جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه منطق
>
منطق قدیم
>
معنا
>
مقولات
>
مقولات عشر
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل(منطق)
>
عقل بالملکه
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 18
عنوان :
چگونگی گذر از خودشناسی به خداشناسی از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
سید حمید طالب زاده، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
علامه محمدحسین طباطبایی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
استکمال نفس ,
حقیقت هستی ,
کمال نفس ناطقه ,
تجرد نفس ناطقه ,
سیر آفاق ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس نباتی ,
علیت ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
خود فراموشی ,
خدا فراموشی ,
سیر انفسی ,
عالَم لاهوت(قسیم عالَم جبروت و ملک و ملکوت) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قلب مومن ,
نفس خلاق ,
رب خلاق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خداشناسی در معارف اسلامی است. دو نفر از سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی و علامه طباطبایی (ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیرمستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا و پاپ ژان پل دوم
نویسنده:
محسن پورمحمد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
پاپ ژان پل دوم
,
عقل و ایمان
,
حکمت متعالیه
,
عقل(منطق)
,
مذهب کاتولیک (مذاهب مسیحی)
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
رازورزی دینی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مفاتیح الغیب ,
کلیسای کاتولیک ,
عهد عتیق ,
شرح اصول کافی ,
درجات ایمان ,
معانی عقل ,
تفسیر قرآن ملاصدرا ,
انجیل ,
ظاهریه (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حسن و قبح ,
معتزله (اهل سنت) ,
معاد جسمانی ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
عقل فعال ,
قرآن ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
تیز هوشی ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
معرفت ایمانی ,
عقل طبیعی ,
معانی ایمان ,
فضیلت مافوق طبیعی ,
شرط نجات ,
کتاب احیاء علومالدین غزالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
امام خمینی
چکیده :
بدون تردید عقل و ایمان از مهمترین موضوعات دینی به شمار می روند و همواره مورد عنایت ویژه اندیشمندان بوده اند. دیدگاه های گوناگون و کاملا متفاوفی در خصوص رابطه عقل و ایمان در بین متفکران و اندیشمندان جهان اسلام و نیز مسیحیت مطرح شده است. هدف از این تحقیق ضمن بیان معانی و ایضاح مفهومی، پیشینه و رویکردهای عمده به عقل و ایمان در جهان اسلام و مسیحیت، بررسی آن از دیدگاه مرحوم ملاصدرا به عنوان متفکر برجسته و شاخص جهان اسلام و دیدگاه پاپ ژان پل دوم به عنوان دیدگاه رسمی جهان مسیحیت کاتولیک است. نتیجه آنکه: اسلام یک دین عقلانی است و در آن، سخن از رازی که معارض عقل باشد در میان نیست. اگرچه دین ممکن است حاوی بسیاری از مطالب فوق عقل باشد، ولی فهم و پذیرش اصول بنیادین دین از راه عقل است. و تعالیم دینی نباید با یافته های صریح عقلی ناسازگار باشند. برخلاف مسیحیت که نه تنها در اثبات اصول بنیادین خود بلکه در بسیاری از آموزه های خود نیز از خردورزی بی بهره است و به ناچار دست به دامن رازواری شده، به ایمان منهای تعقل تن در می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مطالب العالیة من العلم الالهی المجلد 7
نویسنده:
فخرالدین الرازی؛ تحقیق: احمدحجاری السقا
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دارالکتاب العربی,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
16. کلام عقلی
,
عقاید اسلامی
,
علم نفس
,
13. علم کلام
,
شیطان
,
کتب کلام اهل سنت
,
کتب کلام اشاعره
کلیدواژههای فرعی :
معاد ,
معاد روحانی ,
حدوث نفس ,
التناسخ ,
ارواح فلکی ,
حقیقت نفس انسانی ,
جن ,
بقا و خلود نفس ,
علم نفس ,
احکام نفس ,
عقل بالملکه ,
برتری فرشتگان بر آدم ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
بقا روحانی نفس ,
انسان نفسانی ,
کد کنگره:
BP 205/2 /ف3م6
چکیده :
الجزء السابع في الارواح العالية و السافلة(نفس): اين جزء كتاب به مباحث پيرامون نفس پرداخته است. مؤلف در طى 5 مقاله مباحثى را حول نفس ناطقۀ انسانى، نفوس فلكيه و عقول بيان مىكند. مقالاتى كه در اين جزء مورد بحث واقع شده است، عبارتند از: المقالة الاولى في المقدمات: مؤلف مباحثى را به عنوان مقدمه در اين مقاله مىآورد كه عبارتند از: تعريف نفس، تقسيم موجودات روحانى و اثبات موجودات روحانى كه مجموعا 4 فصل مىباشد. المقالة الثانية في بيان ان النفس الانسانية هل هى جوهر مجرد عن الحجمية و الحلول في الحجمية ام لا: مؤلف در اين مقاله طى 7 فصل مذاهب علماء را در مورد نفس بيان مىكند و اين كه آيا نفس مجرد است يا مادى را بيان كرده و با ادلۀ عقليه و نقليه وجود نفس مجرد را اثبات مىكند. المقالة الثالثة في صفات النفوس البشرية: اين مقاله از 23 فصل تشكيل شده است. مؤلف در اين مقاله ابتداء بحث مىكند از وحدت نفوس، موضع نفس، حادث بودن و قديم بودن نفس. سپس به مباحث معاد مىپردازد، مباحثى؛ همچون تناسخ، بقاء نفس بعد از موت بدن و اينكه نفس همچنانكه در اين عالم مدرك كليات و جزئيات است، در آخرت هم عالم به جزئيات خواهد بود. او به طريق اين مباحث معاد روحانى را اثبات مىكند و اثبات مىكند كه لذات عقلى اشرف و اكمل از لذات حسيه هستند. المقالة الرابعة في البحث عن احوال الارواح السفلية المسماة بالجن و الشياطين: در اين مقاله طى 3 فصل بحث شده است از جن و شيطان و اين كه آيا اين دو امكان وجودى دارند و يا نه؟ سپسبر وجودشان ادلهاى اقامه كرده است و از حقيقت الهام و وسوسه بحث كرده است. المقالة الخامسة في تفاصيل الكلام في الارواح العالية الفلكية: مؤلف در اين مقاله در 9 فصل ابتدا اثبات مىكند كه افلاك حى و ناطق هستند و به بعضى از صفات آنها اشاره كرده و محرك آنها را بيان مىكند. در ادامه صفات نفوس فلكى را از ديدگاه اصحاب طلسمات و قرآن بررسى كرده و افضل بودن ملائكه را از انسان را در آخر اثبات مىكند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معنا و متعلق شهود عقلی در طرح اخلاق مشرقی ابنسينا
نویسنده:
ميرسعيد موسوی كريمی، علی اكبر عبدلآبادی، محمدهانی جعفريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صدق گزارههای اخلاقی
,
فلسفه مشاء
,
عقل فعال
,
عقل بالفعل
,
عقل بالملکه
,
معرفت
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
,
شهود عقلی(قسیم شهود حسی و محض)
,
شهود دکارتی
کلیدواژههای فرعی :
عقل قدسی ,
صدق قضایای تحلیلی ,
صدق قضایای ترکیبی ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نوشتار حاضر تعريفي از «شهود عقلي» بعنوان طرح معرفتشناسي اخلاقي ابنسينا در رسائل مشرقي ارائه ميدهد. به اين منظور، ابتدا معاني مختلف «شهود» مورد بررسي قرار ميگيرد و سپس، با تحليل نظام معرفتشناختي ابنسينا ذيل عناويني چون «بررسي مراحل کسب معرفت» و «بررسي مراتب گوناگون حدس» سعي ميشود تا بطور خاص مراد ابنسينا از شهود عقلي بيان گرديده و درنهايت با تطبيق تعريف وي از «شهود» با تعاريف موجود، تشابه و تفاوتهاي تعريف وي با ديگر انواع تعريفهاي موجود از «شهود» سنجيده شده و به تعريف جامع و مانع وي از شهود عقلي اشاره گردد. در قسمت دوم نيز با بررسي ويژگيهاي تعريف ابنسينا از شهود عقلي، متعلقات شهود عقلي، صفات خوب و بد اخلاقي نفس، قضاياي اخلاقي بديهي و کارهاي جزئي اخلاقي معرفي خواهند شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 169 تا 186
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نوآوريهای خواجه نصيرالدين طوسی در نظريه اعتدال
نویسنده:
حسين اترک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
نظریه اعتدال
,
مقولات عشر
,
فضایل اخلاقی
,
اعتدال
,
قوای سه گانه نفس
,
عقل نظری و عقل عملی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی)
,
اخلاق خواجه نصرالدین طوسی
,
بیماری نفس
,
نوآوری خواجه نصیر در نظریه اعتدال
,
معالجه امراض نفسانی
کلیدواژههای فرعی :
نفس نباتی ,
تفریط ,
حقیقت نفس انسانی ,
مفهوم ردائت ,
جهل مرکب ,
نفس انسانی ,
افراط در غیرت ,
علم نفس ,
عقل بالملکه ,
قوه غضبی ,
اخلاق ناصری (کتاب) ,
فلسفه اخلاق ارسطو ,
قوای حیوانی نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
نظريه اعتدال يکي از نظريههاي اخلاقي رايج نزد فيلسوفان مسلمان است. براساس اين نظريه، همة فضايل اخلاقي در حد وسط قرار دارند و رذائل اخلاقي از افراط و تفرط پديد ميآيند. با وجود اينکه فيلسوفان و علماي اخلاق اسلامي در طرح نظريه اعتدال متأثر از افلاطون و ارسطو بودهاند، ولي خود نيز صاحب ابتکارات و نوآوريهاي متعددي در اين نظريه بودهاند. خواجه نصيرالدين طوسي را ميتوان از جمله مبتکران در نظريه اعتدال دانست. از جمله ابتکارات او در علمالنفس، تقسيمبندي چهارگانه قواي نفس و تعيين «عدالت» بعنوان فضيلت وظيفه عقل عملي است. ابتكار مهم او در نظريه اعتدال، عرضه تقرير جديدي از قاعده اعتدال و اضافه کردن معيار کيفيت به آن و تعريف مفهوم «ردائت» است. ابتكار مهم ديگر او، تعيين سه جنس عالي افراط، تفريط و ردائت براي رذائل است كه با در نظر گرفتن سه قوة نفس، تعداد اجناس عالي رذائل به نُه جنس افزايش خواهد يافت. اين ابتكارات خواجهنصير توسط حکماي پس از او مورد تبعيت قرار گرفت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 177 تا 200
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی عقل و عقلانیت از دیدگاه امام کاظم (ع) در جکمت متعالیه
نویسنده:
فاطمه ترکان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
حکمت متعالیه
,
عقل
,
عقل
,
عقل
,
عقل بالملکه
,
عقل بالملکه
,
امام موسی کاظم
چکیده :
عقل و عقلانیت یکی از مهمترین مفاهیمی است که همواره مورد توجه بشر از جمله پیروان ادیان الهی بوده است. نسبت عقل و وحی ، قلمرو ادراکات و اعتبار حکم عقل در منظر دین، از چالش های جدی مورد بحث در بین اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. در بین شیعیان و براساس آموزه های ائمه (ع) عقل از جایگاه ارزشمندی برخوردار بوده و کاوش های عقلی و فلسفی در کسب معارف دینی مورد تاکید بوده است.در این پژوهش به محضر امام موسی بن جعفر (ع) رفته و تلاش نموده ایم با استفاده از مفاهیم فلسفی حکمت متعالیهمباحث پیرامون عقل در روایات حضرت را مورد کنکاش قرار دهیم. در ابتدا مبتنی بر روایت معروف امام خطاب به هشام، معانی عقل را استخراج و با آموزه های حکمت متعالیه انطباق دادیم و فضائل عقل و ویژگی های عاقلان را از نظر امام بحث نمودیم. سپس قلمرو ادراکات عقل در روایات حضرت را مورد بحث قرار دادیم و با تبیین مبادی مادی و صوری عقلی در این احادیث، به بررسی مبانی عقل از دیدگاه امام هفتم (ع) پرداختیم، تا مشخص نماییم که حکم عقلانی از چه اعتباری در نزد حضرت برخوردار است.در این رساله بر اساس روایات معتبر امام، می توان نتیجه گرفت که در دیدگاه حضرت، عقل از مراتب مختلفی برخوردار بوده و در هر مرتبه به سطحی از ادراکات و معارف دست می یابد. استکمال عقل و شکوفایی آن از طریق به کارگیری مراتب اولیه عقل، انجام طاعات و دوری از معاصی و پیروی کامل از اهل بیت (ع) میسر است و در مرتبه عقل استدلالی و برهانی، انسان می تواند با بهره از اصول اولیه و صورت های استدلالی به نتایجی معتبر در معارف دینی و از جمله مقوله توحید دست یابد و اعتبار این امورِ عقلی و برهانی، اعتباری ذاتی است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
ذبیح مطهری خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
ابن سینا
,
کارکردهای دین (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
اخلاق فردی و اجتماعی
,
1. ادیان religions
کلیدواژههای فرعی :
03. انسان شناسی Human nature ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
معاد جسمانی ,
اقامه عدل ,
اصول اخلاقی ,
کارکرد اجتماعی دین ,
عقل فعال ,
برهان صدیقین ,
قرآن مجید ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
دین پژوهی ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
کارکردهای احساسی دین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کارکرد دین، اثر و تحولی است که دین در انسان یا جامعه ایفا می کند. دین در قلمرو فردی دو کارکرد مهم دارد: اول. معرفت زایی. ابن سینا بر این باور است که تنها پیامبران می توانند بدون تعلیم به صورت خازن حقایق درآیند؛ دوم. آرامش بخشی. ابن سینا عقاید صحیح را عامل سلامت می داند. مهم ترین کارکرد دین در قلمرو اجتماعی وضع قانون است. ابن سینا دین را در امر قانونگذاری و سامان دادن به اجتماع ضروری دانسته است. کارکرد دیگر دین در اجتماع، ایجاد همبستگی و اتحاد است؛ ابن سینا، آنچه را که منجر به تضعیف رکن بزرگ مدنیت می شود، تحریم می کند. از دیدگاه اندیشمندان برخی از کارکردهای دین انحصاری است و جایگزینی در علم، فلسفه و عرفان ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 795 تا 830
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی عقل و عقلانیت از دیدگاه امام کاظم (ع) در حکمت متعالیه
نویسنده:
فاطمه ترکان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
عقل(منطق)
,
عقل بالملکه
چکیده :
چکیده: عقل و عقلانیت یکی از مهمترین مفاهیمی است که همواره مورد توجه بشر از جمله پیروان ادیان الهی بوده است. نسبت عقل و وحی ، قلمرو ادراکات و اعتبار حکم عقل در منظر دین، از چالش های جدی مورد بحث در بین اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. در بین شیعیان و براساس آموزه های ائمه (ع) عقل از جایگاه ارزشمندی برخوردار بوده و کاوش های عقلی و فلسفی در کسب معارف دینی مورد تاکید بوده است. در این پژوهش به محضر امام موسی بن جعفر (ع) رفته و تلاش نموده ایم با استفاده از مفاهیم فلسفی حکمت متعالیه مباحث پیرامون عقل در روایات حضرت را مورد کنکاش قرار دهیم. در ابتدا مبتنی بر روایت معروف امام خطاب به هشام، معانی عقل را استخراج و با آموزه های حکمت متعالیه انطباق دادیم و فضائل عقل و ویژگی های عاقلان را از نظر امام بحث نمودیم. سپس قلمرو ادراکات عقل در روایات حضرت را مورد بحث قرار دادیم و با تبیین مبادی مادی و صوری عقلی در این احادیث، به بررسی مبانی عقل از دیدگاه امام هفتم (ع) پرداختیم، تا مشخص نماییم که حکم عقلانی از چه اعتباری در نزد حضرت برخوردار است. در این رساله بر اساس روایات معتبر امام، می توان نتیجه گرفت که در دیدگاه حضرت، عقل از مراتب مختلفی برخوردار بوده و در هر مرتبه به سطحی از ادراکات و معارف دست می یابد. استکمال عقل و شکوفایی آن از طریق به کارگیری مراتب اولیه عقل، انجام طاعات و دوری از معاصی و پیروی کامل از اهل بیت (ع) میسر است و در مرتبه عقل استدلالی و برهانی، انسان می تواند با بهره از اصول اولیه و صورت های استدلالی به نتایجی معتبر در معارف دینی و از جمله مقوله توحید دست یابد و اعتبار این امورِ عقلی و برهانی، اعتباری ذاتی است. کلید واژه: امام موسی کاظم(ع)، عقل، عقلانیت، عقل بالملکه، حکمت متعالیه
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش حرکت جوهری در تحول وجودی انسان
نویسنده:
مهدی نجفی افرا، مریم زیارتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی ملاصدرا
,
وجود شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه)
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
قوه و فعل ,
حرکت اشتدادی نفس ,
حدوث جسمانی نفس ,
اکوان ثلاثه ,
نظام هستی ,
حدوث عالم جسمانی ,
حرکت جوهری اشتدادی ,
جوهر ,
وحدت قوای نفس ,
وحدت تشکیکی وجود ,
قرآن ,
حرکت ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
حرکت تکاملی نفس ,
تکامل وجود عقلانی انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
حرکت نشان از اشتداد هستی موجود متحرک دارد. لذا در تفکر صدرایی، حرکت امری وجودی است، نه ماهوی، ولی به دلیل اتحاد ماهیت با وجود، حرکت به جوهر نسبت داده میشود. معنای حرکت جوهری این است که هر صورت حادث، مشتمل بر آثار و کمالات صور قبلی نیز هست و جریان حرکت به نحو «لبس بعد از لبس» است. اثبات حدوث جسمانی نفس، وحدت نفس با قوای آن و جامع اکوان ثلاثه بودن انسان، از دستآوردهای حرکت جوهری است. صدرا بر مبنای «حدوث جسمانی نفس» و «حرکت اشتدادی جوهری»، نفس انسانی را در آغاز، جسمانی میداند که با حرکت تکاملی، مادی- مثالی و سپس مثالی محض خواهد شد و سرانجام به مرتبه تجرد عقلی میرسد. نفس حقیقتی ذومراتب است که بدن، مرتبه نازله آن است و هر فعل و انفعالی که در یک مرتبه رخ دهد، با فعل و انفعال در مراتب دیگر مرتبط است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مراتب تکامل نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، حمیدرضا اسکندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تکامل نفس
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
حقیقت نفس انسانی
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
عوالم سه گانه ,
مراتب کمال انسانی ,
کمال حقیقی انسان ,
اصحاب شمال ,
انسان طبیعی ,
انسان عقلانی ,
انسان نفسانی ,
نفس عماله ,
نفس علامه ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس نباتی ,
سعادت اخروی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
تهذیب ظاهر ,
تهذیب باطن ,
رفع حجاب منیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
ملاصدرا کمال نفس را در شدت وجود و قوت مدرکات می داند. از حیث وجودی، نفس قابلیت رسیدن به تمام مراتب امکانی وجود را دارد. بر همین مبنا وی مراتب نفس را به نفس نباتی، نفس حیوانی، انسان نفسانی و انسان ملکی یا شیطانی تقسیم می کند. نفس از حیث مدرکات نیز دارای سه مرتبه طبیعی، نفسی و عقلانی است که بر اساس ادراک مخلوقات در عوالم سه گانه طبیعت، مثال و مجردات شکل می یابند. در آخرت، انسان طبیعی در زمره اصحاب شمال، انسان نفسانی از جمله اصحاب یمین و انسان عقلانی در جمع سابقون خواهد بود. نفس در مرتبه انسان معقول، واجد عقل عملی و عقل نظری می گردد. ملاصدرا برای نفس عماله چهار مرتبه کلی (تهذیب ظاهر، تهذیب باطن، آراستن نفس به صورت های قدسی و رفع حجاب منیت) و برای نفس علامه نیز چهار درجه (عقل هیولانی، بالملکه، بالفعل و بالمستفاد) را برشمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 137
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 18
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید