جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
بازسازی علم مدرن و بازخوانی علم دینی
نویسنده:
پارسانیا حمیدرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
مفهوم علوم در دو سده نوزدهم و بیستم، به دلیل تغییر مبانی معرفت شناختی و فلسفی جامعه علمی، تحولاتی داشته است. برخی از تغییرات بدون آنکه معنای علم را تغییر دهد، دامنه معرفت علمی را محدود کرده و بعضی دیگر به تحول در معنای مدرن علم منجر شده است.در این مقاله با بازخوانی تحولات تاریخی مفهوم علم، به معنای قدسی و دینی علم و برخی راه های بازسازی دانش دینی و چالش های مربوط به آن اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 17 تا 31
ارتباط عقل و دین در فارابی
نویسنده:
مهری چنگی آشتیانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نقش عقل و کارکرد آن در مدعیات دینی بسیار حائز اهمیت است. رویکرد عقل‌گرایی در جهان اسلام بسیار متفاوت است. مشرب‌های مختلف فلسفی و کلامی و نزاع‌های نظری در جهان همه ناشی از نقش عقل و فرایند عقلانیت‌اند. کندی، فارابی، بوعلی‌ سینا، سهروردی، و ملاصدرا از بزرگ‌ترین فلاسفه مشرق‌زمین‌اند که رویکردهای مختلفی در ارتباط عقل و دین دارند. یکی از فیلسوفان مشهوری که در این زمینه درخشید فارابی است. فارابی در زمانی نظریات خود را عرضه کرد که دنیای اسلام درگیر نزاع‌ها و مجادلات عقیدتی، فرقه‌ای، کلامی، اختلافات سیاسی، و آشوب‌های اجتماعی، به‌خصوص جنگ بر سر قدرت و به‌دست‌گرفتن قدرت، بود. جهان اسلام در آن موقع به‌علت فقدان اصالت‌های دینی پریشان مانده بود و نیازمند این بود که برای رفع چالش‌های موجود توجیهاتی علمی بیابد. در آن موقع بازار فلسفه یونانی گرم بود و دخالت‌ دادن و التقاط اصول آن در تفکرات دینی می‌توانست راهی برای دفع ابهامات و دودلی‌ها و بن‌بست‌ها باشد. لذا، می‌بینیم فارابی با استفاده از فلسفه یونانی و از طریق استدلال عقلی سعی دارد تا فهم بهتری از دین عرضه کند. او قوانین و اصول کلی اسلامی را، که متکی به وحی‌اند، متضمن سعادت در هر دو جهان می‌دانست و برای عقل انسان این توان را قائل بود که می‌تواند این قوانین و اصول کلی را بفهمد و تبیین عقلانی کند. به نظر او عقل ماهیتی جهان‌شمول دارد و قبول براهین آن، خصیصه مشترک و لایتغیر همه انسان‌هاست. فارابی بر آن است که آموزه‌ها و تعلیمات دینی و فلسفی یکی است. هر دو از منشأ وحی و مفیض عقل فعال‌اند و به کمال و سعادت منتهی می‌شوند. لذا، فارابی بین تدین و تعقل تعارضی نمی‌بیند و برای عقل جایگاه ویژه‌ای قائل است. بگذریم از مواردی که افراط در برخی نظریاتش مشهود است، از‌جمله این‌که او فیلسوف را از نبی بالاتر می‌داند. او معتقد است فیلسوف با خواص سخن می‌گوید؛ روش او عقل است، ولی نبی از طریق تصرف در قوه متخیله و با خطابه مردم را اقناع و مجاب می‌کند.
صفحات :
از صفحه 17 تا 34
نظریه الهام لفظی املایی و مقایسه آن در مسیحیت کاتولیک و تشیع
نویسنده:
پدیدآور: ابوالحسن پورقربانی؛ استاد راهنما: محراب صادق‌نیا؛ استاد مشاور: حمید بخشنده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نحوه ارتباط خدا با انسان از دیر باز، یکی از موضوعات چالش برانگیز همه ادیان بوده است. ادیان به بیان های مختلف این ارتباط را تشریح کرده اند. در میان همه ادیان، ادیان ابراهیمی این ارتباط را به گونه خاصی بیان کرده اند که لازمه آن پدیده وحی و الهام است. در دو دین اسلام و مسیحیت، خداوند از طریق وحی و الهام، پیام ها و دستورات و هر آنچه که برای هدایت انسان ها لازم بوده را به پیامبران و نویسندگان کتاب مقدس ابلاغ می کند. در هر دو دین اسلام و مسیحیت این مسئله به صورت جدی مورد بحث متکلمان و الاهی دانان واقع شده و هر کدام از این ادیان هم تعابیر مختلفی از مسئله وحی و الهام دارند. این تحقیق تلاش کرده است یکی از نظریات در این باره را، که در اسلام به آن "نظریه وحی لفظی" و در مسیحیت "نظریه الهام املایی" می گویند، را مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. این نظریه ها بیان می کنند که قرآن و کتاب مقدس از طرف خداست و پیامبران یا نویسندگان آن، هیچ دخالتی در به وجود آمدن آنها نداشته اند و نویسندگان آنها تنها هر آنچه را خداوند گفته است، نوشته اند. همچنین در این تحقیق، مشابهتی که گمان می رود بین این دو نظریه در دو سنت تشیع و کاتولیک وجود داشته باشد، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
الهام واژه ها: بررسی نظریه های لفظ محور در باب الهام کتاب مقدس
نویسنده:
محمد حقانی فضل
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نظریه های الهام(یا بنابر آنچه در سنت اسلامی« وحی» شناخته شده است) به تبیین ارتباطِ میان خدا و واسطه انسانی در انتقال وحی می پردازند. زمانی که نظریه ای به مسئله الهامی بودن یک متن مقدس (مثل قرآن یا کتاب مقدس) می پردازد، دو مسئله عمده را کانون توجه خود قرار می دهد: الف) سازوکار الهام (چگونگی انتقال مطالب خداوند به واسطه انسانی) وب) محدوده الهام( این که چه میزان از مطالب موجود در یک متن مقدس، الهامی است). مسیحیان نیز بر این اعتقادند که کتاب مقدس آنها الهامی است. دیدگاه های آنها در تبیین الهام و وحی به دو دسته تقسیم می شوند: نظریه هایی که واژه های کتاب مقدس را نیز الهامی می دانند و نظریه هایی که الهام را در جایی ورای الفاظ جست وجو می کنند. در این مقاله تنها به بررسی دسته اول می پردازیم. با توجه به جدی ترشدن بحث درباره الهام و وحی در فضای اندیشگی ایران، بررسی نظریه های موجود در دیگر فضاهای دینی خالی از فایده نخواهد بود
واکاوی رویکرد روشنفکران معاصر در مورد خاتمیت
نویسنده:
الهام آقایی ابرندآبادی، طیبه ماهروزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی روشنفکران معاصر اسلامی، به طرح پرسش‌های فکری در باب اصل خاتمیت و مباحث مرتبط با آن یعنی جامعیت و جاودانگی دین و مسائل مربوط به وحی، پرداخته‌اند. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، کوشش شده که آرای روشنفکران معاصر اعم از سنت‌گرا نظیر مطهری و نصر و تجددگرا مانند لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید پیرامون سه جنبه خاتمیت، جامعیت اسلام و وحی مورد بررسی و مقایسه قرار گیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که می‌توان رویکرد روشنفکران معاصر نسبت به خاتمیت را در دو دسته عمده نیازگرایانه و علت‌گرایانه طبقه‌بندی کرد. در رویکرد نیازگرایانه می‌توان از شهید مطهری و حسین نصر یاد کرد و در رویکرد علت‌گرایانه دیدگاه‌های لاهوری، شریعتی، سروش و ابوزید قابل بررسی هستند. در رویکرد اخیر، میان روشنفکران تجددگرای معاصر اختلاف‌نظر وجود دارد. هرچند لاهوری و شریعتی، به اصل نیاز انسان امروزی به آخرین دین و کتاب آسمانی با وجود تکامل و بلوغ عقلی اذعان دارند؛ اما سروش و ابوزید با نظر به نظریه جانشینی تجربه‌های دینی و عقل جمعی و دیدگاه استغناگرایانه مدعی‌اند که خاتمیت به معنای اعتبار مطلق عقل و امکان نقد وحی است که در پرتو آن بشر جدید از مکتب وحی بی‌نیاز می‌شود که لازمه آن، سکولاریسم و عقب‌نشینی دین در برابر عقل خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 34
هماهنگی عقل و معارف وحیانی دین در حکمت صدرایی
نویسنده:
صادق زاده قمصری فاطمه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از نخستین محصولاتی که توسط ملاصدرا در زمینه مستعد حکمت متعالیه به بار نشست، نظریه توفیق و هماهنگی میان عقل و وحی است. حکمت متعالیه ملاصدرادر مقام داوری تنها به برهان ملتزم است. معارف دینی از نظر حکیم متاله از سه راه ظواهر نصوص، عرفان و حجت عقل قابل تحصیل است. در این میان، ادله نقلی تنها با احراز چند شرط مهم از جمله عدم تعارض با اصول عقلی قابل اعتنایند. بدین ترتیب هیچگاه میان دلیل عقلی که دلالتش قطعی است و دلیل نقلی (با دلالت ظنی) معارضه ای رخ نداده و در صورت وقوع، دلیل عقلی ترجیح می یابد. برخی از پیروان حکمت متعالیه میان عقل و بخش های مختلف معارف دینی نسبت هایی چون معیار و میزان، مصباح و سرانجام مفتاح یافته اند. ملاصدرا در اجرای عملی طرح توفیق میان عقل و دین، به اثبات فلسفی معاد جسمانی نیز اقدام می کند. این تلاش او از جهاتی چند قابل تامل است. در ادامه، نظریه «وحدت حقیقت فلسفی و حقیقت دینی» به عنوان مبنای طرح توفیق عقل و دین مطرح شده و برخی از آرای مخالفان گزارش می شود. سرانجام تفاوت روی آورد متالهانی چون طباطبایی با نگرش صدالمتألهین مورد تاکید قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 203 تا 220
درس‌گفتارهای " فلسفه دین "
نویسنده:
محمد حسینی بهشتی
نوع منبع :
کتاب , درس گفتار،جزوه وتقریرات
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: روزنه,
چکیده :
کتاب حاضر در بردارنده ی مجموعه سخنان شهید بهشتی در جمع دبیران تعلیمات دینی مقطع دبیرستان با موضوع فلسفه دین است. این کتاب در مورد موضوعاتی از قبیل: شناخت انسان، آگاهی علمی، حرکت و تکامل ماده، مباحثی در باب خلقت، خلقت و تکامل انسان، انسان و اختیار، نهضت جهانی اسلام، سیر تکامل هستی سخن به میان می آورد.
کلام و فلسفه: بعضی روایات فلسفه را رد میکند
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
علت نهی از خواندن فلسفه ممکن است به ما بگویند به دو جهت فلسفه نخوانید یکی به جهت این که برخی از اذهان، کشش مسائل فلسفی را ندارند، به این گروه گفته می شود فلسفه نخوانید چون وقتی فلسفه بخوانند ازآن برداشت های نادرست می کنند و ذهن صاف ایشان مشوه می شود بیشتر ...
منابع دیجیتالی :
مبانی فلسفی - عرفانی ارتباط وحیانی
نویسنده:
باقری اصل حیدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
تفسیر آیه «مس» در بستر تاریخی
نویسنده:
نکونام جعفر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آیات قرآن در صورتی تفسیر صحیح و دقیقی می یابند که در بستر تاریخی خود مطالعه شوند؛ چنان که در صورت غفلت از این ضرورت، آیات قرآن تفاسیر متفاوت یا متناقضی پیدا می کنند. یکی از آیاتی که مفسران، به سبب نادیده گرفتن بستر تاریخی نزولش، تفاسیری متفاوت و احیانا متناقض از آن به دست داده اند، آیه مس است. نویسنده این مقاله از رهگذر تبیین بستر تاریخی نزول این آیه بر آنست که مراد از لا یمشه الا المطهرون (واقعه/79)، این است که- قبل از نزول به حضرت محمد (ص)- جز فرشتگان به قرآن دسترسی نداشته اند. در این آیه، تلویحا ادعای مشرکان مکه بر نزول قرآن توسط شیاطین و جنیان انکار شده است.
صفحات :
از صفحه 115 تا 130