جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه منطق
>
منطق قدیم
>
معنا
>
مقولات
>
مقولات عشر
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل(منطق)
>
عقل بالفعل
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
تعداد رکورد ها : 16
عنوان :
چگونگی گذر از خودشناسی به خداشناسی از دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی (ره)
نویسنده:
سید حمید طالب زاده، علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
علامه محمدحسین طباطبایی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
استکمال نفس ,
حقیقت هستی ,
کمال نفس ناطقه ,
تجرد نفس ناطقه ,
سیر آفاق ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس نباتی ,
علیت ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
خود فراموشی ,
خدا فراموشی ,
سیر انفسی ,
عالَم لاهوت(قسیم عالَم جبروت و ملک و ملکوت) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
علم حضوری(مقابل علم حصولی) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قلب مومن ,
نفس خلاق ,
رب خلاق ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
نفس شناسی از مبادی و مقدمات خداشناسی در معارف اسلامی است. دو نفر از سلسله جنبانان حکمت متعالیه از قرن یازده و قرن چهارده، یعنی صدرالدین شیرازی و علامه طباطبایی (ره) بر این باور تاکید خاص نموده اند. دو حکیم با وجود وحدت در هدف معرفتی دو رهیافت متفاوت دارند. در اندیشه فلسفی ملاصدرا، نفس خلاق مثال و نمونه ای از خدای خالق است، اما علامه طباطبایی، شناخت نفس را شناخت موجود غیرمستقل و تعلقی و ربطی می داند که مقارن با شناخت ذات مستقل است که بمنزله ذات قیومی و نگهدارنده آن وجود تعلقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 109
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل و ایمان از دیدگاه ملاصدرا و پاپ ژان پل دوم
نویسنده:
محسن پورمحمد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
پاپ ژان پل دوم
,
عقل و ایمان
,
حکمت متعالیه
,
عقل(منطق)
,
مذهب کاتولیک (مذاهب مسیحی)
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
فلسفه دین
,
ایمان
,
رازورزی دینی
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
مفاتیح الغیب ,
کلیسای کاتولیک ,
عهد عتیق ,
شرح اصول کافی ,
درجات ایمان ,
معانی عقل ,
تفسیر قرآن ملاصدرا ,
انجیل ,
ظاهریه (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حسن و قبح ,
معتزله (اهل سنت) ,
معاد جسمانی ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
عقل فعال ,
قرآن ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
تیز هوشی ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
معرفت ایمانی ,
عقل طبیعی ,
معانی ایمان ,
فضیلت مافوق طبیعی ,
شرط نجات ,
کتاب احیاء علومالدین غزالی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
امام خمینی
چکیده :
بدون تردید عقل و ایمان از مهمترین موضوعات دینی به شمار می روند و همواره مورد عنایت ویژه اندیشمندان بوده اند. دیدگاه های گوناگون و کاملا متفاوفی در خصوص رابطه عقل و ایمان در بین متفکران و اندیشمندان جهان اسلام و نیز مسیحیت مطرح شده است. هدف از این تحقیق ضمن بیان معانی و ایضاح مفهومی، پیشینه و رویکردهای عمده به عقل و ایمان در جهان اسلام و مسیحیت، بررسی آن از دیدگاه مرحوم ملاصدرا به عنوان متفکر برجسته و شاخص جهان اسلام و دیدگاه پاپ ژان پل دوم به عنوان دیدگاه رسمی جهان مسیحیت کاتولیک است. نتیجه آنکه: اسلام یک دین عقلانی است و در آن، سخن از رازی که معارض عقل باشد در میان نیست. اگرچه دین ممکن است حاوی بسیاری از مطالب فوق عقل باشد، ولی فهم و پذیرش اصول بنیادین دین از راه عقل است. و تعالیم دینی نباید با یافته های صریح عقلی ناسازگار باشند. برخلاف مسیحیت که نه تنها در اثبات اصول بنیادین خود بلکه در بسیاری از آموزه های خود نیز از خردورزی بی بهره است و به ناچار دست به دامن رازواری شده، به ایمان منهای تعقل تن در می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 80
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معنا و متعلق شهود عقلی در طرح اخلاق مشرقی ابنسينا
نویسنده:
ميرسعيد موسوی كريمی، علی اكبر عبدلآبادی، محمدهانی جعفريان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
صدق گزارههای اخلاقی
,
فلسفه مشاء
,
عقل فعال
,
عقل بالفعل
,
عقل بالملکه
,
معرفت
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
,
شهود عقلی(قسیم شهود حسی و محض)
,
شهود دکارتی
کلیدواژههای فرعی :
عقل قدسی ,
صدق قضایای تحلیلی ,
صدق قضایای ترکیبی ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نوشتار حاضر تعريفي از «شهود عقلي» بعنوان طرح معرفتشناسي اخلاقي ابنسينا در رسائل مشرقي ارائه ميدهد. به اين منظور، ابتدا معاني مختلف «شهود» مورد بررسي قرار ميگيرد و سپس، با تحليل نظام معرفتشناختي ابنسينا ذيل عناويني چون «بررسي مراحل کسب معرفت» و «بررسي مراتب گوناگون حدس» سعي ميشود تا بطور خاص مراد ابنسينا از شهود عقلي بيان گرديده و درنهايت با تطبيق تعريف وي از «شهود» با تعاريف موجود، تشابه و تفاوتهاي تعريف وي با ديگر انواع تعريفهاي موجود از «شهود» سنجيده شده و به تعريف جامع و مانع وي از شهود عقلي اشاره گردد. در قسمت دوم نيز با بررسي ويژگيهاي تعريف ابنسينا از شهود عقلي، متعلقات شهود عقلي، صفات خوب و بد اخلاقي نفس، قضاياي اخلاقي بديهي و کارهاي جزئي اخلاقي معرفي خواهند شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 169 تا 186
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
کارکرد فردی و اجتماعی دین از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
ذبیح مطهری خواه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
ابن سینا
,
کارکردهای دین (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه بوعلی
,
اخلاق فردی و اجتماعی
,
1. ادیان religions
کلیدواژههای فرعی :
03. انسان شناسی Human nature ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
معاد جسمانی ,
اقامه عدل ,
اصول اخلاقی ,
کارکرد اجتماعی دین ,
عقل فعال ,
برهان صدیقین ,
قرآن مجید ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
دین پژوهی ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
کارکردهای احساسی دین ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
کارکرد دین، اثر و تحولی است که دین در انسان یا جامعه ایفا می کند. دین در قلمرو فردی دو کارکرد مهم دارد: اول. معرفت زایی. ابن سینا بر این باور است که تنها پیامبران می توانند بدون تعلیم به صورت خازن حقایق درآیند؛ دوم. آرامش بخشی. ابن سینا عقاید صحیح را عامل سلامت می داند. مهم ترین کارکرد دین در قلمرو اجتماعی وضع قانون است. ابن سینا دین را در امر قانونگذاری و سامان دادن به اجتماع ضروری دانسته است. کارکرد دیگر دین در اجتماع، ایجاد همبستگی و اتحاد است؛ ابن سینا، آنچه را که منجر به تضعیف رکن بزرگ مدنیت می شود، تحریم می کند. از دیدگاه اندیشمندان برخی از کارکردهای دین انحصاری است و جایگزینی در علم، فلسفه و عرفان ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 795 تا 830
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسهی آرای فلوطین درخصوص صادر اول با آیات و روایات
نویسنده:
محمدرضا موحدی نجف آبادی، محمد حکاک
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلوطین
,
اقنوم های سه گانه
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه الهی
,
فلسفه نوافلاطونی
,
فلسفه افلوطین
,
هستی شناسی در قرآن
,
هستی شناسی در حدیث
کلیدواژههای فرعی :
قوه و فعل ,
اثولوجیا ,
وجود منبسط ,
کتاب تاسوعات ,
ذات الهی ,
احد (اسماء تنزیه الهی) ,
اراده الهی ,
صادر اول ,
حدوث عالم جسمانی ,
مبدا اول ,
عقل کل ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
برهان بسیط الحقیقه ,
فیض الهی ,
قرآن ,
عقل بالفعل ,
تجلی واحد القهار ,
ظهور اسماء(قسیم صفات و اعیان ثابته) ,
ظهور صفات(قسیم اسماء و اعیان ثابته) ,
عقل هیولانی ,
واحد و کثیر ,
تعقل مبدا اول ,
فنای عقل ,
عقول جزئی ,
تولما ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمد بن یعقوب کلینی
,
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
حسن حسن زاده آملی
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
فلوطین به سه اقنوم احد، عقل و نفس قائل است که اقنوم دوم قابل تطبیق با صادر اول است. احد عقل را بیآنکه بداند، بهوجود میآورد. عقل بهمثابهی تصویر احد، ابتدا واحد و نامتعین است، اما سپس میلی گناهآلود او را از احد جدا میکند. عقل پس از جدایی، گویی پشیمان میشود و دوباره به سوی احد بازمیگردد. این بازگشت باعث متعینشدن عقل و کاملشدن فعلیت او و پیدایی ایدهها میشود. با اینکه تبیین فلوطین تفاوتهای زیادی با آراء مستنبط از متون دینی در خصوص صادر اول دارد و بهعلاوه، بر اساس زمینهی فکریِ کاملاً متفاوتی شکل گرفته است، مشابهتهایی نیز میان این دو وجود دارد. همچنین دستکم در برخی موارد، تفاوتها کمتر از چیزی است که بهنظر میآید. در این مقاله، مسائل درخورِ مقایسهی دو دیدگاه تبیین و بررسی خواهد شد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش حرکت جوهری در تحول وجودی انسان
نویسنده:
مهدی نجفی افرا، مریم زیارتی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
انسان شناسی ملاصدرا
,
وجود شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه)
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
قوه و فعل ,
حرکت اشتدادی نفس ,
حدوث جسمانی نفس ,
اکوان ثلاثه ,
نظام هستی ,
حدوث عالم جسمانی ,
حرکت جوهری اشتدادی ,
جوهر ,
وحدت قوای نفس ,
وحدت تشکیکی وجود ,
قرآن ,
حرکت ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
حرکت تکاملی نفس ,
تکامل وجود عقلانی انسان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
عبدالله جوادی آملی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
,
امام خمینی
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
حرکت نشان از اشتداد هستی موجود متحرک دارد. لذا در تفکر صدرایی، حرکت امری وجودی است، نه ماهوی، ولی به دلیل اتحاد ماهیت با وجود، حرکت به جوهر نسبت داده میشود. معنای حرکت جوهری این است که هر صورت حادث، مشتمل بر آثار و کمالات صور قبلی نیز هست و جریان حرکت به نحو «لبس بعد از لبس» است. اثبات حدوث جسمانی نفس، وحدت نفس با قوای آن و جامع اکوان ثلاثه بودن انسان، از دستآوردهای حرکت جوهری است. صدرا بر مبنای «حدوث جسمانی نفس» و «حرکت اشتدادی جوهری»، نفس انسانی را در آغاز، جسمانی میداند که با حرکت تکاملی، مادی- مثالی و سپس مثالی محض خواهد شد و سرانجام به مرتبه تجرد عقلی میرسد. نفس حقیقتی ذومراتب است که بدن، مرتبه نازله آن است و هر فعل و انفعالی که در یک مرتبه رخ دهد، با فعل و انفعال در مراتب دیگر مرتبط است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 109 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مراتب تکامل نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، حمیدرضا اسکندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تکامل نفس
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
حقیقت نفس انسانی
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
عوالم سه گانه ,
مراتب کمال انسانی ,
کمال حقیقی انسان ,
اصحاب شمال ,
انسان طبیعی ,
انسان عقلانی ,
انسان نفسانی ,
نفس عماله ,
نفس علامه ,
خواص نفس حیوانی ,
خواص نفس نباتی ,
سعادت اخروی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
تهذیب ظاهر ,
تهذیب باطن ,
رفع حجاب منیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
ملاصدرا کمال نفس را در شدت وجود و قوت مدرکات می داند. از حیث وجودی، نفس قابلیت رسیدن به تمام مراتب امکانی وجود را دارد. بر همین مبنا وی مراتب نفس را به نفس نباتی، نفس حیوانی، انسان نفسانی و انسان ملکی یا شیطانی تقسیم می کند. نفس از حیث مدرکات نیز دارای سه مرتبه طبیعی، نفسی و عقلانی است که بر اساس ادراک مخلوقات در عوالم سه گانه طبیعت، مثال و مجردات شکل می یابند. در آخرت، انسان طبیعی در زمره اصحاب شمال، انسان نفسانی از جمله اصحاب یمین و انسان عقلانی در جمع سابقون خواهد بود. نفس در مرتبه انسان معقول، واجد عقل عملی و عقل نظری می گردد. ملاصدرا برای نفس عماله چهار مرتبه کلی (تهذیب ظاهر، تهذیب باطن، آراستن نفس به صورت های قدسی و رفع حجاب منیت) و برای نفس علامه نیز چهار درجه (عقل هیولانی، بالملکه، بالفعل و بالمستفاد) را برشمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 137
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
فیلسوفان شریعت مدار
نویسنده:
علیرضا میرزایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
متن
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
یعقوب بن اسحاق کندی
,
ابو نصر فارابی
,
ابن رشد
,
ابن سینا
,
عقل و دین
,
حکمت متعالیه
,
دل سوخته و عقل پخته
کلیدواژههای فرعی :
شواهد الربوبیه ,
تهافت الفلاسفه ,
الفیلسوف ,
10. شریعت/ Šarīʿa ,
علم نفس ,
معاد(کلام) ,
معاد جسمانی ,
علم پیامبر (ص) ,
وحی الهی ,
فلسفه مشاء ,
عقل ( جوهر ) ,
برهان بسیط الحقیقه ,
قرآن ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
اصطلاحنامه اخلاق اسلامی ,
حکمت ,
المنقذ من الضلال ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
شریعت محمدی (ص) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
6024-2251
چکیده :
پنج فیلسوف و حکیم شاخص در جهان اسلام، ابواسحاق کندی، فارابی، ابنسینا، ابن رشد و صدرالدین شیرازی که جریان فلسفی عقلگرا را از ابتدای نهضت ترجمه تا تکوین حکمت متعالیه نمایندگی میکنند، با وجود توغل در حکمت و فلسفه، تعلّق خاطر عمیقی به شریعت و آموزههای دین و مقام شامخ پیامبر اکرم(ص) داشته و در آثار خود به قدر معتنابهی به آن تصریح کردهاند. آنان بین حکمت و شریعت، اندیشهورزی و عبودیت، آزاداندیشی و متشرع بودن منافاتی قائل نبودند. خردورزی آنان، عقال عقل و مانع و رادع دینباوری آنان نشد. با وجود غوطهور شدن در دریای عقل فلسفی و حکمی از سرچشمه زلال وحی و شرع سیراب گشتند و به مقام دل سوخته با عقل پخته نائل شدند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقش و جایگاه عقل در اخلاق از منظر فارابی
نویسنده:
سمیه بلبلی قادیکلایی, حمید پارسانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
لذت
,
فارابی
,
خلق
,
عقل
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
رابطه عقل و اخلاق
,
فلسفه اخلاق فارابی
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
عقل نظری ,
علم نفس ,
اختیار انسان ,
انسان ,
کمال نهایی انسان ,
تادیب ,
تعلیم اخلاق ,
فلسفه ارسطو ,
فلسفه مشاء ,
سعادت اخروی ,
عقل بالفعل ,
عقل بالملکه ,
هدف اخلاق ,
اراده ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
التنبیه علی سبیل السعاده ,
نظریه عقل فارابی ,
نظریه علم النفس فارابی ,
سعادت از نظر فارابی ,
عقل فعال و سعادت ,
لذت و سعادت ,
شاپا (issn):
2383-3025
چکیده :
بررسی ارتباط عقل و اخلاق، از مباحث گریز ناپذیر فلسفی در زمینۀ اخلاق است. فارابی نیز یکی از تأثیرگذارترین فلاسفۀ مسلمان در حوزۀ اخلاق است. اما اینکه از منظر فارابی، عقل چه نقش و جایگاهی در اخلاق دارد، پرسشی است که در این نوشتار در پی پاسخگویی به آن است. از این رو، ابتدا نظریۀ عقل از دیدگاه فارابی مطرح میشود. نظریهای که پایه و اساس آن، بر ارتباط عقل انسانی با عالم مفارق از ماده، به وساطت و فیض عقل فعال گذارده شده است. سپس مفهوم اخلاق از نگاه وی و غایت اخلاق که همان «سعادت» است، تشریح شده، در نهایت، از جنبههای مختلف، جایگاه و نقش عقل را در رسیدن به سعادت بررسی میکنیم. شایان ذکر است که سعادت در دستگاه معرفتی فارابی، یک مفهوم بسیط نیست، بلکه مفهومی مرکب است و برای درک معنای آن، باید ارتباط آن با مفاهیمی چون اراده و اختیار، لذت، معرفت و تعلیم و تأدیب روشن شود. در این میان، پس از تعریف مفهوم عقل و انواع آن از نگاه فارابی، چگونگی بروز و ظهور و نقشآفرینی آن در هر یک از مفاهیم فوقالذکر، روشن شده، مشخص میشود که فارابی بر خلاف برخی فلاسفۀ اخلاق، فیلسوفی است که جایگاه بسیار پررنگی برای عقل در اخلاق قائل شده است و این مسأله را نیز از مسیرهای گوناگون و با مفاهیم متفاوت، نشان داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 97
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی
نویسنده:
طاهره کمالی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه اسلامی
,
علم نفس
,
فارابی
,
ارسطو
,
اسکندر
,
فلسفه ارسطو
,
فلسفه مشاء
,
عقل ( جوهر )
,
مقاله درباره فارابی
کلیدواژههای فرعی :
معقول بالفعل ,
اتصال عقل نبی به عقل فعال ,
ادراک انسان ,
جبرئیل(ع) ,
علت اولی ,
وجود بالفعل و بالقوه ,
فلسفه یونان ,
افعال نفس ,
عقل فعال ,
وحدت قوای نفس ,
سعادت اخروی ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
عقل بالفعل ,
عقل الهی ,
فنا ,
بدیهیات اولیه ,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
عقل مستفاد ,
قوای انسانی ,
معقول بالقوه ,
سلوک عقلی ,
صور قوه محض ,
علت تعقل ,
رساله عقل فارابی ,
عقول ششگانه ,
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
عقل از مسائل بنیادی در فلسفه مشاء است. رویکرد فارابی به عنوان حکیم مسلمان ایرانی با اندیشه شرقی، و اسکندر افرودیسی به عنوان حکیم یونانی و غربی، به آن نیز از مسائل مهمی است که می تواند از وجوه تمایز و افتراق فلسفه مشائی ارسطویی و حکمت اسلامی محسوب شود. این پژوهش بر طبق سنت روش شناسی مطالعات تطبیقی به تحلیل و تطبیق رساله عقل این دو حکیم می پردازد. بر اساس نظر اسکندر، عقل (در رساله نفس ارسطو) سه نوع است: عقل هیولانی، عقل بالملکه، و عقل فعال، که مورد اخیر خالق و مدبر عقل هیولانی است. اما این عقل بر طبق نظر فارابی واجد سه مرتبه است: هیولانی، بالفعل، و مستفاد. عقل فعال که نورش را بر جمیع افاضه می کند، عقل فلکی و مفارق است. به نظر می رسد که این تقسیم نخستین بار توسط فارابی ارائه شده است. از سویی دیگر فارابی با توجه به معتقدات اسلامی و تمایلات عرفانی، عقل فعال را با جبرئیل و اتصال به عقل فعال را با نبوت منطبق ساخته و سعی در تحصیل این اتصال را سلوک خاص عقلی و عرفانی دانسته و دوام این اتصال را بعد از فنای بدن با سعادت اخروی مترادف شمرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 141 تا 164
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
تعداد رکورد ها : 16
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید