جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«حکومت» در پژوهش های تاریخی درباره جوامع مختلف، مورد اهتمام خاص قرار دارد. زیرا این موضوع به دقت در اشکال گوناگون بررسی و پژوهش شده است. همین گونه لقب «حاکم»، در سطوح مختلف بر حسب درجات مورد عنایت قرار داشته است و متناسب با شان و مکانت آن در پژوهش هایی انجام پذیرفته است.در این پژوهش، ظهور اصطلاح «امیرالمومنین» و حدود سطح استعمال و کاربرد آن مورد توجه قرار گرفته است.باید گفت که تحقیقات زیادی درباره نظام سیاسی در اسلام به ثمر رسیده ولی نسبت به لقب امیرالمومنین به اعتبار یک لقب حکومتی و تاریخی کمتر بحثی صورت گرفته است.

چکیده فارسی:کاربرد واژه امیرالمومنین در سلام خلافت، کابردی ویژه بود. در شرح احوال خلفا، عبارت «سلم علیه بالاخلافه» (بر خلیفه، سلام خلافت داد) بسیار دیده می شود. چنین سلامی، بیانگر اعلان پذیرش و ابراز وفا داری نسبت به خلیفه سلام شونده بود.این سلام، با عبارت «السلام علیک یا امیرالمومنین» رواج داشت و بنابر یک رسم، با اذان همراه شد. موذنان، هنگام اذان به خلیفه، سلام خلافت می دادند و او را به اقامه نماز فرا می خواندند.تخطی از شکل رایج در سلام خلافت و دگرگونه کردن آن، واگوی رفتاری اعتراض آمیز بود که در سه شکل بروز می یافت: سلام عادی، سلام با واژه هایی معنادار، اعراض از اصل سلام یا پاسخ به آن. باگذشت زمان و پیدایش تشریفات در دربار خلفا، سلام خلافت نیز به آدابی چند در آمیخت و عدم رعایت آن آداب، رفتاری نابهنجار به شمار آمد.