جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی و تحلیل مباحث علوم قرآنی در سوره طلاق و سوره تحریم

نویسنده:

پدیدآور: زهرا نوروزی ؛ استاد راهنما: آزاده عباسی ؛ استاد مشاور: مهرناز باشی زاده

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست منابع فارسی فهرست منابع انگلیسی و زبان های دیگر

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره تحریم , سوره طلاق , 065- سوره طلاق , 066- سوره تحریم , 065- سورة الطلاق , 066- سورة التحریم

چکیده :

قرآن، کتاب مقدس الهی است که برای هدایت بشر نازل شده و آثار عمیقی بر زندگی انسانی و تحولات اجتماعی گذاشته است. این گنجینه الهی به بررسی و عرضه آموزه‌های آن نیازمند است. در عصر حاضر، با ظهور چالش‌های جدید، مسلمانان مشمول نیاز به بازگشت به قرآن و آموزه‌های آن هستند. علوم قرآن پایه‌گذار تمامی علوم اسلامی است و به فهم و تفسیر قرآن کمک می‌کند. موضوعات مختلفی از جمله وحی، نزول، جمع و تالیف قرآن در این علوم مورد بررسی قرار می‌گیرند. این پژوهش به بررسی علوم قرآنی سوره‌های طلاق و تحریم می‌پردازد و بر مباحث مربوط به آیات تأکید خواهد شد. هدف، گردآوری مطالب به صورت سوره محور است.

مشخصات اثر

عنوان :

ترجمه وتحلیل کتاب «التفسیر الروائی (تفسیر سوره التحریم)» از زبان فارسی به زبان عربی

نویسنده:

پدیدآور: محمود النمر ؛ استاد راهنما: حسین علوی مهر

نوع منبع :

رساله تحصیلی , ترجمه اثر

منابع دیجیتالی :

فهرست منابع فارسی فهرست منابع انگلیسی و زبان های دیگر

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره تحریم , 066- سوره تحریم , 066- سورة التحریم

چکیده :

کتاب «تفسیر ترتیبی روایی» یکی از کتاب‌های درسی است که برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد تهیه شده است. این کتاب با هدف آشنایی با تفسیر ترتیبی مقایسه‌ای بین شیعه و سنی نوشته شده است. نویسنده در آن به چهار تفسیر روایی پرداخته و تفسیر مقایسه‌ای سوره تحریم مبارکه را با اتکا به روش تحلیلی انجام داده است. از آنجا که کتاب به زبان فارسی تألیف شده بود، ما آن را به زبان عربی ترجمه کردیم تا بهره‌مندی عمومی شود و تلاش‌ها و نظرات منتقل گردد. علاوه بر ترجمه کتاب، آن را در چند موضوع تحلیل کردیم و به‌طور ویژه بر آیات اول و دوم سوره تحریم تمرکز نمودیم؛ زیرا این آیات از یک سو با عصمت و مقام رسول رب‌العالمین مرتبط‌اند و از سوی دیگر تفاوت بسیار زیادی در فهم این آیات میان مفسران دو گروه وجود دارد؛ و نیز پاسخی است به آنچه برخی مستشرقین و منتقدین مطرح کرده‌اند.

مشخصات اثر

عنوان :

تناسق خواتیم آیات با محتوای آن در سوره های حدید تا تحریم

نویسنده:

پدیدآور: محمد رضا واعظی راد ؛ استاد راهنما: ابوالفضل خوش‌منش

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

فهرست منابع فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره تحریم , سوره حدید , 057- سوره حدید , 066- سوره تحریم , 057- سورة الحدید , 066- سورة التحریم

چکیده :

قرآن کریم، کتاب هدایت و معجزه جاودان خداوند متعال است. کلمات و عبارات آن در آیات، دارای معنا هستند و از چنان پیوستگی و انسجامی برخوردارند که در صورت جابه‌جایی آن‌ها، امکان اختلال در معنا وجود خواهد داشت. خواتیم آیات نیز قسمتی از آیه هستند که با محتوای آن سازگارند و از لحاظ مفهوم، ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بدون در نظر گرفتن تناسب میان خواتیم و محتوا، معنای آیه دقیق و کامل نخواهد بود و برای رسیدن به هدف و غرض شارع مقدّس، یکایک اجزاء کلام باید بررسی شود. رابطه خاتمه آیات با محتوا از وجوه اعجاز قرآن است؛ چراکه قرآن کریم معجزه به کلمات، عبارات و معانی است و قرار گرفتن جمله‌ای در پایان آیه، از روی حکمت است؛ زیرا از جانب خداوند حکیم نازل شده است. در پژوهش حاضر، ارتباط میان خواتیم آیات با محتوا، در ده سوره قرآن، یعنی از سوره حدید تا تحریم، مورد بررسی قرار گرفته است؛ لکن از آن‌جا که رابطه میان پایان آیات با محتوا، ذیل علم مناسبات قرار می‌گیرد، در این تحقیق، ابتدا مهم‌ترین انواعِ مناسباتی که در قرآن کریم، میان سوره‌ها و آیات برقرار است، تبیین شده است؛ بعد از آن به صورت جزئی‌تر، به انواع خواتیم یا همان فواصل آیات، در کلّ قرآن پرداخته شده است و در پایان به صورت مصداقی در ده سوره‌ای که گفته شد، نکات و ظرافت‌های موجود بین خاتمه آیات و محتوا، بررسی شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

قالوا في تفسير سورة التحريم

نویسنده:

عادل کاظم عبدالله

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بازخوانی سبب نزول آیات اول سوره تحریم با تکیه بر بافت و قرائن تاریخی

نویسنده:

عاطفه سلیمانی دودجی ، مهدی احمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره تحریم , 066- سوره تحریم , 066- سورة التحریم

چکیده :

تعدادی از شأن نزولهای وارد شده پیرامون سوره تحریم دارای اشکالاتی از ناحیه میباشند و برخی که از نظر سندی مورد تأیید هستند، نمیتوانند مفهوم اصلی سوره و منظور از آن رازی که رسول خدا (ص) با همسرش در میان گذاشت، مشخص کنند. در این مقاله ابتدا شأن نزول آیات بررسی شده و ضعیف و غیرقابل استناد بودن آنها اثبات شده است مقایسه سیاق سوره تحریم و آیات سوره احزاب پیرامون جنگ خندق و همسران پیامبر(ص) نزدیک بودن سیاق آنها را نشان میدهد. سوره تحریم، میتواند در ادامه سوره احزاب نازل شده و دارای یک سبب نزول واحد باشند. طبق سیاق سوره تحریم اقتضا میکند که پیامبر(ص) آن راز را ابتدا به خانواده خود در میان گذارد، اما حسادت برخی همسران ایشان برانگیخته شده و سپس کل جامعه اسلامی را تحت‌تأثیر قرار داد. بررسی تاریخی سال نزول سوره احزاب حاکی از آن است که ازدواج پیامبر(ص) با زینببنتجحش، دارای این شرایط است. این حادثه با سیاق سوره تحریم، موازین عقلی و تاریخ قطعی کاملا مطابقت دارد.

صفحات :

از صفحه 167 تا 197

مشخصات اثر

عنوان :

مواصفات النموذج الكامل في ضوء سورة التحريم: الأسرة النبوية نموذجا

نویسنده:

جميلة بلعودة

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

مختصر الميزان في تفسير القرآن المجلد 6 (الحجرات - الناس)

نویسنده:

محمدحسین طباطبایی؛ خلاصه کننده: الياس كلانتري

نوع منبع :

کتاب , خلاصه اثر , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF معرفی کتاب

وضعیت نشر :

تهران: دار الاسوة,

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , تفسیر المیزان (علامه طباطبایی، قرآن به قرآن و اجتهادى‌) , کتب تفسیر شیعه امامیه , 114- سورة الناس , 113- سورة الفلق , 112- سورة الاخلاص , 111- سورة المسد , 110- سورة النصر , 109- سورة الکافرون , 049- سورة الحجرات , 050- سورة ق , 051- سورة الذاریات , 052- سورة الطور , 053- سورة النجم , 054- سورة القمر , 055- سورة الرحمن , 056- سورة الواقعة , 057- سورة الحدید , 058- سورة المجادلة , 059- سورة الحشر , 060- سورة الممتحنة , 061- سورة الصف , 062- سورة الجمعة , 063- سورة المنافقون , 064- سورة التغابن , 065- سورة الطلاق , 066- سورة التحریم , 067- سورة الملک , 068- سورة القلم , 069- سورة الحاقة , 070- سورة المعارج , 071- سورة نوح , 072- سورة الجن , 073- سورة المزمل , 074- سورة المدثر , 075- سورة القیامة , 076- سورة الانسان , 077- سورة المرسلات , 078- سورة النبأ , 079- سورة النازعات , 080- سورة عبس , 081- سورة التکویر , 082- سورة الانفطار , 083- سورة المطففین , 084- سورة الانشقاق , 085- سورة البروج , 086- سورة الطارق , 087- سورة الاعلی , 088- سورة الغاشیة , 089- سورة الفجر , 090- سورة البلد , 091- سورة الشمس , 092- سورة اللیل , 093- سورة الضحی , 094- سورة الشرح , 095- سورة التین , 096- سورة العلق , 097- سورة القدر , 098- سورة البینة , 099- سورة الزلزلة , 100- سورة العادیات , 101- سورة القارعة , 102- سورة التکاثر , 103- سورة العصر , 104- سورة الهمزة , 105- سورة الفیل , 106- سورة قریش , 107- سورة الماعون , 108- سورة الکوثر

کلیدواژه‌های فرعی :

سوره اخلاص , سوره تبّت , سوره تکاثر , سوره تین , سوره جمعه , سوره حاقه , سوره زلزال , سوره صف , سوره طارق , سوره طلاق , سوره قلم , سوره قمر , سوره قیامت , سوره مجادله , سوره نبأ , سوره نجم , سوره نصر , سوره واقعه , سوره همزه , سوره اَعلی , سوره ناس , سوره الرحمن , سوره انشقاق , سوره بروج , سوره بینه , سوره حدید , سوره حشر , سوره ذاریات , سوره طور , سوره عادیات , سوره عصر , سوره علق , سوره غاشیه , سوره فجر , سوره قارعه , سوره مدّثّر , سوره مرسلات , سوره ممتحنه , سوره منافقون , تفسیر امامیه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

مختصر الميزان في تفسير القرآن، خلاصه تفسير الميزان في تفسير القرآن نوشته علامه طباطبايى(ره) است كه توسط الياس كلانترى در شش مجلد به زبان عربى به انجام رسيده است. الياس كلانترى درباره چگونگى تدوين اين كتاب با اجازه علامه طباطبايى(ره) چنين مى‌نويسد: «در ضمن بررسى و مطالعه كتاب الميزان، با توجه به ارزش و كارايى مباحث تفسيرى آن، خصوصاً مباحث مستقل از تفسير معمولى آيات، تصميم گرفته شد كه يك كتاب راهنما و فهرست موضوعات و همچنين يك دوره مختصر از الميزان تهيه و تنظيم شود، تا راه استفاده از مباحث آن به‌طور تفصيلى و منظم و دسته‌بندى شده، براى محققان علوم قرآنى هموارتر گردد و همچنين استفاده از اين كتاب براى كسانى هم كه فقط فرصت و امكان آشنايى اجمالى با معانى آيات قرآن را دارند، به‌راحتى مقدور شود. در ابتدا به تنظيم كتاب ر اهنما و فهرست اقدام شد و موضوع كتاب با مؤلف الميزان حضرت علامه طباطبايى(ره) در ميان گذاشته شد كه با اقبال ايشان مواجه گرديد. اين كتاب هم براى متن اصلى (عربى) كتاب تحت عنوان «دليل الميزان في تفسير القرآن» و هم براى ترجمه فارسى آن تحت عنوان: «راهنما و فهرست ترجمه‌ى الميزان في تفسير القرآن» تنظيم و منتشر گرديد و از استقبال پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم قرآنى برخوردار شد. در ضمن بررسى دقيق الميزان، براى نوشتن كتاب راهنما و فهرست موضوعات، طرح تنظيم كتاب «مختصر الميزان» نيز ريخته شد و بعداً با روشى كه در اين مقاله روشن خواهد شد، اين كتاب تنظيم و آماده گرديد». وى در مقدمه كتاب جهت روشن شدن كار در تلخيص كتاب الميزان، توجه به بعضى از جهات روش به‌كاررفته در تفسير الميزان را ضرورى مى‌داند: * مؤلف كتاب الميزان غالباً بعد از نوشتن يك يا چند آيه، ابتدا به بحث لغوى درباره مفردات آيات پرداخته است. * بعد از بحث لغوى، مؤلف غالباً نظر خود را درباره معانى آيه مورد بحث نوشته است. * بعد از بيان نظر خود، اگر مفسران ديگر درباره آن آيه نظرات قابل توجهى داشته‌اند، غالباً آن‌ها را نوشته و بررسى كرده است؛ به‌گونه‌اى كه گاهى براى آن نظرات وجهى قائل شده و گاهى آن‌ها را مردود شمرده و گاهى فقط به ذكر آن نظرات پرداخته است. * در مواردى بعد از بحث در تفسير تعدادى از آيات، مباحث مهم و مفصّل قرآنى، علمى، كلامى، فلسفى، اجتماعى، تاريخى، روايى و... كه ممكن است ارتباطى با مباحث آيات پيدا كند، به‌صورت مستقل و مجزا از بحث تفسيرى معمولى در يك يا چند فصل نوشته شده است. كلانترى با توجه به روش تفسير الميزان، جهات عمده و اساسى روش كار خود در تلخيص «الميزان في تفسير القرآن» را اين‌گونه تبيين مى‌كند: * در اين تلخيص حتى كلمه‌اى به نوشته‌هاى مؤلف اضافه نشده و تغييرى در اصل نوشته‌هاى مؤلف پديد نيامده است. * عمدتاًً نظرات خود مؤلف الميزان در معانى آيات قرآن انتخاب شده، مگر در مواردى كه مؤلف، مطلبى را از ديگران نقل كرده و آن را پذيرفته است كه در حقيقت نظر خودش مطابق نظر آن مفسر يا مبتنى بر آن بوده است. * مقدمه تفسير الميزان كه مبين روش تفسيرى مرحوم علامه طباطبايى است، عيناً و بدون حذف قسمتى از آن در اين كتاب آمده است. * قسمت‌هاى حذف‌شده عمدتاًً عبارتند از: مباحث مستقل علمى، كلامى، فلسفى، تاريخى، روايى و... كه بعد از تفسير لفظى و معمولى بعضى از آيات نوشته شده است. * در جاهايى كه روشن شدن معانى آيات، متوقف به بحث روايى بوده، آن بحث روايى انتخاب شده و در اين كتاب آمده است. * در جاهايى كه مؤلف درباره آيه‌اى نظر خودش را به‌صورت مجزا بيان كرده و بعد از آن نظرات ساير مفسران را نقل و بررسى كرده، قسمت اول (نظرات خود مؤلف) انتخاب شده و نقل و بررسى نظر مفسران ديگر حذف گرديده است، اما در جاهايى كه بحث تفسيرى آميخته‌اى از نقل نظرات ساير مفسران بوده، همه آن قسمت انتخاب شده است. * در جاهايى كه مؤلف بعد از تفسير آيه، نظرات و تفاسيرى نيز از ساير مفسران آورده و براى آن نظرات وجهى قايل شده و يا حداقل آن را نقل كرده و ردّ و ابطال نكرده است، اين قبيل جاها نيز غالباً انتخاب شده، مگر در جاهايى كه ضرورتى در انتخاب آن‌ها احساس نشده است. * اگر در جاهايى، روشن شدن كامل معانى يك يا چند آيه، متوقف به مجموع بحث تفسيرى بوده، تمام آن بحث انتخاب شده و چيزى از آن حذف نگشته است. * تفسير سوره حمد به‌گونه كامل و بدون حذف قسمتى از آن براى آشنايى با روش تفسيرى مرحوم علامه طباطبايى(ره) به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. * عناوين اصلى و موضوعات مهم قسمت‌هاى حذف‌شده، به‌صورت تيترهايى در پاورقى كتاب «مختصر الميزان» نوشته شده، به‌ويژه در جاهايى كه بحث روايى، حاوى احاديثى بوده كه در متن تفسير آيات اثرى از آن به‌صورت مختلط با بحث تفسيرى لفظى نيست و مؤلف، آن موضوعات احاديث را مستقلاً در بحث روايى طرح و بررسى كرده است. از جمله ايرادات وارد بر اين كتاب، عدم تدوين فهارس حتى فهرست مطالب براى هر جلد است كه خواننده را در دستيابى به آيات دچار مشكل مى‌كند. همچنين پاورقى در كتاب مشاهده نشد. در جلد ششم سوره های حجرات، ق، ذاریات، طور، نجم، قمر، رحمن، واقعه، حدید، مجادله، حشر، ممتحنه، صف، جمعه، منافقون، تغابن، طلاق، تحریم، ملک، قلم، حاقه، معراج، نوح، جن، مزمل، مدثر، قیامت، انسان، مرسلات، نبأ، نازعات، عبس، تکویر، انفطار، مطففین، انشقاق، بروج، طارق، اعلی، غاشیه، فجر، بلد، شمس، لیل، ضحی، انشراح، تین، علق، قدر، بینه، زلزله، عادیات، قارعه، تکاثر، عصر، همزه، فیل، قریش، ماعون، کوثر، کافرون، نصر، تبت، إخلاص، فلق و ناس تفسیر شده است.

مشخصات اثر