جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در دو دهه گذشته، بسیاری از مدافعان و مخالفان علم دینی به ارائه دیدگاه پرداخته اند؛ اما در بیشتر این موارد، از طرح مبانی و پیش فرض های معرفتی آنان در این دیدگاه ها غفلت شده است.این نوشتار، با کاوش در دیدگاه های موافقان و مخالفان علم دینی، مبانی معرفتی آنان را استخراج و تحلیل کرده است. با احصا و استقرای اولیه، به هشت مبنای معرفتی دست یافته ایم که چهار مورد از آنها، در این نوشتار و بقیه، در جستاری دیگر ارائه خواهد شد. چهار محور نخستین عبارت است از:‐اصالت دادن به موضوع شناسایی یا فاعل شناسایی؛‐ارزش پذیری یا ناارزش پذیری علم؛‐دخالت یا عدم دخالت پیش فرض های متافیزیکی در علم؛‐علم دیدن یا عمل دیدن علم.

ویلهلم دیلتای از فیلسوفان شهیر در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است که تلاش خود را مصروف بنیانگذاری علوم انسانی، از راه استقلال بخشیدن به روش خاص تحقیق در این رشته از علوم در برابر علوم طبیعی کرده است. کتاب ذات فلسفه وی به طور خلاصه مایه تفکر او را باز نموده است. نویسنده در این اثر به تبیین مفهوم فلسفه، چیستی ذات و ویژگیهای آن پرداخته و قصد وی روشن کردن این مهم است. او برای رسیدن به چنین مقصودی بررسی مفهوم فلسفه از یونان تا عصر حاضر را نیز، پی‏گرفته و آن را در بوته نقد نهاده از سوی دیگر به تبیین نسبت میان فلسفه و دین، هنر و ادبیات و علم به عنوان پاره‏ای از مهم‏ترین شاخه‏های علوم انسانی پرداخته است.

ترجمه ماشینی : آیا دانشمندان باید باورهای مذهبی را به چالش بکشند؟ آیا دین در جامعه بشری اجتناب ناپذیر است؟ آیا دین برای جامعه ضرر دارد؟ آیا خود علم می تواند الهام بخش شگفتی معنوی باشد؟ تقابل علم و دین در سال‌های اخیر بحث‌های عمومی زیادی را در مورد دین تعریف کرده است، که اخیراً در کتاب‌های پرفروشی که درگیری بین دانشمندان و مؤمنان مذهبی را به تصویر می‌کشند، مانند The God Delusion اثر ریچارد داوکینز و پایان ایمان یا نامه به یک ملت مسیحی اثر سام هریس. . اما این شکاف «ما در برابر آنها» چه معنایی برای جامعه دارد؟ این مجموعه مقالات به دانشمندان علوم اجتماعی، دانشمندان علوم طبیعی و الهیات که تجربه آنها ارتباط مستقیمی با این موضوعات عمده دارد، صدایی می بخشد و جایگاه علم را در بحث مدرن روشن می کند. شامل مشارکت‌های مری میدگلی (دانشگاه نیوکاسل آپون تاین، بریتانیا)، دنیس الکساندر (دانشگاه کمبریج، بریتانیا)، ریچارد رابرتز (دانشگاه لنکستر، بریتانیا)، باب لیتون (دانشگاه دورهام، بریتانیا)، سیمون کلمن (دانشگاه ساسکس، بریتانیا) ، مایکل شرمر (مدیر اجرایی انجمن شکاکان و مقاله نویس ماهانه برای Scientific American)، لوئیس ولپرت (دانشگاه کالج لندن، انگلستان)، اندرو نیوبرگ (دانشگاه پنسیلوانیا)، تیموتی تیلور (دانشگاه برادفورد، انگلستان)، استیون میتن (دانشگاه) از ریدینگ، بریتانیا)، دیوید اسلون ویلسون (دانشگاه بینگهامتون)، هربرت ماشنر (دانشگاه ایالتی آیداهو)، یان ریدر (دانشگاه منچستر، بریتانیا)، هیروکو کاوانامی (دانشگاه لنکستر، بریتانیا)، آندریان کریه (سودویچه سایتونگ)، جان هدلی بروک (دانشگاه آکسفورد، بریتانیا)، گوردی اسلک (نویسنده نبرد بر سر معنای همه چیز)، ست شوستاک (موسسه ستی)، ویلیام کالوین (دانشگاه واشنگتن)، و دیوید ویلکینسون (دانشگاه دورهام، بریتانیا)

ترجمه ماشینی: کانگویلهم در طول کار طولانی خود به نحوه پیدایش و تبدیل ایده ها در گفتمان علمی و نقش عوامل ایدئولوژیک در تعیین جهت، اگر نه نتایج کار علمی، توجه داشته است. این کتاب مجموعه ای از مقالات منتشر شده او در دهه 1970 است.

تولید علم دینی یکی از مقدمات بسیار مهم در تحقق تمدن اسلامی است و از این رو همواره دغدغه اندیشمندان اسلامی بوده است. راهکارهای مختلفی نیز برای تولید علمی دینی پیشنهاد شده است. یکی از مراکزی که با سابقه‌ای طولانی به این امر اهتمام ویژه داشته و تولیدات و نظریه‌های درخور توجهی در این موضوع ارائه داده است، «فرهنگستان علوم اسلامی» است. ارائه نظریه در تولید علم دینی قبل از تبیین هویت آن خطاست و محققان را به مغالطات فراوان مبتلا خواهد کرد؛ به همین دلیل فرهنگستان در تعیین «هویت علم دینی» به ابعاد شش‌گانه غرب‌شناختی و جامعه‌شناختی فرایند تولید علم، معرفت‌شناختی، فلسفی، منطقی، روش‌شناختی، و دین‌شناختی پرداخته است. در این نوشته دو مبنای نخست بررسی شده‌اند. اصحاب فرهنگستان در مبنای غرب‌شناختی فرایند تولید علم به ماهیت غیرالاهی علوم تولیدشده در دنیای مدرن قائل‌اند و در مبنای جامعه‌شناختی، حالت‌های بیست‌وهفت‌گانه ترابط «عوامل»، «مقاطع» و «سطوح» تولید علم را طرح کرده‌اند.