جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
علم(حصولی و حضوری)
>
علم حصولی(مقابل علم حضوری)
>
تصدیق(مقابل تصور)
>
قضیه(اصطلاح وابسته)
>
قضیه حملیه(مقابل قضیه شرطیه)
>
قضیه موجهه(مقابل مطلقه)
>
جهت قضیه(اصطلاح وابسته)
>
ضرورت(جهت قضیه)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
تعداد رکورد ها : 10
عنوان :
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه
نویسنده:
بهرام علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علت ناقصه
,
امکان
,
فاعل
,
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
,
فلسفه اسلامی
,
امکان
,
ضرورت
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
شفاء: ابن سینا
,
تحویلناپذیری دو معنای «توانایی» و مسئلۀ علت ناقصه (فلسفه)
,
توانایی انجام فعل به گونه دیگر (فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
قادر مختار ,
علیت ,
ترجیح بلا مرجح ,
همساز گرایی ,
امکان فعل و ترک ,
علت موجب (فلسفه) ,
قدیم بودن جهان ,
چکیده :
دو معنا از «توانایی» در سنت تفکر اسلامی رایج است. در تعریف فیلسوفان از «توانایی» مفهوم ضرورت و در تعریف متکلمان مفهوم امکان مندرج است. مطابق دیدگاه نخست، همین که فاعل در وضعیتی باشد که اگر کاری را بخواهد آن را انجام دهد و اگر نخواهد آن را انجام ندهد و نیز مانع یا رافع بیرونی او را از تحقق خواستهاش باز ندارد، توانا محسوب میشود. در نقطه مقابل، دستهای از متکلمان معتقدند که فاعل در صورتی توانا محسوب میشود که از «امکانِ فعل و ترک» برخوردار باشد. فخر رازی این دو تعریف را قابل ارجاع به یکدیگر میداند. خواجه نصیر این صلح را «صلح من غیرتراضی طرفین» میداند. او با تفکیک میان دو گونه از فاعل ـ فاعلهای امکانی و فاعل تامّ ـ مدعی میشود که این دو تعریف در خصوص خداوند غیرقابل تحویل به یکدیگر و در مورد فاعلهای امکانی (انسانی) تحویلپذیر به یکدیگر هستند. در این مقاله بعد از ذکر دلایل این مدعا خواهم گفت که این دو تعریف حتی در مورد فاعلهای امکانی نیز تحویلپذیر به یکدیگر نیستند. زیرا تنها راه حل برای جمعپذیری این دو تعریف ـ توسل به علیت ناقصه ـ با اشکالات متعددی مواجه است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 331 تا 348
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضرورات الدینیة و المذهبیة و الفقهیة علی ضوء مدرسة أهل البیت علیهم السلام : المفهوم - الحکم - المصداق
نویسنده:
علي وائلي
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست
معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم ایران: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی صلی الله علیه و آله,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
مسایل جدید فقهی (مسائل جدید کلامی)
,
کلام و عقاید شیعه
,
کتب کلام شیعه
,
کتب فقه شیعه
کلیدواژههای فرعی :
حکم کافر ,
تصدیق ضروریات اسلام ,
کفر مخالفین امامت علی علیه السلام ,
انکار سهوی ضروری دین ,
انکار ضروری دین توسط غافل ,
انکار ضروری مذهب ,
منکر ضروری دین ,
خروج بر امام ( ع ) ,
کفر ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
شابک (isbn):
978-964-195-857-4
چکیده :
الضرورات الدینیة و المذهبیة و الفقهیة علی ضوء مدرسة اهل البیت علیهم السلام: المفهوم - الحکم – المصداق اثر علی وائلی، پژوهشی در زمینه مفهوم و مصادیق ضروریات دین و حکم انکار در فقه شیعه امامیه است. در ابتدای این اثر تعریفی لغوی و اصطلاحی از واژه "ضروری" و اقسام ان ارایه شده و آنگاه معنای ضروریات دین از منظری فقهی بیان شده است. نویسنده دیدگاه های مختلف در مورد مفهوم ضروری دین و اشکالات وارد شده در این زمینه را بررسی نموده و تغییرات صورت گرفته در مفهوم و مصداق آن بر اثر گذشت زمان را نیز تبیین کرده است. در بخش اصلی کتاب به بحث در مورد این موضوع پرداخته شده است که آیا کسی منکر یکی از ضرویات دین شود به عنوان مثال منکر وجوب نماز شود، یا اینکه یکی از ضرویات مذهب امامیه مانند امامت و ولایت اهل بیت (علیهم السلام) را منکر شود، آیا کافر تلقی خواهد شد و از دایره دین اسلام بیرون خواهد رفت؟ نویسنده دیدگاه های متفاوت فقهای شیعه اعم از فقهای قدیم و معاصر را منعکس کرده و مناقشات و اختلاف نظرهای آنان را در این زمینه بیان کرده و شروط تحقق کفر منکر ضروریات را بررسی نموده است. وی در این زمینه منکر شدن مسایل اعتقادی (اصول دین) و مسایل فقهی (فروع دین) را جداگانه بررسی کرده و شروط خارج شدن از ایمان در هر یک از آن ها را تبیین نموده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان مفهوم گرایی بر اثبات وجود خدا
نویسنده:
مرتضی حسینی شاهرودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فعلیت گرایی
,
جهان واقع
,
براهین خداشناسی
,
اثبات وجود خدا
,
فلسفه دین
,
صدق
,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته)
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
برهان مفهوم گرایی
کلیدواژههای فرعی :
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
برهان امکان ,
عالم مطلق ,
مفهوم گرایی(اصطلاح وابسته) ,
منطق موجهات (Modal Logic) ,
تابع منطقی ,
صدق ضروری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از تقریرهای برهان جهان شناختی با برهان مفهوم گرایی شناخته می شود. این برهان با تکیه بر فرضیه صدق در دلالت شناسی منطق موجهات، بر آن است تا به اثبات وجود خدا بپردازد. با توجه به اینکه گزاره برآیند ذهن است و بدون ذهن گزاره ای وجود نخواهد داشت، طرفداران این برهان بر این عقیده اند که وجود گزاره های صادق در همه جهان های ممکن، نشان دهنده وجود خداست؛ زیرا با توجه به اینکه در همه جهان های ممکن، ذهن انسانی و مانند آن وجود ندارد، پس باید ذهن الوهی وجود داشته باشد تا گزاره های صادق بدان وابسته باشند.نویسنده علاوه بر نقل تقریرهای مختلف این برهان، هر یک از آن ها را نیز نقد و بررسی کرده است و در پایان با استناد به دیدگاه های فیلسوفان مسلمان درباره وحدت جهان، آن را بی اعتبار دانسته و به سبب پرهیز از به درازا کشیده شدن بحث و نیز بی ارتباطی با موضوع این نوشتار، دلایل وحدت جهان را مطرح نکرده و تنها بدان ارجاع داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
برهان پذیری گزاره های ضروری ازلی
نویسنده:
علی علم الهدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
براهین اثبات واجب(حکمت نظری)
,
اصطلاحنامه منطق
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
اقسام ضرورت
کلیدواژههای فرعی :
برهان شبه لمی ,
برهان ان (منطق) ,
برهان لم ,
رابطه موضوع و محمول ,
معرفت گزاره ای(مقابل معرفت غیر گزاره ای) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مصداق بارز گزارههای ضروری ازلی،گزارههای الهیاتی است که در آنها محمول، به نحو ضروری بر ذات پروردگار(واجب الوجد)حمل میشود و از آنجا که در گزارههای حاصل از قیاس برهانی،محمول،منطقا عرض ذاتی موضوع است، بنابر این،برهانپذیری گزارههای ضروری ازلی مشروط بر آن است که محمول،در این نوع گزارهها،عرض ذاتی موضوع باشد. اما از سوی دیگر،چون خداوند در نزد حکیمان مسلمان صرف الوجود(وجود مطلق)است،به همین دلیل،ماهیت ندارد و جنس و فصل و عرض ذاتی برای وی متصور نیست.پس،گزارهی ضروری ازلی که موضوع آن خداوند باشد،فاقد شرط لازم منطقی برای اثباتپذیری برهانی(به اصطلاح ارسطویی)است.بنابر این،چنین گزارهای در دستگاه منطق ارسطویی،برهانناپذیر است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضرورت و دوام در منطق ابن سینا و مقایسه آن با منطقیان دیگر
نویسنده:
منوچهر صانعی دره بیدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دوام
,
فلسفه بوعلی
,
احکام مواد ثلاث
,
زمان ( ماهیت )
,
اصطلاحنامه منطق
,
ضرورت(جهت قضیه)
,
منطق موجهات (Modal Logic)
کلیدواژههای فرعی :
حقایق امکانی ,
قضیه دائمه ,
رابطه ضرورت و دوام ,
اقسام ضرورت ,
زمان در منطق ,
گزاره علمی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مفهوم ضرورت و رابطه مفهوم آن با دوام از مباحث دشوار فهم در منطق موجهات است. ابن سینا گاه ضرورت را به دوام که از لوازم ضرورت است تفسیر میکند و گاه ضرورت را اخص از دوام میداند. اما ضرورت از دیگاه ارسطو نحوه موجودیت امری است که جز به نحوی که هست نمیتواند به نحو دیگری باشد. مفهوم دوام ماندگاری محمول در موضوع در طول زمان است در حالی که ضرورت به معنای امتناع انفکاک محمول از موضوع در برخی شرایط است.با این تحلیل ضرورت فرع بر دوام و مشروط به استمرار و معادل اقتضای شرایط موجود خواهد بود.از نظر ابن سینا در علوم یقینی تنها قضایای ضروری کاربرد دارند.ارسطو نیز قضایایی را که پیوند موضوع و محمول در آنها امکانی است فاقد ارزش علمی میداند.تفکیک قضایای ضروری و علمی از گزارههای امکانی بعدها به صورت تفکیک قضایای تحلیلی و تألیفی(به اصطلاح کانت)و اقسام حمل(به تعبیر صدرا)مطرح گردید. سهروردی ضرورت را جنس جهات سهگانه میداند. از نظر وی همه قضایای منطقی بتیهاند. اسپینوزا نیز به طریقی مشابه با اعلام یگانگی ضرورت و دوام، ضرورت را اقتضای هستی و امکان را ناشی از عدم شناسایی نظام ضروری عالم به شمار میآورد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 62
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جهت جمله ای و جهت شیئی
نویسنده:
محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پلانتینگا
,
منطق موجهات
,
ابن سینا
,
جهت شیئی
,
جهت جمله ای
,
جهت ربط
,
جهت سور
,
جهت قضیه(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
علم ازلی الهی ,
اختیار انسان ,
منطق گزاره ها ,
منطق محمولات ,
قضیه سالبه کلیه ,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته) ,
امکان(جهت قضیه) ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
سور وجودی ,
امکان عام شیئی ,
امکان خاص شیئی ,
جهت پی آیند ,
جهت پی آمد ,
ضرورت پی آیند ,
ضرورت پی آمد ,
جهت ترکیبی ,
جهت تجزیه ای ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
امروزه تمایز میان جهات جمله ای (de dicto) و جهات شیئی (de re) از مباحث بسیار مهمی است که هم در حوزه منطق موجهات و هم در قلمرو متافیزیک تحلیلی، جایگاه ویژه ای یافته است. برای مثال، پذیرش ضرورت شیئی یکی از مبانی اساسی پذیرش ذات گرایی (essentialism) است. در این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به سابقه این تمایز در فلسفه غرب و اسلامی به تفاوت نحوی و معنایی این دوگونه جهت پرداخته می شود. در ادامه تفاوت تفکیک جمله ای / شیئی با دو تفکیک مشابه بررسی می گردد و در پایان نگاهی به رابطه جهات جمله ای و جهات شیئی خواهیم داشت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 148
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ملاحظاتی در باب گزاره های موجه و معناشناسی آن در فلسفه اسلامی
نویسنده:
محمد سعیدی مهر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ضرورت ازلی
,
ضرورت ذاتی
,
ضرورت بالغیر
,
ضرورت بالقیاس
,
مواد ثلاث
,
قضیه موجهه
,
ضرورت(جهت قضیه)
کلیدواژههای فرعی :
وجوب ذاتی ,
فلسفه اسلامی ,
حکمت متعالیه ,
اصطلاحنامه منطق ,
قضیه هلیه بسیطه ,
قضیه هلیه مرکبه ,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته) ,
منطق موجهات (Modal Logic) ,
نحو شناسی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
عبدالله جوادی آملی
,
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
بحث از مواد ثلاث («وجوب » (یا ضرورت)، «امکان » و «امتناع ») و گزاره های موجه در منطق و فلسفه اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار بوده است و فیلسوفان و منطقدانان مسلمان به تفصیل از احکام و اقسام آن بحث کرده اند. با این حال، به دلیل عدم بهره گیری از یک نظام معناشناختی منقح با پاره ای ابهامات معنایی در برخی اقسام گزاره های موجه رو به روییم. در این مقاله پس از مروری کلی بر بحث موجهات در منطق و فلسفه اسلامی و اشاره به پاره ای اقسام گزاره های ضروری، ابهامات معنایی این گزاره ها تحلیل می شود. در مرحله بعد، کوشش شده تا در یک طرح اولیه و با بهره گیری از برخی نظام های نوین منطق موجهات پیشنهادهایی جهت تعیین قواعد معناشناسی این گزاره ها ارایه شود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 40
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تئوری های صدق 1
نویسنده:
سیده زهرا موسوی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
صدق منطقی (خبری)
,
فلسفه پراگماتیسم
,
نظریه مطابقت
,
نظریه معنایی تارسکی(اصطلاح وابسته)
,
تئوری پیوستگی
,
تئوری صدق بیان زائد
کلیدواژههای فرعی :
منطق جدید ,
تئوری تصویری معنا ,
اتمیسم منطقی (کلام جدید) ,
فلسفه منطق ,
فلسفه زبان ,
ملاک صدق ,
جهان های ممکن(اصطلاح وابسته) ,
امکان(جهت قضیه) ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
صدق عینی ,
تفاوت تعریف و ملاک صدق ,
ملاک خطاپذیر صدق ,
جملات نوعی ,
بسائط منطقی ,
گزاره های ملکولی ,
رابطه قراردادی واژه و جهان ,
قراردادهای توصیفی زبانی ,
قراردادهای اشاره ای زبانی ,
چکیده :
سؤال نامناسبی كه درباره صدق مطرح می گردد، اين است كه «صدق چيست». لذا بهتر است كه با پرسش «صدق يك گزاره (عبارت، جمله، باور) چيست» كار آسانتر شود. هدف اين مقاله اين است كه پيرامون سؤال فوق به تبيين تعدادی تئوريهای صدق و به عبارتی دقيق تر، خانواده نظريات مربوط به صدق بپردازد: تئوريهای پيوستگی مشتمل بر نسبت های پيوستگی بين يك مجموعه از باورهاست. تئوريهای مطابقت رويكردی به صدق گزاره ها دارد نه از آن جهت كه با گزاره های ديگر چه نسبتی دارد، بلكه از اين باب كه نسبت آن گزاره با جهان خارج چگونه است، يعنی مطابقت آن با اعيان خارجی و واقع. در تئوريهای عملگرايی صدق يك باور از مطابقت آن با واقع برگرفته می شود، اما تأكيد می كند كه بقای باورها، توسط آزمون تجربه حاصل می شود يعنی مطابقت آن با باورهای ديگر. از نظر تارسكی، صدق بر حسب يك نسبت معنايی از صدق پذيری تعريف می شود. در تئوری صدق بيان زائد، «صادق» امری است زائد. زيرا گفتن اينكه «P صادق است» معادل است با گفتن P.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اخبار از معدوم از منظر ویلیامسون و ملاصدرا و پاسخ به چالش دیدگاه آن ها در چهارچوب نظریه علامه طباطبایی
نویسنده:
رضا اکبریان، سیاوش اسدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علامه طباطبایی
,
ذهن و عین
,
تیموتی ویلیامسون
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
عدم
,
خبر از معدوم
,
احکام وجود(عرفان نظری)
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
وجود ذهنی
,
درباره علامه طباطبایی
کلیدواژههای فرعی :
عین ,
اثبات وجود ذهنی ,
امکان گرایی ,
گزاره حقیقی ,
وجود ضروری ,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
حقایق خارجیه ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عدم مطلق ,
نفس الامر(اصطلاح وابسته) ,
وجود خارجی(اصطلاح وابسته) ,
امکان(جهت قضیه) ,
ضرورت(جهت قضیه) ,
خبر از عالم واقع ,
انحفاظ ماهیت در ذهن ,
انحفاظ ماهیت در خارج ,
مساوقت وجود و شئ ,
اشیاء انتزاعی ,
وجود ضروری شئ ,
نظریه وجود ضروری ,
وجود مفهومی ,
صفت شئ ممکن ,
تصور معدوم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
این مقاله در تلاش است به این مسائل پاسخ گوید که: ملاصدرا و ویلیامسون چه راهکاری را برای پاسخ به مساله اخبار از معدوم ارائه می دهند و نقاط اشتراک و افتراق این راهکارها چیست و به علاوه هریک از این راهکارها با چه چالش هایی روبروست. ویلیامسون برای حل این مساله، ضمن تاکید بر مساوقت شیء و موجود، به وجود ضروری اشیا قائل می شود. به این نحو که «جهت امکان» را مربوط به صفات اشیا، از جمله وجود انضمامی آن ها می داند، اما برای وجود منطقی اشیا، «جهت ضرورت» را درنظر می گیرد و اخبار از معدوم را در چهارچوب این نظریه تبیین می کند. ملاصدرا نیز مساله اخبار از معدوم را با ارائه نظریه «وجود ذهنی» پاسخ می دهد. در این نظریه، که خود مبتنی بر نظریه وحدت تشکیکی وجود است، وجود ذهنی مرتبه ای از حقیقت واحده وجود درنظر گرفته و بر انحفاظ ماهیت در ذهن و خارج تاکید می شود. پس، برای اخبار از معدوم باید معدوم خارجی به وجود ذهنی، که ماهیت مربوط به آن تجلی یا ظل همین وجود ذهنی است، موجود باشد، اما هریک از این راهکارها با چالش هایی روبروست. از جمله این که در ساختار فلسفی ملاصدرا، بحث از چگونگی تصور معدومات مسکوت گذاشته شده است و انحفاظ ماهیت، در ذهن و خارج، بر مبنای وجودشناسی ملاصدرا غیر قابل توجیه است. از سوی دیگر، در دیدگاه ویلیامسون، وجود ضروری اشیا نمی تواند مبین واقعیت خارجی آن ها باشد؛ اما علامه طباطبایی، به جای آن که همانند ملاصدرا، پاسخ به مساله اخبار از معدوم را در دستگاه وجود و ماهیت مطرح سازد، آن را در دستگاه وجود و عدم سامان می دهد. به این نحو که واقعیت خارجی را همان وجود می داند که یا مطلق یا مقید به اعدام است و عدم، از باب توسع، از واقعیت خارجی انتزاع و موضوع گزاره ها قرار می گیرد. بنابراین، موضوع قراردادن اعدام در گزاره ها را یک فعالیت عقلی و در ارتباط با واقعیت، که می تواند چالش های پیش روی دیدگاه های ملاصدرا و ویلیامسون را برطرف سازد، مطرح می کند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 21 تا 43
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
گزاره ماهوی نزد ابن سینا و جهت سور
نویسنده:
اسدالله فلاحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ابن سینا
,
جهت سور
,
گزاره ماهوی
,
جهت حمل
,
فلسفه بوعلی
,
اصطلاحنامه منطق
,
جهت
,
امکان(جهت قضیه)
,
ضرورت(جهت قضیه)
کلیدواژههای فرعی :
ضرورت ذاتی ,
منطق جدید ,
منطق قدیم ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
قضیه طبیعیه ,
قضیه حقیقیه ,
قضیه خارجیه(قسیم قضیه ذهنیه و حقیقیه) ,
ضرورت وصفی ,
قاعده تداخل ,
جهت de re ,
جهت de dicto ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا با آن که به تمایز میان «جهت حمل» و «جهت سور» تصریح کرده است، در عمل، تنها به جهت حمل و تقسیمات آن پرداخته و از جهت سور و اهمیت آن در فلسفه اسلامی غافل مانده است. یکی از کاربردهای جهت سور، حمل نوع بر جنس است. به نظر ابن سینا، در گزاره «حیوان انسان است» اگر نظر به افراد حیوان باشد، جهت گزاره جهت ضرورت یا امتناع خواهد بود، اما اگر نظر به حقیقت و ماهیت حیوان باشد، جهت آن امکان است. گزاره دال بر امکان حمل نوع بر جنس (مانند «حیوان انسان است به امکان») گزاره ای است که در منطق قدیم نامی برای آن وضع نشده است و از این رو، آن را «گزاره ماهوی» می نامیم. گزاره ماهوی در قالب هیچ یک از تقسیم بندی های رایج منطق قدیم نمی گنجد؛ زیرا این گزاره نه شخصیه است، نه طبیعیه، نه مهمله و نه محصوره، چنان که نه حمل اولی است و نه حمل شایع. راز بیرون ماندن گزاره ماهوی از تقسیم بندی های رایج این است که این تقسیم بندی ها تنها برای گزاره های مطلقه و گزاره های موجهه به «جهت حمل» هستند در حالی که گزاره ماهوی را اصولا نمی توان جهت حمل دانست، بلکه باید آن را «جهت سور» به شمار آورد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 66 تا 86
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
تعداد رکورد ها : 10
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید