جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در احکام فقهی تشخیص موضوع و نحوه اجرا اهمیت ویژه د ارد و صرف نظر از احکامی که موضوع و نحوه اجرا آنها از سوی شارع تعیین شده در بقیه احکام مکلف خود باید موضوع را بیابد.ازطرفی یافتن موضوعِ احکامی که جنبه فردی دارد بدلیل عدم برخورد آن با منافع دیگران چندان مشکلی در حوزه اجرا بوجود نیاورده اما احکامی که مرتبط با جامعه است و همه مردم با صفت جمع مامور اجرای آنند، موجب گفتگوی فراوان گشته است.این نوشته درصدد است تا اثبات کند بیشتر این احکام باید وسیله مردم، آن هم بصورت گروهی، انجام شود و نماینده مردم در این مورد حاکم است که از طریق گزینش مکلفان بدین سمت منصوب میگردد.

یکی از تسهیلات و حمایت هایی که قانونگذار برای محکوم علیه درنظر گرفته است تا مدیونی که حقیقا در تنگنا قرار دارد به عسر و حرج شدید نیفتد و از یک حداقل زندگی نیز محروم نگردد تاسیس عنوان مستثنیات دین است. یعنی برخی از حداقل اموالی که برای ادامه حیات ضروری است از دسترس محکوم له به دور باشد. این تاسیس قبل از این که وارد متون قانونی شود در فقه اسلامی توسط فقهای بزرگ بیان شده است. در این مقاله بر آن هستیم تا بعد از بیان مفاهیم به بررسی مبانی فقهی مستثنیات دین بپردازیم و در پایان نظر مختار خود را تبیین نماییم.

یکی از مباحث کلیدی و قابل توجه عصر حاضر، بحث از مقاصد شریعت یا اهداف دین است؛ «فقه مقاصد» یا «مقاصد فقه» عناوینی هستند که دیگر نمی توان به راحتی از کنار آنها گذشت و آن را بی اهمیت دانست.اثبات «اهمیت بحث مقاصد شریعت» در میان دانشیان و فقیهان شیعی یکی از اهداف این مقاله است که دنبال نموده ایم.شیخ محمد جواد مغنیه از جمله معدود فقهایی است که در فهم نصوص عناصری چون «توجه به مقاصد» را در نظر گرفته و به «فهم اجتماعی نصوص» و «عرف» توجه ویژه نموده است. در این مقاله آثار فقهی ایشان مورد بررسی قرار گرفته و علاوه بر ذکر شواهد، به حدی که مجال داشته ایم، به تحلیل آنها پرداخته ایم. چکیده عربی:أحد المباحث الرئیسة المهمّة فی عصرنا الراهن هو البحث عن مقاصد الشریعة أو أهداف الدین؛ فقه المقاصد و مقاصد الفقه من العناوین التی یجب أن ننظر إلیها بعین الاعتبار لأنّها مباحث لا تُغمض عنها.إثبات الاهمیّة لبحث مقاصد الشریعة عند فقهاء الشیعة و علماءها مِن أهداف هذه المقالة التی تَتَّبَعناها.یعتنی الشیخ محمدجوادمغنیة– وهو من الفقهاء- إلی عناصرمثل الإهتمام بالمقاصد ویکترث لِفهم النصوص إلاجتماعی وللعُرف عنایة خاصة.فی هذه المقالة درسنا آثار الشیخ محمد جواد مغنیه الفقهیة علاوة إلی ذکر الشواهد حیثُ قمنا بتحلیلها علی قدر الإمکان.

با توجه به مفهوم خاص شهادت که عبارت است از گواهی گواهان و مطلعین بدون درنظرداشتن سایر ادله، شهادت نیز همچون سایر ادله، دو دسته مقررات دارد، یک دسته مقررات ماهوی است که بیشتر به شرایط شهادت و شاهد مربوط می شود، دسته دیگر مقررات شکلی می باشد که آیین استماع شهادت را بیان می کند که اماره درستی آن در جریان استماع خبری که گواه نقل می کند، شکل می گیرد. تحقیق و بازجویی از شهود، یک امر فنی و دارای آیینی تحت عناوینی، مانند الزام شهود به دادگاه و ادای شهادت در دادگاه، چگونگی طرح جرح و تعدیل و ارزیابی مفاد شهادت، سوگند شهود و غیره است. تلاش نویسنده آن بوده که با مطالعه این مقاله، خواننده با آیین استماع شهادت و نحوه ارزیابی مفاد آن توسط دادرس، ضمن مطالعه تطبیقی فقه و حقوق آشنا گردد.

دغدغه جبران زیان زیاندیده، حقوقدانان عصر حاضر را به تکاپو انداخت، اصل جبران کامل زیان از اصول ثابت و مسلم مسوولیت مدنی است اما همین اصل به ظاهر ساده در باطن خود پیچیدگی هایی نیز دارد چه کسی باید متحمل جبران خسارت گردد؟ متعهدی که تعهد خود را اجرا نکرده یا آن کس که همانند انسان متعارف رفتار نکرده است و به عبارتی تقصیر کرده است. هریک از فروض طرفدارانی دارد و سال ها فلسفه وضع قواعد حاکم بر جبران خسارت را به خود اختصاص داده اند. در مقابل متون متعارض قانونی دربرخی کشورها، شیوه جدیدی از تقسیم نوع تعهد را، بر اساس مفاد تعهد درپی داشت، یعنی تعهد به وسیله و به نتیجه.  در نوع اول متعهد مکلف به احتیاط و تهیه مقدمات است درحالی که در تعهد به نتیجه حصول نتیجه موضوع توافق قرار گرفته است. برای تفکیک آن معیارهایی ارایه شده است و طرح موضوع موافقان و مخالفانی را نیز به دور خود جمع ساخته است. غلبه طرفداران نظریه تفکیک تعهد بر اساس مفاد آن، این روزها، قابلیت اعمال آن را در تمام انواع تعهدات اعم از قهری و قراردادی فراهم ساخته تاجایی که متون قانونی برخی کشورها از جمله مصر و اسنادهای بین المللی به صراحت این مفاهیم را پذیرفته اند و حتی به برخی شبهه ها نیز پاسخ گفته اند.