فارابی و شیخ‌الرئیس بوعلی‏ سینا در آثار گوناگون خود به هنر و غایات هنر و انواع کارکردهای آن توجه نشان داده‌اند. این غایات و کارکردها از یک‌سو مورد تصریح قرار گرفته است، از دیگر سو از مفهوم‌سازی و خصوصیات قوای خیالی قابل استنباط است. توانمندی‌های قوای خیالی از محاکات صور حسی و صور خیال تا محاکات معقولات و مفارقات محض را دربر می‌گیرد. هرچند عالی‌ترین هدف هنر محاکات معقولات و هدایت فرد و جامعه به سمت خوشبختی غایی است، اما در این میان، سرگرمی، شگفتی، لذت و استراحت نیز از فوایدی است که برای هنر در نظر گرفته شده است. درصورتی‏که تعجیب یا شگفتی آفرینی از خصوصیاتی است که فارابی به شکل مستقل به آن نپرداخته و تنها بوعلی بر آن تأکید دارد. بقیه خصوصیات در آثار هر دو حکیم آمده است. سعادت غایی انسان، هدف اصلی هنر و هنرمند باشد، سرگرمی و التذاذ نفس جایز است و هر انسانی به میزان رفع خستگی و تجدیدقوا برای تلاش مجدد در راه سعادت قصوا می‏تواند از آن بهره‌مند شود.
صفحات :
از صفحه 27 تا 40
سعادة من منظور الفارابي
نویسنده:
نور الدين علوش
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
الكاتب : نور الدين علوش . الملخص تشكل السعادة من أهم قضايا تاريخ الفلسفة . حيث شكلت نواة المشروع الفلسفي السياسي للفارابي.والإنسان حسب الفارابي خلق ليصل إلى السعادة القصوى؛ من أ جل الوصول إلى ذلك, لابد للإنسان من تعلم الفضائل المرتبطة بالمعرفة . يتكلم الفارابي حول سعادة الدنيا والآخرة. فيحدد الفارابي أربعة فضائل التي اذا حصلت في الأمم وفي أهل المدن حصلت لهم بها السعادة.ووفقا له الكمال النظري هو السعادة القصوى والمعرفة النظرية هي الخير الوحيد في ذاته . واحد من أهداف التربية بناء مجتمع فاضل, حيث يعمل الجميع من اجل تحقيق السعادة .هذه الورقة تحاول فحص منظور الفارابي للسعادة وطرق الحصول عليها .
صفحات :
از صفحه 259 تا 267
فلسفة الأخلاق الفارابية: بين الفلسفة اليونانية والقيم الإسلامية
نویسنده:
حاج بن دحمان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
الملخص: لقد ظهر مصطلح التفكيك في أمريكا أثناء انعقاد المؤتمر حول اللغات النقدية وعلم الإنسان في جامعة جون هو بكنز في أكتوبر سنة 1966 ومن بين المشاركين في المؤتمر( لوسيان جولدمان وتزفتان تودوروف ورولان بارث وجاك لاكان وجاك دريدا)، قدم دريدا أثناء مداخلته محاضرة تحمل عنوان:( البنية والعلامة واللعب في خطاب العلوم الإنسانية) وهي مداخلة ضمّت قواعد نظرية التفكيك. كانت بداية دريدا الأولى من خلال قراءة هوسرل حيث قدّم لعمله (أصل الهندسة) ليأتي بعد ذلك عمله (الصوت والظاهرة) والذي يمكن أن نعتبره القراءة الدريدية للفينومينولوجيا الهوسرلية، ومن بين أهم المسائل التي ناقشها التفكيك هي العلاقة بالأخر وفكرة الجسد، فالعلاقة بالأخر أكثر فكرة تثيرها هي (مشكلة الاختلاف)،أما الجسد يكون حسب دريدا ذلك المعلن عليه عبر الكلام وما يحيط بنا وثمة ما يتكتم عليه، ويضع اللمس كأساس لعلاقة مع الاخر.
صفحات :
از صفحه 201 تا 215
ارتباط عقل و دین در فارابی
نویسنده:
مهری چنگی آشتیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نقش عقل و کارکرد آن در مدعیات دینی بسیار حائز اهمیت است. رویکرد عقل‌گرایی در جهان اسلام بسیار متفاوت است. مشرب‌های مختلف فلسفی و کلامی و نزاع‌های نظری در جهان همه ناشی از نقش عقل و فرایند عقلانیت‌اند. کندی، فارابی، بوعلی‌ سینا، سهروردی، و ملاصدرا از بزرگ‌ترین فلاسفه مشرق‌زمین‌اند که رویکردهای مختلفی در ارتباط عقل و دین دارند. یکی از فیلسوفان مشهوری که در این زمینه درخشید فارابی است. فارابی در زمانی نظریات خود را عرضه کرد که دنیای اسلام درگیر نزاع‌ها و مجادلات عقیدتی، فرقه‌ای، کلامی، اختلافات سیاسی، و آشوب‌های اجتماعی، به‌خصوص جنگ بر سر قدرت و به‌دست‌گرفتن قدرت، بود. جهان اسلام در آن موقع به‌علت فقدان اصالت‌های دینی پریشان مانده بود و نیازمند این بود که برای رفع چالش‌های موجود توجیهاتی علمی بیابد. در آن موقع بازار فلسفه یونانی گرم بود و دخالت‌ دادن و التقاط اصول آن در تفکرات دینی می‌توانست راهی برای دفع ابهامات و دودلی‌ها و بن‌بست‌ها باشد. لذا، می‌بینیم فارابی با استفاده از فلسفه یونانی و از طریق استدلال عقلی سعی دارد تا فهم بهتری از دین عرضه کند. او قوانین و اصول کلی اسلامی را، که متکی به وحی‌اند، متضمن سعادت در هر دو جهان می‌دانست و برای عقل انسان این توان را قائل بود که می‌تواند این قوانین و اصول کلی را بفهمد و تبیین عقلانی کند. به نظر او عقل ماهیتی جهان‌شمول دارد و قبول براهین آن، خصیصه مشترک و لایتغیر همه انسان‌هاست. فارابی بر آن است که آموزه‌ها و تعلیمات دینی و فلسفی یکی است. هر دو از منشأ وحی و مفیض عقل فعال‌اند و به کمال و سعادت منتهی می‌شوند. لذا، فارابی بین تدین و تعقل تعارضی نمی‌بیند و برای عقل جایگاه ویژه‌ای قائل است. بگذریم از مواردی که افراط در برخی نظریاتش مشهود است، از‌جمله این‌که او فیلسوف را از نبی بالاتر می‌داند. او معتقد است فیلسوف با خواص سخن می‌گوید؛ روش او عقل است، ولی نبی از طریق تصرف در قوه متخیله و با خطابه مردم را اقناع و مجاب می‌کند.
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
مسیر توسعۀ اندیشه: خوارزمی، ابن هیثم، فارابی و سهروردی
نویسنده:
نادیا مفتونی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
تاریخ اندیشه بشری، مرهون دانشمندان و فیلسوفان متعددی است که در دوران طلایی تمدن اسلامی ظهور یافتند. روش­های متنوع اندیشه­ورزی، فرهنگ و تمدن جوامع مسلمان را از جهات گوناگون شکوفا نمود. نقش رشد ریاضیات و ابزارهای آن، در این شکوفایی قابل چشم­پوشی نیست. خوارزمی از مهم­ترین ریاضی­دانان آن دوره، سنگ بنای متد علمی را استوار کرد. ابن­هیثم به مثابه شخصیت پیش­گام متد علمی، پایه علوم و تکنولوژی را بنا نهاد. فارابی، فیلسوف سیاسی- اجتماعی، به این مسأله توجه کرد که باید معقولات را تجسمی نمود و دستاوردهای خرد و عقل را از طریق هنر در سطح جامعه انتشار داد و هنرمندان مدینه فاضله باید نقش حاملان دین را بر عهده داشته باشند. سهروردی از یک­سو، تجربه عرفانی و شهود را در کنار عقل و روش استدلالی قرار داد و از دیگر سو، هنرمند مدینه فاضله فارابی را تمثل بخشید. به دیگر سخن، رساله­های رمزی عرفانی شیخ اشراق، رمزنگاری و تجسم­بخشی سعادت معقول و حقایق نطقی به شمار می­آیند. هر یک از این روش­های تفکر، سهمی در تمدن بشری به خود اختصاص داده­اند که بقا و توسعه تمدن بدون آن­ها متصور نیست. نکته اساسی، حفظ اعتدال در پرداختن به هر یک از وجوه اندیشه­ورزی است.
صفحات :
از صفحه 245 تا 260
نسبت الفاظ و معانی در نظر فارابی با تکیه بر کاربرد اسامی «مثال اوّل» و «مشتق» در بیان معانی فلسفی
نویسنده:
فاطمه شهیدی مارنانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فارابی در جدال میان دو قول دربارۀ منشأ زبان، یعنی طبیعت‌گرایی افلاطونی و قراردادگرایی ارسطویی، موضع مستقلو بدیعی دارد. افلاطون حکایتگریِ لفظ از معنا را منوط به مناسبت حروف و اصوات تشکیل‌دهندۀ لفظ با معنا می‌دانست و ارسطو چیزی جز وضع و توافق گویشوران را معتبر نمی‌دید. در نظر فارابی «شباهت ساختار الفاظ با معانیِ مدلول» لازمۀ صحت و قوّت زبان و ضامن حکایتگریِ آن از معناست. او از میان قواعد زبانی، قاعدۀ اشتقاق را دارای بیشترین ظرفیت در نمایاندنِ شباهت و مناسبت میان الفاظ و معانی می‌بیند و آن را در موارد مختلفی به نمایش می‌گذارد. اطلاق اسامی «مشتق» یا «مثال اوّل» بر مراحل مختلف معرفت و اجناس و انواع مقولات جوهری و عرضی در حالات مختلف و تبیین وجه فلسفی این اطلاقات، از این موارد است. او توضیح می‌دهد که چگونه شباهت ساختار هریک از این دوگونه لفظ با ویژگی‌ها و نسبت‌های ذاتیِ معانی و مفاهیم فلسفیِ مدلولشان آن‌ها را شایستۀ این دلالت می‌کند. در جایگاهی دیگر، با اشاره به «مثال اوّل» ‌بودن واژه‌های معادل «موجود» در دیگر زبان‌ها، از ویژگی‌ها و جایگاه معنای مدلول این لفظ در فلسفه خبر می‌دهد و دوستدارانِ عرب‌زبان فلسفه را از خطاهایی که ممکن است به دلیل ظاهرِ مشتق این لفظِ منقول دچار شوند، آگاه می‌کند.
صفحات :
از صفحه 107 تا 129
النشأة التاريخية للدين عند الفارابي وابن رشد
نویسنده:
اشرف منصور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
صفحات :
از صفحه 127 تا 137
دیوان الادب لاسحاق بن ابراهیم الفارابی
نویسنده:
ابراهیم السامرائی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
صفحات :
از صفحه 413 تا 419
الجاحظ بعد الفارابی و المتنبی
نویسنده:
عبدالحمید العلوجی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
صفحات :
از صفحه 7 تا 8