جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 16
خلقت نوری پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در اندیشه امامیه نخستین
نویسنده:
امداد توران؛ پژوهشکده کلام اهل بیت موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
انتشارات دارالحدیث ,
چکیده :
آموزه خلقت نوری که پیدایش اهل ‌بیت علیهم السلام را به آغازگاه خلقت برمی‌گرداند، چه بسا بیش از دیگر آموزه‌ها سزاوار ژرفکاوی تاریخی باشد. چرا که با پی‌بردن به ریشه‌ها و رویش‌های تاریخی این آموزه می‌توان استواری درونی و توان آن را برای پشتیبانی از دیگر آموزه‌ها سنجید.زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و امامان علیهم السلام در اندیشه شیعیان، یگانه راهنمایانی‌اند که می‌توانند انسان را در مسیر پر‌فراز و نشیب آغاز تا انجام و مبدأ تا معاد، از فرو‌افتادن در راه‌های متفرق منتهی به گم‌گشتگی بازدارند و به سلامت به منزلگه مقصود برسانند. بنابراین روایات خلقت نوری اهل‌ بیت علیهم السلام بیان می‌‌‌کنند که اهل‌ بیت علیهم السلام نخستین مخلوقات خداوند‌ند که همچون نور از نور خداوند آفریده شدند. واکاوی سرگذشت انگاره خلقت نوری در حدیث و کلام امامیه فقط پاسخ به پرسش‌های تاریخ فکری نیست، تا تحقیقی منحصراً معطوف به گذشته باشد، بلکه با تجهیز اندیشه‌ورزی به مبانی کلامی و روش‌های اجتهادی موافقان و مخالفان این انگاره، مشعلی از تجارب فکری را در اختیار جامعه مخاطبان خود می‌نهد. بحث خلقت نوری پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام در زمره مهمترین مباحث پیامبر شناسانه و امام شناسانه است که نتایج آن از سویی مرز بین غلو، تقصیر و اعتدال را رسم می کند و از سویی دیگر بر سایر مباحث کلامی از توحید گرفته تا معاد پرتو می کند. کتاب حاضر بحث خلقت نوری را در دو گام پی می گیرد. نخست آنکه مجموع روایات خلقت نوری را از منابع روایی شش قرن نخست گردآوری و درباره آنها از جهات مختلف داوری می کند و دوم آنکه تلاش می کند سیر تطور دیدگاه های محدثان و متکلمان را طی این قرون درباره آموزه خلقت نوری گزارش و تحلیل کند. با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در پنج فصل سامان یافته است که به قرار ذیل می باشد: فصل نخست که طولانی ترین فصل کتاب است، احادیث خلقت نوری را، که خاستگاه تمام مباحث کلامی در باب خلقت نوری‌‌‌اند، به بحث گذاشته است. این فصل تلاش کرده که فهرستی جامع از احادیث خلقت نوری در منابع روایی امامیه در قرون نخستین، یعنی تا قرن پنجم، به دست دهد؛ تا جایی که نگارنده بررسی کرده جای این گردآوری تا کنون خالی بوده است. این گردآوری علاوه بر ارائه همه احادیث خلقت نوری، درصدد روشن کردن وزن حدیثی و کلامی این احادیث است؛ از این رو، در این فصل بین منابع حدیثی معتبر و منابعی که در اعتبار یا انتسابشان به مؤلف چون و چرا شده تفکیک شده و احادیث خلقت نوری هر کدام از این دو دسته به صورت مجزا گزارش شده است. اقدام دیگری که در این فصل صورت گرفته، اعتبار سنجی سندی و مضمونی احادیث خلقت نوری است. گام سوم این فصل در سنجش اعتبار احادیث خلقت نوری عبارت است از توجه به تواتر احادیث خلقت نوری، در اصل مضمون خلقت نوری، بی آنکه جزئیات محتوایشان مد نظر باشد. بدین منظور روات واقع در طبقات اسناد 15 روایت از مجموع روایات خلقت نوری معرفی و شمارش شده‌‌‌اند؛ چرا که به نظر می‌‌‌رسد همین تعداد، که کمتر از نصف احادیث خلقت نوری در منابع معتبراند، برای نشان دادن تواتر کفایت می‌‌‌کند. در بخش اخیر این فصل، تاریخ دو حدیث از احادیث خلقت نوری منقول از امام رضا علیه السلام بررسی و تلاش شده که با تاریخ‌‌‌گذاری سند و منابع این دو حدیث دیرین‌‌‌ترین زمان نقل آنها شناسایی شود. این فصل همچنین مضمون این دو حدیث را با دیگر احادیث احیاناً صحیح درباره خلقت نوری می‌‌‌سنجد تا میزان انطباق یا سازگاری آنها را مشخص کند و نیز نشان می‌‌‌دهد که حتی احادیث ضعیف السند می‌‌‌توانند در ترسیم تاریخ یک باور نقش داشته باشند و به لحاظ محتوایی معتبر تلقی شوند. فصل دوم تلاش می‌‌‌کند از طریق پیوند زدن و ترکیب مجموع احادیث خلقت نوری پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل‌بیت علیهم السلام، که هر کدام گوشه‌‌‌هایی از ماجرای خلقت نوری را بیان می‌‌‌دارند، داستان خلقت نوری را از ابتدا تا انتها بازسازی کند. این فصل نشان می‌‌‌دهد که احادیث خلقت نوری، به‌‌‌رغم پاره‌‌‌ای اختلافات، در کل با یکدیگر هماهنگ‌‌‌اند و همچون قطعات یک جورچین، تصویر سازواری از این آموزه به دست می‌‌‌دهند. فصل سوم روشن می‌‌‌کند که کدام‌‌‌یک از جریانات حدیثی یا کلامی در هر کدام از دو مدرسه کوفه و قم، احادیث خلقت نوری اهل‌بیت علیهم السلام را نقل کرده و به آن اعتقاد ورزیده‌‌‌اند. در این فصل، راویان مجموع احادیث خلقت نوری در کتب روایی معتبر از حیث اینکه به کدام خط یا جریان فکری تعلق دارند، شناسایی شده‌‌‌اند. این فصل نشان می‌‌‌دهد که نقل روایات خلقت نوری اهل‌ بیت علیهم السلام در دو مدرسه کلامی و حدیثی کوفه و قم به متهمان به غلو اختصاص نداشته، بلکه روات غیرمتهم این دو مدرسه نیز دست اندر کار نقل این قبیل احادیث بوده‌‌‌اند. فصل چهارم به دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا متکلمان بغداد، به طور مشخص شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی، موضعی منفی در قبال خلقت نوری و عوالم پیشین انسان اتخاذ کرده‌‌‌اند، در حالی که می‌‌‌دانیم محدثان و محدث متکلمان کوفه و قم قول به خلقت نوری اهل‌ بیت علیهم السلامو وجود پیشین عموم انسان‌‌‌ها را پذیرفته بودند. این فصل تلاش می‌کند عوامل نظری رویگردانی بغدادیان از موضع مثبت محدثان و محدث متکلمان درباره خلقت نوری و وجود پیشین انسان را شناسایی و معرفی کند. از آنجا که انکار خلقت نوری و وجود پیشین انسان مستلزم عبور از سد روایات مثبت آنها است، تعامل تأویل‌گرایانه متکلمان بغداد با این روایات مورد توجه در این فصل قرار گرفته است. در فصل پنجم موضع عالمان مدرسه ری، که بعد از افول مدرسه بغداد رونق یافت، در قبال خلقت نوری و وجود پیشین انسان بررسی شده است. این فصل با کاوش در آثار برجا مانده از عالمان این مدرسه نشان می‌‌‌دهد که احادیث خلقت نوری اهل‌ بیت علیهم السلامدر مدرسه ری افزایش کیفی داشته است و در آثار برخی از عالمان این مدرسه، احادیثی در این باره درج شده که مضامین عالی آنها در احادیث دو مدرسه پیشین، مشهود نیست. این فصل در نهایت تلاش می‌‌‌کند روشن کند که عالمان مدرسه ری، که از طرفی با احادیث نویافته و ژرف‌‌‌تری در باب خلقت نوری آشنا شده بودند و از طرف دیگر موضع منفی متکلمان مدرسه بغداد در قبال خلقت نوری و عوالم پیشین را به ارث برده بودند، چگونه بر تنش بین میراث حدیثی، که مثبِت خلقت نوری و عوالم پیشین است، و میراث کلامی، که خلقت نوری و عوالم پیشین را انکار می‌‌‌کند، غلبه کرده‌‌‌اند. فصل ششم، فصل پایانی کتاب، تلاش می‌‌‌کند با نگاهی از فراز تاریخ باور داشتن یا نداشتن به خلقت نوری در امامیه را، از آغاز تا پایان قرن ششم، گزارش و تحلیل کند.
نبی الأعظم صلی الله علیه وآله وسلم و وجوده النوری
نویسنده:
الشیخ مسلم الداوری؛ تحقیق موسسه الامام الرضا علیه السلام للبحث والتحقیق العلمی
نوع منبع :
کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
کتاب حاضر درباره شناخت پیامبر عظیم الشان اسلام می باشد که مصنف هم از طرق اهل سنت و هم تشیع روایات زیادی درباره فضائل ایشان ذکر می کند و اختصاصا بحث کتاب راجع به وجود و خلقت نوری ایشان می باشد که در این زمینه روایات را ذکر و نقد و بررسی می کند.
آیا جمله «کنت مع الانبیاء سرا و مع رسول الله جهرا» روایت معتبری است؟ ترجمه و شرح آن چیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
[1]. ر.ک: «چگونگی خلقت پیامبر اکرم و نسبت وجود ایشان با سایر موجودات»، سؤال 12372؛ «تقدم وجود نوری پیامبر بر آدم»، سؤال 4378؛ «وحدت نورانیّت حضرت محمد(ص) و علی (ع)»، سؤال 7840؛ «پیمان پیامبران پیشین بر ولایت حضرت علی(ع)»، سؤال 3273. [2]. عطار نيشابو بیشتر ...
باز خوانی عبارت «اقرب الناس الیه علی بن ابی طالب...» در باب ششم فتوحات
نویسنده:
حسین سید موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در این مقاله ضمن طرح عبارت «اقرب الناس الیه علی بی‌ابی طالب...» اختلاف مهم در ادامه عبارت را مطرح می‌کنیم و دیدگاه هر یک از موافقان و مخالفان را مورد بررسی قرار می‌دهیم، سپس به نتیجه‌گیری از این نزاع پرداخته و این طرح را توضیح می‌دهیم که: عبارت‌های مختلف از سوی ابن عربی نقل شده است، چه بسا این اختلاف به خاطر به سرقت رفتن اولین نسخه فتوحات توسط راهزنان و یا استنساخ ناسخان و نوشته شدن دوباره آن توسط ابن عربی در آسیای صغیر باشد. نیز نتیجه عبارت‌ها یکی است چرا که در تمامی نقل‌ها بخش اول آنکه «اقرب الناس الیه علی بی‌ابی طالب» است، مورد اتفاق می‌باشد. چه عبارت به صورت امام العالم و سر الانبیاء باشد و چه عبارت به صورت اسرار الانبیاء اجمعین و یا امام العالم و سر الانبیاء اجمعین در اصل استفاده و دلالت عبارت ابن عربی خللی وارد نمی‌کند، حداکثر ویژگی که لفظ امام العالم دارد، تاکید بر قرابت و شایستگی‌های ذاتی علی (ع) دارد که نه ابن عربی و نه هیچ یک از اندیشمندان منصف اهل سنت آن را انکار نمی‌کنند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 64
آفرینش نوری امیرالمؤمنین علیه السلام در میراث مکتوب امامی
نویسنده:
محمد کرمانی کجور، رسول چگینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: بنياد فرهنگى امامت,
چکیده :
آفرینش نوری امیرالمؤمنین علیه السلام با قید کیفی همگون و همراه با آفرینش نوری رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم ، از موارد کاربرد واژگانی نور در میراث مکتوب اسلامی بوده و داده های آن در میراث مکتوب امامی در دو ساحت کلان گزارشهای مأثور و رویکردهای عالمان آن، جلوه گر گشته است. گزارشهای مربوط به این موضوع را ـ که حدیث نور نیز خوانده شده ـ در بسیاری از معتبرترین میراث های مکتوب امامی ـ با وجود جریانهای متنوع حدیثی و کلامی در میان مؤلفان آن ها ـ می توان مشاهده کرد. تنها مسندهای آن با دست کم هجده طریق، از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم و نیز برخی امامان معصوم علیهم السلام قابل دسترسی است که بر پایه معیارهای سنجش اعتبار حدیث، در دستۀ والاترین گونۀ حدیثی یعنی «احادیث متواتر» طبقه بندی می کردند. در ساحت رویکردهای عالمان امامی در میراث مذکور، علاوه بر همگرایی با ساحت گزارشها، کارکردهایی نیز از آن به ثبت رسیده که از آن جمله می توان به کارکردهای تاریخی، کلامی و تفسیری اشاره کرد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 51
چگونه پنج تن آل عبا قبل از خلقت حضرت آدم بوده اند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
بحثي داريم تحت عنوان خلقت نوري. آيا وقتي خداوند مي خواست خلقت را شروع کند، پايان خلقت معلوم بود يا خير؟ بعنوان مثال محققان وقتي مي خواهند کاري را شروع کنند، اول ماکت آن را طراحي مي کنند ، بعد سرمايه گذاري مي کنند. خداوند هنگاميکه اراده خلق آدميان را بیشتر ...
آیا پیامبر از نور آفریده شده اند یا از گل و آیا موجودات به خاطر وجود آن حضرت آفریده شده اند یا آن حضرت برای سایر موجودات آفریده شده است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
سوال فوق دربردارنده دو مساله می باشد. اول آن که آیا پیامبر اکرم از نور خداوند خلق شده اند یا مانند بقیه بشر از گل بوجود آمده اند؟ و سوال دوم این است که آیا موجودات، به خاطر وجود آن حضرت آفریده شده اند یا این که آن حضرت برای سایر موجودات آفریده شده بیشتر ...
آیا این سخن صحیح است که «حضرت محمد (ص) به اذن الله حضرت آدم را خلق کرد»؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در توضیح پاسخ چند نکته را باید متذکر شویم: الف. همه موجودات این عالم دارای دو وجود هستند یک وجود علمی در نزد خداوند که از آن به وجود نوری تعبیر می کنند، دوم وجود عینی مانند وجود در عالم ماده برای موجودات مادی. وجود نوری پیامبر اکرم (ص) در آن وجود علم بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 16