جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
تجرد
>
تجرد خیال
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
تعداد رکورد ها : 10
عنوان :
سیرى تطبیقى در معناى «برزخ» و «مثال» از دیدگاه فلاسفه، عرفا، و متکلّمان
نویسنده:
احسان ترکاشوند, اکبر میرسپاه
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم برزخ
,
منفصل
,
متصل
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه الهی
,
ماده
,
عالم ( امکانی )
,
کلام
,
صعودى
,
نزولى
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل)
,
عالَم مثال متصل(مقابل منفصل)
کلیدواژههای فرعی :
صقع ربوبی ,
اتحاد عاقل و معقول ,
عقول طولی ,
وجود منبسط ,
عالم قبر ,
تجرد خیال ,
عالم ماده ,
صادر اول ,
عالم عقول ,
عقبه محشر ,
اراده الهی به شر ,
فیض اقدس و فیض مقدس ,
برزخ صعودی ,
قاعده «الواحد» ,
برزخ نزولی ,
تجرد برزخی ,
وجود جمعی اشیاء ,
احکام مجرد ,
صورت ,
صورت مثالی ,
عقول طولیه ,
عقل اول ,
هیولی ,
ماده ثانیه ,
بدن مثالی ,
مُثُل ,
نوع ,
شی ء محسوس ,
وحدت تشکیکی ,
مرتبه احدیت ,
مرتبه واحدیت ,
فیض الهی ,
نظام احسن ,
اَظلال ( عام ) (عرفان نظری) ,
حضرات خمس ,
قاعده امکان اشرف(حکمت اشراق) ,
حضرت غیب مطلق ,
حضرت جامع(کَون جامع) ,
عالَم شهادت((عام)، قسیم عالم غیب و انسانی) ,
عالم ارواح(قسیم عالم مثال و اجسام و معانی) ,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) ,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
امکان اخس ,
غیب امکانی ,
غیب محالی ,
صادر دوم ,
اثبات کثرت عقول ,
تروح اجساد ,
انطباع کبیر در صغیر ,
معنای لغوی برزخ ,
ریشه شناسی واژه برزخ ,
معنی فلسفی برزخ ,
معنی عرفانی برزخ ,
برزخ اول ,
برزخ اخیر ,
صور اعمال دنیوی ,
معنی کلامی برزخ ,
برزخ به معنی قدرت خدا ,
قوه دماغی ,
تشخص اخلاق ,
شهود مجردات ,
اشباح جسمانی ,
دیدن فرشته وحی ,
معنای لغوی مثال ,
معنی عالُم ,
عوالم ثلاثه ,
شمول عالَم بر خدا ,
کثرت عرضی در عالم عقل ,
تقسیم موجود به مادی و غیر مادی ,
اثبات عقول ,
کثرت ذاتی در عین وحدت ذاتی ,
اثبات عالم ماده ,
معانی ماده ,
اسامی عالم مثال ,
ادله اثبات عالم مثال متصل ,
ادله اثبات عالم مثال منفصل ,
احکام عالم مثال ,
اتصال به عالم مثال ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
1735-4545
چکیده :
واژه «برزخ» در لغت و نیز در اصطلاح، معانى گوناگونى دارد که عدم توجه دقیق به این معانى، گاه موجب سوء برداشت از آن واژه مى شود. از این رو، شایسته است که در یک پژوهش تطبیقى، معانى واژه «برزخ» را در اصطلاح فلاسفه، عرفا، و متکلّمان به طور دقیق بررسى نماییم تا به این وسیله مانع از هرگونه سوء برداشت از این واژه در اصطلاحات گوناگون شویم.از دیدگاه فلاسفه مسلمان، برزخ به مرتبه اى از وجود گفته مى شود که حدّ وسط بین عالم مادّه و عالم عقل است و به دو قسم متّصل و منفصل تقسیم مى شود. امّا از نظر عرفا، برزخ به دو قسم نزولى و صعودى تقسیم مى گردد؛ قوس نزول و صعود برزخ عرفا هرکدام حصّه اى از مثال منفصل فلاسفه محسوب مى شود. از دیدگاه متکلّمان، برزخ همان عالم حدّ فاصل مرگ و قیامت انسان است که از نظر مفهوم، با برزخ در اصطلاح فلاسفه و عرفا تباین دارد؛ ولى از نظر مصداق، همان قوس صعودى برزخ عرفاست و با برزخ فلاسفه رابطه عامّ و خاصّ من وجه دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 105 تا 132
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
وظایف و کاربرد خیال در مشاهدات صوری از نظر ابن سینا
نویسنده:
علیرضا اژدر، محمدصادق جمشیدی راد، علی علم الهدی{ودیگران}
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حقایق عقلی
,
تجرد خیال
,
مکاشفه صوری
,
ابن سینا
,
فلسفه بوعلی
,
مکاشفه عرفانی
کلیدواژههای فرعی :
عقلگرایی ,
اتصال به عقل فعال ,
عالم مثال ,
حی بن یقظان ,
نظریه نفس ابن سینا ,
عوالم هستی ,
عقل انسان ,
علم النفس ملاصدرا ,
رساله سلامان و ابسال ,
اصالت حس ,
خیال منفصل ,
خیال متصل ,
لذت و الم ,
عالم خیال (متصل و منفصل) ,
انواع ادراک ,
علم نفس ,
وحی ( قرآن ) ,
مکاشفه عرفانی ,
خصوصیات خیال ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
بخش زیادی از بحثهای کشفی، علمی و فلسفی را با محوریت خیال میتوان تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستیشناسی و معرفتشناسی عرفان، همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان، خیال نقشی اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف ایفا میکند. از نظر ابنسینا، خیال به دو روش در شهودات عرفانی تأثیر گذار است: اول) خیال سالک با ادراک صور کمالی و حقیقی و لذت از آن، او را به سوی اتصال به حقایق هستی سوق میدهد؛ دوم) آنگاه که عارف پا به عرصهی سلوک عملی میگذارد تا به حقیقت راه یابد، با انواع مشاهدات و مکاشفات، مانند مکاشفهی معنوی و مکاشفهی صوری مواجه میشود. در مکاشفهی صوری، صورتهایی که در ابتدا موجودات عقلی و مجرد هستند توسط قوهی خیال به صور جسمانی تنزل یافته، در رؤیا و بیداری ادراک میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی انتقادی تلاشهای عقلی متکلمان و فیلسوفان اسلامی در مسأله حشر حیوانات
نویسنده:
طوبی کرمانی، کرامت ورزدار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد
,
انسان شناسی
,
حشر حیوانات
,
امکان عقلی معاد
,
نفس حیوانی
,
03. انسان شناسی Human nature
,
علم نفس
,
حشر حیوانات
,
خواص نفس حیوانی
,
معاد(فلسفه)
,
معرفت نفس(خودآگاهی)
,
علت معاد
,
حیوان شناسی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله ,
اشاعره ,
اراده ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
شعور ,
مراتب ادراک ,
آکل و مأکول ,
برهان غایت ,
اختیار ,
اشاعره (اهل سنت) ,
اعواض ,
تجرد خیال ,
معتزله (اهل سنت) ,
ادراک تخیلی ,
ادراک حسی ,
شبهه آکل و مأکول ,
قرآن ,
تجرد خیال ,
ادراکات خیالی ,
امکان عقلی حشر ,
علت حشر ,
اعواض ,
اعاده معدوم ,
تشخص ,
قرآن ,
اراده ,
شعور حیوانات ,
نفس مجرد حیوان ,
مسأله عوض ,
تکلیف حیوان ,
برهان علت غایی ,
بازگشت به مبدأ ,
حدود ادراک ,
شعور باطنی حیوان ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
در این نوشتار، تلاش متکلمان و فیلسوفان اسلامی در باب حشر حیوانات، از دو جنبه امکان عقلی حشر و علت آن، بررسی شده است. پاسخهای متکلمان به سؤال اول، مختلف است. برخی با توجه به اینکه اساساً هیچ مجردی غیر از خداوند را قبول ندارند، حشر حیوانات را نیز همچون حشر انسان، به صورت جمع کردن مجدد اجزای پراکنده شده، میدانند؛ برخی دیگر، به دلیل تساوی رتبی حیوان و انسان، منکر نفس مجرد در حیوانات شده و حشر آنها را انکار میکنند؛ و گروهی نیز با دلیلی مبتنی بر استقرا، در صدد اثبات نفس مجرد در حیوانات برآمدهاند. اما از منظر فیلسوفان، نفس حیوانی در مرتبه ادراکی خیالی سکنا دارد؛ به همین دلیل، فارابی نفوس حیوانی را به دلیل عدم ادراک عقلی، غیرمجرد میانگارد. در آثار بوعلی و شیخ اشراق در باب تجرد خیال، دوگانگی به چشم میخورد که مدعای قویتر، انکار تجرد خیال و بالتبع، منکر تجرد نفوس حیوانی و حشر آنها هستند. صدرالمتألهین با اثبات تجرد خیال، گامی نوین در توجیه امکان عقلی حشر نفوس حیوانی برداشته است. متکلمان درباره سؤال دوم، بر مسألۀ عوض تأکید کرده است که به دلیل عدم جامعیت، مورد نقد است. علامه طباطبایی با بحث اختیار و شعور در حیوانات، به نوعی تکلیف در حیوانات، قائل شده است. صدرا در این مسأله، از طریق برهان علت غایی، اثبات میکند که تمام موجودات به سمت مبدأ بازخواهند گشت؛ وگرنه دچار تناقض و خلف خواهیم شد. این پژوهش با نگاهی متفاوت، و با طرح دیدگاهی نو، نشان میدهد که میتوان حشر حیوانات را حشر برخی از انسانها به صورت حیوانات مختلف در روز قیامت به شمار آورد که در واقع، همان عدم صعود از مرتبه حیوانی به مرتبه انسانی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 93
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مورد تجرد خیال و ارتباط آن با معاد جسمانی
نویسنده:
عباس یزدانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تجرد خیال
,
علم نفس
,
معاد جسمانی
,
ابن سینا
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه بوعلی
,
معاد(فلسفه)
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
شواهد الربوبیه ,
نجات ,
ادراک انسان ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
خواص نفس حیوانی ,
قرآن ,
جسمانی بودن خیال ,
تجرد برزخی خیال ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
نشاه(نشأه، نشئه)اخروی(مقابل نشئه دنیوی) ,
کتاب شفا (ابن سینا) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از مباحث مهم مورد اختلاف ابن سینا و ملاصدرا در علم النفس، مبحث تجرد خیال است. گرچه ابن سینا در بعضی از آثار خود مانند المباحثات با تردید و تحیر، تجرد خیال را مطرح نموده است، ولی با توجه به مبانی او، که عقل را فقط مدرک کلیات می داند و هر نوع ادراک جزئی را به قوای جسمانی نسبت می دهد، نمی تواند به تجرد خیال معتقد باشد، لذا در کتاب النجاه تصریح می کند که ادراک خیالی، ادراکی مادی و جسمانی است، نه مجرد. و در کتاب النفس شفاء سه دلیل بر جسمانی بودن خیال اقامه می کند. اما صدرالمتالهین به تجرد خیال معتقد بوده و در آثار متعدد فلسفی خود، به ویژه اسفار، علاوه بر پاسخ دادن به ادله منکرین تجرد خیال، ادله متعددی را در اثبات تجرد خیال اقامه نموده است. وی در کتاب الشواهد الربوبیه با استفاده از تجرد خیال به اثبات عقلانی معاد جسمانی می پردازد و ادعا می کند تا کنون کسی برهان عقلی قاطعی بر این مساله اقامه نکرده است؛ و حتی شیخ الرئیس ابوعلی سینا با همه نبوغ فلسفی اش، نتوانسته برهان عقلی بر اثبات معاد جسمانی اقامه کند، لذا آن را تعبدا پذیرفته است. بنابراین، ملاصدرا اثبات تجرد قوه خیال و بر اساس آن اثبات فلسفی معاد جسمانی را از ابتکارات فلسفی خود می داند. هدف این نوشتار، اولا مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مبحث تجرد خیال و بررسی استدلالات مربوطه و ثانیا ارزیابی استدلالات ملاصدرا بر اثبات فلسفی معاد جسمانی از راه تجرد خیال است. در این مقاله نشان داده خواهد شد که در صحت و درستی برخی استدلالات ملاصدرا تردید وجود دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 95 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی مسأله بقای نفس و معاد نزد سه فیلسوف مسلمان ابنسینا، شیخ اشراق، ملاصدرا
نویسنده:
وحیده عامری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
معاد روحانی
,
بقاء نفس
,
نفس ناطقه(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
حدوث نفس ,
وجود سعی نفس ,
تشخص انسان ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
تجرد خیال ,
تجرد نفس ناطقه ,
قیام صدوری صور نفسانی ,
حرکت جوهری ,
تشخص ,
اصالت وجود ,
بساطت نفس ,
وحدت تشکیکی وجود ,
اشقیاء ,
فساد ناپذیری نفس ,
شرف نفس بر بدن ,
رابطه شوقی نفس و بدن ,
شیئیت شیء ,
تشخص و وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
آنچه نفس، این موجود بیهمتای الهی را از دیگر موجودات متمایز میسازد، صفت بقا و جاودانگی آن است. مقاله حاضر سعی دارد مسأله بقای نفس را از دیدگاه فلاسفه بزرگی مانند ابنسینا، شیخ اشراق و ملاصدرا مورد بررسی قرار دهد. همچنین به دلیل رابطه تنگاتنگ میان بقای نفس و مسأله معاد، بحث از معاد نیز به دنبال آن خواهد آمد. در آغاز پس از نگاهی گذرا به معنای بقا و مراد فلاسفه از آن، به بیان ادله هر کدام از فلاسفه در باب آن خواهیم پرداخت که حاصل آن اثبات صفت جاودانگی برای نفس خواهد بود. سپس به معنای معاد و تفاوت آن با بقا پرداخته و دیدگاه هر کدام از فلاسفه مذکور در باب کیفیت و چگونگی معاد، مورد بحث قرار خواهد گرفت. نتیجه بدست آمده این است که ابنسینا معاد روحانی را با دلایل عقلی اثبات نموده و معاد جسمانی را به شرع ارجاع داده است. شیخ اشراق سعی نموده تا با تکیه بر اصول اشراقی معاد جسمانی را اثبات نماید اما او نیز از اثبات عینیت جسم دنیوی و اخروی بر نیامده است. صدرالمتألهین با بنیان نهادن یازده اصل مستحکم، به تبیین و اثبات معاد جسمانی همت گمارده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 124 تا 151
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حل معضل نسبیت گرایی اخلاقی در فلسفه کانت و ملاصدرا
نویسنده:
رضا اکبریان، حسین قاسمی، محمد محمدرضایی، حسین هوشنگی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل عملی
,
نسبیت اخلاق
,
فلسفه کانت
,
حکمت متعالیه
,
فلسفة تطبیقی
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
مقایسه تطبیقی کانت و ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
ملکات نفسانی ,
جاودانگی اخلاق ,
مصلحت ,
اشاعره (اهل سنت) ,
تجرد خیال ,
معتزله (اهل سنت) ,
معرفت اخلاقی ,
ایدئالیسم استعلایی ,
الزام اخلاقی ,
خیر اعلا ,
قانون اخلاق ,
فعل انسانی ,
اخلاق و حکمت عملی ,
حکم اخلاقی ,
نقد عقل محض کانت ,
عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) ,
خودمختاری اراده ,
origins of morality ,
وحدت شخصی نفس ,
عقلانیت عملی محض ,
فضایل نظری اخلاقی ,
جهان شمولی اخلاق ,
وحدت قوای نفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
مطالعه جوامع گوناگون نشان می دهد که کردارهای اخلاقی انسان بسته به تفاوت های فردی و اجتماعی، و بسته به تغییر و تحولات انسان متفاوت بوده است. وجود تفاوت های فردی، اجتماعی، و تنوع نیازهای انسان در گذر زمان، این مساله را مطرح ساخته است که آیا اخلاق امری نسبی است یا مطلق؟ با این که کانت و ملاصدرا به دو منظومه فکری متفاوت وابسته اند، هر دو در حل این مساله دغدغه مشترکی دارند. این دو فیلسوف با ابتنای اخلاق بر «عقل عملی»تلاش می کنند تا جهان شمولی و جاودانگی انسان را اثبات کرده و اخلاق را از خطر نسبیت برهانند. نزد کانت «قانون اخلاق» و «عقلانیت عملی محض» انسان از ویژگی کلیت و همگانی بودن برخوردار است. و انسان با عضویت در «جهان معقول» و «مطلق خواهی فطری» خود، جاودانه می شود. از نظر ملاصدرا انسان «کون جامعی» است که در مرتبه نظر، حقائق کلی و در مرتبه عمل، جزئیات فعل را ادراک می کند. همچنین بر اساس اصل «تجرد خیال» و «وحدت شخصی نفس»، انسان و ملکات نفسانی از بقا و جاودانگی برخوردار می گردند. در این مقاله قصد داریم با روش تطبیقی همراه با تحلیل مبانی این دو فیلسوف، راهکاری برای نسبیت گرایی اخلاقی جستجو کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 145 تا 170
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ارتباط وحی و رویای صادقه با عالم مثال از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
عرفانه محمد زاده حقیقی، سعید رحیمیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پیامبر شناسی
,
کرامت
,
رؤیای صادق
,
تجارب عرفانی (تجربه عرفانی)
,
وحی الهی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام)
,
وحی
,
تبیین فلسفی وحی
کلیدواژههای فرعی :
اتصال نفس به عقل فعال ,
تجرد خیال ,
عالم غیب(کلام) ,
راه کشف و شهود ,
رؤیا ,
نفوس فلکی ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
فنا ,
عالَم خیال(مقابل عالَم حقیقت) ,
مراتب کشف صوری ,
مراتب کشف معنوی ,
تبیین فلسفی وحی ,
مثال نزولی ,
مثال صعودی ,
مشاهده غیب در بیداری ,
تاثیر نفس کامل در اجسام ,
مکاشفه در خواب ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
یکی از دغدغههای حکمای اسلامی این است که چگونه برخی افراد به وسیله رؤیای صادقه، الهام و وحی از حقایقی باخبر میشوند که مربوط به آینده است. در این جستار کوشیدهایم از منظر سهروردی و صدرالدین شیرازی با توجه به جایگاهی که در عرفان اسلامی دارند، به این پرسش پاسخ دهیم. سالک پس از طی مراحل سیر و سلوک و تحمل ریاضات، توانایی اتصال به ساحتی غیبی که حقایق در آن ثبت شده را پیدا میکند و در پرتو این اتصال میتواند از اموری که مربوط به آینده است و حقایقی که در دسترس افراد عادی قرار نمیگیرد آگاه شود. این ساحت غیبی همان عالم مثال است و فرد در حالت خواب یا بیداری میتواند به وسیله قوه خیال به این عالم متصل شود و حقایق بر او مکشوف گردد. رؤیای صادقه با سلوک نفس در عالم مثال رخ میدهد و جزئیاتی که انبیا و اولیا هنگام وحی از غیب دریافت میکنند همگی مربوط به عالم مثال است. لذا در این مقاله کوشیدهایم این امور را بر پایه عالم مثال تبیین کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 27
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبدا و معاد انسان در پرتو حرکت جوهری ملاصدرا
نویسنده:
قدرتالله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه قم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
احکام فرجام شناسی
,
حدوث زمانی، al-ḥudūt̲h̲ al-zamānī، coming into existence in time
,
خلق جدید
,
جسمانیت الحدوث و روحانیت البقاء (فلسفه)
,
حکمت متعالیه
,
حرکت جوهری
,
علم النفس صدرایی
کلیدواژههای فرعی :
انسان شناسی ملاصدرا ,
حرکت اشتدادی نفس ,
حرکت مجردات ,
تجرد خیال ,
خلافت الهی ,
معاد جسمانی ,
حدوث زمانی عالم ,
کمال حقیقی انسان ,
انسان کامل (کلام) ,
علم نفس ,
حکمت متعالیه ,
صورت نوعیه مادی ,
عرض ,
زمان ( ماهیت ) ,
احکام جواهر ,
عقل(منطق) ,
حضرت خیال(انسانی) ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
هویت زمانمند هستی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
اهمیت دیدگاه فلسفی ملاصدرا آن است که جهان مادی، به ویژه مادیت، بستر خلقت و سیر تکاملی انسان به سوی تجرد محض می باشد. از آنجا که بر اساس نظریۀ حرکت جوهری، تمام عالم مادی دارای حرکتی تدریجی از مادیت به سمت تجرد کامل است، نفس انسان نیز دارای همین حرکت جوهری است. بدین سان، پیش فرض های این مقاله چنین است: اولاً، حرکت جوهری حرکتی تدریجی و مستمر است که در کل جهان هستی سریان دارد. ثانیاً، نفس انسان جسمانیت الحدوث و روحانیت البقا است چرا که در نظریه ملاصدرا انسان در ابتدای خلقت موجودی جسمانی است و جنبه روحی ندارد. نفس انسان تنها در صورت حیات در این دنیای خاکی است که مراحل تکامل خود را طی می کند و از مادیت به تجرد می رسد. مقاله حاضر بر آن است که به تبیین چگونگی و ماهیت تکامل در ماده و جسم و نیز تبدیل آن به تجرد تام که هدف خلقت است و انسان هم در این سیر قرار دارد، بپردازد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 67 تا 88
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
خیال و ادراک
نویسنده:
زهره برقعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
رابطه خیال و ادراک
کلیدواژههای فرعی :
معاد جسمانی ,
حس ,
تجرد خیال ,
معاد جسمانی ,
تجرد خیال ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
عقل ( جوهر ) ,
تجرد برزخی خیال ,
واسطه احساس و عقل ,
حفظ و تمثل محسوسات ,
متکفل ادراک امور واقعی ,
ادله تجرد خیال ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
9112-2008
چکیده :
در تاریخ فلسفه نقش اساسی خیال در ادراک بشری، به عنوان واسطه بین احساس و عقل مغفول مانده است. اغلب خیال وابسته به عالم حس و امری ذهنی و موهوم شمرده شده است. هر چند خیال یکی از اولین قوای نفس است که شناخته شده است اما وظیفه آن تنها حفظ و تمثل محسوسات در زمان غیب آنها بیان شده است. صدرالمتألهین با اقامه براهین متعدد تجرد برزخی خیال را اثبات کرده و در مراتب سهگانه ادراک، نقشی اساسی و مهم برای خیال تبیین نمود. بنابراین خیال فقط یک خزانه نیست که صور محسوسات را بایگانی کند یا ادراک یک سری تخیلات واهی و کاذب را عهدهدار باشد؛ بلکه خیال متکفّل ادراک امور واقعی و حقیقی در عالم خیال میباشد. هرچند ابن سینا بر مادی بودن خیال تأکید کرده و براهینی در اثبات آن ذکر میکند؛ اما دقت و تأمل در کلمات وی ما را به این حقیقت رهنمون میسازد که ایشان در صدد نفی تجرد تام عقلی خیال میباشد که این مورد اتفاق است. افزون بر آن که بعضی بیانات وی نیز ناظر به تجرد خیال میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 46
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی رابطه ی علم النفس و معادشناسی در اندیشه ی صدرالمتالهین شیرازی
نویسنده:
محمد هاشمی فرد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژههای اصلی :
علوم انسانی
,
تجرد خیال
,
معاد(کلام)
,
معاد جسمانی
,
حدوث جسمانی
,
معاد(فلسفه)
چکیده :
شناخت نفس انسان و حیات پس از مرگ از مقولاتی است که نقش به سزایی در زندگی انسانها دارد. از آنجا که رابطهی این دو مقوله از قبیل رابطهی غایت و ذی غایت و مسیر و منتهاست، لذا در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر قرار دارند. پژوهش حاضر در صدد بررسی رابطهی این دو مقوله در اندیشهی ملاصدراست. بدین ترتیب که پس از گذری اجمالی بر نفس شناسی متقدمین، نفس شناسی ملاصدرا و نظریات بدیع ایشان مطرح، بررسی و بعضاً نقد میشود. نتیجهی این تلاش رسیدن به نفس شناسی متفاوت ملاصدرا با عناصری چون سعه ی وجودی و تعریف ناپذیری نفس انسانی، عدم انحصار تجرد، در تجرد قوهی عاقله، عدم ثنویت نفس و بدن، قدرت نفس انسانی در خلق صور یا امور خارجی در صورت کمال نفس، بدون نیاز به مادهی قابل و صرفاً به واسطهی جنبهی فاعلی و تکامل ذات و جوهر انسان به موازات تکامل ادراکات خواهد بود. سپس به بررسی معاد شناسی صدر المتالهین میپردازیم که ثمرهی آن با توجه به تحولات بنیادین نفس شناختی، اثبات معاد جسمانی با بدنی غیر عنصری، پاسخ گویی به شبهات معاد جسمانی، برهان آوری قاطع بر بطلان تناسخ، حل مشکل حشر نفوس ناقص و متوسط، اثبات حشر برخی حیوانات، تبیین خرد پذیر بسیاری از آموزه های مربوط به معاد خواهد بود و در پایان به کیفیت ارتباط این دو مقوله پرداخته شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
تعداد رکورد ها : 10
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید