جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پژوهش حاضر دیدگاه فلسفی و تفسیری صدرالمتالهین درباره سعادت و شقاوت و نسبت آن با حرکت جوهری تحلیل و بررسی و مقایسه شده است. اهمیّت مسأله سعادت و شقاوت علاوه بر بعد همگانی آن که هر کس خواهان دستیابی به سعادت و دوری از شقاوت است، بخاطر آن است که این مسأله ناشی از مبانی فلسفی صدرالمتالهین مانند: اصالت وجود، تشکیک در حقیقت وجود، جسمانیة الحدوث و روحانیة البقاء بودن نفس، حرکت جوهری، اتحاد عاقل و معقول، اتحاد با عقل فعال و تجرد خیال می‌باشد. توجه به موارد: 1- سعادت و شقاوت حقیقی انسان تجلی یافته در سعادت و شقاوت نفس ناطقه انسانی 2- وجود عقلانی انسان که کمال غایی و سعادت نهایی انسان است 3- فعلیت یافتن قوای نفس اعم از قوای نظری و عملی 4- دوری از تعلقات شهوی و غضبی و دنیایی و شیطانی 5- ادراک حقایق هستی مانند وجود خداوند متعال، انبیاء الهی، ملائکه الله و... نشان دهنده حقیقت سعادت انسان و مؤلفه‌های سعادت او هستند. عنایت به اصل حرکت جوهری موجب می‌شود فعلیت یافتن کمالات نفس انسانی و تشدید این فعلیت تبیین واقع بینانه‌ای پیدا کند با توجه به اینکه شقاوت نقطه مقابل سعادت می‌باشد فعلیت یافتنی که در مسیر غایت آفرینش و قوس صعود و تقرب الی الله نباشد شقاوت انسانی را رقم خواهد زد. از آنجا که صدرالمتالهین در شیوه و اصول تفسیر قرآن کریم کاملاً به مبانی فلسفی خود (حکمت متعالیه) التزام دارد لذا آراء تفسیری او در این مباحث منطبق و همسو با دیدگاه‌های فلسفی‌اش می‌باشد.

ترجمه ماشینی: آیا واقعاً می دانیم خوشبختی چیست؟ آیا شادی باید چنین نقش غالبی در شکل دادن و جهت دهی به زندگی ما داشته باشد؟ و چگونه می توانیم با تضادهای بین چیزهای مختلفی که ما را خوشحال می کند مقابله کنیم؟ در این تاریخچه مختصر شادی، فیلسوف نیکلاس وایت، 2500 سال تلاش برای پاسخ به چنین سؤالاتی را مرور می کند. وایت روش هایی را در نظر می گیرد که متفکران اصلی از دوران باستان تا امروز با شادی برخورد کرده اند: از تصور افلاطون از هماهنگی روح و گزارش ارسطو از رفاه یا شکوفایی به عنوان هدف یک زندگی اخلاقی، تا ایده آکویناس از بینش ذات الهی، حساب لذت‌گرایانه بنتام، و مفهوم تئوریک تصمیم‌گیری امروزی ترجیح. ما همچنین در نوشته های نیچه و فروید با شک و تردید در مورد ایده مفهوم کامل و منسجم شادی مواجه می شویم. در سرتاسر، وایت پرسش‌های مربوط به شادی را به دغدغه‌های اصلی در اخلاق و فلسفه عملی مرتبط می‌کند.

ترجمه ماشینی: واقعا شاد بودن به چه معناست؟ دیانا لوبل در کتاب فلسفه‌های خوشبختی، طیف وسیعی از استدلال‌ها را برای تئوری شادی به‌عنوان شکوفایی یا رفاه ارائه می‌کند و دیدگاهی جهانی، بین‌فرهنگی و بین‌رشته‌ای در مورد چگونگی ایجاد یک زندگی حیاتی، رضایت‌بخش و مهم ارائه می‌کند. این کتاب با تکیه بر دیدگاه‌های طیف گسترده‌ای از سنت‌های فلسفی - شرقی و غربی، باستانی و معاصر - نشان می‌دهد که همانطور که سلامت جسمانی سلامتی بدن است، شادی نیز وضعیت سالم و شکوفایی کل انسان است. ما زمانی کامل ترین شادی را تجربه می کنیم که پتانسیل خود را از طریق مشارکت خلاقانه درک کنیم. لوبل نشان می دهد که در حالی که توصیف های غلیظ از شادی به طور گسترده ای در بافت و جزئیات متفاوت است، مضامین خاصی در متون مختلف از سنت ها و زمینه های تاریخی طنین انداز می شود، که ویژگی های اصلی یک زندگی شاد را نشان می دهد: آگاهی توجه. اقدام بدون زحمت؛ رابطه و ارتباط با یک جامعه بزرگتر و به هم پیوسته؛ عشق یا فداکاری؛ و تعامل خلاقانه هر ویژگی معنا، اهمیت و ارزش می‌افزاید تا بتوانیم زندگی‌هایی با ارزش و هدف بسازیم. این مضامین از مطالعه دقیق متون و سنت های فلسفی و دینی پدیدار می شوند: فیلسوفان یونانی ارسطو و اپیکور; سنت های چینی کنفوسیوس، لائوزی و ژوانگزی؛ باگاواد گیتا هندو؛ سنت بودایی ژاپنی استاد سوتو ذن دوگن و توضیح دهنده مدرن او شونریو سوزوکی. سنت های مذهبی غربی آگوستین و میمونید. همایش قصه های صوفیانه ایرانی پرندگان; و تحقیقات معاصر در مورد ذهن آگاهی و خلاقیت. فلسفه های خوشبختی که به سبکی واضح و قابل دسترس نوشته شده است، خوانندگان را با هر زمینه ای دعوت می کند تا مفاهیم دینی و فلسفی را در مورد آنچه که زندگی را معنادار می کند، کاوش و درگیر شوند.

سعادت حقیقی در اندیشه صدرالمتالهین از سنخ لذت برآمده از ادراک عقلانی بوده و ماهیت آن در حوزه حکمت نظری وصول به عقلیات صرف، حضور، و مشاهده ذوات عقلیه و نوریه، اما در حوزه حکمت عملی دستیابی به مقام عدالت است. ایشان جهالت و جسمانیت را دو مانع بزرگ در دستیابی به سعادت دانسته است. برطرف نشدن مانع نخست، به عدم ایجاد تعادل بین قوای نفس و در نتیجه محقق نشدن سعادت حقیقی خواهد انجامید و وجود مانع دوم، نشان می دهد که سعادت حقیقی نه در دنیا، بلکه در آخرت محقق خواهد شد. ایشان با بهره گیری از مبانی خاص فلسفی خود نظیر اصالت وجود و تشکیکی بودن مراتب آن، حرکت جوهری، هم سنخ بودن وجود و علم، سیر حرکت انسان را در راستای دستیابی به سعادت حقیقی روشن ساخته و سعادت عقلانی را نقطه اوج انسان در سیر تکاملی دانسته است.

‫در اين تحقيق، حقيقت عبادت، آثار فردي و اجتماعي آن، آثار معنوي و تکويني عبادت در رساندن انسان به سعادت و کمال از منظر عقل و نيز جنبه‌هاي دنيوي و اخروي عبادات طي سه فصل، تبيين شده است. نويسنده در فصل اول، به تعريف لغوي و اصطلاحي عبادت، سعادت، کمال، عقل و شرع پرداخته و اهميت عبادت و انواع آن را بررسي نموده است. در فصل دوم، ابتدا به تحليل مفهوم عبادت از منظر عقل و شرع پرداخته و ضرورت عقلي و نقلي انجام دادن عبادات به جهت وجوب شکر منعم، وجوب دفع ضرر محتمل و دلايل وجود خداوند متعال، مانند برهان صديقين و برهان امکان و وجوب و اثبات صفات خداوند متعال پرداخته و در ادامه، ضمن بررسي مفهوم شرعي عبادت از منظر قرآن و روايات، به تبيين معناي سعادت از نظر عقل و شرع پرداخته است. اشاره به ديدگاه‌هاي متکلمان و فلاسفه‌اي چون ارسطو، فارابي، فيض کاشاني، اخوان الصفا و خلان الوفا، الکندي، ايمانوئل کانت، ابن مسکويه رازي و ابوبکر رازي در مورد مفهوم سعادت و کيفيت به دست آوردن آن، بررسي ديدگاه قرآن و روايات در مورد مفهوم سعات و چگونگي ماندگاري آن و تبيين مفهوم سعادت روح از اين منظر؛ از ديگر مطالب دومين فصل تحقيق مي‌باشد. نويسنده در فصل سوم، به بررسي حقيقت انسان و تأثير عبادت بر سعادت او از نظر عقلي و شرعي پرداخته و سپس مفهوم کمال انسان در پرتو عبادات، رابطه بين دنيا و آخرت و نقش عبادت در تحصيل کمال و سعادت دنيوي و اخروي انسان را از منظر عقل و نقل تجزيه و تحليل کرده است.