جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 7
بررسی و تحلیل سرنوشت انسان با توجه به عوالم قبل از دنیا با تکیه بر نصوص دینی
نویسنده:
عبدالشکور جمالی استاد راهنما: علی عباسی استاد مشاور: رضا برنجکار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بر اساس نصوص دینی انسان قبل از ورود به دنیا مراحلی را گذرانده و در هر یک از آنها اتّفاقاتی افتاده که در سرنوشت او مؤثر بوده‌است، امّا از طرفی انسان در دنیا موجودی مختار است لذا نمی‌توان سرنوشت انسان را در دنیا از پیش تعیین‌شده دانست. با این حساب لازم است تحقیق شود وقایع جهان‌های پیشین چه تأثیری بر سرنوشت انسان در دنیا دارد و چگونه خود را نشان می‌دهد؟ بر اساس آیات و روایات انسان قبل از دنیا سه مرحله‌ی خلقت ارواح، خلقت بدن‌های ذرّی و خروج از صلب آدم (ع) را گذرانده‌است. در این مراحل بر خلاف آزمون‌ها و ابتلائات دنیا که صورت تفصیلی دارد خداوند انسان را به صورت اجمالی در معرض آزمون ایمان قلبی و اطاعت عملی قرار داد لذا سرنوشتی که برای انسان‌ها حاصل شده اجمالی است. همان طور که خلقت انسان از ماقبل دنیا آغاز شده، تکوّنی اجمالی یافته‌است و در دنیا به تکامل تفصیلی می‌رسد، سرنوشت او هم که ابتداءً اجمالی بوده با توجّه به نحوه‌ی عمل‌کرد انسان در دنیا صورت تفصیلی به خود می‌گیرد؛ به تعبیر دیگر آنچه قبل از دنیا واقع شده قضاء مشروط است، اگر انسان از امکانات دنیا به نیکی بهره گیرد می‌تواند موقعیت خود را بهبود بخشد و به کمالات برتر دست یابد و الّا قضاء مشروط به قطعی تبدیل می‌شود. تعالیم اهل‌بیت (ع) در باب حیات پیشینی انسان تبیین خوبی در باب بینش‌ها و گرایش‌های فطری به دست می‌دهد. بر این اساس معرفت عمیق قلبی انسان نسبت به خداوند حاصل ارتباط مستقیم و بی‌واسطه‌ی انسان با خدا در عوالم ماقبل دنیاست و همانندی در طینت عامل گرایش انسان به خوبی‌ها یا بدی‌هاست. اگر آیات و روایاتی که مربوط به حیات پیشینی انسان است گردآوری و تدوین شود، راه برای پژوهش‌های این حوزه اوّلاً هموار و ثانیاً جامع می‌گردد.
روایات طینت
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
مفهوم‌شناسي طينت طينت از ماده طين، به معناي گل، مشتق شده است. طينت بر وزن فِعله است که در صرف عربي، براي بيان حالت و نوع كار يا صفتي به کار مي رود. مانند واژه فطرت كه دلالت بر نوع خاصي از خلقت دارد. طينت به معناي سرشت خاصي است كه داراي ويژگي خاصي مي‌ بیشتر ...
بازکاوي احاديث طينت، روزنه اي به بحث در سرشت و اختيار انسان
نویسنده:
ابوالقاسمي محمدجواد
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
يکي از مباحث پرچالش در بين علماي اسلام به ويژه شيعه، موضوع سرشت، طينت و خميرمايه اوليه ساخت انسان مي باشد. چون، شيعه و عدليه از يک سو قایل به حسن و قبح عقلي هستند و بر اراده و اختيار انسان پافشاري مي کنند و از سوي ديگر با يک سلسله احاديث و رواياتي مواجه مي باشند که حکايت از جبر و محدوديت انسان ها دارد. ظاهر اين احاديث بيانگر اين موضوع است که خداوند طينت انسان ها را متفاوت آفريد و از همان آغاز برخي را اصحاب شمال ناميد و برخي را اصحاب يمين، طبيعت برخي را بهشتي دانست و برخي را جهنمي. به همين سبب علما و بزرگان تلاش گسترده اي را کرده اند تا اين موضوع را حل کنند، ولي کمتر موفق شده اند راه حل مناسبي ارایه دهند. لذا در اين نوشتار سعي شده است پس از بيان معناي لغوي طينت و گوهر معناي آن، طينت در فرهنگ اسلامي و برخي از احاديث وارده که شبهه جبر را تقويت مي کند مرور گردد و ديدگاه هاي مختلف بيان و حتي الامکان راه حلي براي حل اين مشکل ارایه شود.در اين راه حل، طينت به مثابه مرکب، ظرف، قوه و استعداد تصور شده و شخصيت و ماهيت انسان به مثابه راکبي که سوار خواهد شد و يا مظروفي که در ظرف قرار مي گيرد، درنظر گرفته شده است. هر چند انسان مختار است تا از هر ظرف و هر مرکبي که خواست استفاده کند، ولي اگر سوار بر مرکب شد آن مرکب راه خود را مي پيمايد و برحسب ساختار وجودي خود حرکت مي کند و در نتيجه اگر بهشتي است به بهشت مي رود و اگر جهنمي است به جهنم مي رود. بنابراين، طينت بحثي است پيشيني و شخصيت انسان بحثي است پسيني. در نگاه قرآن، فطرت انسان پاک و منزه است، ولي پس از ارتباط با محيط پيرامون و با نسبتي که با طينت برقرار مي کند يا خوي مومنانه پيدا مي کند يا خوي کافرانه، در هر حال طينت انسان داراي دو سو و دو عرصه مي باشد و اين انسان است که اختيار مي کند. طينت قوه اي است که شخصيت انسان به او فعليت مي دهد. با اين نگاه، تضاد موجود بين جبر و احاديث طينت حل مي گردد. • اين پژوهش در پي يافتن راه حلي براي رفع تعارض بين جبرگرايي و احاديث طينت مي باشد و سوال اصلي اين است که:چگونه مي توان با توجه به اينکه امر بين الامرين و اعتقاد به اختيار انسان جزء ضروريات فکري و عقيدتي شيعه مي باشد، احاديث طينت و سرشت را که از آن استفاده «جبر» مي شود، توجيه و تاويل کرد؟ • روش استفاده شده روشي توصيفي و تحليلي است و از تکنيک اسنادي برخوردار مي باشد. • نتايج حاصله علاوه بر کاربردهاي معرفتي، در مباحث مرتبط با حوزه زيست شناسي، روانشناسي، تعليم و تربيت و حتي جامعه شناسي کاربرد دارد.
آموزه طینت در قرآن و حدیث و لوازم آن در موضوعات اعتقادی
نویسنده:
محمدرضا آرمیون استاد راهنما: علی افضلی استاد مشاور: رضا برنجکار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از موضوعاتی که در میان آموزه‌های وحیانی مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفته، آموزه‌ی طینت می‌باشد. هر چند در آیات قرآن تنها اشاراتی به این موضوع وجود دارد لکن در احادیث تفسیری و غیر تفسیری بسیاری از آن سخن به میان آمده است. با این وجود در میان پژوهش‌های کلامی ـ حدیثی، این موضوع به شکل جامع و کاملی مورد توجّه قرار نگرفته و توضیح و تبیین آن به روش اجتهادی، خالی به نظر می رسد. طینت در یک معنای گسترده به گوهر مادی و خمیر مایه‌‌ی وجودی آفرینش الهی و در یک معنای محدودی به ماده‌ی اولیه‌ی ابدان ذره‌ای اطلاق می‌گردد. این ماده‌ی اولیه متشکل از آب و خاکی است که در دو مرحله‌ی آسمانی و زمینی تهیه شده است. در مرحله‌ی آسمانی به اخذ این طینت از مواد بهشت و جهنّم و پدید آمدن طینت علینی و سجّینی اشاره شده است. همینطور بعد از انتقال این طینت‌ها به مرحله‌ی زمینی و آمیختگی آن با آب و خاکی از زمین، اسباب پدیدار شدن ابدان ذره‌ای نیز فراهم گردیده است. جمع آوری اخبار طینت در ابواب مختلف نشان می‌دهد که این طینت و ابدان ذرّه‌ای برآمده از آن مایه‌ی اصلی ابدان دنیوی و قیامتی خواهد بود. طینت و بدن ذره‌ای هر شخص در رحم مادر مستقر خواهد شد؛ به طوری که تمامی اعضا و جوارح بدن انسان بر پایه‌ی آن رشد خواهد نمود. چنانچه طینت خالص همگان در رستاخیز، با استقرار در رحم خاک، موجبات رشد بدن قیامتی‌شان فراهم خواهد گردید. باور به وجود چنین حقیقتی از آغاز تا انجام پیدایش مادی انسان، بررسی لوازم آن در موضوعات اعتقادی را نیز ایجاب می‌کند. از میان مسائل هستی شناسی، فلسفه‌ی آفرینش و بندگی از طینت به عمل آمده و فرآیند بدا و تغییر سرنوشت نیز در این آموزه جاری است. در بخش انسان شناسی، نقش طینت در شکل‌گیری ابعاد وجودی انسان و تثبیت معرفت شهودی انسان و بروز رفتارهای انسان برپایه‌ی طینت غیر قابل انکار است. همین طور جایگاه طینت در آغاز مرگ و برزخ و قیامت به نحوی است که از حقیقت واحد آن تا شکل‌گیری بدن قیامتی محافظت خواهد شد. البته نقش طینت در انسان شناسی به معنای نفی علیت ارادی انسان، نیست و اقتضایی بودن طینت در سرنوشت او، جایی برای شبهه جبر باقی نمی‌گزارد. بدیهی است که ادعای اینکه طینت و بدن ذرّه‌ای، مایه‌ی اصلی تمامی اشکال دنیوی و قیامتی بدن انسان می‌باشد، خود به خود تناسخ را ابطال و معاد جسمانی را اثبات می‌گرداند. بدین ترتیب شناخت و تفسیر دقیق این موضوع و بررسی لوازم آن، زاویای نهفته را از حقیقت انسان برملا خواهد نمود و نگرش جدیدی را در نظام اعتقادی انسان، نمایان خواهد نمود.
رسالة «علة خلق الکافر»: یشتمل علی مباحث الطّینة، الارادة والمشیّة، القضاءوالقدر، الامر بین الامرین، البداء
نویسنده:
شیخ حر عاملی؛ تحقیق: عبدالهادی سجاد المحمودی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
مؤسسه معارف اهل بیت علیه السلام,
چکیده :
«علة خلق الکافر» رساله‌ای کوتاه و پر محتواست که هر چند بهانه اصلی آن پاسخ به حکمت خلق کافر است، اما به تناسب به مهم ترین مباحث عدل الهی می پردازد و دیدگاه خویش را در این موضوعات با تکیه بر کتاب و سنت عرضه می دارد. شیخ حر به تفصیل و با ۱۲ دلیل، ادله جبرگرایان را ابطال و به اثبات قدرت و اختیار بندگان پرداخته است. همچنین با طرح روایات طینت، مشیت و اراده و قضا و قدر شبهه تعارض این روایات با اختیار را پاسخ داده و در خاتمه نیز به اهمیت موضوع بداء و نقش آن در حل مشکل جبر و اختیار پرداخته است. این رساله از آن رو اهمیت دارد که شیخ حر در سایر آثارش بدین روشنی مواضع خود را در باب محورهای افعال الهی و عدل بازگو نکرده است. این کتاب که از آثار ارزشمند شیخ حر عاملی است تا کنون تنها یک بار به شکل نامطلوب و همراه با اغلاط متعدد منتشر شده بود و اکنون بر پایه چندین نسخه و از جمله نسخه ای به خط مولف تحقیق و مقابله شده است. همچنین احادیث کتاب با متن مصادر آن مقابله و علاوه بر ذکر آدرس روایات در منابع، اختلافات موجود در پاورقی ذکر شده است. برخی از روایات که توسط مولف تقطیع شده به شکل کامل در پاورقی آمده است. آیات قرآن نیز تخریج شده است. همچنین توضیحات و شروحی که در ذیل روایات منقول در کتاب در آثار شیخ صدوق، سید مرتضی، علامه مجلسی و دیگر بزرگان امامیه وجود دارد و برای فهم بهتر روایت یا حل تعارضات به خواننده کمک می کند به صورت تعلیقه ای در پیوست کتاب آمده است. این اثر که توسط پژوهشگر ارجمند جناب آقای عبدالهادی سجاد المحمودی تحقیق و تصحیح شده، با نظارت گروه فقه العقاید پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام در ۲۱۵ صفحه به چاپ رسید و روانه بازار نشر شد.
بررسی دیدگاه علامه طباطبایی دربارۀ آموزۀ طینت
نویسنده:
مهدی ذاکری؛ محمدحسین منتظری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از آموزه‌های شیعی که در تفاسیر قرآن دربارۀ آن بحث شده، آموزۀ طینت است. این آموزه تفاوت آدمیان را در آفرینش مطرح می‌کند و از پیوند ایمان و کفر با طینت آدمیان سخن می‌گوید. در نگاه اول، این آموزه دال بر سعادت و شقاوت ذاتی انسان و نفی اختیار آدمی در رقم زدن عاقبت خویش و در نتیجه گرایش به جبر است. بسیاری از محدثان و مفسران امامیه به تبیین مفاد این روایات و حل اشکال‌های آنها پرداخته‌اند. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان با طرح الگوی جامعی، بر اساس مبانی حکمت صدرایی، به تحلیل محتوایی این آموزه پرداخته است. وی با حمل طینت بر ماده‌ای زمینی‌ که بدن انسان را می‌سازد و سپس نفس انسان از آن برمی‌خیزد؛ تأثیر آن را بر سعادت و شقاوت انسان در حد اقتضا می‌داند و مستلزم جبر نمی‌داند. در این مقاله ضمن بیان تحلیل علامه، مبانی آن را تبیین می‌کنیم و در نهایت، راه‌حل ارائه‌شده توسط علامه را برای اشکال‌های مطرح‌شده ارزیابی خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 27 تا 55
طینت در کلام و حکمت
نویسنده:
مصطفی خلیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری دانشگاه معارف اسلامی، معاونت پژوهشی,
چکیده :
متفکران، همواره بر شناخت سرشت انسان (طینت) و ابعاد وجودی، به ویژه ماده اولیه آفرینش او توجه داشته اند. پس از مفهوم شناسی طینت که غالباً آن را گِل و عین ثابت معنا کرده اند، حکما و متکلمان با توجه به اندیشه خود در باب انسان شناسی و اینکه آیا حقیقت انسان همان نفس مجرد است یا مجرد بدنی بوده و ماهیتش جوهر جسمانی است، به تحلیل و بررسی اخبار طینت پرداخته، و مباحث چالش برانگیزی را مطرح کرده اند. در این نوشتار سعی شده است، اخبار طینت را باز گفته، ضمن بیان تحلیل برخی از متفکران دینی، در نهایت با توجه به شبهات جبرگرایان، بدون هیچ گونه تعصبی به داوری نشسته و حکم نهایی برعهده مخاطبان محترم واگذار شود.
صفحات :
از صفحه 99 تا 134
  • تعداد رکورد ها : 7