جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زندگی در عصر حاضر با چالش‌ ها و بحران‌ های عمیق اخلاقی، تربیتی و اجتماعی انسان همراه است. از این رو پژوهش حاضر با هدف کاوشی در جهت مفهوم آسیب‌ شناسی تربیت اخلاقی انسان در سوره ماعون صورت گرفت. در همین راستا روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. ابزار جمع‌ آوری اطلاعات، فیش‌ برداری و تهیه فرم بر اساس آیات قرآن کریم و نیز اسناد و مدارک معتبر مرتبط با موضوع می‌ باشد. یافته‌ ها بر اساس نمودار درختی سوره ماعون در قالب سه نوع آسیب (عدم توجه به ایتام، سهل انگاری در نماز و ریا) قابل دسته بندی بود. یافته‌ های تحلیل نشان داد بر اساس مضامین این سوره سه نوع آسیب شامل: آسیب ریا، سهل انگاری در نماز و عدم توجه به ایتام شناسایی و دسته بندی شد. درنتیجه به دلیل اهمیت تربیت اخلاقی انسان راهکارهای پیشنهادی جهت پیشگیری از آسیب‌ ها مشخص شد.

ترجمه قرآن به زبان‌های مختلف، به‌ویژه انگلیسی، توسط نومسلمانان و غیرمسلمانان، نقش بسزایی در معرفی آموزه‌های اسلامی به مخاطبان جهانی ایفا کرده است. این ترجمه‌ها، با توجه به زمینه‌های فرهنگی و دینی مترجمان، می‌توانند تفاوت‌های چشمگیری در انتقال مفاهیم قرآنی ایجاد کنند. اهمیت بررسی این نوع ترجمه‌ها در آن است که، به‌رغم ظاهر مشابه، تفاوت‌های معنایی و زبانی در آنها می‌تواند بر فهم و تفسیر مخاطبان تأثیر بگذارد. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر بررسی سه ترجمه انگلیسی اُم محمد، بالنتین ایروینگ و توماس کلییری از سورۀ ماعون و کشف تفاوت‌های آنها و تبیین و تحلیل نقاط قوت و ضعف آنها از این رهگذر است. برای رسیدن به پاسخ سوال مد نظر، از روش تحلیل تطبیقی بر پایه معیارهایی همچون دقت در انتقال معنا، سبک نگارش و وفاداری به متن اصلی استفاده شده است. بنابراین، ابتدا ویژگی‌های ادبی و نگارشی هر ترجمه ذیل آیه مربوطه تبیین و بررسی شده و سپس از رهگذر مقایسۀ سه ترجمه، بهترین و مناسب‌ترین ترجمه انتخاب شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ترجمه اُم‌محمد به لحاظ دقت در انعکاس معنای دقیق کلمات و مفاهیم قرآنی برتری دارد، اما زبان آن نسبتاً پیچیده است. ترجمه بالنتین ایروینگ به روانی و سادگی زبان گرایش داشته، اما در برخی موارد از دقت معنایی آن کاسته شده است. ترجمه توماس کلییری نیز تلاشی موفق در حفظ تعادل میان دقت و سهولت درک برای مخاطب انگلیسی‌زبان داشته، اما در بعضی موارد تفسیرگرایانه عمل کرده است.

در تعالیم پیامبر اکرم، ائمۀ طاهرین و صحابه بر تلاوت دو سورۀ پی­درپی تأکید شده یا به اشتراک مضمونی آن دو اشارت رفته یا عنوان مشترکی بر آن دو نهاده شده است؛ چنان که رسول خدا دو سورۀ بقره و آل­ عمران را «زَهراوَین» (دو سورۀ بسیار درخشنده) و ناس و فلق را «مُعَوِّذَتَین» (دو سوره ‏ای که انسان را در پناه خدا قرار می ‏دهند)، نامیده ‏اند و بر قرائت آن دو زوج سفارش کرده‏ اند. از مجموع این آموزه ‏ها می ‏توان زوجیّت سوره ‏های قرآن را استنباط کرد؛ یعنی سوره ‏های قرآن دوبه ­دو، زوج یکدیگرند و مانند دو آینۀ موازی عمل می‏ کنند و تصاویر بسیاری از مضامین دو سوره را به نمایش می ‏گذارند و یکدیگر را تفسیر و تبیین می ‏کنند. برخی از احادیث حاکی از زوجیت سوره‏ ها در فقه امامیّه نیز بازتاب یافته است، مانند وجوب قرائت زوج ‏سورۀ فیل و قریش و انشراح و ضحی پس از حمد در نمازهای واجب. این پژوهش با گزارش همۀ احادیث ناظر به زوجیت سوره ‏ها، برای نمونه ارتباط و پیوند زوج ‏سورۀ کوثر و ماعون را بررسی کرده و نشان داده است که یک دسته از «شانئ»‏های رسول خدا و «کوثر» عطاشده به ایشان، مکذّبان دین (منافقانی) هستند که در پوشش مناسک دینی و با ریا و نمایش، «ماعون»هایی را که باید در دسترس «یتیمان»، «مسکینان» و نیازمندان قرار گیرد، به نفع خود مصادره می ‏کنند و از هر گونه «عطا» و بخشش و «نحرِ» آنچه که موجب «اطعامِ» محرومان جامعه می ‏شود، دریغ می‏ ورزند.