جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 16
حجیت «مذاق شریعت» و چالش های پیش روی ان
نویسنده:
علیشاهی ابوالفضل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از اصول بنیادین در استنباط، مذاق شریعت می باشد که فقیهان با به کارگیری آن در فرآیند استنباط، به بهینه سازی اجتهاد همت گماشته اند. در بسیاری از موارد در مقام استدلال بریک حکم شرعی، به «مذاق شریعت» تمسک شده است، گویا فقیهان ارتکازا به فهم مشترکی ازاین واژه دست یافته اند. گستردگی استدلال به مذاق شریعت نشان از این دارد که می تواند حداقل به عنوان دلیلی فرعی در کنار دیگر ادله مورد استفاده قرار گیرد. فقیهان در سالیان دراز آشنایی باشرع، به این توانایی می رسند که از شیوه ها، روش ها و خواست های شارع آگاه شوند و درک ویژه ای از روح و کلیت شریعت پیدا کنند و در یک باب یا همه ابواب فقهی، دیدگاه کلی شرع و روش او را درقانون گذاری و جعل احکام، به دست آورند و از این رهگذر به استنباط احکام بپردازند.این پژوهش پس از تعریف مذاق شریعت به مبانی حجیتی آن مانند استقرای در سنت، حسن احتیاط، ظهور و اطمینان آوری پرداخته است و سپس برخی از چالش های احتمالی که مذاق شریعت با آن روبه رو می شود، همچون تعبدگرایی، تاسیس فقه جدید و نظام مندی را ارزیابی کرده است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 114
فلسفه نماز از دیدگاه قرآن و سنت
نویسنده:
مرضیه سیدآبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
مجموعه پژوهشی که در پیش رو دارید تحت عنوان فلسفه نماز به بررسی و تبیین این فریضه ارزشمند با استناد به آیات و روایات از دیدگاه عقلانی می پردازد. آنچه در این مجموعه فراهم آمده در سه بخش مجزا تدوین گردیده است در بخش اول و فصل اول آن تعبد را به عنوان بزرگترین فلسفه نماز مورد بررسی قرار داده و معنای آن را بازگو نموده است. در فصل دوم آن به جایگاه تعبد و نقش ارزنده آن پرداخته شده و در فصل سوم به آثار عبادت با استناد به آیات اشاره گردیده است. در بخش دوم آن که با عنوان « نماز جامعترین الگوی تعبد» نام گزاری شده در فصل اول آن به معنای نماز و اسرار آن از قبیل آثار قیام – رکوع – سجود و ... پرداخته شده است و در فصل دوم به بررسی جایگاه نماز از دیدگاه عقل و شرع و علم پرداخته شده است و در فصل سوم به آثار دنیوی نماز که شامل آثار فردی و اجتماعی است و سپس آثار اخروی آن پرداخته است و در بخش سوم که به بحث و نتیجه گیری اختصاص دارد در فصل اول به چند نمونه از شبهات مربوط به نماز پرداخته شده و سپس پاسخ داده شده است و در فصل دوم راهکارها و پیشنهاداتی راجع به اهمیت جدی تر و برگزاری پربار و جذاب تر این فریضه ارزشمند اشاره گردیده است.
فلسفه احکام در قرآن
نویسنده:
ناصرالدین اوجاقی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
این تحقیق در شش فصل به بررسی فلسفه احکام با تکیه بر آیات قرآن پرداخته است. فصل اول، کلیات: تعریف، پیشینه و اهمیت و روش تحقیق؛ فصل دوم، رابطه فلسفه احکام با تعبّد: ضرورت فلسفه احکام، تعبّد چیست؟ شناخت فلسفه احکام و تعبّد، رابطه «حسن و قبح» و «باید و هست» با فلسفه احکام؛ فصل سوم، فلسفه عبادات: فلسفه طهارت، فلسفه نماز، فلسفه روزه، فلسفه زکات، فلسفه حج، فلسفه جهاد، فلسفه امر به معروف و نهی از منکر؛ فصل چهارم، فلسفه احکام فرد و خانواده: فلسفه ازدواج، فلسفه حجاب، فلسفه حرمت نگاه به نامحرم، فلسفه حرمت نقض یمین، فلسفه حرمت کسب از طریق قسم دروغ، فلسفه خوردنی ها و آشامیدنی ها؛ فصل پنجم، فلسفه احکام اقتصادی: فلسفه حرمت ربا، فلسفه نوشتن دین، فلسفه حرمت قمار؛ فصل ششم، فلسفه احکام اجتماعی و حقوقی: فلسفه قصاص، فلسفه عفو جانی، فلسفه قسم شاهدان و ردّ آن در صورت قسم خوردن ورثه، فلسفه شهادت دو زن به جای یک مرد، فلسفه مجازات سارق.
خردورزی در هندسه معرفتی تفسیر سوره حجرات
نویسنده:
نیکو دیالمه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
تعارض تعقل و تعبد محصول تصوری ناصواب از درک جایگاه عقل در نظام معرفتی دین و بیگانه شدن از معارف خالص وحیانی است. گرچه برخی تعالیم کتاب الهی جنبه تعبدی داشته و از دسترس عقل متعارف بیرون است، لکن تامل در آیات نشان می دهد که این امر به مفهوم گریز از تعقل و خردورزی نیست. هندسه معرفتی سوره حجرات که متضمن آداب و سبک زندگی دینی است، یک هرم چند وجهی است که وجهی از آن به ادب بندگان با حق تعالی، وجهی دیگر به ادب پیروان با رسول خدا (ص) و وجهی به ادب اهل ایمان با یکدیگر نظر دارد، آنچه در راس این هرم می درخشد خردپذیری گزاره های آن و سوق دادن مخاطبان به تعقل در جریان تعبد است. این مقاله با تاملی در مفردات، مضامین و سیاق سوره، در کنار اسلوب بیان نشان می دهد که چگونه این آیات، از سویی دارای گزاره های خردپذیر است و از سوی دیگر خرد انسانی را در دستیابی به حقایق، مدد و در جهت شکوفایی آن بسترسازی می کند. تعلیل احکام، تشبیه محسوس، وضع احکام اعتباری، تغییر خطاب، و مرزبندی مفهومی شیوه های این بسترسازی است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 66
نقد نظریه تباین دین و معنویت
نویسنده:
عبداله محمدی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
نسبت میان معنویت و دین، یکی از مهم‌ترین مباحث قابل طرح در حوزة فلسفة دین و معنویت‌پژوهی است. تنوع در انگیزه‌ها و رویکردها در بررسی مفهوم معنویت، سبب ارائة تفاسیر متفاوت در حقیقت آن و نیز ریشه‌ها و نتایج آن شده است. برخی، معنویت را نه‌تنها متفاوت از دین، بلکه متباین و حتی متضاد با آن دانسته‌اند. هدف اصلی این پژوهش آن است که ابتدا مفاهیم «دین» و «معنویت» را بررسی کند؛ سپس با تقسیم گونه‌های مختلف معنویت و بررسی مؤلفه‌های اصلی معنویت حقیقی، تفاوت آن را با معنویت کاذب و نیز معنویت باطل آشکار سازد. همچنین نسبت معنویت و عقل، و نیز ضرورت عدم مخالفت تفاسیر مختلف از معنویت با اصول بدیهی عقلی، به‌اختصار بررسی شده است. در ادامه ادلة کسانی که معنویت را متباین با عقل دانسته‌اند، ارزیابی و رد، و علیت دین برای معنویت اثبات گردیده و در پرتو آن، انحصار معنویت در معنویت دینی به‌ویژه معنویت اسلامی ‌تبیین شده است. روش این تحقیق، اسنادی-تحلیلی است و با بررسی و نقد ادلة طرف‌داران تباین معنویت و دین، مدعای اصلی اثبات خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 115 تا 136
جوان در قرآن
نویسنده:
ابراهیم سجادی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
چکیده :
قرآن در مورد جوانان گزارش و ارزش گذارى چشم گیرى دارد و آنان را داراى قدرتى مى داند که در بعد روحى اش به خیر خواهى، آرمان گرایى، ستیز با فساد محیط، همگرایى و الگوپذیرى قابل تفسیر مى باشد. اگر جوانان از آسیب هاى: رکود فکرى، حماقت ناشى از خودخواهى، ناامیدى، حاکمیت غریزه جنسى و احساس حقارت مصون بمانند و بزرگسالان در حوزه تعبد، آموزش، پرورش، مدارا، احترام به شخصیت، معرفى الگو و ازدواج با آنان همکارى نمایند تاریخ به شکل مطلوب رقم مى خورد.
صفحات :
از صفحه 278 تا 307
اندیشه شناخت؛ ملکیان
نویسنده:
هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس سره,
چکیده :
جریان روشنفکری دینی یکی از جریان های فکری تاحدی تأثیرگذار معاصر میباشد و با وجود طیف های مختلف روشنفکری، میتوان جنبه های مشترکی نیز در این میان پیدا کرد. یکی از شخصیت های این جریان آقای مصطفی ملکیان است. این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، درصدد بررسی دیدگاه های مصطفی ملکیان است. ابتدا تلاش شده است تا اجزای مختلف اندیشه وی با مراجعه همدلانه به آثار وی بازخوانی شود. سپس نویسنده، با اندکی تحلیل و بررسی، با نگاهی نقادانه دیدگاه خود را درباره اندیشه های ایشان بیان کرده است.اما از آنجا که در این نوشتار نمیتوان به همه ابعاد اندیشه ایشان اشاره کرد، به ناچار برخی وجوه مهم تر بررسی شده است. اصلیترین دیدگاه ایشان در نظریه عقلانیت و معنویت ارائه شده است. این نظریه نوعی وحدت گرایی تکثرخیز است که به صورتی حداقلی به مسائل معنوی نگریسته و عقلانیت مدرن را پایه اصلی کار خود قرار داده است. یک ویژگی این نظریه، نوعی معنویت گرایی است که وجوه مشترکی با دین دارد، دین نیست، مخالف آن هم نیست، اما همه وجوه آن را نمیپذیرد. این نظریه، مهم ترین وجه دین، یعنی تعبد، را انکار میکند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 35
حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن
نویسنده:
محمدتقی مصباح
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در بحث از نقش خبر واحد در تفسیر، ابتدا باید الفاظ مختلفی که در تحریر مسئله و تعیینمحل نزاع مهم اند، شفاف سازی شوند. وقتی گفته میشود: «آیا خبر واحد در تفسیر حجتاست یا اینکه خبر واحد در جایی حجت است که اثر عملی بر آن بار شود، وگرنه حجیتندارد و چون در غیر احکام، اثر عملی ندارد، پس در تفسیر، خبر واحد حجت نیست»، بایدپیش از هر چیز معنای حجیت و اثر عملی را روشن کنیم. یا وقتی گفته میشود: «در غیراحکام، ظن معتبر نیست، یقین لازم است و خبر واحد حداکثر ظن آور است، پس در غیر فقهظن حجت نیست. برای لغو نبودن حجیت خبر واحد در غیر احکام، ترتب استناد به خدا وایمان به مفاد آن، به عنوان اثر عملی کافی است و ما متعبد به عمل به مفاد خبر واحدهستیم»، باید واژه های «یقین»، «تعبد» و «ایمان» را شفاف سازی کرد. پس ما در این گفتار،واژه های حجیت، اثر عملی، یقین، ایمان، استناد و تعبد را روشن میکنیم. با مشخص شدنمعنی و کاربرد این الفاظ، بسیاری از اختلاف نظرها که در واقع نزاع لفظی است، برطرفخواهد شد.
نقد و بررسی معنویت گرایی
نویسنده:
محمد عرب صالحی,محمد کاشی زاده
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
رویکرد معنویت گرا به دین که برخی از روشنفکران ایران با عنوان «پروژه عقلانیت و معنویت» مطرح کرده اند، با گوهر دين دانستن معنويت قصد دارد تعامل دين با دنيای مدرن را سامان بخشد و بين اين دو مهربانی ايجاد کند. تلقی مذکور با اصيل دانستن بعد معنوی دين و تعريفی فرادينی از معنويت در ايجاد همزيستی مسالمت آميز ميان افراد معنوی جهان از هر دين و آيينی می کوشد و از سوی ديگر دين و دينداران را از به اصطلاح تنگناهای قالبی که به زعم ايشان، شريعت به آنان تحميل کرده ، رها کند. اين رويکرد مبتنی بر نگاه کارکردگرا، با مغفول نهادن پشتوانه های نظری دين، خواستار تبيين نوعی معنویت سازگار با مبانی فکری جديد در دنيای مدرن است. به نظر می رسد به رغم آنکه مهم ترين مؤلفه ادعايی اين رويکرد ، تعامل معنويت و عقلانيت بيان شده است ، نمی توان آن را رويکردی عقلانی خواند؛ زيرا بر گزاره هايی مبتنی است که از راه تجربی اثبات پذير نيست و انسان مدرن را در تضاد با اصل عقل خودبنياد به تقليد و تعبد در اين حوزه فرا می خواند. افزون بر آن ، در اين رويکرد، مؤلفه ها سازگاری و يکپارچگی لازم را ندارند و کل ادعا را دچار خودويرانگی می کنند. بعد ديگری که سبب ايجاد چالش در اين رويکرد می شود ، ناکارآمدی نظريه در مقام عمل است. رنج خودفريبی و اضطراب ناشی از ناآگاهی از شرايط آينده، از معضلاتی است که رويکرد معنوی گرا به آن دامن می زند. مقاله حاضر بر اساس رويکردی تحليلی - انتقادی برای بررسی محتوايی و ميزان کارآمدی، رويکرد مذکور را در حوزه معنايی، کارکردها، مولفه های ساختاری و غايات، تحليل و بررسی می کند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 76
نگاهی انتقادی به نظریه «عقلانیت و معنویت»
نویسنده:
وحید سهرابی فر,هادی صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
نظريـه «عقلانيـت و معنويـت» بـه رابطـه بـين ديـن سـنتی و تجـدد مـی پـردازد و حكـم بـه ناسازگاری ميان آن دو می كند. با توجه به اهميت موضوع و نيز مـدعيات مهـم نظر يـه، در اين مقاله سعی شده است گـزارش مختصـری از نظريـه ارائـه شـود و در ادامـه بـه بررسـی انتقادی مدعيات آن پرداخته شود. به اين منظور دو مدعای اصـلی نظريـه مـورد نقـد واقـع می شود. مدعای نخست، ناسازگاری ميان دين و تجدد است كه بر عناصـری چـون تنـافی تعبد و عقلانيت استوار است. مدعای دوم نيز ارائه راهكاری به عنوان «معنويت» اسـت كـه در اين مقاله برخی از اجزای اين رويكـرد و نيـز نسـبت آنهـا مـورد بررسـی انتقـادی قـرار گرفته است. از مهمترين چالش های پيش روی نظريه، سازگاری درونی اجـزای آن و نيـز معناداری و انسجام رويكرد نظريه است. نظريه در نهايت، با وجود طرح مباحـث جديـد و پرسشهايی مفيد، در دستيابی به اهداف خود، موفق ارزيابی نشده است.
صفحات :
از صفحه 177 تا 196
  • تعداد رکورد ها : 16