جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با به وجود آمدن دنیای مدرن مشکلات عاطفی انسان‌ها روز به روز افزایش پیدا کرد از همین رو روانشناسان سعی بر برطرف کردن این اختلالات کرده‌اند به گونه‌ای که در حال حاضر 400 نوع نظام روان‌درمانی ابداع شده که در میان این تعداد کثیر، اندکی محدود نظر افراد را به خود جلب کرده است. در بین این چند نظریه، نظری? رفتار درمانی عقلانی- هیجانی در بین اشخاص ازمحبوبیت خاصی بر خوردار شده که توسط آلبرت الیس ابداع شد. او با در هم آمیختن روانشناسی و فلسفه نظامی را ابداع کرد تا انسان‌ها بتوانند با به چالش کشیدن باورهای نامعقول خود بر اختلالات هیجانی ورفتاری خود فایق آیند و در راه شادکامی که هدف اصلی انسان‌ها است قدم بردارند. برخی‌ها معتقدند- از جمله خود الیس- که این نظریه یک نظام اخلاقی بوده و حتی ایدهای الیس را با اخلاق فضیلت ارسطو یکی دانسته‌اند که البته با زبانی متفاوت بیان شده است. این نظام معتقد است که افکار و باورها بر رفتار و احساس تأثیر می‌گذارد و دلیل اصلی اینکه فردی رفتاری اخلاقی و غیر اخلاقی انجام می‌دهد افکار و باوری است که در مورد چیزی یا وقایعی که روی می‌دهد دارند چون خوبی و بدی خارج از ذهن انسان وجود ندارد. به اعتقاد الیس این رویدادها نیستند که باعث رفتار می‌شوند بلکه طریق? فکر کردن انسانها به آن رویدادها است که باعث رفتار خوب یا بد می‌شود.انسان با جایگزین کردن افکار منطقی به جای افکار غیرمنطقی در خود می‌تواند احساسات سالم تولید کند که به دنبال آن رفتارهای معقول و اخلاقی از او سر بزند؛ بنابراین می‌توانیم یکی از کارهای اصلی این نظریه را تعدیل هیجانها توسط عقل بدانیم. الیس برای اینکه به این هدف برسد روش‌هایی اخلاقی را معرفی می‌کند که از جمله می‌توان، به خودپذیری و دیگرپذیری نامشروط اشاره کرد.

باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در روان شناسی، اصطلاحی است که از نظریه دو روان درمانگر آمریکاییبه نام های "آلبرت الیس" و "آرون بک" گرفته شده استکه اشاره به اختلال تفکر افراد در درک واقعیات دارد. هدف اساسی روان درمانی، تغییر نوع تفکرات بیماران روانی درباره خودشان و مردم و زندگی و مشکلاتی است که قبلاً از مقابله با آن ها عاجز بوده اند و همین موجب اضطراب و اختلالات روانی شان می شده است. قرآن کریم، نیز علاوه بر اشاره به علل و موانعی که باعث اختلال در تفکر افراد و درک حقایق می شود، راهکارهای درمانی وشیوه های اصلاح آن رابیان فرموده است. پژوهش حاضر درصدد است که به روش تطبیقی، ضمن بررسی باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در نظریه "آلبرت الیس" و "آرون بک" و بازیابی آن در مفاهیم قرآن، به میزان هم پوشانی این دو حوزه، در تبیین موضوع فوق دست یابد؛ و لذا پس از ارائه کلیات، در فصل اول پس از پرداختن به مساله شناخت در لغت و اصطلاح، به بررسی شناخت در سه حوزه فلسفه، روان شناسی و قرآن سامان یافته است؛ و در فصل دوم، به بررسی باورهای غیرعقلانی که شامل ده باور غیر منطقی و نه تحریف شناختی که در روان شناسی نقل و تبیین گردیده است، پرداخته شده است؛ و در آخر این فصل(فصل دوم)، مبنای فلسفی نظریه "الیس" و "بک"،با آموزه های دین اسلام، مورد نقد و بررسی قرار گرفته شده است. در فصل سوم که مهمترین بخش این پژوهش می باشد، پس ازنقد و بررسی تطبیقی یکایک باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی از منظر قرآن، به اشتراکات و مفترقات دیدگاهقرآن و روان شناسی پرداخته شده است؛ و در پایان بدین نکته راه یافته که در تطبیق باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی در دو حوزه فوق، مشترکات بیش از مفترقات است و یافته های بشری، بسیار شبیه داده های وحیانی است؛ و چون علم، اساساً بیان هست ها و نیست هاست، از این رو ارتباط با معنویت در بیان ارزش ها و بایدها و نباید های آن، نقش بسیار موثری در مقابله باباورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی دارد. کلید واژه ها: قرآن، روان شناسی، باورهای غیرعقلانی و تحریف های شناختی.