جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایبندی به شروط بر اساس ادله و روایتی نظیر «المومنون عند شروطهم» واجب و لازم است اما ان ادله ناظر به زمانی است که شرط، خلاف مقتضی ذات عقد نکاح نباشد؛ مانند شرط عدم نزدیکی یا شرط خیار فسخ که نه تنها خود باطلند و التزامی به وجود نمی آورند بلکه عقد را نیز باطل می کنند. از طرف دیگر دست یابی به مقتضی عقد نکاح برخلاف دیگر عقود آسان نیست زیرا در نکاح نه تنها پای دو شخص بلکه پای اجتماع در میان است لذا معیارهای ارایه شده مثل معیار عرفی، قانونی، مختلط و ... به تنهایی برای دستیابی به مقتضی عقد نکاح کافی نیست، بلکه برای دست یابی به مقتضی عقد نکاح بایستی به ترتیب از قانون، عرف و قصد مشترک طرفین یاری جست. ضمن درنظر گرفتن موارد فوق می توان گفت: مقتضی عقد نکاح تشکیل خانواده و زندگی مشترک است که به دنبال این مقتضی اثرات مهمی به وجود می آید که شرط خلاف بعضی از این آثار منجر به بطلان عقد خواهد شد که در ادامه در این باره توضیح خواهیم داد.

در این پژوهش، آرای مذاهب را در قسمتی از کتاب نکاح بر اساس کتاب الخلاف شیخ طوسی تحلیل و بررسی می‌کنیم. مسائلی که در این پژوهش مطرح می‌شوند، عبارتند از: ازدواج کردن با زنان پیامبر اکرم (ص)، حکم ازدواج کردن، حکم نگاه کردن به همسر، ولایت، وصایت و شهود در ازدواج. هدف از این پژوهش کشف منابع استفاده‌شده توسط شیخ طوسی در نقل اقوال مذاهب، بررسی دلایل مورد استناد، تحلیل اقوال و دلایل مطرح‌شده در مذاهب است. روش پژوهش ترجمه، توصیف، تحلیل، مقایسه و گاهی نقد است و گردآوری مطالب به‌صورت کتابخانه‌ای است. از تمام بحث‌های ذکرشده در این نوشتار به این نتیجه می‌رسیم که اکثر اقوال نقل‌شده توسط شیخ طوسی در منابع متقدم دارای سابقه بوده و قابل‌شناسایی هستند و ادله‌ای همچون اجماع در بیان شیخ طوسی از مفهوم اجماع اصطلاحی خارج‌شده و به‌عنوان دلیلی بر اثبات حقانیت شیعه در برابر مذاهب دیگر استفاده می‌شود و اکثر اجماعات مطرح‌شده در الخلاف، در واقع قول مشهور هستند.