جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
فلسفه مشاء
>
فلسفه بوعلی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 1569
عنوان :
نشست تخصصی «اخلاق ابنسینا»
شخص محوری:
سیدحسین موسویان
نوع منبع :
مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
صوت
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه اخلاق اسلامی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رویکرد فلسفی ابنسینا در تعلیقات بر اثولوجیا
نویسنده:
سید محمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
1- فلسفه یونان باستان و روم
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از آثار مغفولمانده شیخ در شناخت نظام فکری و فلسفی او تعلیقات وی بر اثولوجیای منسوب به ارسطوست. این تعلیقات که به صورت پراکنده بر مواضعی از اثولوجیا نوشته شدهاند موضوعات گوناگونی از خداشناسی، نفسشناسی، عقول و مبادی نخستین، ادراک حقیقت مبدأ اول و مسائل بسیار دیگری را در برمیگیرند. محورهای مهم مورد توجه شیخ در این تعلیقات نخست نفسشناسی و دیگر ارتباط نفس با مبدأ اول است. در محور نفسشناسی تعلیقات شیخ علاوه بر شرح جنبۀ انتقادی نیز دارد و بهویژه وجود نفس قبل از پیدایش بدن و یا واجد بودن ادراکات و معارفی را قبل از ارتباط با بدن برای آن نمیپذیرد و در محور ارتباط نفس با مبدأ اول و درک حقیقت کمال و جمال او ادراک عقلانی و مبتنی بر استدلال را در این زمینه ناتمام میداند و تنها مشاهدۀ حقه را راه درک آن حقیقت به شمار میآورد. در مجموع میتوان گفت شیخ در
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 32 تا 45
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازخوانی نظریۀ ابداعی ابنسینا در اتحاد مفهومی و مصداقی صفات خداوند و تأملی در نقدهای آن
نویسنده:
علیرضا مصدقی حقیقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صفات الهی
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابنسینا در راه اثبات بساطت ذات خداوند از هرگونه حیثیت، نظریۀ اتحاد مفهومی و مصداقی صفات را برمیگزیند. این نظریه با چالشهایی روبهروست: از یک سو، وی در خصوص رابطۀ وجودی صفات با ذات رویکردهایی بهظاهر متفاوت ارائه کرده و در برخی از مواضع، با ارجاع همۀ اوصاف کمالی به علم عنایی، آنها را لازمۀ ذات خداوند دانسته است و در موضعی دیگر، با توجه به برخی از قواعد کلی فلسفی نظریۀ عینیت را میپذیرد و گاه نیز با بازگرداندن همۀ صفات به سلب و اضافه به الهیات سلبی تقریب مییابد. از دیگر سو، با وجود گفتار صریح در نفی تغایر مفهومی صفات خداوند آن را مستدل بیان نکرده است. برخی از متأخرین و به ویژه ملاصدرا دیدگاه او را از منظر وجودشناختی و معناشناسی مورد انتقادات جدی قرار دادهاند. در این پژوهش، نقدهای وارد بر نظریۀ خاص ابنسینا را بررسی میکنیم و نشان میدهیم وی در پاسخ به اشکالات، کدامین اصول و مبانی را اتخاذ میکند. در تحلیلی واقعبینانه، ابنسینا از منظر وجودی صفات کمال را لازم تبعی ماهیت موجودۀ خداوند و نه لازم وجود خارجی آن برمیشمرد. همچنین، در پرتو «نظریۀ کاربردی معنا»، «نحوۀ مفهومسازی ذهن» و نیز توجه ویژه ابنسینا به مبانی اصلی فلسفۀ خویش، میتوان تبیینی سازگار از نظریۀ عینیت مفهومی را ارائه کرد تا از اشکال مهم ترادف الفاظ متباین مصون ماند. در این طریق که مبتنی بر معرفت شهودی انسان است، از بههمپیوستگی صفات خداوند در هنگام کاربرد الفاظ سخن به میان میآید، به گونهای که اطلاق یک صفت بر خداوند تداعی دیگر صفات را به همراه دارد و نه آنکه اطلاق یک صفت بر خداوند واجد معانی همۀ صفات باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 145 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آیا عنایت الهی در مابعدالطبیعۀ ابن سینا یک مفهوم کلامی است؟
نویسنده:
سینا سالاری خرّم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
عنایت
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در این پژوهش به دو پرسش پاسخ خواهم گفت: اینکه مفهوم عنایت الهی در مابعدالطبیعۀ ابنسینا چه نیست و اینکه آن را در نسبت با چه مسألهای باید فهمید. به پرسش نخست چنین پاسخ خواهم داد که عنایت الهی بهنزد ابنسینا نمیتواند به همان معنایی باشد که در خداباوری سنّتی منظور است که مبتنی بر فرض سه صفت عالم، قادر و خیر به نحو مطلق برای خدا، نحوهای از اهتمامورزی را برای مخلوقاتش به او نسبت میدهد. در حقیقت، ابنسینا هم اهتمامورزی نسبت به ماسواه را برای مبدأ اوّل نفی میکند و هم سه صفت مزبور را به معنای متعارف آن برای مبدأ اوّل نمیپذیرد. پاسخ پرسش دوم این خواهد بود که عنایت الهی هم در سیاق تاریخی این مفهوم در فلسفۀ مشاء و هم در سیاق عبارات ابنسینا در الهیّات الشفاء پاسخی است به مسألۀ تبیین نظم عالَم. نشان خواهم داد که با تغییر صورتبندی از مفهوم عنایت الهی دیگر مابعدالطبیعۀ ابنسینا با چالشهایی همچون مسألۀ شرّ، که خداباوری سنّتی با آن روبهرو است، روبهرو نخواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 133 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش قوّۀ تعقّل در خودآگاهیِ «انسان معلّق در فضا» با تأکید بر مباحثات ابن سینا
نویسنده:
حسینعلی شیدان شید ، علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
خودآگاهی، یعنی آگاهی بیواسطۀ آدمی به ذات خود، که ابن سینا در برهان انسان معلّق درفضا برای اثبات نَفْس به آن تکیه کرده است حاصلِ فعّالیّتِ کدام قوّۀ ادراکی در آدمی است؟ سخنان ابن سینا در باب این موضوع دارای ابهام وپیچیدگی است: برای برطرف کردن این ابهام و رسیدن به پاسخ نهایی ابن سینا، در این مقاله، با روشی توصیفی، تحلیلی و انتقادی، به بررسی سخنان وی به-ویژه در کتاب مباحثات ـ که مشروح پرداخته و به این نتیجه رسیدهایم که در نظر نهایی ابنسینا آن قوّۀ ادراکی که عهدهدار خودآگاهی است هیچ یک از قوای نَفْس نیست، بلکه خودِ نَفْس ادراک کنندۀ ذات خود است. لیکن از آنجا که وی بحث خودآگاهی را غالباً در چارچوب نظریّۀ خود در باب قوای ادراکی ارائه کرده است، گاه آن را تعقّل خوانده و درواقع، عقل یا تعقّل را ـ به اشتراک لفظ ـ به دو معنا به کار برده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 14
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کتاب شفای ابن سینا و کتاب خلاصه الاهیات اکوئیناس: درباره وجود و ذات خدا
نویسنده:
پدیدآور: اسکات جان ویتکوویچ ؛ استاد راهنما: حمید رضا شریعتمداری ؛ استاد مشاور: سید جمال الدین میر شرف الدین
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
فهرست منابع انگلیسی و زبان های دیگر
زبان :
انگلیسی
کلیدواژههای اصلی :
الهیات مسیحی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
فلسفه تطبیقی
,
فلسفه قرون وسطی مسیحی
چکیده :
این پایاننامه به تحلیل تطبیقی سهمهای فلسفی ابن سینا و توماس آکویناس میپردازد و تمرکز اصلی آن بر تأثیر کتاب «کفایت» ابن سینا بر آثار آکویناس از جمله «درباره وجود و ماهیت»، «خلاصه علیه کافران» و «خلاصه الهیات» است. موضوع محوری این پژوهش، انتقال و تطبیق مابعدالطبیعه ابن سینا، به ویژه تمایز بین «ماهیت (essentia) و «وجود» (esse) در «تعالیم مقدس» آکویناس است. این تمایز ابن سینایی که ابتدا در «درباره وجود و ماهیت» گنجانده شد، پایهای شد برای اثبات وجود خدا در جلد اول «خلاصه علیه کافران» و «خلاصه الهیات» آکویناس. پایاننامه همچنین تأثیر متافیزیک ارسطو بر هر دو فیلسوف، ابن سینا و آکویناس را بررسی میکند. در این پژوهش تفاوتهای تأثیر ارسطویی و ابن سینایی بر الهیات متافیزیکی آکویناس در «تعالیم مقدس» مورد تحلیل قرار گرفته است، از جمله در موضوع متافیزیک، تعریف خدا (یا نبود آن)، ماهیت و وجود خدا، اثبات وجود خدا، وحدت و یگانگی خدا، و تفکر و عقل الهی.روششناسی این تحقیق ترکیبی از تحلیل تاریخی متون، تفسیر فلسفی و تحلیل مفهومی تطبیقی است که متنهای اصلی به زبانهای یونانی کهنه، عربی و لاتین همراه با ترجمههای معتبر انگلیسی مورد بررسی قرار گرفتهاند و مسیر انتقال متافیزیک ارسطو و ابن سینا در متون آکویناس ردیابی شده است. همچنین، پژوهش با مطالعه گسترده آثار علمی قدیم و جدید درباره ارسطو، ابن سینا و آکویناس، استدلالهای متافیزیکی آنها را در بستر تاریخی و فلسفی تفسیر کرده است.نتایج این پژوهش نشان میدهد که متافیزیک ابن سینا نقش اساسی در فهم آکویناس از ذات خدا به عنوان «وجود ضروری» و «وجود قائم به ذات» داشته است، که ماهیت او با وجودش یکی است. این مفاهیم بر آموزههای آکویناس درباره سادگی و یگانگی الهی تأثیر گذاشته و در آموزههای بنیادی الهیات طبیعی و دگماتیک کلیسای کاتولیک ریشه دارد. این پایاننامه به فلسفه تطبیقی قرون وسطی کمک کرده است تا نشان دهد فلسفه اسلامی ابن سینا تأثیر عمیقی بر تومیسم داشته است. تعامل بین این دو فیلسوف بزرگ نمایانگر جهانی بودن پرسشهای متافیزیکی است و اهمیت پایدار آن را برای اسلام شیعه و مسیحیت غربی به اثبات میرساند. ابن سینا و آکویناس اثر عمیقی بر فلسفه اسکولاستیک قرون وسطا گذاشتند و نشان دادند که متافیزیک ارسطویی فراتر از مرزهای زمانی، جغرافیایی، زبانی، فرهنگی و دینی در جستجوی حقیقت نهایی است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
هویت ادراک عقلی از منظر ابنسینا و صدرالمتألهین
نویسنده:
مرضیه هاتف
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادراک عقلی
,
فلسفه اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه بوعلی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در میان مراتب ادراک آدمی، ادراک عقلی، بهعنوان مهمترین بخش ادراک به شمار میآید و او را از حیوانات متمایز میکند. ابنسینا در ادراک عقلی قائل به نظریه تجرید و اتصال نفس با عقل فعال است و ملاصدرا در این باره نظریات متفاوتی را بیان میکند. بر اساس مبانی ملاصدرا، نفس ناطقة آدمی پس از گذر از نفس نباتی و حیوانی، به مرحلهای از ادراک میرسد که قادر است مفاهیم کلی و حقایق عقلانی را ادراک کند. اما این امر چگونه محقّق میگردد؟ صدرالمتألهین (برخلاف ابنسینا) در ادراک حسی و خیالی قائل به خلاقیت نفس است؛ درحالیکه درباره فرآیند ادراک عقلی، در آغاز دارای آرای متفاوت و به نظر، متعارضی است. به عبارتی بنا بر مبنای ابنسینا، علم بهواسطه انفعال حاصل میشود، ولی در حکمت متعالیه و در کتب پیشینیان مشاء، سخن از انفعال نیست و علم در قسمتی از امور و در بسیاری از موارد، به انشای نفس برمیگردد. مهمترین آرای ملاصدرا در زمینه ادراک عقلی را میتوان در قالب سه رویکرد ذکر نمود: نخست، مشاهدی مثل نوریه از دور؛ دوم، افاضی واهب الصور (عقل فعال) و سوم، اندکاک در ذات الهی بر سبیل فنا. نقطه اشتراک این دو فیلسوف، در نحوه افاضه واهب الصور بر آنهاست که ابنسینا به نحو اتصال میداند، ولی ملاصدرا بر سبیل اتحاد و هریک از این دو دیدگاه، ثمراتی دارد که قابلتوجه است. نوشتار پیش رو که به روش کتابخانهای و تفحص در آرای فلاسفه پیشین تهیه شده، ضمن تبیین دیدگاه این دو فیلسوف دررابطهبا ادراک عقلی، ناگزیر است توضیح مختصری درباره حقیقت نفس انسان و قوای وجودی او و همچنین حقیقت عقل فعال در عالم ارائه نماید تا بدینوسیله تصویری روشن در ذهن مخاطب ایجاد گردد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 144 تا 177
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه براهین ابن سینا و آکویناس در اثبات وجود خدا
نویسنده:
نسرین هونکزهی سورانی؛ استاد راهنما: حمید اسکندری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست منابع
متن ناقص پایان نامه
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اثبات خدا
,
الهیات مسیحی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
فلسفه تطبیقی
,
فلسفه قرون وسطی مسیحی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف ما در این تحقیق، بررسی دیدگاههای دو فیلسوف بزرگ، ابن سینا به عنوان فیلسوف اسلامی و توماس آکوئیناس به عنوان فیلسوف مسیحی، دربارهی اثبات وجود خداست. در فصل اول، خلاصهای از زندگینامه این دو فیلسوف و کلیاتی از پژوهش آورده شده است. در بخش دوم، نظرات و دیدگاههای ابن سینا برای اثبات وجود خدا مورد بررسی قرار گرفته است. ابن سینا دلایل متعددی برای اثبات وجود خدا ارائه میدهد که شامل امکان و وجوب، صحت صدق، حرکت، قدرت و فعل، مطابقت و علت فاعلی میشود. برهان امکان و وجوب او بر تحلیل امکان ذاتی ماهیت استوار است که شامل سه نوع گزاره است: لازم، محال و ممکن. برهان دیگر او، برهان وجودی است که بر اساس آن، موجودات جداگانه و مستقل وجود دارند. برهان حرکت ابن سینا نیز مبتنی بر برهان حرکت ارسطو است که میگوید هر حرکتی نیاز به محرکی دارد و علت حرکت باید غیر متحرک باشد. بنابراین، محرک باید غیر متحرک باشد. در بخش بعدی، دلایل توماس آکوئیناس مورد بررسی قرار گرفتهاند. این دلایل شامل برهان حرکت، علیت فاعلی، وجوب و امکان، درجات کمال و علت غایی میشوند. توماس آکوئیناس، فیلسوف و دانشمند مسیحی قرون وسطی، برای اثبات وجود خدا از پنج روش ارسطویی استفاده میکند که به آنها ",پنج طریق", میگویند. یکی از این طرق، طریق حرکت است که بر اساس آن، حرکت نشانهای از وجود خداست. توماس این طریق را قویترین برهان میداند؛ زیرا معتقد است که حرکت یک مفهوم واضح و قطعی است و ما از طریق حواس خود آن را در موجودات مشاهده میکنیم. در بخش چهارم، دلایل اثبات وجود خدا از دیدگاه ابن سینا و توماس آکوئیناس مقایسه شده و نقاط اشتراک و تفاوتهای آنها بررسی شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تمایز «ذات» و «وجود» در مابعدالطبیعۀ ابن سینا: بررسی متون و سیاق آن
نویسنده:
آموس برتولاچی؛ ترجمه: مهدی حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
دیمیتری گوتاس در کتاب مهم و نوآورانهاش با عنوان «ابنسینا و سنت ارسطویی» و همچنین در بسیاری از مقالات وزین دیگرش، بر نقش کلیدی مابعدالطبیعه در نظام فلسفی ابنسینا تأکید ورزیده است. رویکرد گوتاس نسبت به مابعدالطبیعه (همچنین نسبت به سایر شاخههای اصلی فلسفی) در آثار ابنسینا، بر اساس روششناسی جامع ناشی از ارزیابی انتقادی فرضیات مطالعات پیشین، تجزیهوتحلیل عمیق متون اصلی، و بازسازی دقیق بافت تعلیمی و تاریخی آنها استوار است. برای تمام پژوهشگرانی که به مابعدالطبیعة ابنسینا (و حتی به روانشناسی و معرفتشناسی او) و بهطورکلی به تفکرات مابعدالطبیعی در جهان عرب علاقهمند هستند، تحقیقات پیشگامانة دیمیتری گوتاس حقیقتاً ستودنی است. او با کاوش و نقشهبرداری از قلمروهایی که تا حد زیادی بکر و ناشناخته بودند، و با ارائة چارچوبی مستحکم، درخشان و جامع از کل این حوزه، مسیر را برای پژوهشهای تخصصیتر در آینده هموار کرده و گنجینهای ارزشمند را برای علاقهمندان به این حوزه گشوده است. بهعنوان نشانهای از قدردانی عمیق شخصی و در راستای پیروی از رویکرد استادانه گوتاس که در بالا توضیح داده شد، مقاله حاضر میکوشد تا تحلیلی بر یکی از مسائل مهم در مابعدالطبیعه ابنسینا ارائه دهد. مسئله موردبحث در این مقاله، همانطور که در شاهکار مابعدالطبیعی ابنسینا یعنی الهیات کتاب الشفا بیان گردیده، نظریه مشهور تمایز «ذات» و «وجود» است. مقاله حاضر به بررسی آخرین دستاوردهای پژوهشی، مهمترین شواهد متنی مرتبط و ویژگیهای اساسی این نظریه را در سیاق آن موردبحث قرار خواهد داد. تمایز ابنسینا بین «ذات» و «وجود» در موجودات مخلوق بهخوبی شناخته شده است: برای مثال، یک مثلث یا یک اسب (با داشتن سه ضلع هندسی، بودن حیوانی چهارپا با سُمهای صاف و یال و دمی بلند)، صرفنظر از وجود عینی آنها در خارج یا در ذهن انسان، دارای ذاتی مشخصی هستند. در الهیات شفا، عنصر کلیدی موردبحث ما، در المقاله الأولى [الفصل الخامس]، به مبحث کلیِ دو مفهومِ بنیادیِ «موجود» و «شیء» و ارتباط متقابل آنها با یکدیگر اختصاص دارد. ازآنجاییکه مفاهیم «موجود» و «شیء» بهطورکلی معادل مفاهیمی چون «شیء ثبت له الوجود» و «شیء ثبت له الذات» هستند، توضیح تمایز (و ارتباط) آنها در این فصل، به نوبه خود، شامل تمایز بین «ذات» و «وجود» میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 143
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی انسان شناسی ابن سینا و ابن طفیل بر اساس رساله های حیّ بن یقظان
نویسنده:
مسعود جعفری؛ استاد راهنما: حسن عباسی حسین آبادی؛ استاد مشاور: علی علم الهدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست منابع
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
فلسفه تطبیقی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
داستان حیبنیقظان - و نیز سلامان و ابسال - از مشهورترین آثار فلسفی ابنسینا است که به عروج عقلی انسان و شناخت خدا اشاره دارد. این کتاب به زبان عربی نگاشته شده و چون در قالبی رمزوار و واجد بیانی تمثیلی می باشد، درک آن چندان ساده و در دسترس نمی باشد. قهرمان داستان یکی «حیّ» و دیگری «یقظان» است. بیشتر شارحان این رساله، حیّ را همان عقل فعال میدانند و یقظان که پدر حیّ است عقل اول یا مبادی اول است. پس از ابنسینا، ابنطفیل اندلسی با وام گرفتنِ نام-عنوانِ رمزی-تمثیلی دو داستان حیّ بن یقظان و سلامان و ابسالِ ابنسینا، داستانی با عنوانِ «حیبنیقظان» پیرامون شخصیتی با همین نام پرورده که در نهایت راهگشای ورود شخصیتهایی با نام سلامان و ابسال نیز به این داستان می شود. داستانی که شاید بیش از هر چیزی نمایانگر امکان آدمی و موهبتی می باشد که در آغاز از ناتوانی دستان خود به آن راه می یابد وقتی فقدانِ خود را می جوید. به بیانی ساده تر، سرگذشت سلوک عقلانی و روحانی انسان و مراحل تکامل فکر و عقل و تنهایی انسان در طی این مراحل را بیان میکند تا به معرفت ذات و حقایق دست یابد. ابنطفیل نیز در داستان خویش مسیر سلوکی را نشان میدهد که حیّ در پیشاپیش خویش به آن راه می برد، ولی بر خلاف راویِ داستانِ إبن سینا که در مواجهه ناخواسته به فردی که خود را حیّ بن یقظان می شناساند، باری در این نیل ناخواسته به جایگاهِ خود راهیاب می شود، ولی إبن طفیل حیّ بنیقظان را در ابتدای مسیر قرار میدهد و تا رساندن پایانِ آن مسیر، چنان غایتی که ورای آن متصور نمی توان شد، خود به گزارش ماوقع می پردازد چنانکه گویا خود راهنمای حیّ، و حتّی خود راهِ حیّ می باشد. با این توصیف، این پرسش مطرح است : آیا چنین برداشتی درست است که «مراحلی که حیبنیقظان در ابنسینا شرح میدهد، حیبنیقظان ابنطفیل طی میکند» (رسولی، 1393: 79). پرسشی که پاسخ آن را نیز در این پژوهش می جوئیم. با این حساب، قصد داریم در این آثار داستانی و تمثیلی، فهمی نو از انسانشناسی در ابنسینا و ابنطفیل بدست دهیم و بیان کنیم انسان در این دو رساله چه ماهیت و تعریفی دارد؟ و چه قوا و ادراکاتی برای شناخت محیط پیرامونی و نیز شناخت عوالم دیگر دارد؟ و آیا برای خویش غایتی می یابد ؟ و آیا راه دستیابی به این غایت، در خود انسان است ؟و اگر آری، آِیا یافتن این غایت را باید ناشی از توانایی او دانست به گونه ای که بتوان گقت ",انسان غایت خویش است", ؟
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
تعداد رکورد ها : 1569
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید