جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
آموزش فلسفه جلد 1
نویسنده:
محمدتقی مصباح یزدی
نوع منبع :
کتاب
وضعیت نشر :
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی،معاونت فرهنگی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مهمترین نکاتی که در این نوشتار رعایت شده است عبارتند از: اشاره به سیر تفکر فلسفی و مکتبهای مختلف آن، ارتباط فلسفه با علوم و معارف دیگر، تبیین ضرورت آموختن فلسفه و رفع شبهات پیرامون آن ها، مقدم شمردن ذکر مسایل هستی شناسی به مبحث شناخت شناسی و دیگر مباحث.
نقش ابزارهای معرفتی (حس، عقل، قلب) در معرفت دینی
نویسنده:
فضل‎الله روزبهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
در این مقاله با روشی کتابخانه‎ای-‎تحلیلی، معلوم شده که حس ابزاری غیر‏مستقل و مقدمه‏ساز حکم عقل است. گاهی به دلایلی مانند ندیدن یا نشنیدن، نبود یا تقطیع روایات، نقل به مضمون آن‏ها و نرسیدن قراین ، مقدمات لازم حکم درست عقل، فراهم نمی‏شود. عقل در اموری چون مبنا‏سازی فلسفی و اصول فقهی، پایه‏های اصلی دین، کشف از حکم شرعی(نه انشای حکم مولوی)، لحاظ همه ابعاد وجهات مسائل، در تولید، تغییر و تکامل معرفت دینی نقش‏آفرین است. قلب، ابزاری بسیار نیرومند با تهذیب، در مرحله عالی، وحی الهی و در مراتب پایین‎تر الهامات و اشراقات را در‏می‎یابد. هیچ کس توان درک کنه علم حضوری وحی، این سلطان علوم، مکمل عقل و مغایر با سنخ تجربه دینی را، ندارد. قلب ادراکات عقل در قالب مفهومی را به صورت موجودی شخصی و خارجی می‎یابد و می‏تواند بسیاری از مجهولات دست‏نیافتی عقل را، با علم حضوری دریافت کند. معیار درستی یا نادرستی شهودات قلبی، عقل و نظر معصوم است.
صفحات :
از صفحه 135 تا 156
مراتب علم از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا
نویسنده:
زهرا رسولی، محمدکاظم علمی سولا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
مراتب علم در اندیشه عمده متفکران شرقی و غربی از جایگاه مهمی برخوردار است و متفکران بزرگ به بحث‌های دقیقی در این حوزه پرداخته‌اند. پژوهش حاضر این مسأله را از دیدگاه دو اندیشمند برجسته اسلامی و غربی، ملاصدرا و اسپینوزا مورد مداقه قرار داده است. و مدعی است که گر‌چه این دو اندیشمند به جریان‌های فکری متفاوتی تعلق دارند از جمله اینکه اساسا ملاصدرا بر خلاف اسپینوزا علم را از سنخ وجود بر می‌شمارد و نیز در بحث کلیات، ملاصدرا قائل به اصالت واقع (رئالیزم) و اسپینوزا از اصحاب تسمیه است، اما به رغم این اختلافات، در زمینه‌های خاصی نظریاتی اظهار داشته‌اند که می‌توان آن‌ها را مورد مقایسه قرار داد. از جمله در تقسیم مراتب علم که هر دو فیلسوف بر سه قسم دانسته‌اند، و نیز اینکه در هر یک از این سه مرتبه، مرتبه پیشین و فرو‌تر، خود مقدمه و وسیله تحقق مرتبه پسین و فرا‌تر می‌شود، و نهایتاً سعادت انسان از نظر هر دو متفکر با شهود عقلانی که بالا‌ترین مرتبه علم است، محقق می‌شود. در این جستار، تفصیل این موارد و نیز موارد دیگر از مشابهت‌ها و اختلاف نظرات این دو اندیشمند مورد کنکاش قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 57 تا 81
نقد و بررسی مبانی تجربه‌گرایی در علوم انسانی
نویسنده:
علی مصباح
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«تجربه‌گرایی» به عنوان اولین رویکرد در علوم انسانی، مورد توجه دانشمندان این عرصه قرار گرفت، و هنوز هم،‌ باوجود نقدها و رقیب‌های جدی، روش غالب در تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی است. موافقان و مخالفان تجربه‌گرایی در علوم انسانی از شیوه‌ها و راهبردهای مختلفی برای اثبات نظر خویش و ابطال نظریات مخالف بهره برده‌اند: از تغییر در موضوع علوم انسانی، تا تحول در هدف آنها، تا دگرگونی در مبانی هستی‌شناختی یا معرفت‌شناختی آنها. به نظر می‌رسد نکته‌ای کلیدی که منتقدان تجربه‌گرایی در علوم انسانی از آن غفلت ورزیده‌اند، بررسی و تحلیل ماهیت موضوع علوم انسانی و لوازم روش‌شناختی آن است.‌ توجه به این نکته می‌تواند برخی کاستی‌های تجربه‌گرایی را آشکار کند. نقطه عزیمت این مقاله را این اصل روش‌شناختی تشکیل می‌دهد که روش هر علم وابسته به موضوع آن است، و ماهیت موضوع است که نوع روش تحقیق مناسب را تعیین می‌کند. بر این اساس، سعی می‌شود تا ماهیت موضوع علوم انسانی، تحلیل، و عدم تناسب روش تجربی با آن نشان داده شود. راهبرد این نوشتار برای این کار، تحلیل منطقی مفاهیمی است که در موضوعات مسائل علوم انسانی به‌کار می‌روند تا نشان دهد این موضوعات شامل مفاهیمی از سنخ معقولات اولیٰ، معقولات ثانیه منطقی، و اعتباریات محض‌اند و مطالعه هر دسته از آنها نیازمند روشی ویژه و منحصربه‌فرد می‌باشد. از این‌رو، پیشنهاد نوشتار حاضر، آن است که روش تجربی هر چند در بررسی و مطالعه برخی از موضوعات علوم انسانی، کارآیی محدود و مناسب خود را دارد، لکن نمی‌تواند به عنوان تنها روش مطلوب و مفید در این علوم مورد تأکید و توجه قرار گیرد؛ بلکه عمده مسائل علوم انسانی به روش‌هایی دیگر نیازمندند تا بتوانند همه موضوعات خویش را بررسی کرده، به اهداف خود دست یابند.
صفحات :
از صفحه 119 تا 142
بررسی و نقد معرفت‌شناسی سوفسطاییان از دیدگاه افلاطون
نویسنده:
شمس الملوک مصطفوی ، فاطمه حسينی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
با اهمیت یافتن مباحث معرفت‌شناسی در دوره جدید، بررسی آراء و دیدگاه‌های معرفت‌شناختی سوفسطائیان نیز به عنوان یکی از تأثیرگذارترین جریانات فکری عصر طلایی یونان، اهمیتی روز افزون یافته است. در این مقاله کوشش شده با استناد به نوشته‌های افلاطون به موازات ارائه نظریات معروف‌ترین سوفسطاییان در باب معرفت، جنبه‌های انتقادی آراء آنان مورد بررسی قرار گیرد. سوفسطاییان با بسط دیدگاه‌های شک‌گرایانه هراکلیتوس و پارمنیدس و انتقال مُتَعَلّق شناسایی از طبیعت به انسان، معرفت را به دریافت‌های حسی و آن را نیز به محدوده «فرد»ی تقلیل دادند. در تقابل با این رأی، افلاطون با نقد نسبیّت‌انگاری ناشی از «حس»گرایی سوفسطاییان، تلاش خود را بر نشان دادن امکان حصول معرفت حقیقی و از آن طریق نجات باورهای دینی و اخلاقی متمرکز کرد. کوششی که می‌تواند ما را مجاز کند تا مطابق آن، دستگاه فلسفی افلاطون و از جمله، خلق «جهان ایده»ها را در واقع واکنشی به تعالیم معرفت‌شناختی سوفسطاییان به حساب آوریم.
صفحات :
از صفحه 43 تا 66
وثاقت معرفت عقلانى در تفسير الميزان
نویسنده:
عباس قربانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قرآن كريم با دعوت به خردورزى از انسان، ايمان به خدا، جهان غيب و زندگى مؤمنانه را طلب مى كند. اما وثاقت عقل حتى در باب جهان مشهود سخت مورد مناقشه است. در اين صورت، چگونه مى توان به دعوت قرآن پاسخ مثبت داد؟! در تفسير الميزان چه راه حلى ارائه مى شود؟ در اين تحقيق، با هدف يافتن پاسخ براى پرسش هاى فوق و تأمين اعتماد نسبت به عقل و يافته هاى آن، با روش كتابخانه اى و استناد به مطالب علامه طباطبائى در الميزان و به تناسب، آثار ديگر ايشان و نيز با تحليل منطقى روشن مى شود كه استاد در عين تأكيد بر بداهت مفهوم علم و تحقق مصداق آن، ضمن پاسخ به شكاكان و حس گرايان، وثاقت معرفت عقلى را اثبات مى كند و بدين ترتيب، مخاطب ايشان نسبت به اعتبار كاربست عقل براى تأمل در آيات تكوينى و تشريعى اطمينان خاطر مى يابد.
صفحات :
از صفحه 43 تا 52
تقابل هستی‌ شناسی عرفانی و سلفی مطالعه موردی ابن‌ عربی و ابن‌ تیمیه
نویسنده:
محمد نصیری، محمد محسن مروجی‌ طبسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تقابل دو دیدگاه عرفانی و سلفی در حوزه هستی‌شناسی با تأکید بر دیدگاه دو صاحب نظر صاحب سبک یعنی ابن‌عربی و ابن‌تیمیه از جهاتی چند حائز اهمیت است. تفاوت مبانی نظری اندیشه ابن‌عربی به عنوان مؤسس عرفان نظری و ابن‌تیمیه به عنوان مؤثرترین شخصیت در تفکر سلفی پیش از این در پژوهشی مستقل مورد بحث قرار نگرفته است. تأکید ابن‌عربی بر وحدت وجود و اینکه تنها مصداق وجود حقیقی، خداوند است و سایر موجودات اعم از مجرد و محسوس در واقع مظهر وجود مطلق هستند، کاملاً در برابر اندیشه کثرت‌گرایانه ابن‌تیمیه قرار دارد که به نوعی وجود خداوند را محسوس دانسته و ضمن انکار وجود خارجی مجردات، وجود حق‌تعالی را نیز حس‌شدنی می‌داند. تفاوت‌ دیدگاه هستی‌شناسانه این دو شخصیت در مباحثی چون نوع ‌نگاه به هستی خداوند، وجود و ماهیت، نظریه اعیان ‌ثابته قابل جستجو است. چنانکه در قلمروهای دیگری چون انسان‌شناسی، معرفت‌شناسی و معادشناسی نیز قابل بررسی و تأمل است. پژوهش پیش‌رو با تکیه بر مهم‌ترین کتاب‌های این دو شخصیت و به روش تحلیلی، زوایایی از تقابل‌ و تضاد مبنایی این دو شخصیت که متعلق به دو مدرسه فکری در جهان اسلام‌اند را می‌نمایاند. هر چند عدم امکان جمع بین این دو دیدگاه از نکات مورد تأکید این تحقیق است، تصریح به پیامدهای این دو گونه باور و اعتقاد، از اهداف این تحقیق نیست. گرچه این امر نیز به‌طور تلویحی فراچنگ خواننده است.
صفحات :
از صفحه 137 تا 158
حس و توحید از منظر مفسران و فیلسوفان
نویسنده:
محمدتقی فعالی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
از نظر تمام مفسران و نیز فیلسوفان دستیابی به معرفت برای انسان امکان پذیر است. آدمی می تواند با توسل به روش های مختلف به معرفت دست یابد. در این میان، حس راهی برای نیل به شناخت و طریقی برای مواجهه با جهان خارج است. حس انسان را با جهان خارج آشنا کرده پرده از رازهای حسی برمی دارد. متفکران در ارتباط با اعتبار طریق حس دیدگاه های متفاوتی را مطرح کرده اند اما آموزه های قرآن و استدلال هایی که از آیات قرآن به دست می آید ما را به این سمت رهنمون می نماید که حس راهی معتبر است. قرآن با ترتیب دادن استدلال های مختلف ارزشمندی شناخت حسی را به صورت فی الجمله می پذیرد. از سوی دیگر آیات قرآن بیانگر آن است که در حس امکان خطا وجود دارد. فلاسفه در ارتباط با نسبت نفس با شناخت حسی معتقدند که نفس انسان در مرحله قبل از حس، فاقد هرگونه معرفت است، اما قرآن اظهار می دارد که نفس در آغاز، فاقد علم حصولی است و طرح مساله فطرت ما را بر آن می دارد که معتقد شویم معارف فطری و غیرحصولی در نفس، قبل از حس وجود دارد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
درباره فلسفه و نسبت آن با علوم
نویسنده:
محمد خامنه ای
نوع منبع :
مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
مطالعه پیرامون فلسفه از زوایای مختلف امکان‌پذیر است. برخی از مهم‌ترین‌ پرسش‌ها به ماهیت فلسفه و موضوع و مسائل آن مربوط می‌شود و برخی دیگر به‌ رابطه میان علوم و فلسفه و شرایط رشد و تکامل آنها بازمی‌گردد. این سؤالات را با ریاست محترم بنیاد حکمت اسلامی صدرا، حضرت آیت الله سید محمد خامنه‌ای در میان گذاشته‌ایم.
صفحات :
از صفحه 9 تا 19
  • تعداد رکورد ها : 13